کرسچن سائنس دے بارے تقریراں

پیٹر وی رَوس وَلوں

---

لیکچر دین دے بارے پیش لفظ

واضح طورتے یاد آؤندا اے،قریباََ دو سال لنگ جان دے بعد،میں پہلی واری سین فرانسسکو وچ پوسٹ تے ٹیلر سٹریٹ وچ کرسچن سائنس دا لیکچر توجہ نال سنیا،لوک بخوشی ایس عمارت وچ چلے آ رہئے سی تے اینوں آخری نشست تائیں بھر دِتا؛مقرر ایک پروقار عورت سی۔

غالباََ گفتگودے وسط وچ اوہنے اعلان کیتا،”جیہڑا کجھ میں آکھیا جے تہانوں اوہدی سمجھ آئی اے تے تسی سمجھ پاؤں گے پئی کرسچن سائنس دا علاج کیہ اے۔“لوکاں نے فوری توجہ دِتی،کیوں جو ایہہ سمجھنا بوہتا فائدے مند اے،ہر کوئی جیہڑا اوتھے موجود سی اوہنے ایہہ سنیا تے شاید ایس گل دا تجربہ کیتا ہووے پئی بیماری کرسچن سائنس دے علاج دے اگے دم توڑ دیندی اے؛پئی مایوسی ایہدے سامنے پج جاہندی اے، اک لفظ وچ،ایہہ پئی کرسچن سائنس نوں سمجھے جاہن تے استعمال کیتے جاہن نال ایہہ اک محنتی بندے بندے نوں اپنے پیراں اتے کھڑا کردی اے تے اوہنوں اک انسان ہون دے کردار نوں چنگے طور اتے نبھاؤن دے قابل بناؤندی اے۔فطری طور اتے سامعین وچوں ہر کوئی ایس مرحلے نوں سمجھن دی خواہش رکھدا سی۔

چنگا،لازمی گل سی پئی جیہڑا کجھ اوہنے آکھیا اوہ میری سمجھ وچ نئیں آیا،کیوں جو جدوں ایہدے شروع ہوون توں پہلاں جدوں ویلا لنگ چکیا سی تے میں ایس علاج دے متعلق تھوڑا بوہت جان دا سی۔ایس مرحلے دے متعلق میری لا علمی لئی ایہہ میری دلیل نئیں اے،کیوں جو کجھ مہینے پہلاں، کرسچن سائنس وچ میرے تعارف دے موقعے اتے، میں فوری طور اتے ایہدے اتے عمل کرنا شروع کر دِتا سی تے ہن وی ایس سفر نوں جاری رکھے ہوئے ہوون۔سین فرانسسکو وچ اک تباہ کن زلزلے تے اگ نال اک رات قبل میں سائنس دی اک ہور تقریر وچ شمولیت اختیار کیتی۔تعارف کنندہ نے اپنا بوہتا ویلا خود دے تعارف وچ لایا۔مقرر پیدائش وچ مذکورہ تخلیق دی دو کہانیاں تائیں ہی رہیا۔تھوڑا جیا وادھاکیتا گیا،شاید،جنوں اوتھے موجودہ لوکاں دے ولوں سمجھیا تے قبول نئیں کیتا گیا۔

یقیناََ لوک سیدھے شاناں تے مایوس چہریاں دے نال مڑے۔اوہناں نے افادیت تے اوس سکون دے ماحول جذب کر لیا جیہڑی اوہناں دی پرجوش توقعاتاں دے پورے نتیجے نال پیدا ہویا سی۔ہمیشہ ہی ایہداں ہویا اے پئی جدوں کدی دو یا تین اوہدے نام نال کٹھے ہووندے نیں تے شفاء ہی نتیجہ نکلدااے۔چھ مہینے لنگ گئے۔اک سابق قانون نال دان دے ول اک سائنسی لیکچر دی تشہیر کیتی گئی۔میں سوچیا ہن موقع ملیا اے۔ایتھے منطقی تے واضح تشریح ہاؤ گی۔مقرر نے انتہائی ذہنی تکلیف دہ عجیب دہ کہانیاں سنائیاں۔اوہناں وچوں کجھ ہن وی مینوں یاد نیں۔اوہنے ایہدی واضح تصویر کشی کیتی پئی کرسچن سائنس انسانی تکلیفاں دی اصلاح وچ کیس قدر اہم کردار ادا کر رئی اے۔ سامعین وچوں بوہت سارے ایہداں سوچ رئے سی پئی،کرسچن سائنس دی وضاحت کرن دی قابلیت رکھن والے،ایہہ مرد تے خاتون اپنی کوشش ایہہ سمجھاؤن وچ کیوں نئیں لاؤندے پئی سائنس کیہ اے تے اینوں کَم وچ کداں لے آیا جا سکدا اے۔

بالاآخر پادریاں دی اک مجلس رب کسے متعلق جدید نظرئے دے حوالے نال بلائی گئی۔بوہتیاں دلیلاں پر اثر سی،جدے وچ اک خصوصاََسی۔اگلے دن میں کرسچن سائنس دے متعلق اک لیکچر اتے کَم کرنا شروع کر دِتا۔جیہڑا ایس کتاب وچ پہلا لیکچر بنام الٰہی عظمت سی۔میں ویکھیا پئی ایس موضوع نوں ا یداں دے انداز وچ پیش کرنا جیہڑا اینوں مؤثر بناوے سوکھا کَم نئیں اے۔ایہہ صرف کرسچن سائنس دی پوری سمجھ تے ایہدے وسیع تجربے نال ہی سوکھا ہو سکدا اے،جدی تکمیل زبانی تے تحریری اظہار دی سہولت نال کیتی گئی ہووے۔کاغذی کَم کر کے میں اینوں اک پاسے رکھ دِتا۔ایہدے نال کجھ وی نئیں کیتا جا سکدا سی۔ایہہ 1915دی خزاں دا موسم سی۔

کرسچن سائنس کمیٹیاں،اشاعت دے متعلق جگ دے مختلف حصیاں نال،بوسٹن دے مدر چرچ وچ ہر سال سرکاری معاملیاں اتے اظہار خیال کرن لئی جمع ہوندی اے۔اکتوبر،1918وچ منعقدہ کانفرنس وچ شرکت دے دوران،میں اپنا لیکچر چرچ دے اک ڈائریکٹر دے کول بھول آیا جدوں اسی اوہناں دے دفتر وچ گل بات کیتی،اینوں ایہہ نئیں دسیا پئی ایہہ کیہ اے۔ایس رات اوہنے اوہنوں پڑھیا۔میں جان دا ہاں،کیوں جو ایہدی اہلیہ،جنے اگلے دن مگرب جان والی ٹرین وچ میرے نال ملن دا موقع دِتا،اینے تجویذاں وچ پیش کیتی گئی میری اک کہانی دے متعلق دسیا۔

ایہدے تین سال بعد،مارچ 1922 دی دلیلاں وچ،صحیح صحیح طور اتے، بورڈ آف ڈائریکٹر دے ولوں اک ٹیلی گرام آیا،جنے مینوں بلا تاخیر بوسٹن آؤن لئی آکھیا،اوہ میرے لیکچر دی مشق کرن لئی تیار سی۔عوامی تقریر اتے عمل کرن لئی ٹرین چنگی جگہ نئیں اے۔مینوں چنگی طراں یاد اے،مثال طور اتے،اک بریک مین مینوں پچھے دے پلیٹ فارم اتے ملیا سی تے ذاتی حفاظت لئی مینوں اندر آؤن دا حکم دِتا۔

ہفتے دے روز بوسٹن پہنچ کے،میں کٹھیا ں اک مکتبہ فکر یا تقریر طلب کیتی۔ڈائریکٹری وچ تین سی۔کسی وجہ نال کویلی اسکوائر دے کری اسکول نے مینوں متوجہ کیتا۔اوتھے دے اک نوجوان نے مینوں نال لیا تے اک گھنٹہ یا ایہدے توں بوہتا ویلے تائیں میرے نال لنگایا۔اگلے دن،اتوار دے دن،اوہنے میرے نال اک ہور گھنٹے کَم کیتا،تے پر دی صبح اک گھنٹہ ہور کَم کیتا۔اک مثالی انسٹرکٹر،جدے کَم لئی بالکل موزوں سی،اوہداں اوہنے مینوں کھڑے ہوون وچ سہارا دِتا۔پر میں اوہنوں بے حد فائدے مند ہی سمجھیا۔

ڈاکٹر کری دی اخیری کتاب عوامی تقریر اتے بوہت ساریاں تحریراں وچوں اک اے۔اوہ اسپیکر دے اندرونی اعضاء دی ترقی لئی مستقل طور اتے تاکید کردا اے۔ایہدے نال خوشگوار پلیٹ فارم دی تیاری لئی اوہ سارا کجھ آؤندا اے جیہڑا ضروری اے۔دوجے لفظاں وچ،جے سامعین نوں کجھ فائدہ ملن والا ہووے تے کسے بندے نوں پہلاں،آخری،تے ہر اوتھے کھڑے ہوونا چاہیدا۔پوری فطرت نوں بیدار کرناضروری اے۔”اظہار خیال وچ سچا کَم لازمی طور اتے کسے دے نفس دی دریافت نال وابستہ ہوونا چاہیدا۔“

اوہ آکھدے نیں،جے مینوں صحیح طور اتے یاد اے،پئی شاعری پڑھنا سیکھن والے دے اندر باطنیت پیدا کرن دا اک طریقہ اے۔ہو سکدا اے پئی میں جداں ہی موقع ملیا،اپنی آیت پڑھن دی مشق جاری رکھی،جیہڑا بوہت پہلاں شروع کیتی سی۔ایہدے وچ کوئی شک نئیں پئی ایس عادت نے مینوں صحیح سمت وچ بوہت متاثر کیتا اے۔

جداں ہی اوہناں نے مینوں ویکھیا تے کوئی ڈائریکٹر بوہتا پر جوش نظر نئیں آیا۔تاہم،اوہناں نے فی الحال مینوں میرا پورٹ فولیو دِتا۔بے شک اوہناں دے کول چارہ نئیں سی۔اک جگہ خالی سی۔اوہ اینوں پْر کرن لئی کسے نوں نا پا سکے۔لیکچراں دا شیڈول جاری رکھنا سی۔

سان فرانسسکو واپس آکے،میں اپنے معاملیاں نوں ترتیب نال طے کیتا تے راہ لئی تیار ہو گیا۔میری پہلی حاضری 31مارچ1922نوں پنسلوینیا دے ہیریس برگ وچ واقع تے فیم تھیٹر وچ سی۔جدوں گھر دے مینیجر نے لوکاں نوں بہتات نال آؤندے ہوئے ویکھیا تے اوہنے لیکچر کمیٹی طلب کیتی تے تیس ڈالر اضافی کرایہ طلب کیتا۔اوہنوں ایہہ وی مل گیا۔شاید تسی اینوں کوئی ناگوار شگون منوں گے۔

ہیرس برگ نال میرا سفر مینوں مغرب دے ول لے گیا،ایتھے راہ وچ وی لیکچر دینے سی۔کیلیفورنیا دے برکلے وچ،ڈائریکٹر دا ارسال کردہ اک خط میرے اگے منتظر سی۔جیہڑا اوہناں نوں ٹیکساس دی اک خاتون نے لکھیا سی جنے میرا خطاب سنیا سی۔اوہ اصلیت وچ،بے حد تائیں ایہہ نقطہ نظر رکھدی سی ”مسٹر۔روس سائنس دے کَم دی کجھ سطراں لئی تے موزوں ہو سکدااے،پر اوہ کدی وی بطور لیکچر ار کَم نئیں کرو گا۔ایہدے لیکچر اتے لوگ سو جاہندے نیں۔“

ایس چنگی عورت نے کدی سوچیا وی نئیں سی پئی اک خط میری توجہ طلب کرو گا،تے نا ہی اوہنے سوچیا سی پئی ایہدے واضح رائے کیس قدر محرک ہاؤ گی۔ایس ویلے نال جدوں کسے نے میرے کَم دے بارے وچ قابل ستائش کجھ آکھیا تے اوہدی تنقید ذہن وچ آجاہندی۔جے اوہ کافی گہرائی نا رکھدی تے اوہ ایہداں نئیں لکھدی۔شاید ایہدی رائے اوہدے یاراں دی رائے دا مجموعہ سی۔تسی آکھ سکدے آں،مبالغہ آرائی۔ایہہ صحیح اے،پر ہر دلچسپ مصنف یا گفتگو کرن والا مبالغہ آمیز ہووندا اے۔تہانوں معلوم اے پئی،کسے نوں سست ہوون دا حق نئیں ہووندا۔

تے ایہداں ہویا پئی خود دی چنگیائی لئی جدوجہد میری اک مستقل عادت بن گئی تے میامی وچ بیس سال بعد میرے آخری لیکچر دی رات تائیں جاری رئی۔سان فرانسس وچ سسلا ایلا اٹکنسن پوٹنم اکثر مینوں کوچنگ کردے سی۔لاس اینجلس وچ تھیوڈ ور برجی،جیہڑا پہلے شکاگو سی،اوہنے مینوں وقتاََ فوقتاََ تیز رفتاری نال دور کیتا۔ایناں دوناں نے میری آواز نوں حلق وچوں کڈن وچ حیرت انگیز طور اتے میری مدد کیتی۔

میرے انتہائی بے رحمانہ انسٹرکٹر دے کول میرے لیکچر اں دی نشریات دا اک ریکارڈ سی جیہڑا اک نیو یارک دے رہن والے نے بنای سی۔اک ویلا لین لئی تین یا چار جملے بوہت سی۔کسے نوں شبہ نئیں ہووندا اے پئی ایہدی آواز کنی خراب اے جدوں تائیں پئی فوٹو گراف اینوں نا دسے۔مکینیکل نقاد جیا کوئی نقاد نئیں،لہٰذا بے رحمی نال اینوں لبنا صحیح اے۔تسی ایہدے اتے تعصبی دا الزام نئیں لا سکدے۔کیوں جو تسی جان دے آں پئی ایہہ خوفناک اصلیت بیان کر رہیا اے۔

بیرون ملک دوریاں نے اک غیر ملکی دے خوشگوار لہجے تے مدھر سراں توں مستقل تاثر نوں تیار کیتا۔میری بنیادی غلطی فرض کرن وچ اے،جدے نال ڈائریکٹر اں نے مینوں دسیا تے سائنس لیکچراراں دے عمومی مشق نال مینوں پتا چلیا پئی کسے لیکچر نوں حافظے تے کلام دے پابند ہوونا چاہیدا۔ہن جداں پئی ایس ویلے تائیں ہر اک نوں معلوم ہوونا چاہیدا اک تقریر ایس طریقے نال مؤثر انداز وچ پیش نئیں کیتا جا سکدا۔اینوں ظاہری طور اتے پیش کرنا چاہیدا۔

فیر اوہناں لفظاں اتے غورو فکر دا الزام لا یا جاہندا اے،کیوں جو کوئی سامعین دے سامنے نئیں آسکدا محض اک عام انداز وچ ایہ جان دے ہوئے پئی اوہ کیہ آکھے گا،تے فیر اوہ کجھ چھیتی سوچے سمجھے بغیر ہی ایس ویلے توں پج نکلدا اے۔تے سوچنا ایس گل بات دا نچوڑ اے۔ خیالاں دا محض حصول ہی نئیں ہوونا چاہیدا،بلکہ مناسب لفظاں دے نال اوہناں نوں ملبوس وی ہوونا چاہیدا۔ایس دلیرانہ کوشش نال سامعین جکڑے رہندے نیں تے ایناں دے تعاون دا اندراج ہووندا اے۔اوہ اصل وچ اسپیکر دے نال کَم کر دے نیں۔کجھ سنجیدہ سامعین کسے نازک موڑ اتے وی اک گمراہ لفظ یا اصلیت فراہم کر دین گے۔

جداں منظر اتے سچائی اتردی اے اوہداں ہی شفاء دا اک حصہ آؤندا اے جدی رپورٹ مینوں حالاتاں دی نوعیت وچ دی جاہندی اے پر ایہدا اک وسیع حصہ مناسب جگہ اتے کرو گا۔مینوں چنگی طراں یاد اے اک سہ پہر دے لیکچر دے دورانمیرا اک یار پشت اتے ٹانگ لگن نال چونک گیا۔جدوں ویلا ختم ہویا تے ایہدے پچھے والی عورت نے معذرت کردے ہوئے آکھیا،“میری اک ٹانگ برساں توں کھچی ہوئی اے۔اچانک ایہہ سیدھی ہوگئی میں لیکچر مین بیٹھی سی تے میرا پیر بری طراں نال سیدھا ہو گیا۔جدوں میں لیکچر وچ بیٹھ گیا تے میرا پیر بری طراں نال پھٹ گیا۔امید اے پئی تہانوں بوہتی تکلیف نئیں پہنچی۔“ہاں،سچائی ہی فیصلہ کن اداز وچ انسانی ڈھانچے وچ تبدیلی لے آؤن دا کَم کر سکدی اے۔ایہہ علاج معالجہ کیہ اے؟ تہانوں شائع ہوون والے چودہ لیکچر اں وچوں ہر اک وچ اک شکل وچ اوہناں دا بیان ملو گا۔فرض کرو تسی ہن مشورہ کرو انا معلوم افراد کدا عنوان اے۔ایہہ خاص طور اتے مختصر تے خوبصورت اے۔

مئی دے وسط تائیں میرا سفر نامہ مینوں اڈاہو تائیں لے گیا۔اک شام خود پلیٹ فارم توں باہر جاہندے ہوئے میرے نال اک بندے نے تبصرہ کرن لئی رابطہ کیتا:”تسی کل رات توئن فالس وچ اپنے لیکچر وچ آکھیا سی پئی بیماری تے غلط کَم اک دوجے دے نال نیں۔ہن میری اہلیہ نوں پچیس سال ہو چکے نیں۔میرے خیال وچ اوہ جگ دی چنگے بندے دے بارے وچ جان دی اے۔کیہ تسی وضاحت کروں گے؟“وضاحت لئی کوئی ویلا نئیں سی۔گھڑی نے اک منٹ توں اٹھ منٹ تائیں اشارہ کیتا،کَم لازمی چلدا رہندا اے۔”لیکچر سنو تے تہانوں جواب ملو گا،“ایہہ میرا جواب سی۔مناسب ویلے اتے تیار کردہ سوال توں بچ کے میں اپنے آپ نوں چھڑا لیا۔سامعین انحراف نوں پسند کردے سی۔میرے سفر دے دوران پلیٹ فارم اتے قدم رکھن توں پہلاں،میں دماغ نوں ہوشیار یا ناجائز بیاناں توں باز رکھن دی کوشش کیتی۔غلط کَم کرن والے اکثر چنگی صحت نال لطف اندوز ہووندے نیں۔جبکہ پورے طور اتے اکثر چنگے کَم کرن والے وی شدید پریشانی دا شکار ہو جاہندے نیں۔بیماری دی ابتداء دے بارے وچ اینا معمہ اے پئی کوئی وی ایہدے سارے جواب لبن دا ڈرامہ نئیں کر سکدا۔ایس سوال نے پئی ”چنگے بندے نوں تکلیف کیوں ہووندی اے؟ہر عمر دے چنگے مفکر اں نوں حیران کر دِتا اے۔جاب دا جواب وضاحت بخش اے پر کوئی وی قابل اطمینا ن نئیں اے۔

انڈیانا دے اک خاص قصبے وچ جدوں اسی گھڑی دے پچھے پہر نوں ویکھیا تے میرا تعارف کرن والے نے ہچکچاؤندے ہوئے ریمارکس دِتے:”ساڈے دو نامور کارکن گزشتہ روز ریل روڈ کراسنگ اتے پر گئے۔کیہ تسی کجھ تسلی بخش آکھ سکدے آں؟اسی بوہت پریشان آں۔“میرے لکے ہوئے لیکچر وچ ایہداں کجھ وی نئیں سی جدے وچ ایمر جنسی لگے۔چنانچہ میں ایس شام انفرادی زندگی دے تسلسل اتے پندرہ منٹ دی گل کیتی۔حاضرین نے دلچسپی لئی تے مدد کیتی۔ایناں دیاں فوری لوڑاں نوں پور اکیتا گیا۔موجودہ معاملیاں تے پریشانیاں دے سلسلے وچ اپنی آئیڈیلزم نوں بدلنا اسپیکر تے ایڈیٹر دا کَم اے۔لوک بجا طور اتے انیسویں صدی دے مضمون دی توقع کردے نیں۔

میری ابتدائی مصروفیات1928دے موسم گرما وچ سانٹا مونیکا وچ آؤٹ ڈور تھیٹر لئی بک ہوئی سی۔جدوں دن پہنچیا،ایس لیکچر،جیہڑا میں ایس موقعے اتے مرتب کیتا سی،بوسٹن سنسرز دے نال نئیں ملیا سی۔پنج ہزار لوک جمع ہوئے۔مینوں کجھ آکھنا پیا۔کوئی فرار نئیں ہویا۔میں نویں لیکچر نال جیہڑی گل ذہن وچ آئی ایہدا مادہ بولیا،حالانکہ ایہہ کالے تے سفید وچ نئیں لکیا سی تے نا ہی کدی ہویا سی۔ایہہ اینا چنگالگیا پئی میں ایس سارے سال وچ ایس نظام دی پیروی کیتی۔میں پلیت فارم نال بولن دا طریقہ سیکھنا شروع کر دِتا سی۔لوک ہن سو نئیں پائے،رون والے پتر متروک ہو گئے،دعوتاں ضائع ہو گیئاں،تے اینے بہاؤ اصول سی،رعایت نئیں۔

بورڈ آف لیکچر شپ اتے بیس سال دے دوران،میں دو سال دی چھٹی لئی۔میں تیجا سال لینا شروع کیتا پر غیر متوقع خالی جگہ نوں پْر کرن لئی مینوں پچھے دھکا دِتا گیا۔پچھلے دناں وچ لیکچراراں نوں اک حد تائیں آزادی دی اجازت سی جدے نال اوہناں دے کَم خوش آئند ہو گئے۔قدرتی طور اتے عوام اتے ردعمل انتہائی فائدے مند سی۔پر جداں جدا ں پابندی عائد کرن توں بعد پابندی عائد ہووندی گئی۔ایناں وچوں اک بکنگ دی تعداد اتے اک پابندی سی جیہڑا لیکچرار کرسکدا اے۔میں اپنے کوٹے دا بندو بست کرن وچ کامیاب رہیا سی تاں پئی بارہ وچوں صرف چھ یا آٹھ مہینے سڑک اتے رہ جا۔

دعوت نامے مینوں چھ بر اعظماں تے جگ دے سارے سائنس لیکچر شعبیاں وچ لے گئے نیں۔ایس حجم دے ناشراں دے نال پیش کردہ میری حالیہ کتاب،لیٹرس آف اے ٹریولر،کہانی نوں کجھ تفصیل دے نال بیان کردی اے۔اک مختصر خاکے وچ برطانیہ تے یورپ دے چھ دورے،اورینٹ دے دو،نیوزی لینڈ تے آسٹریلیا دے اک،افریقہ دے اک،ہور دوجے جنوبی امریکہ دے دورے شامل نیں۔قدرتی طور اتے میرا شیڈول مینوں الاسکا،میکسیکو،ویسٹ انڈیز،ہندوستان تے پاک سرزمین لے گیا اے۔نیل،گنگا تے سیین مسسیپی دے وانگو یاداں وچ اینے ہی وشد نیں۔سامعین ہمیشہ توجہ تے خوشگوار رہے نیں۔میری چنگیاں ملاقاتاں وچ روم،ریو،قاہرہ تے سنگاپور وچ شامل سی۔شنگھائی،کلکتہ تے ایتھنروچ اینا ہی سوکھا سی جنا لندن وچ۔تے لندن وچ اینا ہی سوکھابولنا جنا عمہ وچ اے۔غیر ملکی دا کالا جادو سراسر بکواس اے۔

جوای براؤن نے مشاہدہ کیتا اے پئی ساہنوں لوکاں نوں سمجھن دی لوڑ اے،خواہ اوہناں دی نسل،مذہب یا فلسفہ زندگی۔واضح طور اتے مناسب تفہیم دی موجودگی وچ ناخوشگوار غلط فہمیاں نئیں ہو سکدیاں نیں۔صوتی حکم اے،”اپنی ساری سمجھ بوجھ دے نال۔“

میریاں کتاباں تن ہزار توں بوہتے لیکچراں دی فراہمی نوں وکھاؤندیاں نیں،جدے وچ تقریباََ ساڑھے تین لاکھ دی موجودگی ہووندی اے۔امریکہ تے کینیڈا وچ اک سال داسفر،جدے وچوں ریکارڈ رکھیا گیا اے،ایہدے وچ تریسٹھ ہزار میل دا اضافہ ہووندا اے۔ایہدا مطلب ایہہ اے پئی میرا کل سفر اک ملین میل تے بوہتے دی پیمائش کردی اے۔قابل ذکر اک وی حادثہ یا سَٹ ایناں لمبیاں تے شیطان فاصلیاں دی نشاندہی نئیں کردی اے۔ایہدی مستقل دیکھ بھال کنی حیرت انگیز اے!

کیہ لیکچر دینا محنت طلب کَم اے؟جواب بندے دے معیار اتے منحصر اے۔جیہڑا بندا اپنے دل تے جان نوں ایہدے وچ پاؤندااے اوہدے لئی کوئی کَم مشکل نئیں اے۔ایس میدان وچ سائنسداناں دے کدی ناکام تعاون نال لیکچرنگ ہمیشہ ناخوشگوار تے دوگنا اطمینا ن بخش ہووندا اے۔اوہ لیکچرار دے راحت نوں لبن وچ یا لیکچر دی کامیابی نوں فروغ دین وچ کسے وی شے نوں کالعدم نئیں چھڈ دے نیں۔اک دن وی نئیں لنگ دا اے پئی میں برانچ چرچاں تے اوہناں دے ممبراں دی حیرت انگیز فکر مندی تے چنگیائی اتے غور نئیں کردا ہاں۔اک وی نا خوشگوار واقعہ ماضی توں اگے نئیں ودھدا اے تاں پئی اوہناں دی خدمت دے میرے بیس سال پورے ہوون۔

پیٹر وی رَوس

سین فرانسسکو

166 گیئری سٹریٹ

لیکچردی مشہوری

کرسچن سائنس دااک لیکچر ہر کسے لئی اے۔ایہہ کسے خاص طبقے لئی نئیں اے،پاویں اوہ اجنبی ہوون یا ابتدائی ہوون یا تجربہ کار کارکن ہوون،پر ایناں ساریاں لئی،جناں وچ مضبوط کافر وی شامل نیں،جیہڑے شرکت دی خواہش محسوس کردے نیں یا جیہڑے تجربے توں منافعے دی امید رکھدے نیں۔تے ہر سنن والے،اس موضوع اتے قطع نظر ایہدی تفہیم دی ڈگری نال فائدہ چکو گا جے گل بات ایہدا ں ہوونی چاہیدی۔

اوہ ویلا لنگ چکیا اے،جے کدی ایہداں دا ویلا ہووندا سی،جدوں اک لیکچرار خود نوں ایہہ دسن اتے راضی ہو جاوے پئی کرسچن سائنس کیہ کرو گی یا ایہدے عجائباتاں اتے کلامی کردے ہوئے۔عوام پہلاں ہی ایس گل اتے راضی نیں پئی سائنس چنگی اے۔لوک اسپیکر نال کیہ توقع کردے نیں،تے اوہناں نوں ایہدی توقع کرن دا حق اے،ایہہ دسیا جاوے پئی سائنس کیہ اے تے اوہ اپنی زندگی وچ چنگے حال پیدا کرن لئی ایہدا استعمال کداں کر سکدے نیں۔

اک معقول معنیاں وچ،لہٰذا اک کرسچن سائنس لیکچرار فرض کردا اے،تے مناسب طور اتے،استاداں دا کردار۔ایہہ ایہدے نال ہی سچ اے جیہڑا عوام اتے لکھن یا بولن لئی اپنے آپ اتے لے جاہندا اے۔اک استاد جیہڑا اپنے مضمون وچ گھر وچ اے،حالانکہ ایہہ مشکل ہووندا اے،اینوں اینی سادگی تے تصوراں دے نال پیش کردا اے پئی گلی دے بندے توں لے کے تیار عالم تائیں دانشور انہ ترقی دے سارے درجے دی پیروی کرن گے تے ہدایت وی کیتی جاؤ گی تے ایتھے تائیں پئی خوشی وی ہاؤ گی۔لہٰذا سائنس دا اک لیکچر ار اپنی پیش کش نوں سچائی،حتیٰ پئی اوہدے لطیف پہلو،اینے واضح تے ٹھوس،تے اینا تازگی بخش بنا سکدا اے،پئی آرام دہ تے پر سکون وزیٹر تے اعلیٰ درجے دی طالب علم دی توجہ نوں اک جیا رکھدا اے،تے ایس موقعے نوں روشن خیالی تے ترغیب دا باعث بنا دیندا اے۔دونے یقینی طور اتے متحرک پریکٹیشنرتے مصروف چرچ کارکن،مشکل حالا ں دے نال روزانہ جکڑ رئے نیں،اوہناں نوں پریرتا دی لوڑ اے،جیہڑا اوہ پا سکدے نیں،تے اوہ ایہدے حقدار نیں۔ایناں نوں گولے بارود دی لوڑ اے۔متحرک خیال تے دلیلاں۔جدی کامیابی دے نال اوہ مہم چلاؤنجدے وچ اوہناں نے اندراج لیا اے۔فیر،اوہناں توں چنگا حق کدا اے،یا ایہدے توں بوہتا لازمی فریضہ اے پئی اوہ لیکچر اں وچ شرکت کرن،جے اوہ ایہدے نال دل نال کَم کرن تے اپنی ذمہ داریاں نال چنگے طور اتے تیار ہوون؟

قابل وجہ دلیل،اج بیرون ملک میدان وچ،پئی ایس لیکچر دا مقصد بنیادی طور اتے اجنبی لئی کَم کرنا شرارت دا حساب کتاب اے۔ایہدے نال اسپیکر نوں ایہہ فرض کرن وچ مدد مل سکدی اے پئی ابتدائی گل ہاؤ گی۔ایہداں نئیں ہاؤ گا۔ایناں دناں وچ انسان دی ذہانت دی عمومی سطح اینی بوہتی اے پئی کسے وی کرسچن سائنس لیکچرار نوں اپنی پوری کوشش کرن وچ ہچکچاؤن دی لوڑ نئیں اے۔سائنس دی گہری اصلیتاں،واضح طور اتے،نوسکھ لئی قابل فہم نیں کیوں جو اوہ تجربہ کار پریکٹیشنردے ول محرک نیں۔خطرہ،جے کوئی اے تے،ایہہ نئیں اے پئی تقریر سامعین دے سراں اتے چلی جاوے پر اوہ پلت فارم توں نئیں نکل پاؤ گی۔

سامعین اتے،اجنبی لئی غیر منقولہ اجتماعی دا اثر،حاضری دی حوصلہ شکنی کرنا اے،تے ایہہ کدی کدی نئیں،کسے حد تائیں ناکام ہو جاہندا اے۔ ایتھے تے اوتھے بالکل چنگے چنگے بندے لبنے نیں،جیہڑاانسانی فطرت دی کمزوریاں دی وجہ نال،وقتاََفوقتاََ کسے توقع لیکچر دی موجودگی وچ،جائز بہانے توں دور رہندے نیں۔یقینی طور اتے ایہدے توں چنگے کسے ہور نال علیبی دا مطالبہ نئیں کیتا جا سکدا:”ساہنوں بے لوچ ہوونا چاہیدا،ساہنوں اجنبی نوں موقع دینا چاہیدا“؛جیہڑا اینا برا نئیں ہاؤ گا جے ایس موقعے اتے گلے لاؤن لئی اجنبی اتے انحصار کیتا جا سکے۔

فیر اوہ لوک نیں جیہڑے آکھدے نیں:”میں لیکچر نئیں جا رہیا ہاں۔جدوں ایہہ اخبار وچ آؤندا اے تے میں اینوں پڑ ھ سکدا ہاں۔“ایس نقطہ نظر وچ ہور وی احتیاط ہاؤ گا جے کوئی لیکچر کوئی ایہداں د ا مضمون ہووندا جدی یادداشت وابستگی ہووندی تے پلیٹ فارم نال تلاوت کیتی جاہندی۔پر اک لیکچر ایہداں نئیں ہووندا اے۔جے ایہہ ہووندا تے،زبانی ترسیل ایہدے نال فراہم کیتی جا سکدی اے۔پرنٹنگ بوہتی ہاؤ گی۔تقریر یا لیکچر دانچوڑ سوچیا جاہندا اے،لفظ نئیں۔

ایہدی روشنی وچ،طباعت شدہ صفحے نال،ایس وجہ نال نئیں ہو سکدی اے پئی،اینوں پوری طراں نئیں رکھیا جا سکدا اے۔

اگلپپا توں پہلے اعمال دے 26ویں باب وچ لکھ بندیاں نے حیرت تے خوشی نال پولس دے شاندار دفاع دے نال پڑھیا اے،پر کسے نوں واقعتاََایس تقریر،یا نام دے لائق کوئی تقریر نئیں ملی،جیہڑا ایس موقعے اتے موجود نئیں سی۔ایہہ لْکی ہوئی رپورٹ،اگرچہ وفادار تے قیمتی اے،صرف اسپیکر دی سوچ تے ایس موقعے دی فضا نوں ہی بیان کر دی اے۔خیال،اک لحاظ نال،بوہت ہی فریب نیں،تے دوجے معنیاں وچ اینے واضح ہووندے نیں جدوں کسے نوں سچائی دے نال ریلیز کیتا جاہندا اے،پئی بہرا،اینوں پھڑ کے،اسپیکر دی آواز سن دا اے،جبکہ غیر ملکی،نام نہاد،اسپیکر دی سوچ نوں پھڑ لیندے نیں۔فرض کرواوہ ایناں دی زبان وچ مخاطب ہو رئے نیں۔

یقینی طور اتے اجنبیاں نوں ہر مناسب ذرائع نال شرکت کرن د ترغیبدِتی جانی چاہیدی۔داخلے دے ریکارڈ شروع رکھن تے اوہناں لئی سیٹاں محفوظ کرن دا ودھدا ہویا عمل قابل تحسین اے۔نقطہ ایہہ اے پئی دوجیاں نوں لوڑ نئیں اے تے اوہناں نوں حوصلہ شکنی نئیں کرنی چاہیدی۔آخر،کون آکھ سکدا اے،جے بد قسمتی نال کوئی داخلہ پاؤن وچ ناکام رہیا اے،پاویں ایہدے توں چنگا ایہہ ہوندا یا اوہ؟کیہ ایہہ دانشمند انہ نئیں پئی اصول نوں اپنا کامل طریقہ اختیار کرن دین۔جنی وی تشویش کٹ ہاؤ گی،اوہنی ہی محدود پابندیاں عائد کیتیاں گئیاں،چنگا اے۔چرچ دے سارے امور وچ ایہہ کنا سچ اے۔فیر دماغ،انسانی منصوبہ بندی توں متاثر نئیں،صورتحال اتے حکومت کردا اے۔

بوہت ساریاں شیواں دے بارے وچ محتاط تے پریشان ہوون دے رجحان نوں پر سکون ذہین اعتماد نوں جگہ دینا چاہیدا جدے نال ایہہ احساس ہووندا اے پئی کرسچن سائنس لیکچر اک فائدہ مند واقعہ اے،برادری ایہدا خیر مقدم کردی اے،پئی کوئی وی مذکوم اثر ایس پروگرام وچ مداخلت نئیں کر سکدا اے،تے ایہہ پئی ایہدے جاری ہوون والے معالجے دی اصلیت نوں کوئی ہتھ نئیں روک سکدا اے۔ایہہ ذہنی رویہ ہر کارکن نوں اپنی آسانی نال ویکھدا اے۔اوہدوں لیکچر دے انتظام ایس ہی آزاد تے فطری انداز وچ کیتے جاہن گے جیہڑا کامیابی دا بیمہ کردے نیں۔

لیکچر دے اعلان اک چھوٹی جئی شکل اختیار کر گئے نیں جے مضبوط نا ہووے تے۔عام طور اتے،جداں پئی ڈیسک نال اعلان کیتا گیا اے،اوہ تین شہر تے تین ریاستاں دے نام رکھدے نیں۔یقینی طور اتے ایس خصوصیت وچوں کجھ نوں وضاحت دے مفاد وچ مناسب طریقے نال ختم کیتا جا سکدا اے۔اوہ بندا جیہڑا پہلی واری،ایناں اعلاناں وچوں کسے نوں سن دا اے،اوہ حیرت نال حیران ہو سکدا اے پئی لیکچر کِتھے دِتا جانا اے۔تھوڑی آسانی نال عام استعمال دے مقابلے وچ اک کٹ رسمی تے بوہتا مؤثر اعلان تیار ہاؤ گا۔اشتہار ڈسپلے کرو،جداں کدی کدی اسٹریٹ کار دے باہر والے حصے اتے رکھے جاہندے نیں،خاص طور اتے غیر ضروری اشارے نوں چھڈ دینا چاہیدا،کیوں جو اکھ اوہناں نوں پھڑ نئیں سکدی اے یا دماغ اوہناں نو بر قرار نئیں رکھ سکدا اے۔ایہداں دے معاملیاں وچ ایہہ آکھنا بوہت اے،مثال دے طور اتے،”میو نسپل آڈیٹوریم وچ اج رات اٹھ بجے کرسچن سائنس لیکچر۔“

تعارف کرن والا اپنا کَم آسان کرو گا جے اوہ ایس گل نوں ذہن وچ رکھے پئی تعارف دا مقصد اسپیکر دا تعارف کرنا اے۔ایس لئی ذاتی تجربے نوں ترک کیتا جا سکدا اے۔اک یا دو لمحے توں بوہتا استعمال نئیں کرنا چاہیدا،بقیہ ویلا لیکچر ار اتے چھڈ دین۔پورے پروگرام نوں اک گھنٹے وچ رکھنا چاہیدا۔ساڈے قائد تے اوہناں دے کَم نوں خراج تحسین پیش کرنا ایہہ لیکچرار دا اعزاز اے۔وسیع پیمانے اتے حوالہ دینا کسے وی تقریر نوں کمزور کر دیندی اے،چونکہ خیال اک گفتگو دا مادہ ہووندا اے،تے ایہدے توں بعد سارا کجھ سوچیا جاہندا اے پر اسپیکر یا مصنف دوجے لفظاں دے لفظاں لئی اپنامحاورہ ترک دیندے نیں۔

سارے آوازی اعضاء نال اظہار نئیں ہووندا اے۔اک اسپیکر،کسے حد تائیں،ایہدے پورے جسم نوں ملازمت دیندا اے۔ایہدے سامعین دے مابین ڈیسک یا دیگر رکاوٹاں پاؤنا کسے کَم دے اک اہم ٹکڑے دا سامنا کرن والے دے ہتھ باندھن دا مقابلہ اے۔پلیٹ فارم دے انتظام وچ،پھْلاں تے دیگر سجاوٹ نوں اک پاسے یا عقبی حصے وچ رکھن دا خیال رکھنا چاہیدا،اسپیکر دے سامنے دی جگہ نوں چھڈ کے۔

ریڈیو،کیوں جو ایہہ ناظرین نوں بوہتا توسیع دے رہیا اے،جدوں وی مناسب معقول طور اتے دستیاب ہووے تے ایہدا سہارا لیا جانا چاہیدا۔

مائیکرو فون اسپیکر نوں شرمندہ تعبیر نئیں کردا اے۔ایہدے باوجود،جے ایس لیکچر نوں نشر کرنا یا ایناں نوں ودھونا ہووے تے،کٹ توں کٹ چند گھنٹے پہلاں ہی،اینوں مطلع کیتا جانا چاہیدا۔فیر جدوں اوہ پلیٹ فارم اتے باہر نکلو گا تے اینوں حیرت نال دوچار نئیں کیتا جاؤ گا۔مزید ایہہ پئی ایہدے آپریٹر نال صلاح تے مشورے کرن تے ودھاؤن والے آلیاں دی جانچ کرن دا موقع فراہم کیتا جاؤ گا۔ایہہ ویکھ کے بوہت احتیاط برتی جا سکدی اے پئی سامان ترتیب وچ اے۔

کوئی وی براڈ کاسٹنگ نال آؤن والی نیکی دی مقداردا اندازہ نئیں لا سکدا۔ہن تائیں ایہدے خلاف کوئی معقول دلیل نئیں چکی گئی اے۔ اسپیکر،اک واری جدوں اوہ گل کرنی شروع کر دیندا اے،تے اپنی توجہ ایناں لوکاں اتے مرکوز کردا اے جناں دے چہرے ویکھدے نیں۔جے اوہ اپنے پیغام نوں ناقابل فہم تے قابل قبول بناؤندا اے تے،جے اوہ ریڈیو تائیں پہنچ جاہندا اے تے اوہ اینوں پورے جگ وچ پہنچاداؤ گا۔

ایس ویلے وچ سچائی نوں لبنا اینی مستقل تے مستند اے پئی سامعین دے معیار یا یاری دے بارے وچ کسے قسم دا کوئی خدشہ پیدا ہوون دی لور نئیں اے۔ممکن اے پئی وکھائے جاہن والے سامعین وکھن والے سامعین دے وانگو ہمدرد ہوون،ایس واضح وجہ دی وجہ نال پئی جیہڑاسنن دی پرواہ نئیں کردے نیں اوہناں نوں صرف ڈائل موڑنا پیندا اے۔

جدوں ایہہ گل یاد رکھی گئی اے پئی کرسچن سائنس دے بارے وچ عوام دا رویہ،اج کل،بے حد،اک لیکچر دی تشہیر کرن دے سارے باوقار طریقیاں دا سہارا لین تے ایناں لوکاں نوں ذاتی دعوت دین وچ کسے قسم دی کوئی ہچکچاہٹ یا شرم محسوس نئیں ہاؤ گی۔دلچسپی دی توقع کیتی جاوے۔شک تے شک کرن والیاں لئی جگہ تے استقبال اے۔اوہ تجربہ کار اسپیکر لئی اک مثالی سامعین بناؤندے نیں،جناں دے کول کافر دی روشنی نوں ویکھ کے دلچسپی دے نال کوئی خوشگوار گل نئیں ہووندی،جدوں تائیں پئی دیکھ بھال تے تکلیف دی لکیراں متوقع چہریاں نال پگھل نا جاہن۔

الٰہی عظمت

قدرت دی فطرت

جے تسی تے میں اک وسیع میدان نوں ویکھنا چاؤندے آں جدے وچ فہم دی روشنی تائیں پہنچن لئی انساناں دی جدوجہد ہو رئی اے،تے اسی چنگی طراں حیران ہو سکدے آں پئی،مختلف بندیاں دا سامنا کرن والے نا گنے جاہن والے مسئلیاں وچ،اک ہی مسئلہ عام پایا جا سکدا اے۔سارے بنی نوع انسان لئی،تے ہر بندے دی توجہ مرکوز کرنا۔پر جے اسی صورت حال دے کسے محتاط سروے نال کِتے بوہتا جائزہ لیندے،تے جے ایہداں دی اجازت دِتی جاہندی تے،لوکاں دے اندرونی شعور نوں واڑھنا ہووندا،ساہنوں ہن تعجب یا قیاس آرائی نئیں کرنی چاہیدی،ساہنوں ایہہ ویکھنا تے جاننا چاہیدا،جیہڑاذہن وچ پیندا اے۔ہر انسان،کسے نا کسے ویلے،یا بوہتا یا کٹ اصرار دے نال،سوال آؤندا اے،دیوتا دی اصل نوعیت کیہ اے؟رب کون یا کیہ اے؟

ایس جگ دی پر واواں وچ مبتلا بندے ایس تفتیش اتے تھوڑی جئی توجہ دے سکدا اے۔اوہ بندا جنوں آسانی نال یا خوشی اے جدے لئی ہن تائیں برے دن نئیں آئے نیں،اینون پوری طراں نظر انداز کر سکدا اے۔سیان دے غرور یا دنیاوی کامیابی دے جوش و خروش وچ مبتلا بندے ایہدے توں نفرت کرن اتے وی اثر انداز ہو سکدا اے۔پر سوال آؤ گا،تے ہر بندا اپنے چنگے لمحیاں وچ ایہدے اتے سنجیدگی نال غور کرو گا،تے کجھ دیر،چھیتی یا بدیر،تلخی دا تجربہ ایہدے ول نوکری دی افسوسناک چلاپر پکارو گا،”اوہ،کاش میں جان دا سی پئی اوہ مینوں کِتھے مل سکدا اے!“

ایہہ آکھیا جا سکدا اے،شاید پئی ایہہ سوال کافر یا ملحد دی سوچ اتے قبضہ نئیں کردا اے،کیوں جو اوہ اک ذات الٰہی دے نظریے نوں یکسر مسترد کردا اے۔تاہم،ایہہ پتہ چل جاؤ گاپئی جیہڑا بندا ایہہ اعلان کردا اے پئی اوہ رب اتے یقین نئیں رکھدا اے ایہدا مطلب ایہدے سوا کجھ نئیں اے پئی اوہ ایس رب دی قسم اتے یقین نئیں کردا جنوں عام طور اتے سکھا یا یا پیش کیتا گیا اے۔ایہہ گل شاید ہی تصور کیتی جا سکدی اے پئی کوئی وی سوچن والا بندا ایہہ دعویٰ کرو گا پئی زمین تے ایہدی پوریتا کسے موقعے یا حادثے دی گل اے،تے کائنات دے پچھے تے ہدایت کرن دا کوئی قانون یا ذہانت موجود نئیں اے۔ایس گل دا با ضابطہ طور اتے تصدیق کیتی جا سکدی اے پئی جیہڑیاں وی مشکلاں بقاء نوں لبن وچ پے سکدیاں نیں،ایس یقین نال پئی اوہ موجود اے تے اینوں جانن دی خواہش بنی نوع انسان وچ آفاقی اے۔تے رب دے اتے ایہہ اعتماد تے اینوں سمجھن دی آرزو انسان نال رب دی ذات دے صحیح تصور دی ماورائی اہمیت دی نشاندہی کردی اے،تے یسوع دے بیان دی یاد دلاؤندی اے،”ایہہ ابدی زندگی اے تاں پئی اوہ تہانوں واحد واحد اصلی رب جانن۔“

ساری صدیاں وچ بائبل نے تعلیم دِتی اے تے انساناں نے سمجھیا اے پئی اوہناں نے کسے ایسے معبد اتے یقین کیتا اے جیہڑا نا صرف طاقت ور،ہر اک جانن والا،تے ہر جگہ نوجود اے،بلکہ کون نرم تے چنگا اے،جیہڑا جداں پئی جان نے آکھیا اے،اوہ محبت اے،تے ایہدے علاوہ،جیہڑا تکلیف دے ویلے دستیاب ہووندا اے۔ایہدے باوجود،ایناں شیواں دے باوجود،بیماری تے ساری برائیاں دی بیماریاں نے لگ بھگ غیر متنازعہ شکست کھایا ہویا اے۔واضح طور اتے،رب دی اصلی نوعیت تے ایہدے نال ساڈے تعلق دی کوئی قدر نئیں ہوونی چاہیدی،ورنہ چنگیائی دی پوری بالادستی عیاں ہاؤ گی تے برائی ایس امر مقام اتے قابو پاؤن وچ نئیں لگی جیہڑی اینوں انساناں وچ پاؤندی سی۔

امورپریشانی ایہہ رئی اے پئی،ساڈے پیشے تے اعتقاد اں دے باوجود،اسی رب نوں اپنی روزمرہ دی زندگی نال دور اک تجریری تے مصیبت دے ویلے دستیاب نئیں سمجھیا اے۔اسی ایس یقین دہانی نوں پوری طراں قبول نئیں کیتا اے ”ہتھ چھڈنا نئیں اے،جیہڑا اینوں بچا نئیں سکدا اے۔“رب دی قربت تے نیکی تے دستیابی دے بارے وچ اسی جیہڑا کجھ وی آکھیا ہووے،اسی اصلیت وچ اینوں ساڈے توں الگ تے اپنی لوڑا ں دی فراہمی توں گریزاں سمجھیا اے۔اسی ایہدے نال آؤن دی التجا کیتی اے،ایہہ ویکھن دی بجائے پئی اوہ ہمیشہ ساڈے نال ہووندا اے۔اسی اوہنوں دین لئی التجا کیتی اے پئی اوہ ساہنوں شفاء دین تے اپنی زندگیاں نوں تباہی توں بچاؤن،جدوں ساہنوں ایہہ احساس ہوونا چاہیدا سی،جداں پئی پولس دا آکھنا اے،”اوہ ساری زندگی،سانس تے ساریاں شیواں نوں دیندا اے۔“

ایہدی کیہ لوڑ اے بندا برائی دے جھنجھٹ توں بچین تے ایس آزادی دی پورے پن نوں پاؤن جدی اوہ حقدار نیں،تے اوہ ربی مطلقہ،قادر مطلقیت تے قادر مطلق دی واضح فہم اے۔ایہداں دی اہمیت دے حامل موضوع اتے،جداں پئی ایہہ خود ہی زندگی دے معاملے کردا اے،انکوائری نئیں کرنی چاہیدی تے نا ہی عین مطابق علم توں عاری رہ سکدی اے۔اندھا عقیدہ یا خالی عقیدہ ناکافی اے۔”تسی سچائی نوں جان لاؤں گے،“لکھیااے،”تے سچائی تہانوں آزاد کر داؤ گی۔“

کرسچن سائنس رب دی بائبل دی تعریف نوں بطور قادر مطلق،ہر تھاں،تے ہر اک دے طور اتے قبول کردا اے،یعنی ساری طاقت،ساری موجودگی،تے ساری معلومات دا حامل اے۔پر سائنس محض دیوتا دے ایس خیال دی درستگی نوں تسلیم کرن دے علاوہ،ایہدے نال ساہنوں ایس خیال دی در آمد تے اہمیت توں بیدارکردا اے،تے ساہنوں ایہہ سکھاؤندا اے پئی اینوں انسانی امور تے فتنے وچ کداں متحرک جاوے۔اینوں ظاہر کرن دے نال،آؤ،اسی رب دے تصور دے نال شروع کردے نیں،تے ویکھو پئی اسی کیہڑے نتیجے اتے پہنچے آں۔

الٰہی سیان

دیوتا دا معقول ہوونا ساریاں لئی سیان،سارا علم تے ساری ذہانت دا ہوونا اے۔ہن،اک مختصر،روزمرہ دا لفظ کیہ اے جیہڑا ایناں ساریاں نوں ظاہر کردا اے؟تسی اک دم جواب دیندے آں،”سیان“؛تے سیان ایناں نانواں وچوں اک اے جیہڑاکرسچن سائنس رب نوں دیندی اے۔ایہہ ایناں ناواں وچوں اک اے جدے نال کرسچن سائنسدان کثرت نال ایہدے نال مخاطب ہووندے نیں۔مختصر وچ،سیان رب اے۔چونکہ سیان رب اے،یا رب سیان اے،تے صرف اک ہی رب اے،ایہدے توں بعد واقعتاََصرف اک ہی سیان اے،اک ہی شعور اے۔تے رب،چنگا تے محدود ہوون دی وجہ نال،سیان تے شعور نوں چنگا تے لا محدود ہوونا چاہیدا۔ظاہر اے،اوہدوں ایس سیان نوں بیماری یا کسے ہور برائی دی سمجھی گئی شکلاں وچوں کسے دا پتہ یا تجربہ نئیں ہو سکدا اے۔لہٰذا اوہ اصلیت وچ معروف یا تجربہ کار نئیں نیں،کیوں جو ایناں دے دماغی دباؤ نوں بہالاؤن لئی کوئی دوجا دماغ تے کوئی شعور نئیں اے۔

ایتھے اوہ جگہ اے جِتھے کرسچن سائنس اپنی بلندی تے اک ہی ویلے وچ عملی حیثیت اختیار کردی اے،تے ایس گل دی تصدیق کر دی اے پئی جسم دی بیماریاں،تے باقی ساریاں شیواں جیہڑیاں انسانی حداں تے تکلیف دا باعث بن دیاں نیں،دا کوئی اصلی وجود نئیں اے۔سچ اے،اوہ سیان انسان دے سامنے اصلی طور اتے ظاہر ہو سکدے نیں،جیہڑے شیشے نال ہنیرے وچ ویکھدے نیں۔پر وقتی طور اتے،اسی مستقل حق دے ول گامزن راؤ،تے”اسی ظاہر دے مطابق فیصلہ کریئے بلکہ صداقت دے فیصلے دا فیصلہ کریئے۔“لہٰذا،فیصلہ کرن نال،اسی غیر یقینی طور اتے ایس نتیجے اتے پہنچدے آں پئی ربی سیان صرف چنگے،ہم آہنگ،کامل،تے نا پائیدار،ناگوار،تکلیف دہ لوکاں نوں نئیں پہچان دا اے۔لہٰذا تسی ہور وچ،اصلی طور اتے،ایناں دا ادراک نئیں کردے تے نا ہی ایناں داتجرنہ کردے آں،کیوں جو اسی لا محدود سیان نال نا معلوم کسے شے نوں نئیں جان سکدے آں۔

فیر،اسی کیہ جان دے آں تے ساہنوں کیہ ہوش اے؟انسان انفرادی شعور دی حیثیت نال موجود اے،تے جداں پئی اک ہی سیان،اک شعور اے،انسان دا اوہ سیان یا شعور اے۔ایہدے وچ انسان دی حکمرانی دا راز اے۔لامحدود ذہانت ہتھ وچ اے،تے نا صرف ایہہ انسان نوں دستیاب اے،بلکہ اصلیت وچ ایہدا اظہار ایہدے نال کیتا جاہندا اے۔سیان دیاں ذہنی قوتاں تے استاد انسان دے نال متحرک نیں۔لہٰذا اوہ نیکی،صحت،ہم آہنگی،امن،طاقت،آزادی دے بارے وچ شعور رکھدا اے۔تے شعور وچ ایناں خیالاں دی موجودگی لازمی طور اتے ایناں دے مخالف،یعنی مصیبتاں،غم، تنازعہ تے ایہداں خارج ہو جاہندی اے۔اصلی تے کَلا بندا رب دے بارے وچ کیہ سوچدا اے،رب نوں کیہ پتہ،اوہی جان دا اے جیہڑا رب دا تجربہ کردا اے۔تے اوہ سوچدا اے،جان دا اے،تے تجربہ کردا اے تے کجھ نئیں۔

ہن اسی انسان دی ذہانت دی لا محدود محدود نوں سمجھنا شروع کر دیندے نیں،کیوں جو اینوں پوری ذہانت نال دوچار کیتا جاہندا اے۔ایس لئی اینوں کوئی وی کَم انجام دین لئی ضروری ذہنی صلاحیت دی کمی نئیں اے جیہڑا اینوں الاٹ کیتا جا سکدا اے۔اوہ ایہہ ویکھن دی اہلیت نئیں چاہندا اے پئی انسانی بیماریاں دا ایہدے اتے کوئی زور نئیں اے۔اوہ ایہہ سمجھن دے قابل اے پئی اپنے تے غلط خواہشاں ت مستقل دے وچکالے کوئی اصلی وابستگی نئیں اے۔اوہ سیان دی خوبیاں دا مجسمہ بن کے اپنے آ پ نوں اک احساس تائیں پہنچ جاہندا اے،جناں وچ صحت،ہم آہنگی تے پورے پن نیں۔

فانی سیان

سیان دے بارے وچ گل کردے ہوئے،پولس نے اینوں سیان دے نال تعبیر کیتاجیہڑا”یسوع مسیح وچ وی سی“،تے اوہ ساہنوں مشورہ دیندا اے پئی ایس ذہنیت نوں انجام تائیں پہنچاؤن تاں پئی اسی ہنیرے دی طاقتاں اتے کمال،آزادی تے بالادستی توں لطف اندوز ہو سکن جیہڑا یسوع نے چکیا۔پر پولس نے اک ہور ذہنیت دی وی گل کیتی اے،جنوں اوہ”جسمانی سیان“دا اندازہ دیندا اے تے جدا اوہ اعلان کردا اے ”رب دے خلاف دشمنی“اے۔مسز ایڈی نے ایس ذہنیت نوں ”فانی سیان“نال تعبیر کیتا۔

”جسمانی سیان“تے ”بشر سیان“دے جملے اک اصلی ذہنیت نوں متعین کرن لئی نئیں بنائے گئے نیں بلکہ ایہدی بجائے کسے جھوٹے یا حتمی سیان نوں نامزد کرنا اے۔کیوں جو ساڈے موجودہ شیواں دے نامکمل احساس وچ کدی کدی ایہہ نا ممکن ہووندا اے پئی اوہ نام فریب تے جعل سازاں نوں نام دین تاں پئی اسی یقیی طور اتے ایناں دی غلطی دا پتہ لاؤن تے دھوکہ دہی توں بچن۔

ایہہ منحرف ذہنیت بیماری تے موت د ے بارے وچ آگاہی پیجدی اے،جیہڑا شعور وچ وڑن لئی مستقل طور اتے ہلچل مچاؤندی اے۔ایہدے نتیجے وچ اسی غلط کَم کرن،انسانی بیماریاں دے درد نوں محسوس کرن،تے انسانیت نوں اک ہزار اک قسم دی پابندی تے تکلیف دا سامناکرن دے لالچ وچ مبتلا نیں۔بائبل وچ ایہہ خاموش،مستقل اثر و رسوخ شیطان دی حیثیت نال بیان کیتا گیا اے،تے یعقوب ساہنوں نصیحت کردے نیں پئی ”شیطان دا مقابلہ کرو،تے اوہ فرار ہو جاؤ گا۔“پر ساڈی مزاحمت شاذونادر ہی جزوی طور اتے کامیابی توں کِتے بوہتا کامیاب رئی اے،ایہدا نتیجہ ایہہ نکلیا اے پئی گناہ تے مصیبتاں نے اکثر ویلے ظاہری حیثیت نوں پایا اے۔

بیماری تے بریائی دےخلاف دفاع

چنگا دفاع کرن وچ ساڈی ناکامی ذہانت نال مزاحمت نا کرن دی وجہ نال ہوئی اے۔اسی سمجھیا اے پئی غم تے تکلیف انسان دا مشترکہ حصہ تے مقدر اے۔اسی سمجھدے آں پئی بیماری تے برائی ناگزیر تے ناقابل تسخیر اے،تے اسی ایہدے توں خوف زدہ آں۔ ایس ذہنی حالت وچ اسی شروع ہی شکست دین لئی برباد ہوگئے نیں۔

بدی ساڈے تائیں پہنچ جاہندی اے تے ساڈے افکار تے زندگیاں وچ داخلہ لین لئی ااکھدی اے،پر جدوں تائیں اسی رضامند نئیں ہاؤں گے اوہ وڑ نئیں سکدااے۔ایہہ اپنے آپ وچ غیر جانبدار،غیر ذہین اے۔جدوں اسی ایہدے خلاف سوچ دا بند کر دیندے نیں،جداں پئی ساڈے کول کرن دی صلاحیت ہووندی اے،تے برائی ختم ہو جاہندی اے۔دروازہ کھولن تے برائی نوں دعوت دین نال ہی ساہنوں ایہدے زیر بحث لایا جاہندا اے۔ساڈی اپنی قبولیت یا مسترد کرن دے نال اسی برائی نوں عارضی طاقت دے ول ودھا دیندے نیں یا اینوں جِتھوں آیا اے اوہنوں سیان دے دائرے وچ لوٹ دیندے نیں۔

البرٹ ہبارڈ،بد صورت ذہنیت رکھن والیلوکاں دی دیکھ بھال لئی کسے ادارے وچ اپنے دورے دے بارے وچ دسدے ہوئے آکھدا اے پئی اوہنوں اوتھے اک بندا،اک گارڈ ملیا،جدے وچ انیس یا اسی قیدیاں دا نچارج سی۔گارڈ نال اپنے آپ نوں مخاطب کردے ہوئے، ملاقاتی نے استفسار کیتا،”کیہ تسی ایناں لوکاں دے نال کَلے ہوون توں ڈردے نئیں نیں؟“ڈر؟نئیں،میں نئیں ڈردا،“ایہہ جواب سی۔”پر کیہ تسی نئیں جان دے،“ملاقاتی نے جاری رکھیا،”ہو سکدا اے پئی اوہ کٹھے ہوون تے تہاڈے نال راہ بنا سکن؟“کٹھے ہو جاہن!“گارڈ نے آکھیا،”اوہ اک دوجے نال نئیں ہو سکدے۔ایس لئی اوہ ایتھے موجود نیں۔“

برائی دیاں طاقتاں کسے وی عجیب تے غریب مقصد نوں پورا کرن لئی کٹھیاں نئیں ہو سکدیاں نیں۔اوہناں دے کول ذہانت،توانائی،کسے وی کوشش یا تحریک نوں شروع کرن یا منظم کرن لئی حرکت پذیری دا فقدان اے۔اوہ،صوتی سوچ دے ناقابل تصور دفاع دے خلاف،مؤثر طریقے نال جمع یا حرکت وچ نئیں آسکدے نیں۔سیان وچ ایس اصلیت نوں برداشت کرن نال،اسی غیر مسلح تے شریر اسکیماں تے تنظیماں نوں غیر مسلح تے کا لعدم کر سکدے نیں۔برائی دی ساریاں سمجھیاں جاہن والیاں سرگرمیاں تے امکان دا انحصار ساڈے خوف یا برائی اتے یقین اتے اے۔جدوں اسی ڈھٹائی دے نال،ذہانت دے نال،تے مستقل طور اتے ایس دعوے تے ادراک دے نال چیلنج کردے نیں پئی چنگیائی ہی واحد طاقت تے موجودگی اے،تے بد نیتی غیر اصلیت وچ سْنگڑنا شروع کردی اے۔

تے برائی دی سمجھی جاہن والی قوتاں دے بارے وچ جیہڑ ا کجھ آکھیا گیا اے اوہ بیماری دے سمجھے جاہن والے قوتاں دے بارے وچ وی اینا ہی صحیح اے۔اوہناں دے کول ذہانت تے نقل تے حرکت نئیں اے جدے نال بنی نوع انسان اتے کامیابی دے نال حملہ کیتا جاوے۔پْرسکون احسان نال اوہ کھِلرے ہوئے تے فناہو جاہندے نیں پئی صحت ہی اصلیت،ہر پاسے پھیلن والی،پوری طراں قبول کرن والی اے۔

ایس مطقی بنیاد نوں استعمال کردے ہوئے،اسی ایہہ ویکھنا شروع کردے نیں پئی برائی سچی ذہنیت تے اصلی خود غرضی نال بالکل ہی غیر ملکی اے،تے ایس وجہ نال ایہدا کوئی وجود نئیں،کیوں جو سیان ہمیشہ متحرک تے ہر جگہ موجود اے۔وژن دے وانگو وضاحت دے نال،اسی انسانی بیماریاں تے کمزوریاں دا کامیابی دے نال مقابلہ کر سکدے آں،شعور نال بیماریاں نوں جنم دین یا منن والے خیالاں نوں کڈ باہر کردے نیں،یا فیر وی چنگا سوچدے نیں،پہلی واری بیمار افکار دے وڑن دے خلاف شعور دے راہاں بند کر دیندے نیں۔

ایہداں ساہنوں احساس دلایا گیا اے پئی رب دے متغیر سائنس دا مطلب ایہہ اے پئی سیان صحیح حالت۔صحت دا شعور،ہم آہنگی،خوشی داہن تے ہر جگہ موجود اے،ایتھے تائیں پئی جِتھے بیمار یا خوفزدہ خیال ہوون دا دعویٰ کر سکدے نیں۔سیان دی ایہہ کامل کیفیت،جیہڑی ہر اک لئی حاصل اے،جنت اے۔ایہدے لطف اندوزی نوں آئندہ دے جگ تائیں ملتوی کرن دی لوڑ نئیں اے،بلکہ ایتھے تے ہن ایس ذہنی یا روحانی عمل نال پائی جا سکدی اے جیہڑا باطل نوں مسترد کردا اے تے سچ نوں قبول کردااے۔ایہدے نال اسی ساریاں نوں ”رب دے پتراں دی شاندار آزادی وچ بدعنوانی دی غلامی توں نجات مل سکدی اے۔“

انسانی بیماریاں دا ذہنی شروع

حکمت تے تجربہ ساہنوں ہر تفصیل دے غلط خیالاں نال اپنے ذہنی گھر نوں بند کرن تے صرف چنگے خیال دا خیر مقدم کرن دی اہمیت دی یاد دلاؤندا اے،کیوں جو ہر شے دا آغاز ایہدی سوچ وچ ہووندا اے۔جے سخت نفرت انگیز خیال اتے حملہ نا کیتاگیا ہووندا تے سخت لفظ نئیں آکھیا جاہندا سی۔برے کَم دا ارتکاب نا کیتا جاہندا جے ایہدا منصوبہ پہلے نا بنایا گیا ہووندا۔بیماری نے کدی وی اپنا ظہور نئیں کیتا سی جے بشر سیان نے پہلاں ایہدا تصور نئیں کیتا سی تے ایہدی تصویر کشی نئیں کیتی سی۔

پر کوئی پچھ سکدا اے،”ایہ میرے معاملے وچ کداں سچ ثابت ہو سکدا اے،کیوں جو میں کدی وی اپنی بیماری دی بابت سوچیا ہی نئیں سی جدوں تائیں پئی اوہ میرے اتے نا آ جاوے۔“ایس سوال دے جواب وچ ایہہ آکھیا جا سکدا اے پئی ساہنوں انسانی یابشر سیان کیہ سوچ رہیا اے ایہدے بارے وچ ساہنوں بوہت کٹ معلوم اے،ایناں شیواں تے واقعیاں دے بارے وچ جیہڑا اسی اپنے بارے وچ ویکھدے آں اوہ نا صرف ہوش دے نیں بلکہ انسانیت دے لا شعوری خیالاں دا اظہار اے۔جدوں اسی ہتھ نوں منتقل کرن دی خواہش کردے آں تے،اسی شعوری طور اتے ذہنی ترتیب دیندے آں تے ایہدے نتیجے وچ نقل و حرکت ظاہر ہووندی اے۔ساہنوں ذہنی سبب تے اثر ویکھن وچ کوئی ویلا نئیں اے۔پر اوہی ذہنیت جیہڑا ہتھ نوں حرکت وچ لے آؤن دی ہدایت کردی اے تے دل نوں دھڑکن اتے مجبور کردی اے،فیر وی اسی اصلیت نال با خبر نئیں آں۔جسم دے دوجے اعضاء تے افعال دے سلسلے وچ ایہداں دے بیاناں نوں کئی گناہ ودھایا جا سکدا اے،تے جداں پئی ایہہ نیں،ایہہ ظاہر ہووندا اے پئی اسی انسانی سیان وچ جیہڑا کجھ چل رہیا اے ایہدے صرف اک چھوٹے جئے حصے نوں پہچان دے نیں،کیوں جو بے ہوش وی اے۔بطور ذہنی عمل ایہہ ضروری نئیں اے پئی انسان خاص طور اتے گھٹیا دے بارے وچ سوچے،مثال دے طور اتے،ایس بیماری دا شکار ہوونا۔ایہہ ضروری نئیں اے پئی اپنے گوانڈی نال نفرت کرے یا خوفزدہ یا پریشان خیالاں تو ں لطف اندوز ہووے۔ایس لئی بس اینا ضروری اے پئی اوہ ایس اصلیت نال چلے جاہن جیہڑا اوہ سیان وچ رہندا اے تے ایس غلطخیال نوں قبول کردا اے پئی اوہ مادی جسم وچ رہندا اے۔فیر،کسے نا کسے ویلے،بیمار سوچ دے نال مرض دی بیماریاں دی تصویر اپنے نال رکھن دے پابند نیں۔

جدوں پئی ایس اہم اصلیت دے مطابق سوچ دا انعقاد کرنا پئی انسان روحانی تے کامل اے،کیوں جو اوہ بے حد زندگی دا اظہار اے،شعور نوں بیماری دے بشر توں دور کر کے صحت،حفاظت تے ہم آہنگی دے وجود وچ لے جاہندا اے۔

بریائی دا اصل

کوئی دوجا پچھ سکدا اے،”ایہہ کداں اے،جے بشر طور اتے ایہدے برے مواد نوں مد نظر رکھدے نیں،پئی ایہداں لگدا اے پئی اوہ ایہداں دا اثر پاؤندا اے تے شیواں دے توازن نوں اینا پریشان کردا اے؟ایہہ برائی دا شروع دا پرانا سوال اے،جدا جواب کسے نے وی اینے اطمینان والے انداز وچ نئیں دِتا جداں پئی یسوع نے کیتا،جدوں شرعی طور اتے شیطان دی حیثیت نال،اورینٹ دے فیشن دے بعد،استاداں نے اعلان کیتا،”اوہ جھوٹا اے،تے جھوٹ دا ابو اے۔“جھوٹ دے اصل نوں لبنا یا اوہدی وضاحت طلب کرنا مشکل ہی اے۔ایہداں دی کوئی وی کوشش دے نتیجے وچ جھوٹ نوں کجھ اصلیت پسندی دی علامت فراہم کرنی پاؤ گی۔جے ایناں شرطاں اتے قابو پاؤنا چاہیدا جے برائی دا دکھاوابادشاہی نیڑے آجاوے تے۔حکمت عملی اتے عمل کرن دا،جواب ایہہ مضر نصیحتان سامنے آچکیاں نیں،ایناں دا انکار کرو تے سیان دی سچائیاں تے ہم آہنگییاں نوں اگے ودھن تے اوہنا ں دی جگہ لین دی اجازت دین۔جداں جداں ایہہ ذہنی تغیر پذیر ہووندا اے،اسی ایہہ محسوس کردے آں پئی غلط خیال کٹ تے کثرت نال تے اصرار دا شکار ہو جاہندے نیں،تے ساہنوں اعتماد اے پئی،جداں جداں تفہیم کھِلردا جاؤ گا،غلط خیال ساڈی توجہ نوں گرفتار کرن یا ساڈی زندگی دے اثرو رسوخ اتے اثر انداز ہوون نال ختم ہا جاہن گے۔فیر ایہدا احساس کردے ہوئے پئی ایہدیاں برائیاں دی ٹرین دے متعلق تجویذ تجربے توں لنگ گئی اے،سیان نوں چنگے اظہار دے نال جگہ دے رئی اے،اسی چنگی طراں متحمل ہو سکدے نیں پئی برائی دے منبع یا اسرار دی وضاحت لئی اپنی خواہش نوں روکن۔

برائی دی اصل نوں لبنا اک مشہور مصنف توں خوش موازنہ اپناؤنا اے،”جداں کسے کالی بلی دا ادھی رات نوں ہنیرے خانے وچ شکار کرنا جیہڑا اوتھے نئیں اے۔“

دیوتا حیاتی دے طور تے

دیوتا نوں بطور سیان سمجھنا صرف اک قدم اے،تے اک بوہت ہی مختصر قدم،دیوتا بطور زندگی تصور کرنا اے۔بائبل دا صاف مطلب اے،جے ایہہ واضح طور اتے ایہہ اعلان نئیں کردا اے پئی،رب زندگی اے۔موسیٰ نے بنی اسرائیل نوں رب دی اطاعت دی تلقین کردے ہوئے آکھیا،”اوہ تیری زندگی اے،تے تیری عمر دی درازی اے۔“تخلیق تے شروع دے سلسلے وچ رب دے بارے وچ گل کردے ہوئے،یوحنا نے اعلان کیتا”ایہدے وچ زندگی اے،تے زندگی بندیاں دا نور سی۔“پولس،مریخ دی پہاڑی اتے کھڑا ہویا تے رب دے بارے وچ ایتھنیاں دے رویے نوں ویکھدے ہوئے اعلان کیتا،اوہ ”ساڈے وچوں کسے توں دور نئیں اے۔کیوں جو اسی ایہدے وچ رہندے آں تے چلدے آں تے اپنا وجود رکھدے آں۔“تے اک واری فیر،افسیوں نوں لکھے اپنے خط وچ،مشہور رسول نے”اک ہی رب تے ساریاں دا ابو،جیہڑا ساریاں توں ودھ اے،تے ساریاں دے وسیلے توں،تے تہاڈے ساریاں وچ اے۔“لکھیا

اے رب تے اوہ ساڈے وچ ایہداں ہی قائم رہندا،ساڈی زندگی پوری،آزاد،خوشی،بیماری نال استثنیٰ،خطرے توں پاک،تے تباہی توں محفوظ نئیں رہ سکدی۔ماضی وچ اسی رب دی مخلوق تے اوہدی مخلوق توں غیر حاضر تصور کرن دے ول بوہت مائل سی۔اسی اعلان کیتا اے پئی،”بادشاہت قدرت تے جلال تیرے ہی نیں“؛جبکہ اسی ساریاں نے ایہدی موجودگی تے اپنے آپ توں ایہدے گہرے تعلقاں نوں نظر انداز کیتا اے۔ہن ساڈا وژن ایہدی قربت،ایہدی عظمت،انسان دے نال اوہدی وحدانیت دے ول کھل رہیا اے۔ہن اسی اوہنوں محض اک اعلیٰ وجود دی حیثیت نال ویکھن وچ راضی نئیں نیں،بلکہ خود بنے ہوئے،تہاڈے ہوون دی حیثیت نال،صرف تے صرف زندگی دے ماخذ دی حیثیت نال ہی نئیں،بطور زندگی ہی انسان تے کائنات دی واحد زندگی اے۔

دعا یا علاج

ایس حوالے نال بیماری دی گل کرنا قریباََترمذموم سی۔ایہدے باوجود انسانیت ایس قدر تکلیف وچ مبتلا اے پئی بیماری نوں نظر انداز نئیں کیتا جا سکدا۔کرسچن سائنسدان اینوں نظر انداز نئیں کر رئے نیں،بلکہ ایہدا مقابلہ کر رئے نیں تے ایس حد تائیں قابو پا رئے نیں جیہڑا سارا سوچن والے لوکاں دی توجہ اتے مجبور ہو جاہندا اے۔اوہ ایہہ سمجھ کے ایہہ کَم انجام دے رئے نیں پئی زندگی رب دی حیثیت نال اے،تے ایہدے نتیجے وچ زندگی کامل تے ہر جگہ ایہدا اظہارکیتا گیا اے،بیماری دا کوئی مقام یا امکان نئیں اے۔ایناں دا علاج کرن دا طریقہ دعا اے،جدے نال ”بوہتیاں شیواں رچی جاہندیاں نیں،“جداں پئی ٹینی نیس آکھدے نیں،”ایس جگ دے خواباں دے مقابلے وچ۔“

پر دعا،جداں پئی کرسچن سائنس وچ سمجھیا جاہندا اے،صرف رب نال ایہ مطالبہ کرن دے علاوہ اے کجھ نئیں پئی اوہ چنگیاں شیواں عطا کرن جدی ساہنوں کمی محسوس ہووندی اے،خواہ صحت یاخوشی ہووے یا کجھ ہور۔ایہدے بجائے،خاموشی نال ایہہ سمجھن وچ پئی ساڈے ساریاں دے کول پہلاں ہی چنگی شے دی لور اے تے بیماری یا تکلیف یا خواہش دی بظاہر موجودگی اصلیت نئین بلکہ اک غلط ظہور اے۔ایہہ ذہنی رویہ جدے تحت اسی خوف تے نفرت تے بیماری دے خیالاں نوں مستردکردے نیں تے صحت تے محبت تے اعتماد دے خیالاں نال لطف اندوز ہووندے نیں پئی ”تھلے ہمیشہ لئی بازو نیں“،ساہنوں رب دے نیرے کھِچنا اے۔سچی ایہہ ساہنوں ایہدے نال ایس وحدانیت یا شناخت دی پہچان وچ لے آؤندا اے جِتھے ابو نے جیہڑا کجھ ویکھیا اوہ ساڈا ہی اے۔

صحیح خیال طاقت تے توانائی دے نال لائے جاہندے نیں،کیوں جو اوہ الٰہی سیان نال آؤندے نیں۔ایہدے نال چمبڑے رہنا اسی خود نوں چنگی طاقت دے نال اتحاد بناؤندے آں۔اوہ رب دا کلام اے،شفاء دینا تے بچاؤن لئی چھیتی تے طاقت ور۔تے ہر بندا،عورت تے پتر وڈھے پیمانے اتے صحیح طور اتے سوچ سکدے نیں،یعنی،اصرار کردے نیں پئی چنگی تے صحت اصلی تے سچی اے،جبکہ بیماری تے برائی،جیہڑا کجھ شکل اختیار کرن دی کوشش کرسکدی اے،اوہ وہم ہور غلط نیں۔ایہداں دی سوچ دی موجودگی وچ،بیماری تے مصیبتاں انسانی شعور وچ اپنی جگہ گوا دیندے نیں تے تجربے توں ہت جاہندے نیں۔اوہ اصلی وجود دا حصہ نئیں بن سکدے،تے اج بوہت سارے لوک سائنسی،ذہین دعا دے نال،یعنی صحیح سوچ تے عمل دے نال ایس گل نوں ثابت کر رئے نیں،جنے اوہناں نوں رب دی ذات دے ہم آہنگ زندگی دے شعور وچ کھڑا کر دِتا۔

حیاتی مادے وچ نئیں

اپنی ساریاں تحریراں وچ مسز ایڈی نے لفظ”زندگی“نوں رب دے مترادف استعمال کیتا اے،تے اوہ غیر واضح زبان وچ تے بے عیب منطق دے نال ایہہ آکھدی اے پئی رب انسان دی زندگی اے۔پر ایہداں کردے ہوئے اوہ ایہہ واضح کردی اے پئی اوہ روحانی بندے دے ول اشارہ کر رئی اے،نا پئی ایہدا مادی تصور۔اوہ ایس گل دی تصدیق کردی اے پئی زندگی مادی جسم وچ نئیں رہندی تے نا ہی رہندی اے۔اینے آخر کار ایس عجیب و غریب بیان وچ معاملہ ختم کر دِتا،جیہڑا سارے کرسچن سائنسداناں توں واقف اے تے سائنس تے صحت دے گیارہویں ایڈیشن دے صفحہ 169اتے ملیا:”مادے وچ کوئی زندگی،مواد یا ذہانت نئیں اے!سارا کجھ سیان اے،مادہ نئیں اے۔روحالازوال اصلیت اے،مادہ فانی نقص اے۔روح اصلی تے ابدی اے،مادہ غیر اصلی اے تے دنیاوی اے۔روح رب اے،تے انسان ایہدا سایہ اے۔لہٰذا،انسان روحانی اے تے مادی نئیں۔“

ایہہ اعتراف کتا گیا اے پئی مادہ انسانی حوساں لئی شدت نال اصلی لگدا اے،تے ایہہ پئی مادی کائنات ممکنہ طور اتے ایہدے توں کِتے بوہتا نمایاں نظر آؤندی اے۔پر ایتھے تائیں پئی طبیعیات دان وی ہن ایہدی وضاحت کر کے معاملہ بیان کردے نیں۔ایناں وچوں کجھ بجلی دے ذریاں دے طور اتے ایہدی نفی کردے نیں،جبکہ دوجیاں نے اینوں اسمان دے بلبلے یا سوراخاں نال تعبیر کیتا اے،جیہڑے شاید ایس گل اتے اطمینان نخش ہوون گے پئی جے اوہناں نے ایس تعریف دے نال ایس شبہ دے نال تعبیر نئیں کیتا پئی ایہدے توں کوئی بچی نئیں ہوئی اے،کجھ نئیں دے علاوہ کجھ وی نئیں جدوں طبیعیات مادے نال ایہداں بے عزت طریقے نال سلوک کردی اے،تے کرسچن مابعد الطبیعیات نوں ایس گل اتے اسرار کرن اتے معافی مل سکدی اے پئی مادہ روحانی تے اصلیت پسندی دا محض اک غلط قصور اے۔انسانی سیان شیواں نوں اوہداں نئیں ویکھدی جداں اوہ نیں۔ایہ ہر شے دا غلط یا مسخ شدہ نظریہ لیندا اے،تے ایہ مسخ یا غلط فہمی اینوں تشکیل دیندی اے جنوں مادی وجود آکھیا جاہندا اے۔

غلط قیاس اے پئی مادہ اصلی اے تے انسان دا جسمانی جسم اے ایس بندے دی مشکلاں دا باعث اے۔ایس غلط خیال دے نال ہی ایس حدود،ایس دی عدم تحفظ،ایہدی تکلیف دا آغاز ہووند ااے۔اپنے آپ نوں مادی جسم وچ گھومن اتے یقین کرنا،اوہ ایس جسم دے زیر محدود علاقے تائیں محدود اے،ایہدے بجائے روح توں پیدا ہوون والے انسان دے متعلق رکھن والے خطرے توں لامحدود آزادی تے خطرے نال مستثنیٰ چھوٹ پاؤن گے۔

ایہدے وچ کسے قسم دا خدشہ پیدا ہوون دی لوڑ نئیں اے پئی مادی عقیدے نو ں ترک کرن توں شیواں دی بنیاد کھسک جاہندی اے یا انسان اپنی شناخت گوا داؤ گا۔کرسچن سائنس نے سکھایا اے پئی انسان دی انفرادی وجود ابد تائیں قائم رہندا اے،اوہنوں کدی وی دیوتا وچ جذب نئیں ہوونا چاہیدا،تے نا ہی منتشر ہوونا تے ویلے دے بدلدے ریتاں وچ گم ہو جانا اے۔تے کرسچن سائنس دے عملی تجربے توں ایہہ گل ثابت ہووندی اے پئی وجود دے روحانی احساس وچ جنا بوہتا رہندا اے اینا ہی خوبصورت تے کمال تے استحکام واضح ہو جاہندا اے،کیوں جو شیواں دے جھوٹے تصور نوں،جنے اصلیت نوں مٹا دِتا اے،لنگ جاہندا اے۔فطرت دا جگ”اسمانی روشنی وچ ملبوس،“آؤنا شروع ہو جاہندی اے،انسانیت دا جگ سیان تے جسم دے اپنے داغا ں نوں گواؤن لگدی اے تے بندا اپنے آپ نوں ”مسیح دی عظمت دے قد دی پیمائش“لئی ودھدا ہویا پایا جاہندا اے۔

رب محبت دے طور تے

دیوتا بطور زندگی دا تصور دیوتا بطور محبت دے تصور دے نال بوہت نیڑے والی وابستگی رکھدا اے۔مسیحیت نے ہمیشہ عظمت دے نال پیار نوں جوڑیا اے،حالانکہ ممکن اے پئی ایہہ مترادف دے بجائے اک خصوصیت یا وصف دے مطابق ہووے۔پر کرسچن سائنس تسلیم کردا اے پئی جبکہ اک لحاظ توں بوہتی محبت رب دی ذات اے،فیر وی پورے معنیاں وچ محبت ہی رب اے،یا جداں پئی یوحنا دسدا اے،”رب محبت اے تے جیہڑا محبت وچ رہندا اے اوہ رب وچ رہندا اے،تے رب ایہدے وچ رہندا اے۔“

دیوتا بطور محبت دے تصور نال کٹاؤتی کیتی جاہن والی کٹاؤتی ساریاں توں بوہتی متاثر کن تے انسانیت توں نجات دلاؤن والی اے۔اوہ ساری بیماری،غم تے تکلیف لین جیہڑے ساڈے بارے وچ جگ وچ فساد کھلار دے ویکھدے نیں۔کیہ اوہ انساناں اتے اک ایہداں دی ذات دے نال مسلط کیتی جا سکدی اے،جیہڑی محبت اے؟تسی جواب دیندے آں،”ناقابلِ فہم تے ناممکن۔“کیہ ایہداں دیاں شیواں اوس خالق دے نال بنائی یا اوہناں دی دیکھ بھال کیتی جا سکدی اے جیہڑی محبت اے؟جواب اک مضبوط ”نئیں“اے فیر اوہ کِتھے تے کدے توں پیدا ہوئی اے؟کرسچن سائنس جواب دیندا اے پئی اوہ اصلیت وچ تخلیق نئیں ہوئے نیں تے ایناں دی کوئی اصل بنیاد یا وجود نئیں اے،کیوں جو اک ہی خالق،طاقت تے موجودگی ہی محبت اے۔ایہی کجھ ایناں ساریاں خود غرضیاں،بددیانتی تے فساد وی نیں جیہڑے معاشرے نوں متاثر کردے نیں۔اوہ عشق دی بوہت دشمنیاں نیں لہٰذا جدوں محبت عالمگیر تے غالب اے تے ایہدی کوئی جگہ یا طاقت نئیں ہو سکدی اے۔جیہڑا وی بندا انتخاب کردا اے اوہ ایس اہم سچائی نوں ثابت کرن لئی اک دوجے نال شروع ہو سکدا اے۔اوہ ایہہ ظاہر کرن دے باوجود پئی صرف معمولی تفصیلاں وچ ہی،ایس تضاد نوں،پاویں اوہ جسمانی بیماریاں دی صورت وچ ہووے یا ذہنی پریشانیاں نوں،تجربے توں دور رکھیا جا سکے،اوہنوں ایس گل دا یقین ہو جاؤ گا پئی انسانی ناگواری دی مجموعی تعداد نوں دور کیتا جا سکدا اے۔ایہدی غیر اصلیت تے عدم وجود دی بنیاداتے چنگا،دیندار،محبت دی شیواں نوں ذہانت تے محنت دے نال جگہ دے کے تے شیطان دی سوچ،مطلب،مجموعی،شیواں توں انکار کرن دے نال کیتا جا سکدا اے۔ہر اک دے کول ایہہ ظاہر کرن دی طاقت اے پئی جدوں اوہ محبت نوں اپنے شعور نوں بھرن تے محبت دے مخالفاں نوں بے دخل کرن دی اجازت دیندا اے،تے اوہ افسردگی تے اوہدے دوچار ہوون دے احساس گوا دیندا اے۔ایہہ گل ہمیشہ توں ہی سمجھیا جاہندا اے پئی بدنیتی اتے مبنی یا ناپاک خیالاں نوں کٹھیاں کرنا کردار دی تباہی تے ذہنی سکون اے۔ہن ایہہ سمجھیا جا رہا اے پئی ایہی ناخوشگوار تے غیر معمولی سوچ صحت لئی تباہ کن اے جدے نتیجے وچ جسمانی تے ذہنی بد نظمی انتہائی سنگین نوعیت دا اے۔جگ ایس روشن خیالی لئی وڈھے پیمانے اتے کرسچن سائنس دی مرہون منت اے،تے چھیتی ایہہ سیکھ رئی اے پئی چنگے کردار لئی نیک سوچ تے نیک زندگی لنگاؤنا ہی ضروری اے بلکہ چنگی صحت نوں فروغ دینا اے۔

الٰہی اصول

صرف سیان،زندگی،تے پیار ہی دیوتا دے مترادف یا خطاب نئیں نیں۔روح،جان،اصلیت تے اصول وی رب دے مترادف یا شناختاں نیں۔ایس مقدس عہدے وچ لفظ ”اصول“دے استعمال اتے،پہلاں تاثر وچ،سوال چکیا جا سکدا اے،پر چونکہ ایہدے معنی نوں پوری طراں سمجھیا جاہندا اے،ایس توں پہلاں ہی جیہڑیاں شرطاں سمجھیاں گیئاں نیں ایہدے توں کٹ موقعے نوں کٹ نئیں سمجھیا جاؤ گا۔اصلیت وچ ایہدا غیر متزلزل تے پائیدار معیار ایناں ساریاں دے نال چلدا اے۔چنگی،سچی یا مستقل ہر شے دی بنیاد اصول اتے اے۔سارے صحیح عمل،توانائی،ذہانت،یا زندگی رہائش پذیراصول دی بنا اتے ایہدی طاقت تے عملیہ اے۔سیان،زندگی تے محبت ایہداں نئیں ہو سکدے نیں جے اصول ایناں دی اساس،مادہ تے متحرک تسخیر نا ہووندے۔بے حد جگ جنوں اسی کشش دے قانون دے نام نال بلاؤندے آں ایہدے نال کامل موافق حرکتاں اتے غور کردے آں۔کوئی ایہداں دی جگہ یا نقطہ جدے نال اسی تصور کر سکدے آں،تاہم دور دراز،ایس قانون دے عمل توں باہر نئیں اے۔خاک دا ذرہ وی نئیں،اسمانی جسم اینا عمدہ نئیں،بلکہ ایس غیب،غیر منقول،ناقابل تلافی اثر و رسوخ دی خوشی نال اطاعت پاؤندا اے۔مادی جگ وچ قانون دی حکمرانی اصلی جگ وچ اصول دی پوشیدہ کارروائی دی اک خصوصیت اے۔سیان،زندگی تے محبت جگ جدے وچ ساڈا اصلی وجود اے۔انسانی حوساں دا ساڈے اتے یقیناے پئی ہر پاسے الجھن تے انتشار کھِلر گیا اے،پر امن و امان دی ایہداں عدم موجودگی دے خلاف مظاہریاں دی وجہ اے،جبکہ روحانی احصاس نال پتہ چلدا اے پئی چونکہ ہر جگہ اتے قابو پاؤن والا اصول کَم کردا اے،لہٰذا تنازعہ اک فریب اے تے ہم آہنگی ہر پاسے موجود اے۔اک واری جدوں ایہہ احساس جاوے پئی ذہین اصول،محبت،ہر جگہ کَم تے اثر انداز ہووندا اے،تے نفرت تے تنازعے دا طلم توڑ جاہندا اے تے”زمین اتے سارے بندیاں لئی سلامتی تے نیک خواہش“نوں اک موجودہ اصلیت طور اتے ویکھیا جاہندا اے۔خوف،توہم پرستی تے لا علمی دھوکہ دہی دی اپنی طاقت توں محروم ہو جاہندی اے،جدوں ایہہ پتہ چل جاہندا اے پئی اہم اصول،سیان،”جگ وچ آؤن والے ہر انسان نوں روشنی دیندا اے“تے ہر شے نوں ہدایت دیندا اے تے ایہدی حکمرانی کردا اے جدی مدد نال اوہ اقلیت توں لے کے ساریاں توں وڈھے تائیں ہووندا اے۔بیماری،جیہڑی عام طور اتے یا تے بوہتا یا کٹ عمل انسانی نظام دے کجھ حصیاں وچ،یا تے جسمانی افعالاں وچ غیر مناسب سرعت یا رکاوٹ اے،جدوں اوہنوں ایہہ پہچان لیا جاہندا اے پئی زندگی دا قانون کدی وی رکاوٹ یا تیز نئیں ہووندا اے،بلکہ ہر جگہ اے۔مستقل،معمول،بلاغت،بلا تعطل آپریشن وچ۔یسوع نے اصول نوں ابو دے نام نال تعبیر کیتا،جدوں ذہن وچ بیماراں دی صحتیابی تے اپنے بندیاں وچ جی اٹھن دے بارے وچ،اوہنے آکھیا،”ابو جیہڑا میرے وچ رہندا اے،اوہ کَم کردا اے۔“تے یسوع نے ہر بندے لئی اصول دی دستیابی نوں واضح کیتا جدوں اوہنے مزید اعلان کیتا،”جیہڑا میرے اتے ایمان رکھدا اے،اوہ کَم جیہڑا میں کرد ا ہاں اوہ وی کرو گا۔“اج ایہہ مظاہرہ کیتا جا رہیا اے پئی جیہڑا وی بندا یسوع دی پڑھائی نوں سمجھن تے اوہدے اتے عمل کرن دی کوشش کرو گا،کٹ توں کٹ کسے حد تائیں،ایہدی موجودگی،رابطے،اصول دی طاقت نوں محسوسکر سکدا اے،جیہڑا بیماراں نوں شفاء دیندا اے تے خوفزدہ نوں مضبوط کردا اے۔یقیناََہن تے ایتھے جداں جدوں ناصری یروشلم دی سڑ کاں اتے چلدا سی یا گلیل دی پہاڑیاں اتے پڑھاؤندا سی۔

کرسچن سائنس نوں لبھن والے

ایہداں ساڈی اپنی نسل وچ اوہ دن آگیا اے،جنوں شاعر نے پیش گوئی کیتی سی،”جدوں رب انساناں دے نال رہندا ویکھدا اے۔ ''ایہہ میری بیکر ایڈی دے نال کرسچن سائنسدی دریافت دے وسیلے سامنے آیا اے۔اوہ رب نوں بدلاں توں ہٹ کے اپنے خیالی تخت توں تھلے لے آئی اے تے انساناں دے ذہناں تے زندگیاں وچ ایہدی موجودگی نوں شعوری اصلیت بندِتی اے۔ایتھے تے اوتھے عمر دے لمحیاں وچ انفرادی لمحیاں وچ بندیاں نے رب دی قربت دا پتہ لایا اے،واقعی الوہی فطرت دے نال اپنی شناخت نوں محسوس کیتا اے،پر ایناں دے نیرے ایہہ واضح نظریہ ہو سکدا اے،اوہ دوجیاں نوں واضح طور اتے ایہدی وضاحت یا پیش نئیں کرسکے۔ ایہہ مسز ایڈی لئی نا صرف ربی عظمت دی جھلک ویکھن لئی رئی،بلکہ جیہڑا کجھ اوہناں نے ویکھیا اوہنوں برقرار رکھن تے اینوں ایہداں دی بے نقاب اصطلاح وچ پیش کرنا پئی ہن تائیں انسانیت دے کول کوئی اصلیت نئیں اے پئی اوہ وجود دی اصلیت نوں نا پھڑے۔اوہنے مظاہرے نال ایہہ ثابت کیتا اے پئی صدیاں قبل یسوع نے ہی طاقت جیہری انسانی تکلیف نوں دور کرن لئی استعمال کیتی سی اوہ کدی وی زمین توں نئیں ہٹ سکی،بلکہ اک ایہداں دا ہمیشہ دا قانون اے جیہڑا کرسچن سائنس نوں سمجھ دی کوشش کرو گا۔جے جدید تاریخ دا کوئی واقعی کرسچن سائنس دی دریافت توں بوہتا قابل ذکر رہیا اے،تے ایہہ واقعہ پائیدار بنیاد اتے کرسچن سائنس د ا کامیاب قیام رہیا اے۔ایس سائنس نوں دریافت کرن لئی،نایاب روحانی بصیرت دی لوڑ اے۔تاں پئی اینوں قائم کیتا جا سکے پئی مسیحیت دی اہم سچائیاں نوں فیر نظراں توں محروم نا کیتا جاوے،ایہدی لوڑ وچ بلا وجہ استحکام،عزم،ہمت تے عقیدت دی لوڑ اے۔ایناں خصوصیا تاں نوں مریم بیکر ایڈی دے نال اک اعلیٰ درجے دی ڈگری پائی سی،جیہڑی واری واری ہوون والے سوالدا جواب دیندی اے،کرسچن سائنس کیوں عورت دے نال آئی؟

مادیت،دانشوری،تے شکوک و شبہات دے نال نال خوف تے بیماری نال بیمار ایس جگ وچ،مسز ایڈی نے نو تخلیق دا اک قابل ذریعہ لے آیا اے۔اوہنے تکلیفاں تے غماں توں بچن دا راہ دسیا اے۔جیہڑے لوک موقعے توں فائدہ چک رئے نیں تے اوہدا نا، محبت تے عقیدت نال رکھدے نیں جبکہ پورے جگ دے لوک اینوں نسل دا ساریاں توں وڈھا مددگار تسلیم کردے نیں۔اوہنے ایمرسن دی پیشگوئی پوری کر دِتی اے:”جدوں اک وفادار مفکر،ہر شے نوں ذاتی تعلقاں نال الگ کرن تے اینوں فکر دی روشنی وچ ویکھن دا عزم کرے،ایس ویلے مقدس ترین دی اگ نال سائنس نوں روشن کرے، اوہدوں رب نویں تخلیق دے ول ودھاوے گا۔“

انسان د ی منزل

ناگوار عقیدے

کِنی واری اسی سارے انسانی وجود دے معمہ توں متاثر ہندے آں!اسی کِتھوں آئے؟اسی کِتھے پابند ہاں؟ ایہناں ساریاں دا مقصد کیہ اے؟ایہناں سوالاں نے ہر ویلے تے نسلاں لئی عقلمنداں تے عام لوکاں نوں اِکو جیا چیلنج کیتا اے۔ایس پہیلی نوں حل کرن تے انسانیت دی بے چینی نوں مطمئن کرن دی کوششاں وچوں، مستقبل نوں سمجھن تے انسان دی تقدیر دا تعین کرن نال،نا گِنے جان والے نظریے تے فلسفے نوں جنم دِتا اے۔اورینٹ دی ہلاکت خیزی،مثال دے طور تے،ایہہ سمجھدی اے پئی اوہ ساریاں شیواں جیہڑیاں کسے بندے دے نال ہو سکدیاں نیں اوہ تقدیر دے نال پیش کیتیاں گئیاں نیں۔کسے وی امکان دے باجوں انسان ایہدیقابل اعتماد طاقت دے نال ایہدیلئی پیش کیتے واقعیاں دا رخ بدل سکدا اے یا ایہدے توں بچ سکدا اے۔جے تقدیر نے ایہہ فیصلہ کر لیا اے پئی ایہدی زندگی خراب ہو جاؤ گی،یا ایہہ تباہ دا شکار ہو جاؤ گا،تے اوہ ایس بد بخت فرمان نوں ٹالن لئی بے اختیار اے۔پیش گوئی دا عقیدہ جیہڑا کدی وی الوجود الہیات وچ واضح ہندااے،شاید ہی انسانیت توں کٹ بے رحمی اے۔پیش گوئی لئی،منتخب کردہ چند بندیاں نوں مکتی لئی مقرر کرن توں بعد،بنی نوع انسان دی اکثریت کسی امیددی کرن دے باجوں بے بس ہو کے مستقبل دے ول ودھاوے گی۔ایہہ،تے دیگر ناگوار عقیدے،کسے شبہ تے احتجاج دے باجوں قبول نئیں کیتے گئے نیں۔ہر بندے وچ پیدائشی طور تے ایہہ یقین اے پئی ایتھے اک طاقت،چنگی تے فائدے والی موجود اے،جیہڑی کسے نا کسے ویلے تے کسے نا کسے طراں اسرار دا پردہ چک دیوے گی تے انصاف،خوشی تے تفہیم دا انکشاف کرو گی جِتھے جہالت،بے قصوریت،تے مصیبتاں نے بالادستی دی ضد کر رکھی سی۔ایمان انسان دی چنگیائی تے روشن خیالی نوں اگے ودھاؤن وچ اک زبردست قوت رئی اے،پر جدوں تیکر پئی ایمان خود روشن تے مفاہمت اتے مبنی نا ہووے اوہدوں تیکر،ایہہ ہزار سالہ لے آؤن توں قاصر ہووے گا۔

ایمان تے مرضی

اگرچہ ایمان انسان لئی شیواں دے چنگے ترتیب دی امید نوں ثابت قدمی نال برقرار رکھدا اے جدوں تیکر پئی اوہ ہن تیکر ظاہر نئیں ہویا اے،ایس وجہ نال کسے وی نظریے دے خلاف عزم دے نال سرکشی کیتی جاندی اے جیہڑی انسان نوں موقع یا کیپریسی دا دا نشانہ بناؤندا اے،یا ایہنوں کسے شے دے سوا سزا دیندا اے،پر ایہدے بدلے وچ صحیح کوشش ایدا بدلہ دیندی اے۔ایداں کرن دی وجہ نال،خاص طور تے جے انسانی خواہش اتے قابو پایا جاندا اے یا سیان دے غرور نال حوصلہ افزائی کیتی جاندی اے،ایس گل اتے اصرار کر سکدا اے پئی انسان خود وی،بغیر کسی مدد دے اپنے کیریئر دے واقعیاں نوں فائدہ چکن دا حکم دے سکدا اے۔اگرچہ ایہہ تدبیرفتنہ پرستی تے پیش گوئی جداں عقیدے دے پیش قدمی دا اک قدم ہو سکدا اے،پر ایہدیباوجود ایہہ ایس ناقابل تردید اصلیت نوں نظر انداز کردا اے پئی

اک الوہیت اے جیہڑی ساڈے سراں نوں شکل دیندی اے،

اسی کداں اوہناں نوں سخت کرئے۔

تے الوہیت صرف اوہی تجویذ ہور پیش کردا اے جیہڑی چنگی اے،باجوں کسے امتیاز ی سلوک دے،کیوں جو الوہیت چنگی اے،انصاف پسند تے ہمدرد اے۔پر لوکاں دا ارادہ طاقت دی سراسر طاقت نال واقعیاں اتے قابو پاؤن دا عزم،قطع نظر ایہدی نال قطع نظر پئی ربی مقصد کیہ ہووے،ایہناں دناں وچ کھْلے پیمانے اتے مروجہ اے تے سطحی ذہنی فلسفے نال ایہدی حوصلہ افزائی کیتی جاندی اے۔

کسے بندے دے صحتمند ہوون،کامیاب ہوون،یا خوش رہنا کرسچن سائنس دا رواج نئیں اے،حا لانکہ بعض ویلے ایہہ غلطی نال سمجھیا جاندا اے۔ذاتی خواہشاں تے عزماں نوں پورا کرن لئی،طے شدہ جبڑے تے عالم دین دے نال ٹائپ شدہ انساناں دا سنگین عزم،نتیجیاں لئی اک ویلے لئی ظاہر ہو سکدا اے،پر آخر کار ایہداں دے طریقے ناکام ہو جاندے نیں،تے ایس بندے دی آخری حالت جوان دا سہارا لے سکدی اے۔پہلاں توں وی برے ہونا۔

پوری مکتی

دوجے پاسے،کرسچن سائنس دے طریقے وچ پورے اطمینان دے نال ایس ناقابل تردید اصلیت دی سمجھ شامل اے پئی اصلیت وچ تے مستقل طور تے رب اپنے لوکاں نوں ہر شے دی بھلائی عطاء کردا اے۔ایہہ کسے بندے نوں ایہنوں جانن تے ایہدیمطابق کَم کرن لئی اے۔ایس عمل وچ انسانی خواہش دے بجائے حق داسہارا لیا جاندا اے۔تے سچائی نوں آہنی عزم دے نال پیش گو یا نافذکرن دی لوڑ نئیں اے۔ایہنوں صرف سمجھن،قبول کرن تے استعمال کرن دی لوڑ اے۔ چنانچہ جدوں قوت ارادیت انسانی وجود دی خطرناک پریشانیاں توں نکلن دی راہ اتے گامزن اے تے ایمان ساہنوں یقین دلاؤندا اے پئی اک راہ موجود اے،کرسچن سائنس نے ایس راہ دی نشاندہی کر دِتی اے تے انسانیت نوں ایہدے اْتے چلن دی دعوت دِتی اے۔ایہدی نشاندہی ساریاں توں پہلاں یسوع مسیح نے کیتی۔ایہدے توں بعد،طویل صدیاں تیکر،ایہہ کٹ توں کٹ صرف دھیان نال سمجھیا جاندا سی،ایتھے تیکر پئی،ہن وی زندہ لوکاں دی یاداں وچ،میری بیکر ایڈی نے کرسچن سائنس دی دریافت دے نال ایہنوں اک واری فیر واضح کیتا۔بوہت سارے لوک کرسچن سائنس نوں محض اک صحت دا نظام،منشیات تے دیگر مادی علاج دے متبادل دی اک قسم سمجھدے نیں۔ ایہہ اک پوری مکتی دی پیش کش کردا اے۔نا صرف بیماری توں مکتی،غم،توہم پرستی،لا علمی،کفر تے ساریاں تکلیفاں،مشکلاں،حداں تے خدشیاں توں جیہڑی انسانیت نوں غلامی وچ بندھے ہوئے اے۔ایہہ مرداں نوں ایس احساس لئی بیدار کردا اے پئی رب نے ایہناں دی توقعیاں توں بوہتا فراخ دلی نال منصوبہ بنایا اے جنا ایہناں دیاں توقعیاں نال ممکن اے۔ہن کرسچن سائنس کیہ اے پئی اوہ تعریف دے ایہناں قریباََ اسراف الفاظ دی قابلیت اختیار کرے؟ ایہہ مسیحیت اے جیہڑی موجود معاملیاں وچ ایہنوں سادہ،قابل فہم تے قابل عمل بناؤندی اے۔کرسچن سائنس دے اعلان دے ویلے،جگ نے وڈھے پیمانے اتے مستقبل وچ مکتی نوں پاؤن لئی مسیح یسوع دی پڑھائی نوں قیمتی سمجھیا سی۔ایہناں دی موجودہ قیمت تے افادیت نوں بوہتا نظر انداز کیتا گیا سی۔ایہدے باوجود گیلیل دا استعارہ طبیب نا صرف انتہائی سائنسی سی بلکہ اک بوہت ہی عملی بندا سی جدی تاریخ کوئی وی گوشوارہ پیش کردی اے۔اوہناں نے نا صرف اتھارٹی دی حیثیت نال گل کیتی،بلکہ اینے لوکاں نوں ایہناں دی بیماریاں تے مشکلاں توں رہا کر کے تے رب دے پتر تے تِیاں ہوون دی حیثیت نال ایہناں دے ناجائز امکاناں دا احساس دلاؤندے ہوئے اپنے حیرت انگیز قولاں دی سچائی دا مظاہرہ کیتا۔مسز ایڈی دے سامنے،صحابہ کرام دے سالاں دے صبر تے پڑھائی دے بعد ایہہ انکشاف ہوئیا پئی یسوع نے عدم سائنس توں کٹ کجھ نئیں سکھایا تے ایہدے اْتے عمل پیرا سی،جیہڑا نا صرف اپنے ویلے تے ایہدے فوری منن والیاں لئی بلکہ ہر دور دے سارے لوکاں لئی وی درست اے۔جدوں ایہہ انکشاف ایہدیکول آیا تے،اوہنے ایہنوں کرسچن سائنس دی شکل دِتی،تے دلیری دے نال ایہہ وکھایا پئی انسانیت دے فکری،اخلاقی تے صحت دے معیار نوں بلند کرن لئی ایہنوں کداں استعمال کیتا جا سکدا اے۔

ذہنی افشاء

کرسچن سائنس ایس بندے دی ذہنی طاقتاں تے فیکلٹی نوں ودھا دیندا اے جیہڑا ایہدی پڑھائی کردا اے تے ایہدااطلاق کردا اے،کیوں جو ایہہ ایہنوں ذہانت دے اصلی منبع تے نوعیت توں واقف کردا اے۔جسمانی تے نفسیا تی ذہانت نوں سیان دے نال منسلک کردی اے تے ہر انسان نوں اپنے ذہن نال آراستہ کردی اے۔ کرسچن سائنس،تاہم،ظاہر کردا اے پئی اصلی ذہانت رب دی اے،پئی رب اک سیان اے،اک واحد سیان اے،تے اوہ بندا،رب دے اظہار دے طور تے،لازمی طور تے ربی ذہانت دا مالک اے۔ عقل،فیر نا سوچدے نیں،تے نا ہی جسم دے دوجے حصے کردے نیں،کیوں جو اوہ مادہ تے بے وقوف نیں۔ایہہ خیال پئی اوہ ذہانت رکھدے نیں ایہہ صرف اک تعلیم یافتہ عقیدہ اے،جیہڑا بنی نوع انسان نوں شکست دیندا اے۔انسان واقعتاََ ایہداں سوچدا اے جدوں اوہ سیان نوں استعمال کردا اے،جیہڑی کشش ثقل دے پوشیدہ قانون دے وانگو،ہر جگہ موجود،ہر جگہ کَم،ہر جگہ تے ہمیشہ دستیاب اے۔

جدوں انسان ایس اصلیت نوں سمجھن وچ لگ جاندا اے پئی لا محدود ذہانت ماخذ دستیاب ہوویندی اے تے اصلیت وچ ایہدے نال ایدا اظہار ہندااے تے،ذہنی نقطہ نظر کھْلا ہندااے تے واضھ ہندااے۔ایہنوں اپنی فصاحت دا خواہشمند،فیصلہ سناؤن والا،تے کامیابی دی صلاحیت نوں ودھیا ہویا مل گیا اے۔جدوں مشکل پریشانیاں دا سامنا کرنا پیندا اے،یا جدوں خوفزدہ تے الجھن دا سامنا کرنا پیندا اے تے،کسے نوں یاد رکھنا چاہیدا پئی اوہ بے حد تے ہمیشہ موجود ذہانت دی عکاسی کردا اے۔ایہدے توں بعد صورت حال نال نبڑن لئی حکمت،غیظ و غضب،نفاست دی لوڑ اے۔ایہدے نال کوئی فرق نئیں پیدا اے پئی آیا اوہ اپنی ڈیوٹی دے عہدے اتے اک سیاستدان اے،اک کاروباری بندا اےجنہوں پیچیدہ معا ملے درپیش نیں،اپنے کھیت وچ کسان،گھر وچ گھریلو خاتون،دکان وچ مکینک،یا ایہدی میز اتے اسکول دا بچہ اے۔جانن والے سیان دی دستیابی ایہدے ہر جائز مطالبے نوں پورا کردی اے جیہڑی ذہانت نال ایہدے توں اپیل کردا اے۔

رب دے نال شراکت

انسانی فلسفہ ایس گل اتے زور دے سکدا اے پئی رب لاعلم اے،پئی اوہ انسان دی پہنچ تے گرفت توں پرے اے۔فیر وی صحیفے،تے تاریخ،عام طوراتے، روزمرہ دے تجربے دا تذکرہ نئیں کردے،بوہت ساریاں مثالاں دا حوالہ دیندے نیں جِتھے انسان نے شعور تے ہم آہنگی نال اپنے خالق دے نال گل بات کیتی اے۔ رب انسان نال گل کردا اے جدے نال الہام ہندااے۔انساناں دے خیال تے زندگی وچ جیہڑا وی چنگا،شرفا،تے قابل قدر اے اوہ براہ راست الوہیت اے۔کسے نوں وی الہامی رفاقت نال روکیا نئیں گیا اے۔کیوں جو جداں پئی ایلیہو ایوب دے نال اپنی بحث وچ آکھدا اے،”پر انسان وچ روح اے تے قادرمطلق دا دم خرد دیندا اے۔“

رب دے نال ایہہ صحبت،جدے وچ انسان الٰہی تسلسل نوں محسوس کردا اے تے الٰہی منصوبے نوں اپنی گرفت وچ لے جاندا اے،جدوں اوہنوں احساس ہندااے پئی چونکہ رب سیان اے،ایہدی مخلوق،انسان خیال اے،کیوں جو کسے وی طراں ذہن وچ نئیں رہندا اے۔خیالاں یا نظریاں دے سوا اظہار خیال کرو۔رب تے انسان،لہٰذا یکجہتی نال وابستہ نیں تے وجہ تے اثر دے طور تے لازم تے ملزوم نیں۔تے انسان،سیان وچ اک خیال دی حیثیت نال،ظاہر اے پئی مادی شکل توں بوہتی اے۔اوہ روحانی یا ذہنی اے۔نیکی دا اک مظہر، حرکت پذیری،ذہانت جیہڑی رب دے ولوں روشنی تے حرارت دے سورج وچوں نکلدے نیں۔اسی انسان نوں روحانی طور تے پہچان دے آں،جسمانی طور تے،جدوں اسی ایہدیطرز فکر،ایہدیکردار دی تعریف کردے آں۔جسمانی طور تے نئیں،ایہہ ذہنی خوبیاں انسان نوں تشکیل دیندیاں نیں۔کیہ ایہہ واضح نئیں اے پئی رب غیر منطقی تے لامحدود سیان، زندگی، محبت،اصول اے؟ورنہ اوہ ہر تھاں موجود، طاقت ور،تے جانن والا کداں ہو سکدا اے، جداں پئی اسی سارے متفق آں پئی اوہ اے؟ ایہہ آکھن دا اک ہو ر طریقہ پئی رب روح اے۔جدوں اسی من دے آں،جداں پئی اسی کردے آں،پئی خالق روح اے،منطق فوری طور تے اصرار کردا اے پئی تخلیق روحانی ہوناچاہیدا۔جے انسانی احساس، ایہدے برعکس،مادی جگ نوں ویکھدا اے،تے ساہنوں ایہہ شبہ کرن دا حق اے پئی انسانی احساس شیواں دے غلط تصور نوں برقرار رکھدا اے۔ایہہ غلط تصور ساریاں شیواں نوں پاؤن لئی اے تے کرسچن سائنس دا مقصداے پئی اوہ ایس تصور نوں ترتیب دین تے اصلاح کرن،ایہہ نئیں پئی شیواں تباہ ہو جاہن،بلکہ ایہناں دی اصلی روشنی وچ ویکھیا جاوے۔

کسے مادے نال جگ دے روحانی تصور وچ بدلنا جگ یا ایہدے وچ موجود کسے وی شے نوں ختم نئیں کردا اے،بلکہ ایہہ کائنات تے ایہدے وچ موجود ساریاں نوں مستقل تے خوبصورت ظاہر کردا اے۔روحانی طور تے انسان دے جسمانی خیال دا تبادلہ کرنا انسان نوں وجود توں باہر نئیں کردا اے،بلکہ اپنی اصلی خود مختاری نوں کامل تے لازوال سمجھدا اے۔ایس ساری تبدیلی،یا اصلاح دے عمل وچ،شیواں دے غلط تصور دے علاوہ کجھ وی تباہ نئیں ہندااے۔ایہہ گل چنگی طراں یاد رکھنی چاہیدی پئی اپنے موضوع دے ایس حصے نوں چھڈن توں پہلاں،سائنسی فکری انکشاف بندے نوں خود پسند نئیں کردا اے۔بالکل برعکس۔اگرچہ یسوع نے فکری و فکر مندی نوں پایا،فیر وی دوجیاں دی فلاح و بہبود لئی اوہناں دے کیریئر نوں نرمی دا اظہار کیتا گیا۔ایتھے تیکر پئی صلیب اتے،تقریباََآخری ویلے اتے،اوہ اپنی ماں دے بارے وچ ذہن وچ سی۔غمگین تماشے والیاں دے وچکالے اوہنوں کھڑا ہویا ویکھ کے،اوہنے اوہنوں جان،جیہڑا وی موجود سی،دی دیکھ بھال تے حفاظت لئی ایہدی تعریف کیتی۔تے ایس ہی ویلے توں یوحنا”اوہنوں اپنے گھر لے گیا۔“

انسان دی منصوبہ بندی

ذہنی طور تے دوجیاں نوں دوجے پاسے چھڈنا تاں پئی اسی کسے مطلوبہ مقصد تیکر اپڑسکیئے،کاروبار وچ یا ذاتی معاملیاں وچ،ایہہ ساڈے لئی نقصان دہ ثابت ہو سکدے نیں تے ایس غیب توں متاثرہ لوکاں لئی ناگوار ہو جاندے نیں۔فیر وی عقلی بے لوثی دا تقاضا نئیں اے پئی اسی اپنے ساریاں نوں دوجیاں دے حوالے کر دئی اے۔ایہدے اْتے غور کیتا جاندا اے پئی اسی اپنے نال نال اپنے پڑوسی دے نال وی انصاف کراں گے۔یقینی طور تے کرسچن سائنس وڈھی توقعیاں تے متناسب عزماں نوں برقرار رکھن لئی ساڈے حق،یا ایس معاملے لئی،ساڈے لازمی فرض اتے سوال نئیں چکدا اے۔ایہدے وچ محنتی تے سیان کوششاں لئی حوصلہ افزائی دے سوا کجھ نئیں اے۔پر ایہہ اصرار کردا اے پئی اپنی منصوبہ بندی تے خاکے وچ ساہنوں رب نال مشورہ کرنا چاہیدا،جیہڑا مشکل نئیں ہووینا چاہیدا،جدوں اوہ جانن والی سیان ایہدے نیڑے ہوویندی اے پئی ”اوہدے وچ اسی جیوندے تے چلدے پھردے تے موجود آں۔“تے اوہ خود نوں خدمت لئی تیار کردا اے،تے جیہڑا وی موقع فراہم کردا اے اوہدے لئی تیار ہو جاندا اے،کسیفکر دے باجوں پئی کَم یا صلہ کیتا ہووے گا،ایہداامکان اے پئی ایہدیاں لائناں خوشگوار تھاواں اتے ڈِگ پین۔رب دی رہنمائی تے ہدایت ہر بندے دے کیریئر وچ ایسدے توں کِتے بوہتا اے جدی اوہنوں قدر دی نگاہ نال ویکھیا جا سکدا اے،حالانکہ اوہ شاید ہیڈ اسٹرانگ یا خود مختار سی۔ساڈے وچوں کوئی ایہداں دا بندا نئیں اے،جیہڑا سالاں دی پختگی اتے پہنچیا ہووے،پر اپنی زندگی دے واقعیاں نوں لبھن توں بعد،ویکھ سکدا اے پئی ایس ویلے اک اثر ورسوخ پایا گیا اے،جیہڑا شاید ایس ویلے ویکھیا ہویا سی تے ناہی پہچان پایا سی،پر عقلمند تے فائدے والا ماضی دی ساری انسانی دانائی تے خلوت،جنے ایہنوں بعض موقعے اتے اگے ودھن دی تاکید کیتی تے اوہنوں دوجیاں اتے تھام لیا۔جدی وجہ نال اوہ ایہنوں غیر منضبط طریقیاں نال اگے ودھا رہیا اے تے اوہنے ایہنوں اپنی پسندیدگی توں باز رکھیا اے۔

جداں پئی شاعر نیلے آکھدے نیں:

ہر سال تیرا ہتھ ساہنوں باہر لے آیا اے،

نامعلوم خطریاں وچوں۔

جدوں اسی آوارہ سی،تو ساہنوں پایا۔

جدوں اسی شکی ہوئے تے ساہنوں روشنی دِتی؛

ہن وی تیرا بازو ساڈے آلے دوالے اے،

ساڈیاں ساریاں راہواں تیری نظر وچ سی۔

اخلاقی افشاء

جدوں تقدیر انسان لئی طے کردی اے،اوہدوں ایس لئی کامیابی ایس صلاحیت دے نال لا محدود فکری تے روحانی پیش کش اتے غور کردااے۔ پر اخلاقی ترقی دے نال ذہنی کامیابیاں نوں متوازن ہووینا چاہیدا،بصورت دیگر اوہ نااہل مقصداں نوں فروغ دین لئی ملازم ہو سکدے نیں۔کرسچن سائنس،لہٰذا،دیرپا ذہنی طاقتاں نوں بیدار کرن وچ،اوہناں نوں مطلوبہ اخلاقی لہجہ فراہم کردا اے۔ایہہ واقعی چنگے تے برے کماں دا اندازہ لا سکدااے۔ایدا اصرار اے پئی چونکہ رب چنگا اے،فیر جیہڑا کجھ وی اوہ تخلیق کردا اے (تے اوہ ہر شے نوں پیدا کردا اے)چنگا ہووینا چاہیدا۔لہٰذاایس برائی دا بوہتے توں بوہتا صرف اک فرضی وجود اے،جیہڑے اصلیت دے فکر اتے ڈْبدے ہی غائب ہو جاندا اے۔ایس تجویذ نوں نا صرف صوتی منطق دی حمایت اے بلکہ ہولی رائٹ دی وی حمایت حاصل اے،کیوں جو پیدائش دا پہلا باب ایس ویلے تیکر بند نئیں ہنداجدوں تیکر ایہ اعلان نئیں ہندااے،”رب نے ساریاں نوں سمجھیا نئیں سی تے اوہ بوہت چنگا اے۔“

ایہداں کرسچن سائنس برائی دی اصل بنیاد اتے ہڑتال کردی اے،ایہدی اصلیت توں ڈرن تے عزت دین دے بجائے ایہنوں من گھڑت قرار دیندے ہوئے۔جے نقاداں دا استدلال اے پئی ایہہ نظریہ گاہ اخلاق دی حوصلہ افزائی کردا اے،ایس نظریے اتیپئی اوہناں دے کول کجھ وی نئیں اے تے ایس وجہ نال اوہناں نوں کوئی جرمانہ نئیں کرنا پیندا اے تے ایہہ یاد رکھنا چاہیدا پئی جیہڑا جان بوجھ کے برائی دامرتکب ہندااے اوہ ایہنوں ہن تیکر دے سارے مقصداں دے مطابق بنا دیندا اے۔جداں پئی ایدا تعلق اے،تے ایہدے مطابق سزا دِتی جا رہئی اے،جدوں پئی جیہڑا سائنسی طور تے برائی دے فرضاں دی حیثیت نال مسترد کردا اے تے ایہدے اْتے عمل کرن توں انکار کردا اے،اوہ ایہدی مہارت دی واحد راہ اے۔شرارت کسے حد تیکر اصلی طور تے بندے لئی معلوم ہووے گی جدوں تیکر پئی اوہ ایہناں اْنچائیاں تیکر پہنچے جِتھے برائی ایہدے توں اپیل نئیں کردی اے۔پر ایس اْنچائی نوں پاؤن وچ ایہدی بھرپور مدد کیتی جاندی اے،تے بالآخر اپنے طریق کار دے آغاز اتے،اگرچہ پورے طور تے نا سمجھ کے پئی ایہدے ول ایہدی مدد کر لئی جا ؤ گی،تے ایہہ برائی اصل وچ موجود نئیں اے تے ایس وجہ نال ایہدے نال کوئی راحت یا اطمینان نئیں اے۔جیہڑا وی بندا ایہناں لائناں نوں پڑھدا اے،کسے حد تیکر،برائی دی اصلیت نوں ثابت کردا اے،ایہدے گرودے سردی قسماں لئی،کٹ توں کٹ،ہن ایہدے وچ کوئی جواب نئیں ملدا اے۔

صحت دی تندرستی

ٹھیک ہونا،انسان دی ذمہ داری اے جداں فکری تے اخلاقی طور تے ٹھیک ہونا اے۔یقیناََ بیمار رہن دی کوئی خوبی نئیں اے۔ناہی ایہدی کوئی لوڑ اے۔کدی کدی بیماری تے تکلیف نوں انسان دی تقدیر دا اک حصہ سمجھیا جاندا اے،اک ربی زیارت،رب دی مرضی دے مطابق انجام دین لئی پر اسرار افعال رکھدے نیں۔فیر وی بوہت کٹ لوک ایہداں دے نیں جیہڑے بیماری توں بچن لئی جدوجہد نئیں کردے نیں،اگرچہ ایہہ یقین رکھدے نیں پئی پرووڈینس نے ایہنوں مسلط کر دِتا اے،جبکہ بوہت سارے لوک ایہہ ویکھ کے آ رئے نیں پئی رب گناہ دے بجائے اپنے لوکاں دی بیماری توں دور نئیں کردا اے۔اک رب جیہڑا کامل اے ہر شے نوں کمال وچ رکھدا اے۔اک خالق جیہڑا نیک اے ہر شے نوں چنگا بناؤندا اے۔اک اعلیٰ وجود جیہڑا محبت اے اوہ تکلیف تے تکلیف نئیں پیجھدا،بلکہ خوشی تے سکون تے خوشی دیندا اے۔وجہ ساہنوں دسدی اے پئی ایہہ سچ اے۔الہام۔روحانی شعور دی”ہلکی جئی آواز۔“ایہدی تصدیق کردی اے۔جبکہ کرسچن سائنس بیماری دے ناجائز دعویاں نوں پس پشت پا کے تے اپنے تھاں صحت تے ہم آہنگی دا احساس قائم کرکے ایس اصلیت دا ثبوت دیندا اے۔جدوں اسی بیماری نوں اصلی طور تے قبول کردے آں تے،اسی ایدا مقابلہ معمولی کامیابی دے نال کردے آں۔پر جدوں اسی ایہدے اْتے یقین دے نال ایدا سامنا کردے آں پئی ذہن نے کدی ایدا تصور وی نئیں کیتا سی تے نا ہی ایہدی پیدائش کیتی اے،تے ایس وجہ نال ایہہ اک بنیادی اعتقاد توں بالاتر کوئی گل نئیں اے،اسی ایہدی آخری خاتمے تے معدوم ہووین دے راہ اتے گامزن آں۔بیماری،جیہڑا وی ایدا نام یا ٹائپ ہووے،ایہداں نئیں اے جیہڑا لگدا اے۔اصل ہور کردار دونے ہی ذہنی نیں۔پر،تسی پچھدے آں،کیہ ایہناں بیماراں دے بارے وچ ایہہ سچائی ہو سکدی اے جیہڑی جسم اتے خود نوں ظاہر کردی اے؟وضاحت مشکل نئیں اے جدوں ایہہ یاد رکھیا جاوے پئی انسانی جسم انسانی سیان دی پیداوار اے۔ایہہ اوہی شے اے جیہڑا ذہن ایہنوں من دا اے یا بنا دیندا اے۔انسانی سیان بیماری نوں سوچدا اے،ایہدی تصویر کشی کردا اے،تے ایہدے نال خوفناک اصلیت دے طور تے خوفزدہ ہندااے۔جسم اتے بیامری دا بیرونی ہونا فطری نتیجہ اے۔جدا انسانی ذہن سوچ وچ ایس خوکے نوں خاکہ بناؤندا اے جدے نال ایہہ ضروری طور تے جسم وچ پروجیکٹ ہندااے جدی تشکیل تے ایہدی تشکیل ہوویندی اے۔

بندے لئی،کِنا اہم اے پئی اوہنے بیمار،غیر معمولی،نفرت انگیز تے غیر مہذب خیالاں نوں اپنا سیان خالی کر دِتا،تے ایہنوں صحتمند، نارمل، حسن معاشرت تے صحت مند فکراں نال بھریا۔کیوں جو جداں پئی ایہدے خیال اوہی نیں۔تے ایہ یاد رکھو،پئی صحت دی فکر اک بے جان،غیر اصلی سچائی اتے غور کرن توں کِتے بوہتا اے۔ایہہ اک اہم،چڑھائی کرن والا عنصر عمل وچ لے آرہیا اے،جیہڑا کدی وی پچھے ہٹن دی آواز نئیں چکو گا جدوں تیکر پئی ایہدی اپیل نوں پیجھن والے دے گھر تیکر علاج نا ہو جاوے۔سچائی لئی،جدوں سوچیا یا اعلان کیتا جاندا اے تے،متحرک ہو جاندا اے۔ایہہ ناقابل تسخیر توانائی تے طاقت دے نال اپنے اصلاحی مشن اتے اگے ودھدا اے،تے صحت دے حقاں دی گنجائش پیدا کرن لئی بیماری دے فرجی عقیدیاں نوں اک پاسے رکھدا اے۔

دوائیاں اتے بھروسہ

پر،ایہدے نال فطری طور تے پچھیا جا سکدا ایپئی،ایہہ کداں اے،جے بیماری ذہنی اے تے لگدا اے پئی منشیات ٹھیک ہو جاندیاں نیں۔جواب ایہہ اے۔اک دوائی اپنے آپ وچ کوئی خوبی یا طاقت نئیں رکھدی اے۔انفرادی مریض دا اعتقاد اے،تے انسانیت عام طور تے یقین رکھدی اے،پئی منشیات ایہدے لئی کجھ کرو گی،تے ایہہ عقیدہ تے اعتقاد،منشیات دے بجائے،جدون منشیات دا انتظام ہندااے تے ایہداعلاج ہو جاندا اے۔معالجین خود ایس گل اتے متفق نیں پئی کٹ دوائی چنگا استعمال کردی اے۔اصلیت وچ منشیات میڈیکل پریکٹس نال مستقل طور تے ختم ہوویندی جا رئیاں نیں،کیوں جو ایہناں وچ انسانی یقین،جنے اوہناں نوں صرف اینی طاقت نال لایا سی پئی جدے کول اوہ لگ رہیا سی،کھِلر گیا اے۔اوہی قسمت اوہناں نوں دوائی دے دائرے وچ پِچھے چھڈ رہئی اے جیہڑی دین دے دائرے وچ پہلاں ہی بتاں نوں پِچھے چھڈ چکی اے۔ہن اینا عرصہ نئیں لنگیا پئی لوکاں نے کلائی دے بارے وچ سرخ کپڑا لپیٹ کے یا گنجان دے ہیگن دے ٹکڑے نوں لٹکا کے یا منہ تے ناک اتے گوز دا نقاب پا کے متعدی بیامری نال استثنیٰ خرید لیا سی۔ظاہر اے پئی ایہہ آلہ نئیں،بلکہ ایہدے وچ یقین،نے اوہنوں زبردست تحفظ فراہم کیتا۔ اک دی انسانی فطرت،پیش گوء دے مقابلے وچ دانشمندانہ طور تے بوہتی سمجھدار تے کٹ غیر مستند،کجھ بوہتی پڑھائی یا پر اسرار شے دا مطالبہ کردی اے،تے ایس وجہ نال ویکسیناں تے سیرماں نوں روکدی اے۔ایہناں شیواں دا اعتقاد کسے دن ختم ہو جاؤ گا،بالکل ایہداں جداں ایہہ سرخ کپڑے ہیگن تے فلو ماسک وچوں نکل گیا اے۔تے جدوں ایہہ ہندااے تے،ایہناں دے سمجھے جاہن والے تاثراں،چنگے چنگے ہووین یا برے،مزید نئیں رہن گے۔بیماری دے اعتقاد نوں صحت دے اعتقاد وچ بدلن لئی کسے دوائی یا سیرم نال اپیل کرنا اک عجیب و غریب تے سر کٹو طریقہ اے۔میٹیریا میڈیکا ایہنوں ویکھن لگدا اے تے تجویذ کردہ علاج معالجے دے نال تبدیلی نوں متاثر کرن دے ول جھک جاندا اے۔ایس نظام وچ منشیات یا سیرم کھِلر جاندا اے،تے بیمار عقیدہ ذہنی ہیرا پھیری نال براہ راست پہنچ جاندا اے۔علاج معالجہ،اشارے یا ہیپناٹزم دے عمل نال،اپنے مریض دی سوچ نوں سنبھالدا اے،تے طاقت دی طاقت نال بیمارافکار نوں کڈن تے اوہدی تھاں چنگی طراں سوچن دی کوشش کردا اے،ہر ویلے ایہہ خیال کردے ہوئے پئی بیماری اے صھت دے وانگو اصلی۔بیماری کے اعتقاد کو صحت کے اعتقاد میں بدلنے کے لئے کسی دوائی یا سیرم سے اپیل کرنا ایک عجیب و غریب اور سرکٹو طریقہ ہے۔ میٹیریا میڈیکا اس کو دیکھنے لگتا ہے اور تجویز کردہ علاج معالجے کے ذریعہ تبدیلی کو متاثر کرنے کی طرف جھک جاتا ہے۔ اس نظام میں منشیات یا سیرم پھیل جاتا ہے، اور بیمار عقیدہ ذہنی ہیرا پھیری سے براہ راست پہنچ جاتا ہے۔ علاج معالجہ، اشارے یا ہیپناٹزم کے عمل سے، اپنے مریض کی سوچ کو سنبھالتا ہے، اور طاقت کی طاقت سے بیمار افکار کو نکالنے اور اس کی جگہ اچھی طرح سے سوچنے کی کوشش کرتا ہے، ہر وقت یہ خیال کرتے ہوئے کہ بیماری ہے صحت کی طرح اصلی

دعا یا علاج

کرسچن سائنس غلط عقیدیاں نوں حقاں دے نال بے نقاب کردا اے،نا پئی دوجے عقیدیاں نال یا قوت ارادی نال۔ایہہ ایس بندے دی تعریف نئیں کرد ا اے جیہڑی مدد دی محتاج اے۔ایہہ ایس اسلیت نوں بیدار کر کے ایہنوں عام طور تے تے بے ساختہ آزاد کردا اے تے جان دیندا اے پئی زندگی رب اے تے ایس لئی بیماری دے ظاہر یا تجویذ توں بالاتر اے۔ایہدی ذہنیت نوں ایہداں روشن کردے ہوئے، ایہدا شکار رہن والے درد دے متعلق اپنے خیالاں توں دستبردار ہو جاندے نیں (درد صرف اک سوچ اے،جیہڑی کوئی شے نئیں اے)، تے اوہ ہم آہنگ وجود دے حقاں نوں قبول کردا اے۔بیماری ایہداں شعور وچ اپنی تھاں گوا دیندی اے تے فطری طور تے غائب ہو جاندی اے جداں کوئی غلط رائے حق دی موجودگی وچ مٹ جاندا اے۔تے صحت تے بیماری دے سلسلے وچ اصلیت کیہ اے؟بس،ایہہ صحت فطری،اصلی تے رب دی عطا اے،جبکہ بیماری غیر فطری،غیر اصلی تے رب تے اوہدے انسان لئی نا معلوم اے۔بیماری اک فانی رجحان،جھوٹی ظاہری شکل،اک وہم توں پرے کجھ نئیں اے۔بیماری غیر اسلی یا غلط کیوں اے؟کیوں جو،مکمل طور تے خراب ہووین دے ناطے،ایہ اک حکمت والا نیک تے نیک نیتی والا تخلیق نئیں کر سکدا سی۔بیماری زندگی نوں خراب کرن تے ایتھے تیکر پئی تباہ کرن دا دعویٰ کردی اے،جدوں زندگی رب اے تے ایس وجہ نال ابدی کامل تے ناقابل تقسیم اے۔ہن،تسی ایس حیرت انگیز تجویذ اتے شک کرن دے بجائے،جداں تہانوں لالچ وچ آسکدے آں،خاموشی نال ایدا اعلان کرو،ایہنوں سوچ سمجھ کے پھڑو،ایتھے تیکر ممکن ہووے ایہدے اْتے قائم راؤ،تے ایس ویلے تسی خود ایدا مظاہرہ کردے ہوئے ویکھوں گے جداں دوجے ہزار لوک کر رئے نیں۔ایہہ سچائی دا اعلان،ایہدے وچ قائم رہنا،تے ایہنوں عملی جامہ پاؤ،نیک بندے دی دعا اے جیہڑی صحیفیاں دے وعدے دے مطابق بوہت فائدے چکدا اے۔ایہہ اندھے عقیدے دی دعا نئیں اے نا ہی اذکار دیالتجا اے۔ایہہ ذہانت تے افہام و تفہیم دی دعا اے،اوہ دعا جیہڑی خاموشی نال اصرار کردی اے،تے کٹ توں کٹ کسے حد تیکر احساس ہندااے پئی،انسان کامل اے ایتھے تیکر پئی رب کامل اے،انسانی سیان دا بھرم جیہڑا کجھ وی آکھ سکدااے یا ایہدے برعکس فرض کر سکدا اے۔

ایمرسن دا آکھنا پئی”نماز،زندگی دے حقاں دا اعلیٰ نقطہ نظر اتے غور کرنا اے۔“تے فی الحال اوہنے مزید آکھیا،”جداں ہی بندا رب دے نال ہووے گا،اوہ بھیک نئیں منگو گا۔“پر نماز نوں اکثر اک ہچکچاؤندے ہوئے رب نوں منتقل کرن دی درخواست دے طور تے سمجھیا جاندا اے جدا مقصد غلط ہو سکدا اے تے جدا رخ بدلیا جا سکدا اے۔تاہم جدوں ایہہ یاد رکھیا جاندا اے پئی رب بدلا ہویا پیار اے،تے ایہہ پئی اوہ انسان اتے اپنی ساری شیواں دیندا اے،تے التجا کرن دا کوئی موقع نئیں ہوویندا،بلکہ ایہنوں تے ایہدے فضل نوں جانن،سمجھن،تعریف کرن تے قبول کرن دا کوئی موقع نئیں ہندااے۔دعا دی افادیت رب دے نال انسان دے رویے نوں تبدیل کرن وچ ہوویندی اے،نا پئی انسان رب دا رویہ۔ایدا کَم شعور نوں ایس مقام تیکر پہنچاؤنا تے روشن کرنا اے جِتھے انسان نوں کجھ حد تیکر احساس ہندااے پئی اصلیت وچ اوہ رب دے نال اک اے تے ایس لئی بھیک منگھن یا التجا کرن لئی کسی لوڑ دے باجوں،ہر شے نوں چنگا تے لوڑ دے کول رکھدا اے۔ایہہ سائنسی دعا لفظی طور تے ویکھے ہوئے مرض دے نال،ایس خوف تے لا علمی دے نال مل کے جیہڑا ایدا سامنا کردی اے،تے رب دی بھلائی،زندگی دی ہم آہنگی،تے انسان دے نتیجے وچ کمال دا حساس کردی اے۔کِنے مشاہدہ نئیں کیتا اے پئی ایدا شعور اک درست جنگ دا میدان اے جِتھے غلط خیال صحیح خیالاں دے جائز مقام اتے قبضہ کرن دی کوشش کردے نیں؟فیر وی اک صحیح سوچ،جدے اتے پوری طراں گرفت رکھی گئی اے،غلط خیالاں دی اک وڈی تعداد نوں اڑاؤن لئی تیار کردی اے،جداں پئی پر بندا تجربے نال جان دا اے۔ایہہ ایس لئی اے پئی صحیح خیال سیان نال آؤندے نیں،تے ایس وجہ نال اوہ سچے تے ناقابل تسخیر نیں۔جدوں پئی کسی غلط سوچ دی واحد طاقت یا امید،پاویں خوف،نفرت،یا درد دی ہووے،بندے نوں دھوکہ دینا اے پئی ایہنوں برائی توں مکتی دلاؤن تے ایہدی بناء اتے ایہنوں برائی توں مکتی دلاؤن دی بجائے ایہنوں اپنا قبول کر لاؤ،لہٰذا ایدا شروع،اختیار،یا بغیر قائل کرن دی طاقت

کرسچن سائنس نوں لبھن والے

ایہدا اندازہ نئیں کیتا جاؤ گا،جیہڑا آکھیا گیا اے ایہدے نال،پئی کرسچن سائنس عملی طور تے ہمدردی تے ہمدردی نال مبرا اک دانشور انہ عمل اے،کیوں جو جدوں پئی سائنس دا خط ضروری اے،روح ناگزیر اے۔بیمار کمرے وچ استحکام،بے حسی تے سخت اسسنلز سوچ دا کوئی مقام نئیں اے۔پر مدد لئی اپیل کرن والیاں دے نال معاملیاں وچ نرمی تے صبر،ایہدے نال رب دی مستقل موجودگی تے طاقت دا واضح اعتراف، ایہدے برعکس ہر شے دی عدم موجودگی تے کجھ وی نئیں،اختیار دے نال بیماری تے برائی نال گل کرن دی انفرادی صلاحیت دا اعزاز دیندا اے۔ایہہ بلند جزبہ ایس عظیم عورت،میری بیکر ایڈی دی زندگی تے کَم دی کلید پیش کردا اے،جنے کرسچن سائنس نوں لبن دی تے اید بنیاد رکھی۔انسانیت دے مقصد لئی بے لوث عقیدت توں کٹ کسے وی شے نے ایہدے اْتے سکور نئیں کیتا سیتے دو اسکور سالاں وچ یا اوہدے توں بوہتے دے وچکالے اپنی کوششاں نوں برقرار رکھ سکدا سی جدے نال اوہ معاوضہ سائنسی مسیحیت لے آؤن لئی محنت کردا سی،ایہدے علاج تے تخلیق نو دے غیر معمولی امکاناں دے نال،ہر اک دی پہنچ وچ ہنداسی۔مدد تے روشنی دے متلاشی۔مضحکہ خیزی،ظلم و ستم تے ہر طراں دی مخالفت جیہڑی راہ وچ رکاوٹاں کھڑیاں کردیاں نیں تے حق دے علمبردار دے مقصد نوں ناکام بناؤندی اے،ایہنوں بے ساختہ سامنا کرنا پیا تے ایہدے اْتے قابو پا لیا پئی تسی تے میں ساڈے آزادی دے حق حقدار وچ آجاؤ۔ایہدی تعظیم تے تعظیم دی جدے وچ اوہ اپنے فائدہ چکن والیاں دے کول اے، لہٰذا، حیرت دی لوڑ نئیں اے۔اوہ ایہدے نال پیار کردے نیں کیوں جو اوہنے پہلاں ایہناں نال محبت کیتی سی۔

ہمیشہ دی خودی

یسوع تے شروو والے مسیحیاں دے ولوں کیتی جاہن والی تندرستی نوں کداں سر انجام دین دے بارے وچ جانن دا عزم کیتا گیا،اوہنے ایس ویلے تیکر صحیفیاں نوں لبیا جدوں تیکر پئی اوہ ماسٹر دی پڑھائی تے اوہناں دے اسرارمعجزے دے نام نہاد معجزیاں دا نکشاف نئیں کردی اے۔ اوہنے پایا پئی یسوع بیمار د صحبت وچ،مرن والیاں نوں زندہ کرن،طوفان نوں زندہ کرن تے بالآخر روحانی وجود دے ایس غیر منقولہ دائرے وچ چڑھدے ہوئے جِتھے مادیت تے موتاں د اپتہ نئیں اے،اک ایہداں دے قانون دی درخواست کر رہیا سی،جنوں اوہ سمجھدا سی تے جیہڑے دوجے سمجھ سکدے نیں تے ایدا اطلاق کر سکدے نیں۔جداں اثر دے نال۔کیوں جو یسوع نے اپنے لئی کجھ نئیں دعویٰ کیتا سی جدا دعویٰ اوہ ہر انسان دی وراثت دے طور تے نئیں کیتا گیا سی جیہڑا ذہانت دے نال اپنے لفظاں تے عملاں اتے قائم راؤ گا۔جدوں اوہنے اعلان کیتا،”جیہڑا میرے اتے ایمان رکھدا اے،ایہہ کَم جیہڑا میں کردا ہاں اوہ کرو گا۔“یسوع نے ایہہ یقین دہانی کرائی پئی اوہ دوجیاں نوں کیہ کیہ کر سکدا اے تے جیہڑا اوہ دوجیاں دا سی اوہ ہو سکدا اے۔اید ی زندگی ایس گل دی اک مثال سی پئی جنت کہلاؤن توں پہلاں ساڈی زندگی دا ہونا لازمی اے۔اوہ دوجے بندیاں توں مختلف سی پئی اوہنوں دائمی خود مختاری دا پورا ادراک،انسان کیہ اے ایہدی واضح تفہیم تے مثالی نمائش لئی اک قابل ذکر صلاحیت اے۔ہر بندا چنگے طور تے اپنے توں چنگی تے اعلیٰ زندگی دے بارے وچ شعور رکھدا اے جدے نال اوہ اصلیت وچ اظہار خیال کر رہیا اے،تے صحیح سوچ یا صحیح زندگی لنگاؤن دی ہر کوشش ایس اعلیٰ نفس یا اصلی انسان نوں ظاہر کرن دی کوشش ہوویندی اے جنہوں کوئی گناہ،تکلیفیا تکلیف نئیں معلوم۔ ایہہ اصلی انسان یا اصلی خود غرض ہی مسیح اے،تے مسیح نے یسوع وچ پورا اطہار پایا سی کیوں جو ایہہ کسے نا کسے ویلے ہر بندے وچ اظہار رائے پاؤ گا۔ ایہہ انسان دا مقدر اے،تیار کیتا گیا اے،داخلے دے افکار وچ سوچن دی لوڑ اے۔ہر عمل توں پہلے دا سوچنا،ساری طرز عمل توں متاثر ہووینداا ے،ہر شے نوں مرئی شکل دیندا اے۔فطرت،مزاج،کردار،صحت ایہہ ساری تخلیق نیں یا فکری دی خارجی نیں۔انسان دی سوچ ایس گل دا تعین کردی اے پئی اوہ کیہ اے تے چنگی یا خراب لئی اپنے مستقبل نوں لبدا اے۔اصلیت وچ سوچ یا شعور انسان دا وجود اے۔ایہی وجہ اے پئی اسی آکھدے آں پئی اوہ ذہنی،روحانی،غیر منقول،بے تحاشہ تے لافانی اے۔اْنچائی،وزن تے دیگر مادی یاراں والی جسمانی شکل دے بجائے صحیح خیال یا نظریاں دا اک مجموعہ۔سوچنا مستقل تے متواتر اے۔اک لمحے لئی وی کوئی ایہدے لازوال بہووے نوں نئیں روک سکدا،پر اوہ ربی مدد نال،ذہانت دے نال،سوچن اتے قابو پا سکدا اے تے ایہداں اوہدی منزل دی منزل نوں اگے تے اْپر لے جا سکدا اے ایتھے تیکر پئی اوہ ہمیشہ دی مثل وچ جاگدا اے۔

انسان دے معاملیاں وچ الٰہی شریعت دا کم

رب دانواں خیال

جدوں اسی جگ نوں وڈھے پیمانے اتے ویکھدے آں تے سارے ہتھاں تے ہر سمت توں ظاہر ہووین والے خوبصورتی تے نظم و فکر اتے غور کردے آں تے فیر غور کرو پئی جسمانی حوساں دی محدود تھاں دے نال جیہڑا اسی ویکھدے آں اوہ پورا نئیں ہندااے بلکہ بوہتا صرف اک اشارہ ہندااے روحانی طور تے اصلی مظاہر دی کمال تے عظمت جیہڑی ساری خلاء نوں بھر دی اے،ساہنوں اک ہی ویلے وچ شیواں دی اصل دے بارے وچ پْچھ گچھ کرن دے باعث بنی اے۔اسی ایتھے اوہناں دے ہوویندے تصور حادثاتی یا موقعے نال نئیں کر سکدے آں،ناہی اوہناں دی اپنی اپنی طاقت یا خوشنودی دی بناء اتے پر جے ساہنوں ایس موضوع اتے سنجیدگی نال غور کیتا جاوے تے ایہہ راضی ہو جاؤ گا پئی اوہ ابدی مادے دی افادیت نیں،تے ایہہ اوہناں دا بنیادی درجہ بوہت وڈھا اے۔فائدے والا مقصد۔

قدرتی طور تے مختلف ادوار وچ مختلف لوکاں نے شیواں دا شروع،وجہ تے تخلیق دے بارے وچ مختلف تصوراں نوں تفریح فراہم کیتا اے۔مثال دے طور تے،قدیم عبرانیوں نے تخلیق کا ر دا تصور توسیع انسان دے طور تے کیتا۔یہوواہ نام دے نام نال۔اک ایہداں دا بادشاہ جدا مزاج غیر مساوی مزاج تے اک سردار یا بادشاہ دا مقامی دائرہ اختیار رکھدا اے۔پر ویلے دے نال نال،عبرانی فکر دی توسیع دینال،یہوواہ رب نے ایلوہیم نوں تھاں دِتی”جدی موجودگی ہر تھاں نوں روشن کردی،تے ہر کَم وچ راہنمائی دیندی اے۔“

لوکاں دی سوچ لئی بائبل دی دلچسپی دا اک سبب ایہہ اے پئی اوہنے رب دے قدیم احساس دے دیوتا دے عبرانی تصور دے انکشاف نوں جسمانی،سنجیدہ تے انسان دے طور تے پیش کیتا،رب دے روشن خیال تصور دے ول جِتھے ہر تھاں موجود اے،جداں پئی ساری ذہانت اے۔جداں جسمانی حوساں لئی غیب تے ناقابل تلافی ساری طاقت دے مالک تے استعمال۔دیوتا دا ایہہ ودھیا ہویا تصور مغربی تہذیب لئی یہودی نسل دی انمول شراکت سی،جبکہ کافر مذہب تے خراف ہن وی مہذب تے روم وچ جمے ہوئے نیں۔

فیر وی،ساریاں نسلاں دے نال،انسانیت دی عملی لوڑاں نوں پورا کرن لئی،بوہتی ٹھوس تصور دی لوڑ،دیوتا دی اک بوہتی واضح تعریف دی لوڑ اے۔تے ایہہ صرف سٹھ سال پہلے یا ایس توں وی پلاں،میر ی بیکر ایڈی دی الہامی سوچ دے نال آئی،جدوں اوہناں نوں معلوم ہویا پئی رب روح،عقل،زندگی،محبت،اصول اے۔ایس تعریف نوں باضابطہ اتھارٹی دے نال مستقل طور تے برقرار اے۔ایہداں موسیٰ نے اپنے منن والیاں نوں بیا بان وچ جدوجہد دے دوران ایہناں دی حوصلہ افزائی کردے ہوئے اوہناں نوں یاد دلاؤندا اے پئی رب زندگی اے۔پولس رب نوں ذہن نال تعبیر کردا اے جدوں،فلپیوں نوں تحریری طور تے،جدوں اوہ مسیح یسوع وچ سی تے اوہ ذہن رکھن دی تلقین کردا اے۔یسوع نے،پْچھ گچھ دے موڈ وچ سامری عورت توں کھوہ اتے دریافت کردے ہوئے،ایہنوں آکھیا،”رب روح اے؛ضرور اے پئی اوہدے پرستار روح تے سچائی نال اوہدی پرستش کرن۔“جبکہ یوحنا،جدی صحبت ناصری دے نال سی،نے اوہنوں تپش دے پتر توں لے کے امن دے شریف رسول وچ بدلیا اے۔”رب محبت اے تے جیہڑا محبت وچ قائم رہندا اے اوہ رب وچ قائم رہندا اے تے رب اوہدے وچ قائم رہندا اے۔“تے نا ہی مسز ایڈی دی دیوتا دی تعریف دی منطق توں کوئی بچ گیا اے۔کیوں جو جدوں اسی من دے آں،جداں پئی اسی کردے آں،پئی رب پئی ہر تھاں موجود اے تے سارا کجھ جان دا اے،اسی ایس نتیجے اتے پہنچے آں پئی اوہ لازمی طور تے ذہن وچ رہنا چاہیدا۔سیان دے علاوہ کوئی وی شے کسے وی شے توں واقف نئیں ہو سکدی تے ہر شے اتے مبنی نئیں اے۔پر سیان ہمیشہ متحرکتے مستقل طور تے متحرک،زندگی توں الگ نئیں ہو سکدا۔لہٰذا ساہنوں ایہہ ویکھن لئی لے جایا جاندا اے پئی رب زندگی دے نال نال سیان وی اے۔سیان تے زندگی، تاہم، ایہدے اصلی معنیاں وچ،محبت توں الگ نئیں ہو سکدے نیں۔پر ذہن زندگی تے محبت، جداں بنی نوع انسان نے ظاہر کیتی،ناگہانی طور تے نامکمل نیں۔صرف ایس لئی پئی محبت بے لوث اے،سیان غلطی نال مبرا اے،زندگی بیماری توں بالاتر اے،کیہ اوہناں نوں مناسب طور تے دیوتا قرار دِتا جا سکدا اے۔دوجے لفظاں وچ،صرف جدوں پئی اوہ اصول دے نال پائیدار،با شعور تے متاثر نیں،اوہ رب لئی لائق نام نیں۔ تے دوجے پاسے،جداں پئی اصول مطلق تے ذہانت نئیں اے،بلکہ زندگی،سیان تے محبت نال وابستہ اے،کیہ ایہہ حق اے پئیاوہ دیوتا دے طور تے وسمجھیا جاوے۔فیر کیہ ایہہ ساراانسان دے دائرے نال الوہیت وچ منتقل ہو گئے نیں؟

مخالف سیاناں

ایہدے توں انکار نئیں کیتا جا ہندا اے پئی ایہداں لگدا اے پئیسیان دے خلاف یا دشمنی وچ دوجی سیان اے جیہڑی رب اے۔ایہہ بنیادی ذہنیت مادی انسان تے مادی جگ وچ اظہار خیال کردی اے،جدوں پئی سیان اپنی پوری علامت وچ روحانی انسان تے روحانی جگ وچ اظہار پاؤندا اے۔یسوع نام نہاد ذہن نوں جھوٹ تے جھوٹ دا ابو قرار دیندے نیں،جبکہ مسز ایڈی،ایہدے فرضی کردار نوں پہچان دے ہوئے،ایہنوں انسانیت دی سیان دی تعبیر کردی اے،کیوں جو ایداخیال کیہ ہویا انسان تے تخلیق جسمانی ہووین دی وجہ نال،بیماری تے موت دے تابع اے۔

روحانی تے مادی،اصلی تے غیراصلی دے وچکالے ایس فرق نوں سوچ سمجھ کے رکھنا ضروری اے،تے ایہہ یاد رکھنا پئی جدوں کرسچن سائنس اصرار کردا اے،پئی انسان کامل اے،کسے گناہ دے باجوں یا بیماری دے،ایہدے توں انکار نئیں ہنداجسمانی طور تے انسان دے غلط فانی احساس نوں،پر سیان دی تخلیق دے روحانی تے اصلی انسان لئی۔زمین دی مٹی توں رب نے بنائے ہوئے پیدائش دے دوجے باب وچ بیان کردہ جعلی بندے لئی نئیں،بلکہ پیدائش دے پہلے باب وچ بیان کردہ سچے بندے دے نال جیہڑا رب دی شکل تے مثال دے وانگو بنایا گیا اے۔ایس مقام اتے کوئی آکھ سکدا اے:”ایہہ اصلیت وچ ہو سکدا اے،مطلق طور تے،رب سیان اے،تے اوہ بندا روحانی تے کامل اے،پر ایدیاں مشکلاں تے پریشانیاں نال میری موجودہ بظاہر مادی حالت وچ میرے نال کیہ کرنا اے؟ایدا تسی تے تہاڈیاں پریشانیاں نال صرف اینا اے۔فرض کرو،مثال دے طور تے،پئی تسی بیمار ویکھدے آں۔ہن اپنی تکلیفاں تے تکلیفاں اتے غور کرن دے بجائے،اوہناں نوں فکر توں خارج کرن دی کوشش کرو۔کیوں جو اوہ تہاڈے نئیں نیں، اوہ اصلی شیواں نئیں نیں تے ناہی اصلی خیال نیں،اوہ صرف غلط خیال نیں جیہڑے فانی سیان نال پیدا ہوویندے نیں۔ایہدے توں بعد،براہ راست توجہ،جِتھے تیکر تسی کر سکدے آں،ایس اصلیت دے ول توجہ دیوے پئی زندگی۔تہاڈی زندگی رب اے،تے ایہہ پئی چونکہ ہر تھاں اے تے ہمیشہ اپنے آپ نوں کامل طور تے ظاہر کردا اے،لہٰذا زندگی ہر تھاں اے تے ہمیشہ ہم آہنگی تے بلا روک ٹوک کَم کردی اے ایتھے تیکر پئی جِتھے تکلیف نظر آؤندی اے۔نتیجہ،جداں پئی تسی ایس سچائی اتے قائم آں،شعور وچ تبدیلی ہووے گی،جدے تحت تہاڈی بیماری دا احساس،جیہڑا جھوٹا اے،صحت دے احساس نوں تھاں دیندا اے،جیہڑا سچ اے۔

اپنے آپ دی حفاظت

فرض کرو،اک واری فیر،پئی تسی پریشان یا الجھے ہوئے ویکھدے آں،پئی تہاڈی ذہنیت سست یا خراب اے،یا تہاڈی ذاتی یا کاروباری پریشانیاں نال حل ہو جاندا اے۔ایہدے نیڑے کوئی علاج نئیں،اینا مؤثر کوئی نئیں،کیوں جو تسی اطمینان نال ایہہ اصرار کرو پئی جانن والی سیان جیہری رب اے اوہ کدی پریشان نئیں ہندا،کدی تھکیا ہویا،کدی ناکفی،تے ایہہ پئی سیان خود نوں تہاڈے وانگو ظاہر کردا اے تے ہر حق وچ تہادی رہنمائی کردا اے۔کوشش تے انجام دین والا۔اوہدوں تسی اپنی سوچ نوں واضح کردے تے وسعت پاؤں گے۔تہانوں ایہہ وی پتہ چل جاؤ گاپئی تسی خود کجھ نئیں کر سکدے،تسی اپنے نال کَم کرن والی اصلی ذہانت دی مدد نال،مشکلاں دا مقابلہ کرن لئی کامیابی دے نال مقابلہ کر سکدے آں۔یا فرض کرو پئی تسی غلط خواہشاں یا عادتاں نال دوچار آں۔ایتھے تیکر پئی کوئی مستقل سکون نئیں،سوائے ایہہ جانن دے پئی چونکہ رب ہی اصول اے،تسی،ایہدی مثال،اصول دے بندے آں، جدے نال شریر خیال اپیل نئیں کردے نیں۔ شریر خیال،بیمار خیالاں دے وانگو،رب یا انسان توں نئیں ہوویندے نیں۔اوہ تہاڈے نئیں نیں۔ لہٰذا تہانوں بندرگاہ کرن دی لوڑ نئیں اے تے ناہی ایہناں دا جواب دینا اے۔اوہ فانی سیان نال آؤندے نیں تے ایس وجہ نال اوہ وجود دی اصلیت دا کوئی حصہ نئیں، تہاڈی سوچ تے شعور دا کوئی حصہ نئیں نیں۔ایہہ مؤقف اختیار کردے ہوئے،تے شریر خیالاں توں لطف اندوز ہووین توں انکار کردے ہوئے، تسی ویکھوں گے پئی اوہ کٹ توں کٹ قائل ہو جاندے نیں،بوہتے توں بوہتا غیر ٓسلی ہو جاندے نیں۔یعقوب دا آکھنا اے پئی شیطان،برائی دا مقابلہ کرو،تے اوہ پَجھ جاؤ گا۔پر تسی برائی دا مؤثر طوراتے مزاحمت صرف ایس ویلے کر سکدے آں،جدوں تسی ویکھوں گے پئی شریر خیال تہاڈے خیال نئیں نیں۔فرض کرو،اک واری فیر،پئی تسی دکھ یا حوصلہ شکنی دے نال دبے ہوئے ویکھدے آں۔ایہہ یاد رکھنا کٹ توں کٹ اک چھوٹی جئی گل اے جدا ذکر تسی ایہدے توں بوہتی پریشانی نال کیتا اے جیہڑا سچی پہلاں کدی نئیں ہویا سی؟پر سنجیدگی تے بنیادی طور تے گل کردے ہوئے،کیہ اینی سکون دین والی،کوئی شفاء دین والی گل اے،جیہڑا یاد رکھنا اے پئی رب،واحد طاقت تے موجودگی،محبت اے؟لہٰذا اوہ تہانوں تکلیف یا پریشانی دا سامنا نئیں کردا تے نا ہی کر سکدا اے،تے ایہداں کرن دی کوئی ہور طاقت نئیں اے۔سچی،فیر،ناخوشی دی کوئی وجہ یا بنیاد نئیں اے۔رب اپنی فطرت دی بناء اتے تہانوں گھیرن توں کٹ نئیں کر سکدا اے تے تہانوں پیار احساندے نال برقرار نئیں رکھ سکدا اے تے تہاڈی زندگی نوں سکون تے خوشی نال نئیں بھر سکدا اے۔لہٰذا ایہہ گل ایہہ اے پئی لوکاں لئی روزمرہ دے امور تے پریشانیاں وچ رب دا صحیح احساس اک انتہائی اہم تے عملی دلچسپی رکھدا اے،کیوں جو ایہہ اوہناں نوں ایہہ سمجھن دے قابل بناؤندا اے پئی رب نا صرف انسا ن اتے قابو پاؤن والا تے برقرار رکھن والا اثر اے،بلکہ بوہت ہی قابل قدر تے انسان دے وجود دا ریشہ۔نا پائیدار کامیابی نال،بیماری،تباہی تے ہر حالت توں اوہناں دے وجود نوں خطرہ اے یا اوہناں دی فلاح و بہبود دا خطرہ، ایس تنازعہ نال لوک تنازعہ کردے نیں۔اوہ ویکھدے نیں پئی اوہناں نوں ”حالاتاں دے زوال وچ“نئیں رکھیا جاندا،بلکہ ایہہ پئی اوہ ”رب قادر دے پرچھاویں وچ“محفوظ طریقے نال لْکے ہوئے نیں جِتھے خطرہ تے تکلیف اوہناں نوں نئیں لب سکدی تے ناہی اوہدی ڈراکر سکدی اے۔

انسان دی کاملیت

پر سیکیوٹی دا ایہہ احساس محنتی،ذہین کوشش نال ہی پائی جاندی اے،کیوں جو کسے وی خود شناسی دے حوالے نال کسے وی واضح تنازعہ نال متاثر ہونا چاہیدا اے،تقریباََ شعور وچ رہنا،صحیح خیال تے غلط خیالاں دے وچکالے۔ہر بندا اپنے آپ وچ اک نئیں بلکہ دو متضاد بندے،روحانی تے مادی،چنگے تے برے،کنویں تے بیمار پایا جاندا اے۔پولس ایہناں دو متضاد جزبیاں نال پھس جاندی گل کردا اے جدوں رومیوں نوں لکھے گئے اپنے خط وچ اوہ آکھدے نیں:”مینوں ایس ویلے اک قانون مل گیا اے،پئی جدوں میں نیکی کروں گا،تے برا میرے نال موجود اے۔کیوں جو مینوں باطن دے بعد رب دی شریعت نال خوشی اے۔پر میں اپنے ممبراں وچ اک ہور قانون ویکھدا ہاں،جیہڑا میرے ذہن دے قانون دے خلاف برسر پیکار اے،تے مینوں اسیران وچ لے آؤن والے گناہ دے قانون وچ جیہڑا میرے ممبراں وچ اے واڑ رہیا اے۔“خود نوں انسانی شعور وچ قائم کرن تے ایہداں سیان نال چنگے خیالاں دی جائز تھاں اتے قبضہ کرن دی تجویذ اں۔سوچ دی ایہہ کیفیت،ایس ذہنیت،جیہڑی جزوی طور تے خراب معلوم ہوویندی اے،نوں بعض ویلے انسانی سیان آکھیا جاندا اے۔پر ہر مسیحی سائنسدان ایہہ ثابت کر رہیا اے،چونکہ برائی دا صرف اک فرضی وجود ہندااے،ایہداں انساناں دی طاقت ہی ایہدے اْتے اعتراف کردی اے،پئی اک صحیح سوچ اک ہزار غلط خیالاں دا پِچھا کرسکدی اے،جیہڑی جنگ دے خاتمے دا وعدہ کردا اے،خواہش دے نال تے صرف چنگے دا شعور۔ایہدے توں بعد،صحت یافتہ قوتاں تے بیماری دی سمجھی جاہن والی فوجاں دے وچکالے،ہر بندے دی ذہنیت وچ خاموشی نال چلن والی کاٹا وادھا مستقل دلیل اے۔تنازعہ خالصتاََ ذہنی اے،حالانکہ ایہدے نتیجے بالآخر جسم اتے ظاہر ہو سکدے نیں۔ظاہری طور تے ایس ظاہری شکل نے ایس قیاس نوں پیدا کیتا اے پئی صحت تے بیماری جسمانی حالتاں نیں،ایہہ پئی مادی عمل نال صحت نوں ف روغ ملدا اے،تے ایس بیماری نوں مادی علاج نال ٹھیک کیتا جا ہندا اے۔پر اصلیت ایہہ اے پئی بندا مادی جسم دے بجائے شعور وچ رہندا اے،تے ایہہ پئی ایہدے خیال متناسب تے غیر صحت مند نیں ایہدے مطابق اوہ ٹھیک یا بیمار اے۔صحت تے بیماری سیان دی متضاد ریاستاں نیں،جِنی خوشی تے مایوسی۔اصلیت ایہہ اے پئی جدے نال ایہہ معلوم ہو ندا اے پئی مریض دی سوچ نوں درست کرنا ایہدی بیماریاں نوں ٹھیک کیوں کردا اے۔چونکہ اک شعور وچ رہندا اے،لہٰذا اوہ جیہڑا سوچدا اے اوہی ایہدی تشکیل کردا اے۔جیہڑا اوہ سوچدا اے اوہی ایدا ماحول،شکل تے زندگی دے سارے بیرونی حصیاں نوں وی تشکیل دیندا اے۔ایہدے توں بعد ایہہ کسے وی صورت حال یا وراثت دی مخلوق نئیں اے بلکہ ایہدے خیالاں دی اے،تے اوہناں نوں ایس ویلے تیکر قابو پالیا جا سکدا اے جدوں تیکر پئی ایہدی سوچ ایس اک ذہن دی سوچ نوں اہ نئیں دیندی جیہڑی رب اے،اوہ ذہن جیہڑا مسیح یسوع وچ سی تے جِنے ایہدے وچ پیدا کیتا سی۔تے جداں پئی دِتے گئے موقعے دوجیاں وچ پیدا ہوون گے اوہ بندا جیہڑا بیماری یا نا اہلی دا شکار اے۔

یسوع مسیح

صدیاں توں عبرانی پیشن گوئی نے ایس کامل انسان۔مسیحا یا مسیح دے آؤن دی پیشن گوئی کیتی اے۔پر پیشن گوئی دی شاذو نادر ہی درست ترجمانی کیتی گئی سی تے آخر کار یہودیاں دی عمومی حیثیت نال ایہ معنی سامنے آیا پئی مناسب ویلے وچ جوشوا دے مقابلے وچ اک عظیم جنگجو پیش ہووے گا تے اوہاں نوں اپنے دشمن تے جابراں توں مکتی دلاؤ گا۔پر ویلے دی پوری طراں،تے صحیفاتی داستان چلدی اے،عبرانیوں وچ اک بندا ظاہر ہویا،اک عورت،جیہڑی جھلک ویکھن وچ کامیاب سی،کٹ توں کٹ بے ہوشی نال حاملہ،اصلی بندا۔ایدا تصور ذہنی یا روحانی سی،جیہڑا موت دے استعمال توں بالکل الگ سی تے اینے اپنے بچے دا نام یسوع رکھیا سی۔معاملے تے مادی قانون صرف تخلیقی یا کارگر ویکھدے نیں کیوں جو ایہداں لگدا اے پئی انسانی یقین اوہناں نوں ایس طاقت دے نال لاؤندا اے۔اصلی وجہ ذہنی تے روحانی اے،تے جدوں پوری طراں پہچان لیا جاندا اے تے،ایہدے وچ مادی ہمراہ دی لوڑ نئیں ہوویندی اے۔

ایس واقعے وچ رسول جان دی زبان استعمال کرن لئی کلام نوں جسم بنا دِتا گیا سی،یعنی جسمانی قانون تے اعتقاد دے خاتمے تیکر روحانی قانون نوں مادی دائرے وچ آپریٹ کیتا گیا سی۔تے ایہہ سلسلہ یسوع دے زمینی کیریئر وچ جاری رہیا۔جدوں بارہ سال دی عمر،مثال دے طور تے،یروشلم وچ فسح دی عید دے موقعے اتے،اوہ اپنے ابو دے کاروبار وچ لگیا،سیکھن والے ڈاکٹراں دے نال گل بات وچ لگ پیا۔جِنا وی اوہنے سنیا اوہ اوہدی تفہیم تے جواباں اتے حیران رہ گئے۔ایس موقعے اتے کلام نوں جسم بنا دِتا گیا،ایس الٰہی سیان نے ایہدے وچ انسانیت دے بچگانہ خیال نوں خارج کرن دا اظہار پایا جدی توقع اوہدی عمر وچ کیتی جا سکدی سی۔فیر اوہ اخلاقی احساس سی جِنے استاداں تے مکتی دین والا بنن توں پہلاں ہی ایہنوں اک فرض شناس پتر تے اک چنگا بڑھئی بنا دِتا سی۔

پر بوہتا واضح طور تے کلام نوں ایہدے توں بعد دے سالاں دے ایہناں قابل ذکر کَماں وچ جسم بنا دِتا گیا سی،جنوں اکثر غلطی نال معجزے آکھیا جاندا سی،جدوں بیماری تے مادے دے سمجھے جاہن والے قانوناں نوں عام طور تے روح دے اعلیٰ قانون دے تابع کرن لئی بنایا گیا سی،تے لوکاں نوں ہر طراں شفاء دِتی گئی سی۔بیماری دی تے ایتھے تیکر پئی مْردیاں وچوں جی اٹھیا۔

یسوع نے اک واری وچ اپنا پورا مظاہرہ نئیں کیتا۔اوہ اک ہی حد اتے مادیت تے موتاں توں نئیں بچیا،بلکہ پیر توں پیر۔ساڈے جئے ہی سارے مقاماں اتے لالچ وچ آئے،اوہنے شروع کیتا،جداں ہی اسی سوکھیاں مظاہریاں دے نال،بیماریاں تے حداں دے عام فانی دلیلاں دا مقابلہ کردے آں۔ایہداں انساناں نے رب توں پہلاں کداں ایہداں دا راہ اختیار کیتا جداں دوجے لوکاں وچ ہندااے۔غیر اصلی تے اوہناں وچوں کسے نوں وی رد کردے ہوئے،اوہناں دے ذہناں توں پیدا ہووین والے سارے افکار،اوہ ہولی ہولی انسان دے دوہرے احساس تے شیواں نوں چنگے تے برے دوناں دی الجھن توں بچ گئے تے صرف چنگے،روحانی دی پہچان بن گئے۔آخر وچ عروج اتے آیا،جدوں یسوع دی انسانیت پوری طراں مسیح دی الوہیت نوں تھاں دِتی۔ایہدے توں بعد اوہ روح دے غیر رکاوٹ والے دائرے وچ وڑیا،جِتھے جسم دی بیماریاں تے بندھناں نے اپنی گرفت وچ آرام کیتا تے گمراہی وچ کھِلر گئے۔

ایہہ معقول حد تیکر یقینی اے پئی یسوع دے منن والے اپنے اعلیٰ مظاہرے وچ شامل سائنس نوں پوری طراں نئیں سمجھدے سی۔اصلیت وچ اوہناں نے جگ نوں ختم کرن دے اپنے کَم نوں پورا کرن لئی ایہدی چھیتی واپسی دا انتظار کیتا۔اوہناں نوں ایہہ احساس نئیں ہویا پئی اوہ اپنا راہ ختم کر چکیا اے تے جگ دیاں شیواں دا خاتمہ ایس ویلے تیکر ہویا جدوں اوہناں نے اوہنوں چھولیا۔ایہدے نال اوہنے اپنی آزادی پائی تے دوجیاں نوں وی ایہدی حفاظت کرن دا طریقہ وکھایا۔ایہہ مسز ایڈی لئی،اٹھارہ صدیاں دے بعد،عوام لئی قابل فہم،جیہڑی یسوع دی پڑھائی تے عمل اتے مبنی قانون اے دریافت تے بیان کرنا باقی رہیا۔مسیح،یسوع دی دھرتی ماں،سچے بندی دی پہچان سی۔یسوع نے ایس بندے دی موجودگی دا مظاہرہ کیتا، مسیح دے نال اپنی شناخت ظاہر کیتی۔جبکہ میری بیکر ایڈی نے اوہدی بنیادی سائنس نوں اینا واضح کر دِتا پئی جیہڑا دوڑدا اے اوہ پڑھ سکدا اے۔

ایس سارے دی عملی اہمیت ایہہ اے پئی ایس زمانے وچ ہر اک لئی ایہہ طریقہ واضح کر دِتا گیا اے پئی یسوع نے ایس سائنس نوں عملی جامہ پا دِتا تے ایہدے نال اپنے آپ نوں اک سچا بندا پیدا کیتا،یعنی ایہداں دی بیداری دی کیفیت قائم کیتی جیہڑا صرف چنگیاں شیواں نوں جان دا ہووے۔تے زندگی نوں ہم آہنگ۔روحانی قانون لئی مْردیاں دے نال آپریٹو بنایا جاسکدا اے جداں پئی یسوع دے معاملے وچ سی۔بائبل دے طلباء موجود نیں،ایہہ سچ اے،جیہڑا شبہ کردے نیں پئی آیا یسوع دی ولادت،ایہدے حیرت انگیز کَم،اوہدا جی اٹھنا تے عروج انجیلاں وچ درج اے۔پر جیہڑا ایہناں شیواں دے امکان توں انکار کردا اے،کیہ اوہ مادیت تے موتاں توں بچ جاہن دے امکا ن نوں نئیں من دا اے؟جے مسیح یسوع بیماری تے موت اتے قابو نئیں پاؤندا تے دوجے کداں ایہدے اْتے مہارت پاؤن دی امید کر سکدے نیں؟فیر وی بندا اوہنوں لازمی پاویجے اوہ لا فانیت پا لے۔کجھ شیواں بوہتیاں قابل رحم،روحانی نشو و نما دی کجھ رکاوٹاں نیں، پاک صحیفے دے ایہناں حصیاں نوں مسترد کرن دے رجحان دے مقابلے وچ جیہڑا انسانی خیال تے قیاس آرائیاں دا مقابلہ کردے نیں،جیہڑے جزوی طو اتے صرف جزوی حق نیں تے جیہڑے مجموعی طور تے پال دی خصوصیتاں دی تشکیل کر دیاں نیں۔جداں پئی ”سائنس جھوٹا کہلاؤندا اے،“جدوں اوہنے اپنے دوست تیمتھیس نال تعبیر کیتی:”اے تیمتھیس،جیہڑا اپنے اعتماد اتے قائم اے اوہنوں قائم رکھ،بے ہودہ بچوڑیاں توں پرہیز کرو،تے سائنس دی مخالفت نوں جھوٹا آکھیا جاندا اے۔“

سائنس دی کھوج

جدوں میری بیکر ایڈی اتے ایہہ انکشاف ہویا،جداں پئی اوہ اپنی تحریراں وچ ایہہ انکشاف کردے آں پئی مسیحیت سائنس اے تے سائنس مسیحیت اے،تے اینے انسانیت دے مفاد لئی،ایس اعتماد نوں قائم کرن تون ہٹاؤن وچ کسی رکاوٹ دی اجازت نئیں دِتی جدے لئی اوہ وعدہ کیتا گیا سی۔اوہنوں ساریاں توں پہلاں،ایہدے ولوں،روحانی سچائیاں دا استقبال سی جنے اوہنوں وحی پاؤندے اہل کیتا۔فیر ہمت سی جدی وجہ نال اوہ ایہناں ساریاں وحشتاں دا مقابلہ کرن لئی ایس عملی قدماں نوں عملی جامہ پاؤن وچ کامیاب ہو گئی جدے نال انساناں وچ آسانی پیدا ہو سکدی اے۔قبولیت ایس لئی آئی کیون جو اوہ ربی مرضی دے مطابق اطاعت وچ رہندی سی۔قدیم نبیاں دے وانگو،اوہ وی رب دے نال چلدی سی تے ایس وجہ نال اوہدی آواز سن سکدی اے تے ایہدے پیغام نوں سمجھ سکدی اے ایہدی ناقابل ہمت دے ناقابل مقصد نال پیدا ہوئی سی تاں پئی انسانیت نوں ایہدی مشکلاں توں فرار دا راہ دس سکے۔

لوکاں نوں بعض ویلے ایہہ آکھدے سنیا جاندا اے پئی اوہ مسز ایڈی دے خیالاں نوں قبول نئیں کر سکدے نیں۔اوہ ایہہ بھول جاندے نیں پئی مسز ایڈی نے اپنی اپنی رائے پیش نئیں کیتی،اوہناں نے کرسچن سائنس دے بنیادی اصولاں دا اعلان کیتا سی کیوں جو اوہناں دے سامنے انکشاف ہویا اے۔اوہ ایہہ بھول جاندے نیں پئی مسز ایڈی نے سائنس تخلیق نئیں کیتی اے،اوہنے ایہنوں دریافت کیتا اے،ایہناں غیر منقولہ سچائیاں نوں دریافت کیتا اے جیہڑی انسان دے نال پہچانن تے استعمال دے منتظر نیں۔لوک کرسچن سائنس نوں پسند یا نا پسند کر سکدے نیں،پر اوہ مسز ایڈی نوں ایہدے ذمہ دار نئیں ٹھہرا سکدے نیں۔

جگ وچ بجلی ہمیشہ ہی انسان دی بولی لاؤن تے اپنے بوجھ نوں ہلکا کرن لئی تیار رہندی اے،پر اک ایڈیسن دے تیز نظریے نوں ایہدی لطیف قوتاں دا پتہ لاؤن تے خدمت لئی ایہدی مدد کرن دی لوڑ سی۔لوک ایڈیسن اتے الزام نئیں عائد کردے نیں تے ناہی اوہنوں بجلی لئی ذمہدار ٹھہراؤندے نیں۔اوہ ایدا استعمال کردے نیں تے ناقابل حساب چنگے چنگے کَم کرن لئیاوہدے شکر گزار نیں۔ممکنہ طور تے اوہ لوک نیں جیہڑے لفٹ وچ سوار ہووین دا طعنہ دیندے نیں،لمبیاں لمبیاں اڑائیاں نوں پوڑھیاں اتے چلن نوں ترجیح دیندے نیں،یا جیہڑے چراغ نال لمبی لمبی موم بتی نوں ترضیح دیندے نیں،یا جیہڑا ریڈیو اتے سنن توں انکار کردے نیں کیوں جو،اوہناں نوں دسیا گیا اے،ایہہ اے شیطان دا کَم۔پر اوسطاِِ بندے ایہناں ایجاداں نوں استعمال کرن وچ چھیتی کردے نیں جیہڑے وجود نوں روشن تے خوشحال کردے نیں۔لہٰذا سوچے سمجھے لوک مخالفانہ،ناواقف نقاداں دے مشوریاں نوں نظر انداز کرن تے مسیحیت دی سائنس دی تحقیقاں تے آزمائش کرن لئی آ رہئے نیں تے خود ثابت کرن پئی اوہ اپنے وعدیاں نوں پورا کردے نیں۔امریکی تہذیب دے بارے وچ کجھ مبصرین ایہدے مادی تعصب تے اوہدی روحانی یا مذہبی قیادت دی کمی نوں خوش کرن اتے خوش ہوویندے نیں۔انتہائی تنقید کرن والے اتے ایہ واضح ہونا چاہیدا پئی ایہداں دی تنقید کیس قدر سطحی تے گمراہ کن اے۔چونکہ شروع والے مسیحی دور توں ہی میری بیکر ایڈی توں وڈھا کوئی مذہبی رہنما نئیں پیدا ہویا اے۔تے نا ہی ایس ویلے توں اج تیکر جگ وچ کرسچن سائنس توں بوہتی مذہبی تحریک ویکھن وچ آئی اے۔نصف صدی توں بوہتا پہلاں ہی مسز ایڈی دے نال شروع کیتی جاہن والی ایس تحریک نے پہلاں ہی ساڈے ملک دی حداں نوں عبور کر لیا اے تے پورے جگ نوں گھیرے وچ لے لیا اے،تے اپنے آپ نوں خود غرضی تے خود کشی دے نال اپنا راہ ہموار کیتا اے جدی وجہ نال ایس موسم بہار وچ کھِلر جاؤ گا۔آفاقی صحت تے راستبازی۔

مادی ظہور

آؤ اسی مادہ تے جسمانی شیواں دے جگ اتے غور کر دے آں،اک لمحے پہلاں مختصر طور تے ایہدی نشاندہی کیتی گئی اے،جیہڑا ساہنوں ہر پاسے سلام پیش کردا اے۔ایس رجحان دا تجزیہ تے تصرف کرنا لازمی اے کیوں جو ایہہ ساڈی مشکلاں دا ماخذ اے۔جدید کیمسٹری نے پایا اے پئی مادہ کوئی ٹھوس مادہ نئیں اے جیہڑا لگدا اے،بلکہ ایہنوں طاقت،توانائی یا اثر و رسوخ وچ حل کردا اے۔ایس موضوع اتے اک حالیہ اتھارٹی لکھدی اے:”ایہہ اک خادم،ناکفی تے ناممکن خیال اے،مادے دا ایہہ بولی تصور ٹھوس،بھاری،غیر ضروری،ناقابل تقسیم،ناقابل معافی، رنگین تے منظر عام اتے مبنی اے۔“اک واری فیر اوہ آکھدے نیں:”سائنس دی ترقی (یعنی فزکس کیمسٹری) مادے دی بے ساختگی دے ول مستقل طور تے اے۔جسمانی تجزیہ ایہداں دی خام،بھاری ٹھوس شیواں نوں حل کردا اے جیہڑے ساڈے حوس ساہنوں چنگے ذریاں وچ،دور توں دور تیکر حل کردے نیں،ایتھے تیکر پئی ایہہ عملی طور تے محض بندیاں دے اثر پذیر مقاماں وچ غائب ہو جاہن۔“ایہہ محض مادے دی شکل بدل دیندا اے،جدوں شے دی لوڑ ہوویندی اے تے معاملے وچ موجود عقیدے دا خاتمہ ہندااے۔ہن کرسچن سائنس نام نہاد جسمانی سائنس نال اتفاق کردا اے جدوں مؤخرالذکر ایہہ دعویٰ کردا اے پئی ایہہ کوئی مشکل ناقابل تقسیم شے نئیں اے۔پر معاہدہ مزید نئیں ہویا،کیوں جو جدوں جسمانی سائنس ایس امر نوں توانائی قرار دیندی اے تے فیر ایس توانائی نوں اصلی طور تے قبول کردی اے تے،کرسچن سائنس اصرار کردا اے پئی مادی سیان دا تھلے والا تا عزے والا درجہ حرارت اے،تے فیر ایس معاملے نوں ہمت نال ختم کر دیندی اے۔منطقی دعویٰ ایہہ پئی فانی سیان دا صرف اک بظاہر وجود ہی موجود اے،چونکہ رب ہی کَلا ذہن اے،جدے وچوں فانی سیان صرف جعلی یا غلط بیانی اے۔ایس لئی معاملہ کسی بنیاد دے باجوں یا مادے چھڈ دِتا جاندا اے۔ایہہ کٹ ہو کے کسی سیان دی اندام نہانی اتے اے جیہڑا لگدا اے پر موجود نئیں اے۔ایہداں معاملہ فزکس دا نئیں بلکہ مابعدالطبیعات دا مسئلہ بن جاندا اے۔ایہدی وجود دا دعویٰ ذہنی دائرے وچ منتقل ہندااے۔انسانی یا بشر سیان لئی،پنج حوساں دے نال فراہم کردہ کافی معلومات اتے عمل کردے ہوئے،ہر شے دی غلط ترجمانی کردی اے،خواہ اوہ درخت ہووے،زمین دی تزئین کیتی ہووے یا ستارا۔ایہہ جگ نوں ویکھدا اے،تے ایس منظر دی خوبصورتی،کمال تے وسعت نوں سمجھن توں قاصر اے،ایہہ شیواں دا اک محدود،تنگ،مسخ شدہ تصور بناؤندا اے۔اصل شیواں دی وگاڑ یا غلط تشریح مادہ تے مادی وجود نوں تشکیل دیندی اے۔ایہدے توں بعد،گلذہنی اے،یا بوہتی درست طور تے،غلط سوچ اے،کیوں جو ایہہ صرف اک نامکمل تصور اے جنہوں انسانی سیان جدوں روحانی اصلیت اتے غور و فکر کردا اے۔پر ایہہ حالت فدیے توں بالاتر نئیں اے،کیوں جو چونکہ انسانی سیان حق دے اثر و رسوخ دے تحت وسعت تے وضاحت کردا اے،ایہدے نال شیواں دے بارے وچ بوہتا درست نظریہ پایا جاندا اے۔اوہ اپنی سمجھی جاہن والی خوبصورتی تے نامکملیت وچوں کجھ گوا دیندے نیں۔اصلاح تے تعمیر نو دا ایہہ عمل،جداں پئی ایہہ اگے ودھدا اے،ایہدے توں بوہتے روشن خیال پیدا کرو گا جدوں تیکر پئی انسانیت دی سیان نوں پگھلن توں صرف اسلی سیان تے ایہدی حیرت و تکبر دا جگ نا چھْٹ جاوے۔فیر فرق پیندا اے،یعنی شیواں دا غلط فہم،ختم ہو جاؤ گا تے ایہدے نال ہی ایہدی ریل گڈی وچ آؤن والی ساریاں پریشانیاں،آفتاں دا سامنا کرنا پاؤ گا۔

سیان تے جسم

ایہناں سچائیاں دے بارے وچ سوچن دے نال،آؤ اسی اک لمحے لئی انسانی جسم اتے غور کریئے،کیوں جو ایہ مادے دی اک شکل اے جدا ساہنوں ساریاں توں بوہتا فکر اے۔انسانی عقل،کیوں جو شیواں نوں ایہناں دی بھر پوری نال ویکھن وچ ناکامی دی وجہ نال،روحانی انسان نوں گوشت تے ہڈیاں دی مخلوق تیکر کٹ کردی ویکھدی اے۔ایہدے نال انسان دا تصور ہندااے،جیہڑا اصلیت وچ غیر منطقی تے بغیر طول و عرض دا ہندااے،جداں اعدا د و شمار عام طور تے پنج فٹ نو انچ اْنچائی،اک سو سٹھ پونڈ وزن تے تین اسکور سال تے دس دی مدت وچ نیں۔ایہہ جسمانی حوساں ’انسان دا ناکافی تصور اے۔ایہہ انسان دا ناقص کیریٹریچر اے،حادثے دا اک مطلوبہ ہدف تے بیماری لئی ٹھکانے دی تھاں۔پر جدوں اسی اپنی اکھاں بند کردے آں تے جِتھے تیکر ممکن ہووے،مادی حوساں دی آواز نوں خاموش کر دیندے نیں،تے اسی ویکھدے آں پئی انسان کِنا ناقابل برداشت تے لامحدود اے۔اسی ویکھدے آں پئی اوہ طے شدہ جہتاں دے حامل جسم وچ تنگ نئیں ہویا اے،بلکہ ایہہ پئی اوہ اینا آزاد تے غیر متوافق اے،جنا خود سوچیا اے۔بے شک انسان سوچن دی شے اے،اک کامل سیان دی اک کامل ظن۔یسوع دے نیکودیمس دے بیان وچ ایہدی مطلق آزادی تے حفاظت دا گرافکانہ انداز وچ مشورہ دِتا گیا اے:”ہوا جتھوں چاوے چلدی اے،تے تسی ایہدی آواز سن دے آں،پر ایہہ نئیں دس سکدے پئی ایہہ کِتھوں آؤندی اے تے کِتھے جاندی اے۔ہر اک جیہڑا روح توں پیدا ہویا اے اوہی اے۔“فیر جیہڑا کجھ اے،ایدا انحصار اوہدے خیال کیہ نیں۔دوجی صورت وچ آکھیا گیا اے،اوہ اک بندا شعور دے طور تے موجود اے۔اج اپنے آپ دا ایہہ شعور چھوٹا،گھٹیا تے بیمار ہو سکدا اے،پر رب دے خیالاں دے آؤن تے غلط خیالاں دے نکلن دے نال ایہدی لامحدود توسیع دا امکان اے۔سیان نوں ذہن وچ تھاں دین دے ایس عمل نال،بندا جداں جداں ویلا ہنداجاندا اے،اک سچائی تے ساکھ پاؤندا اے،اک قڈھا،خود دا اک صحت مند تصور،جدوں تیکر پئی اوہ ایس وجود دے ایس احساس وچ وڑدا نئیں اے،جدا پتہ چل جاندا اے۔کوئی تکلیف،حد یا نامکملیت نئیں اے۔اوہ دوجی واری روحانی شعور وچ پیداہویا اے۔ایس تبدیلی نوں جسم اتے مرکوز کرن دے نال چھیتی نئیں کیتی گئی اے۔پر جداں پئی پال مشورہ دیندا اے،فکر دی ہدایت دے نال،جیہڑیاں وی شیواں خوبصورت تے چنگی خبر اے۔ایہداں لازوال زندگی دی صفات نوں انفرادی وجود وچ مجموعی تے ناگوار دے خارج کرن وچ شامل کیتا جاندا اے،کیوں جوشعور جیہڑی شے نال کھْلدا اے اوہدے نال ودھدا اے۔تاہم اسی صورت حال نوں ویکھ سکدے آں،ایس نتیجے توں کوئی بچ نئیں سکدا پئی آخری تجزیے وچ انسان،سیان دی مماثلت اے،مادے دی نئیں اے۔اوہ خلیاں دی جمع نئیں اے،بلکہ خیالاں دا مجموعہ اے۔ایتھے تیکر پئی جسم اک ذہنی تصور اے۔ ایہہ بندے سی سوچ دا تھلے والا حصہ اے۔ایہی وجہ اے پئی ایہدے وچ ذہانت تے سنسنی اے۔سوچ دے بدل دے ہی مختلف اعضاء دا عمل بدل جاندا اے۔خوشی تیز ہاندی اے،جبکہ خوف سست ہو جاندا اے،یا انتہائی معاملیاں وچ اہم کَماں نوں پورے طور تے روک دیندا اے۔ایتھے تیکر پئی جسم دی شکل یا سوچ اک دی سوچ دے نال ہی چنگا ہندااے۔ لہٰذا ایہہ اے پئی کرسچن سائنس وچ روحانی سلوک جسم دے افعال نوں معمول اتے لے آؤندا اے تے ایہدی ظاہری شکل نوں وی ودھاؤندا اے ایتھے تیکر پئی خرابیاں نوں درست کرن دی حد تیکر۔فنکشنل کاہلی ذہنی سستی دے مترادف اے۔اخلاقی بد صورتی دے وانگو جسمانی عصبیت وی ذہنی اے۔آکھیا جاندا اے،تے ایہہ سچ اے پئی سائنس وچ اسی انسانی جسم دے نال ایہداں دا سلوک کردے آں۔ فیر وی انسانی فکر دے علاج تے ا صلاح وچ اسی اصلیت جسمانی سلوک کردے آں،کیوں جو اوہ اک ہی ذہنیت دے صرف مختلف طبقے نیں۔ فزیو لو جی ایس گل اتے اصرار کردی اے پئی سیان تے اعصاب قابو رکھدے نیں تے جسم،پر اصلیت ایہہ اے پئی انسانی ذہنیت اگرچہ بندا وڈی حد تیکر بے ہوش اے،جسم اتے حکمرانی کرن تے ایہدے افعال نوں ہدایت کرن دا فرض کردی اے۔لہٰذا،ساہنوں ایہہ محسوس کرن وچ کوئی مشکل نئیں اے۔پئی جدوں انسانی ذہنیت نوں معمول سمجھیا جاوے تے جسم عام طور تے کَم کردا اے تے جداں پئی اسی آکھدے آں،ٹھیک اے۔پر جدوں ایہہ خوف یا پریشانی یا غصے نال دوچار ہو جاندا اے،جسمانی افعال لازمی طور تے سرسری ہو جاندے نیں تے بیماری وی ہوویندی اے۔ایتھے تیکر پئی اک مشین سوکھی یا اطمینان نال کَم نئیں کرو گی جدوں طاقت جیہڑی ایہنوں اگے ودھا رہئی اے اوہ گواچ گئی اے۔ایہہ اندازہ نئیں کیتا جانا چاہیدا پئی چنگے لوک لازمی طور تے بوہت چنگے ہوویندے نیں یا بیمار لوک ضروری ہی برابر ہوویندے نیں۔خوف یا غلط سوچ دے نتیجے ہمیشہ بندے نوں فوری طور تے نئیں پہنچ پاؤندے نیں۔تے نا ہی دوجے پاسے،حکماں دے خط دی تعمیل کسی بیماری دے ول جاہن توں بچن لئی فائدے والی اے،جے اوہ ایہہ بن دا اے پئی جراثیم مہلک نیں یا جدے وچ اوہ ناراضگی آکھدے نیں یا سائنس دے اپنے علم نوں ایہدے دروازے بند کرن لئی استعمال کرن وچ ناکام رہندے آں۔جھوٹ دی تجویذاں دے خلاف ذہنی گھر پر ایہناں چنگے لوکاں لئی جناں دی صحتیابی وچ تاخیر معلوم ہوویندی اے ایہنوں ایہہ آکھ دِتا جاوے پئی کوئی صحیح کوشش ضائع نئیں ہووے گی۔کرسچن سائنس نے جیہڑا خط مرتب کیتااے ایہناں خطاں اتے سوچن تے ایہدے اْتے عمل کرن دی کوشش تہانوں راحت لئی اک قدم نیڑے لے آؤندی اے۔فرار دا راہ تیار اے۔دوجیاں نے اوہنوں پہلاں ہی لب لیا اے۔جیہڑا تسی ایہداں کروں گے اینا ہی یقینی اے جنا ہمیشہ دا راج اے۔جدوں تیکر پئی خوشگوار ویلا نئیں پہنچدا اے اوس ویلے تیکر تسی آزمائش وچ مبتلا نئیں ہوویں گے جد تسی برداشت کر سکدے آں۔نعمتاں دا شکریہ جیہڑا پہلاں ہی موصول ہویا اے،آزمائشاں دی موجودگی وچ خوش دلی،رب دے مقصد اتے اعتماد تے تندرستی دی طاقت نال رہائی دے دن وچ تیزی آؤ گی۔دریں اثناء،ایہدی یقین دہانی نوں یاد رکھو جِنے چنگی لڑائی لڑی جداں کٹ لوکاں نے لڑی اے:”میں سمجھدا ہاں پئی ایس ویلے دے دکھ ایس قابل نئیں پئی ایس شان دے نال مقابلہ کیتا جاوے جیہڑا ساڈے وچ ظاہر ہووے گا۔“

ماضی دیاں غلطیاں

لنگے دِناں دے آزمائشی تے تلخ تجربے،جدے نال تہانوں ذہنی طور تے کمزور یا تھکا دین والا معلوم ہو سکدا اے،اوہنے کدی وی اصلی سیان نوں چھو نئیں لیا،اوہ سیان جیہڑی رب اے تے جیہڑا پرس کون تے سمجھن والا اے،اوہ تہاڈی ذہانت دا منبع تے مادہ اے۔تہاڈی اصلی تے صرف عقل۔لہٰذا تکلیف تے مشکلاں جیہڑیاں شاید تہاڈی صحت نوں خراب کر رئے نیں،ایس زندگی نوں کدی نئیں چھو سکے جیہڑا رب اے تے جیہڑا ہمیشہ لئی کامل تے بے عیب اے،تہاڈے وچ تے تہاڈے وسیلے نال ہی تہاڈے وجود دی تخلیق اے۔ایہناں سچائیاں اتے قائم راؤ،ایہناں دے مطابق جنا ہو سکے راؤ،ایہدے نال تسی اپنے تجربے وچ صحت تے طاقت تے امن قائم کروں گے۔ایہدے نال ہی تسی دعا دے نال منگدے آں،کیوں جو ایہداں دی دعا تہانوں الوہیت دے نال تہاڈی وحدانیت نال کجھ حد تیکر بیدار کردی اے،جدے نال لازمی طو اتے تہانوں ایہناں ساریاں صفتاں نوں پاؤن والا بناؤندا اے جیہڑے کامل انسان بن جاندے نیں۔جے تسی غلطیاں دے نتیجے،جیہڑا تہانوں معلوم ہو سکدا،تہانوں شرمندہ کرن یا اذیت دین لئی ماضی توں نکلن دی کوشش کرن تے،تہاڈا تحفظ ا یس اصلیت نوں سمجھن وچ مضمر اے پئی جیہڑا کجھ وی اصول دے مطابق نئیں اے،خواہ ماضی،حال ہووے یا مستقبل وچ،اصلیت دا کاٹا اے۔پچھلے سال دی غلطیاں،جداں کل رات دے خواب،تہاڈی زندگی دے اصل تجربے دا کوئی حصہ نئیں بن دے۔تے جدوں تسی خلوص نیت تے مکمل طور تے توبہ کرن تے اوہ ایہداں دے ہو جاندے نیں جداں اوہ پہلاں کدی نئیں سی۔اوہ ریت اتے لکھے گئے سی۔توبہ تے باز آفت نے اوہنوں دھو لیا،کیوں جو سائنس وچ،گناہ دی معافی گناہ دی بربادی اے۔ہن تہاڈے خلاف اوہناں نوں مزید پڑھ یا یاد نئیں کیتا جا سکدا اے کیوں جو ہن تسی صداقت دے نال پوری طراں اگے ودھوں گے۔توبہ کرنا سیدھی سمت وچ سوچ دی تبدیلی اے۔

کاروباری جگ

ایہہ گل واضح اے پئی فرد دی صحت،قابلیت تے حوصلے چنگے ہوئے نیں کیوں جو اوہ اپنی فطرت دے نال اپنے اتحاد نوں تسلیم کردا اے۔ایہداں تے ایس وجہ نال ایہدی جگ دیاں شیواں دی فراہمی،زندگی دی لوڑاں،ایہدے کاروبار نوں چلاؤن لئی سہولتاں نوں اینا ہی مناسب بنا دِتا گیا اے پئی خواہش تے غربت متروک ہو جاوے۔کداں وی کاٹا،اپنے آخری تجزیے وچ،اک ذہنی حالت بالکل ایہداں اے جداں بیماری یا لا علمی۔اصلیت وچ کاہٹا اک طراں دی لا علمی اے،بندے دے ولوں ایہہ احساس کرن وچ ناکامی پئی رب انسان نوں ہر ضروری شے دے نال آزادانہ طور تے فراہمی کردا اے۔اصلیت وچ،ایہہ سارا کجھ ابو دے کول اے،پتر وی،جدوں تیکر پئی اصول دی ذہین اطاعت نال،ایہدے لئی رب دی عطا کردہ وافر نعمتاں دا حصول ممکن ہندااے۔سپلائی دی کثرت دا ایہہ باطنی احساس بندے دے جائز مطالبے نوں پورا کرن لئی ضروری شیواں دے مطابق فراہمی دے ظاہری احساس نوں مجبور کردا اے۔ایہہ کلام نوں جسمانی شکل دِتے جاہن دا اک ہور معاملہ اے،یا روحانی قانون نوں انسانی معاملیاں وچ متحرک بنایا جا رہیا اے،جدے تحت مادی جگ نوں روزمرہ دی لوڑاں لئی جیہڑا وی ضروری اے پیدا کرن لئی بنایا گیا اے۔ایہنوں اک ہور طراں پاؤندے ہوئے،بندے دی سیان نوں،سچائی دے لمس دے جواب وچ،ایس مقام اتے لے جایا جاندا اے جِتھے اوہ اپنا محدود نظریہ کھاؤن لگدا اے تے ایہناں ساریاں لوکاں نوں مہیا کیتا جاندا اے جیہڑا بے حد احتیاط تے سمجھداری نال زمین اتے چلدے نیں۔سائنس نوں روزمرہ دے امور دے عملی استعمال وچ جیہڑا کجھ کیتا جاندا اے اوہ ایہہ اے پئی اوہ روح دی شیواں نوں لے کے مخلوق نوں وکھائے،یعنی حقاں نوں بندے دے سامنے پیش کرو جیہڑا مشکلاں دا سامنا اے۔ایہداں لگدا اے پئی بندا خوف،درد،غم،یا چاہت نال ڈوبیا ہویا اے۔پر جدوں اوہ شیواں،روح دی سچائیاں،یعنی محبت،امن،اعتماد،صحت تے بوہت ساری شیواں دی موجودگی نوں وکھایا جاندا اے تے،اپنے تے اپنے ماحول دے بارے وچ ایہداغلط نظریہ سچے وژن دی راہ دینا شروع کردا اے،صرف ادراک چنگی، کامل بوہت سارے۔فیر اوہ اپنے آپ نوں گھیرے تے ایہدی فراہمی کردا اے جداں ایہنوں اپنے گھر،اپنے کاروبار،پیشہ،کھانا،سامان،موقع،قابلیت،صحت تے خوشی دی لوڑ اے۔چونکہ ایہدے وچ مادیاں دی کثرت تے صحت دا تجربہ کرنا معمول دی گل اے ایہدے توں کِتے بوہتی خواہش تے بیماری دا تجربہ کرو۔آخر کار،جداں جداں بندا فہم و فراست وچ اضافہ ہندااے،ایہنوں پتہ چلدا اے پئی ایہہ کِنا سچ اے پئی شیواں دی خارجی علامت روحانی وسعت نال تعلق رکھدی اے،تے جگ وچ جیہڑی وی شے موجود اے ایہدے توں انکار نئیں کیتا جاندا اے۔

کرسچن سائنس دا مقصدتے وطیرہ

ظاہری جگ

سوچن والے مبصرین،تے اسی بعض ویلے ایہداں دے ویلے دی،شیواں دی ظاہری نامکملیت توں متاثر ہوویندے نیں جدوں اوہ زندگی دے نظارے وچ ساڈے سامنے لنگ دے نیں۔واضح طور تے نامکمل کَم انساناں دے نال کیتے گئے کَم نیں،پر نامکملیت،اگرچہ کٹ ڈگری دے باوجود،فطرت دے جگ وچ،ایتھے تیکر پئی ذی شعور انساناں دے اعلیٰ دائرے وچ وی بوہتا ویکھدی اے۔پودا مڑ گیا،درخت جھنجھوڑیا،جانور شیطان،جبکہ انسان،زمین دے ساریاں توں وڈے رہائشی،بیماری تے برائی دا اینا بد نصیبی شکار لگدا اے پئی ایہنوں بشر تے زوال قرار دِتا گیا اے۔ایہداں نئیں اے پئی خوبصورتی تے نیکی تے صحت غیر حاضر یا نامعلوم نیں۔اوہ نئیں نیں۔اوہ ایتھے تے خیال وچ نیں،تے ایداں،اسی اوہنوں ویکھدے تے لطف چکدے سی۔پر ہمیشہ اوہ اپنے مخالف دے ولوں پریتوادت ویکھدے نیں،ہمیشہ اوہ دھند لاپن،تکلیف،عمر تے بوسیدہ ہوویندی زد وچ آؤندے نیں۔اوہ ظاہر آؤندے نیں،اک موسم لئی جدوجہد کردے نیں،تے غائب ہو جاندے نیں،فانی احساس دے مطابق۔اسی ایس نقطہ نظر،ایس انسانی احساس،کمال تے استحکام دی کمی نال الجھے ہوئے آں۔الجھیا ہویا،کیوں جو ساڈا اندرون ملک ایہہ یقین اے پئی خالق چنگا اے،اوہ عقلمند اے،پئی اوہ کامل اے۔لہٰذا،اسی اک ایہداں دے انسان تے جگ نوں لبدے آں جیہڑا کامل ہووے۔جے،فیر،ذاتی احساس ساہنوں دسے پئی انسان،تے تخلیق عام طور تے،ناقص تے بیمار تے عارضی آں،تے کیہ اسی ایس گواہی نوں درست من لاں گے؟کیہ اسی ایہدی بجائے ایہدے اْتے شبہ نئیں کروں گے پئی ذاتی احساس،جیہڑا خود اعتراف جرم اے،اوہ شیواں نوں جداں نیں ویکھن وچ ناکام ہو جاندا اے،پر ایہدی اک مسخ شدہ تصویر تشکیل دیندا اے،جنوں ایہدی عظمت تے اصلیت وچ ویکھیا جاندا اے،اوہ کسے داغ تے عیب باجوں وکھاؤ گا۔کیہ ساڈے بارے وچ پائی جاہن والی ساریاں پوریاں گلاں خود شیواں دے بجائے اپنے غلط فہمیاں وچ ارام نئیں کر سکدیاں نیں؟باشبہ ہر شے نوں کامل تے مستقل بنا دِتا اے۔ورنہ جگ برداشت کر سکدا سی۔جگ وچ خامیاں چھیتی ہی عام تباہی لے آؤن والیاں نیں۔فیر مشکل دا ذریعہ ذاتی معنیاں وچ یا انسانی ذہنیت وچ لبنا چاہیدا تے ایس ذہنیت اتے ایدا تدارک لازماََعمل وچ لایا جانا چاہیدا،تے ایہدے وچ اک اصلاح ایس مقصد تیکر پہنچی پئی انسان تے جگ نوں رب نے بنایااے۔

پڑھائی دے عام عمل دے اثر و رسوخ دے تحت انسانی سیان اک اعلیٰ،بوہتا درست تاثر پاؤندا اے۔چنانچہ مہذب ذہن فنکار دی تصویر وچ جزبے تے کردار نوں ویکھدا ای جِتھے ترقی یافتہ ذہنیت پینٹ دی ڈب ویکھدا اے۔تکنیکی ذہن معمار دے اعداد و شمار تے فارمولیاں نال کسی عمارت دے خاکے تے خوبصورتی دا تصور کردا اے،جیہڑا سارا غیر تربیت یافتہ ذہنیت لئی بے معنی اے۔ لہٰذا، انسانی سیان یا شعور،سچائی تے محبت دے ایس بہووے نال متزلزل تے ترقی پذیر اے جیہڑا کرسچن سائنس انساناں لئی لے آ کھڑا کردا اے،اپنے خوف،بد امنی،مصیبتاں،نامکملیت تے احساس،امن،طاقت تے صحت دا احسا س پاؤن لگدا اے۔کمال تے لہٰذا اصلیت۔

تخلیق دی کاملیت

جے اسی ایہناں خطریاں تے مشکلاں توں بچنا اے جیہڑی انسانی وجود دی راہ اتے گامزن نیں،تے ساڈا شروع نقطہ کامل رب تے کامل انسان ہونا چاہیدا۔ساڈے وچوں بیشتر دے کول رب دی شکل وچ مزاج دی یاد آؤندی اے۔پر دیوتا دا ایہہ خام احساس،اگرچہ اج تیکر کٹ ودھ مروج اے،پر رب دے تصور نوں روح دے طور تے کسے خاکے دے باجوں یا مقررہ محل و وقوع،سارے جانن تے طاقت ور دے باجوں مستقل طور تے جگہ دے رہیا اے۔تاہم،ہر اک نوں ایہہ احساس نئیں اے پئی گزشتہ نصف صدی دے دوران دیوتا دے روشن خیال تصور دے ول پیش قدمی وڈی حد تیکر پریم بیکر ایڈی دے کرسچن سائنس دی پیش کش دی وجہ ہوئی اے۔مسز ایڈی رب دی وضاحت عقل،زندگی،محبت،اصول دے طور تے کر دی اے۔خوشی دی گل ایہہ اے پئی ایہ تعریف رب دے اعلیٰ ترین صحیفاتی تصور دے مطابق اے،کیوں جو بائبل ایہنوں زندگیمعقل،محبت تے روح دے طور تے بولدی اے۔مزید ایہہ پئی،کرسچن سائنس رب دے تصور نوں معقول منطق دی تائید حاصل اے،کیوں جو جدوں ہی اسی رب نوں سیان وچ تصور کردے آں تے اسی ایہنوں ہر شے نال واقف تصور کر سکدے آں۔تے جدوں اسی رب نوں سیان دے طور تے سوچدے آں تے اسی فوراََہی ایہنوں زندگی دے طور تے وی سوچدے آں،کیوں جو ذہانت وی زندگی توں الگ نئیں ہو سکدی اے۔بے جان شیواں سوچ دیاں نئیں نیں۔تے ہمیشہ من تے زندگی نال وابستہ نیں۔ایہہ تینے،تے ایہناں دے نال اصول،اک دوجے نال جڑے ہوئے نیں،عقل،زندگی تے محبت لئی،دیوتا ہونا لازمی اے،تے اوہ اصول دے مطابق نیں۔اوہ انسانی ذہانت،زندگی تے محبت دی سطح اتے نئیں ہو سکدے نیں،جناں دی اینی خساری دا کاہٹا اے۔تے اصول،ایس لحاظ نال،کشش ثقل دے قانون دے وانگو،سرد،تجرید تے بے سیان نئیں اے،بلکہ ایہہ زندہ،محبت والا،ذہنی اثر و رسوخ اے جیہڑا ہر شے نوں تشکیل دین،برقرار رکھن تے ہدایت دین دا کَم کردا اے۔جدوں اسی ایہدے معنی وچ اصول داتصور کردے آں،یعنی ہمیشہ دے وانگو،ہمیشہ چلن والی عقل،زندگی تے محبت،اسی ویکھدے آں پئی اصول رب لئی بالکل درست نام اے۔بے شک اصول رب اے۔تے اسی ایہہ سمجھ سکدے آں پئی رب ہر وجود،ساریاں طاقتاں،سارے وجود ہر متحرک مخلوق دی زندگی تے ذہانت کداں ہوسکدا اے۔

ایہہ تصور ساہنوں ایہدے قابل بناؤندا اے پئی ”اک ہی کَلا رب تے ساریاں داابو،جیہڑا ساریاں توں ودھ کے اے،تے ساریاں دے وسیلے نال،اوہ تہاڈے وچ اے۔“دا اعلان کرن دے قابل بناؤندا اے۔جداں پئی کوئی وی بندا عقل،زندگی تے محبت دی ایس رہائشی موجودگی دا احساس پاؤندا اے،خوف،تکلیف،تے الجھن نال امن،اعتماد تے طاقت د ااحساس ملدا اے۔ایہدے نال ایہہہ ثابت ہندااے پئی بیماریاں ذہنی نیں،انسانی سیان وچ اپنا مستقل مقام رکھدے نیں،تے ایہہ پئی شعور وچ تبدیلی،زندگی دی صحیح تفہیم دے نال لے آئی گئی اے،ایہناں تکلیف دہ عقیدیاں یا تصویراں نوں ناگوار کر دیندی اے تے راحت دیندی اے۔ربی موجودگی دا احساس اوہ دعا اے جیہ ڑی علاج اے جدے وچ کرسچن سائنس گناہ تے بیماری نوں ختم کر دیندا اے۔کیہ تسی کدی پریشانی یا ناراضگی نال دوچار ہاں؟ہاں،اک توں بوہتی واری تے جدوں تسی ایس حالت وچ سی تے مندرجہ بالا شیواں اتے اپنی توجہ دین لئی کجھ ایہداں ہویا اے؟ غصے،حوصلہ شکنی،الارم دا کیہ ہویا؟اوہ تہانوں اپنے آپ اتے قبضہ کرن والے نیک عمل دے ول فکر مند تے دور کر دِتے گئے نیں۔گراسر ہمیشہ جرمانے نوں دیندا اے۔لہٰذا ایہہ اے پئی جدوں کسے نے رب دی موجودگی نوں بطور محبت محسو س کیتا تے ایہہ احساس،شعور دے نال اپنے آپ نوں مختلف کردا اے،لفظی طور تے ایس خوف تے شک تے نفرت نوں پگھلا دیندا اے جیہڑا ایہنوں تکلیف دے رہیا اے۔ایہدے توں بعد توسیع دی آزادی تے خوشی آئے۔اوہدوں،چنگی صحت وی آؤندی اے،کیوں جو جیہڑا کجھ وی انسانی شعور دا علاج کردا اے اوہ انسانی جسم نوں وی ٹھیک کردا اے،کیوں جو جسم شعور دے ول تھلے والی تہہ اے،جداں پئی اسی ایس ویلے ویکھاں گے۔

خوف تے بیماری دے وچکالے،نفرت تے درد دے وچکالے حد دی کوئی قطعی لائن موجود نئیں اے۔ایہہ صرف فانی فکر یا اعتقاد دی درجہ بندی نیں،تے اوہ سارا اک ہی روحانی عمل،سچائی تے محبت نال شعور دا سیلاب نال ٹھیک ہو گئے نیں۔مینوں اک لڑکا چنگی طراں یاد اے،جداں لڑکے کرنا پسند نئیں کردے سی،اک دن اوہنے بے مقصد اک پتھر سیٹ دِتا،پر پوری طاقت دے نال اوہ حکم دے سکدا سی۔جداں ہی اوہدا ہتھ ایہدے ہتھ وچو ں نکل گیا اوہدی ماں غیر متوقع طور تے کسی عمارت دے آؤن والے دے آلے دوالے آگئی تے تیز میزائل دی راہ نوں عبور کر گئی۔ایس پتھر نے ایہنوں نئیں ماریا،گویا ایہداں لگدا اے،پر دہشت زدہ تے ضمیر ویچن والا لڑکا ایہدی انگلی دے اشارے اتے تکلیف دیندا اے۔اسی خوف،بددیانتی،،تے بیماری دے نال تے ساتھیاں دی حیثیت نال پچھتاوے دی گل کردے آں،تے اک لحاظ نال اوہ نیں،پر سچائی دے لحاظ نال اوہ بنیادی طور تے اک ہی شے دے مختلف نام نیں۔غصے دی گرفت تے نام نہاد جسمانی درد دی رنچ دے وچکالے کوئی خاص فرق نئیں اے۔ایہہ ساری شیواں ذہنی اذیتاں نیں۔لہٰذا انسانی سیان نوں معمول بناؤنا جسم نوں عام کردا اے۔ایہدے نال ایہہ مباشرت پائی نئیں جا سکدی اے پئی بیمار بندے فطری طور تے بے راہ روی دا مظاہرہ کردے نیں،ظاہر اے پئی اوہ ایہداں نئیں اے،حالانکہ اوہ اکثر خوفزدہ،لا شعوری طور تے کِنی واری پائے جاندے نیں۔پر انسانی ذہنیت بیماری اتے یقین رکھدی اے،بیماری دے قانوناں اتے عمل پیرا ہوویندی اے،تے اپنی تخلیق تے وہماں نال خوفزدہ ہوویندی اے۔اوہدوں تسی تے میں ایہناں غلط عقیدیاں تے نام نہاد قانوناں دا اکثر و بیشتر ساڈے ولوں کسے خاص غلطی دے باجوں شکار بن جاندے نیں،ایتھے تیکر پئی جدوں اسی مطلق،ابدی زندگی دی ساری موجودگی تے ساری طاقت دا ادراک کردے ہوئے اپنے آپ نوں بچاؤنا سیکھیئے۔

سیان دا دائرہ

رب دا تصور،عقل،زندگی،محبت تے اصول جداں پئی اسی ویکھیا اے،علت تے وحی دی حمایت اکو جئی اے۔وجہ تے وحی ایہداں اصرار کردی اے پئی انسان،رب دی مخلوق رب دے وانگو اے۔نئیں،اوہ بائبل دے لفظ،رب دی شکل تے نظریے نوں استعمال کرن لئی اے۔یا،کرسچن سائنس دی زبان اتے کَم کرن لئی،انسان رب دا اظہار اے۔دوجے لفظاں وچ،زندگی،عقل،محبت،اصول انسان دا اظہار ہندااے۔انسان نوں ذہنی تے روحانی ہونا چاہیدا۔ایہنوں لا شعوری ہووین دے بجائے شعور ہونا چاہیدا۔تے بالآخر،اوہ کامل تے لافانی ہونا چاہیدا،جیہڑا کجھ وی انسان دی سیان ایہنوں سمجھن یا غلطی کرن دا سبب بن سکدا اے۔انسانی سیان،کیوں جو ایہہ انسان اے،ساڈے بارے وچ جیہڑا کجھ ہو رہیا اے ایہدی صرف بیہوش جھلک پیندی اے۔ایتھے تیکر پئی جسمانی دائرے وچ وی،تے جسمانی سائنس دے مطابق،اکھ تے کَن،کیوں جو اوہ صرف ایہناں محدود کمپنیاں دا جواب دیندے نیں جیہڑے سمجھن تے سنن دی بنیادنیں،تھلے والے حصے وچ یا کسے توں بوہتا کمپن دا کوئی علم نئیں رکھدے نیں۔ایس جگ دے مظاہر دے صرف اک حصے،اک ٹکڑے نوں پہچانوں۔ایہدے توں بعد،چھوٹا تعجب اے پئی اوہ ذاتی احساس روحانی شیواں دی خوبصورتی تے حیرت نوں لین وچ قاصر اے۔جدوں ایہہ کرندی کوشش کردا اے تے ایہہ اک سنجیدہ تصویر دی شکل دیندی اے،تے ایہنوں اپنی شان و شوکت تے کمال وچ ویکھن دے بجائے اوہناں نوں بدنام کر دیندا اے تے اوہناں نوں کمزور تے عارضی حیثیت دیندا اے۔لہٰذا ایہہ حیرت دی گل نئیں اے پئی انسانی سیان دی غلط تشریح کرنی چاہیدی،انسان نوں کٹ کرنا چاہیدا۔تے ایہہ بالکل اوہی اے جیہڑا ایہہ کردا اے۔سیان انسان دی روحانی تے کامل،بیماری توں بالاتر تے ایہدے توں باہر دی تخلیق نوں ویکھدی اے۔پر مادی معنویت،انسان نوں ایہدی عظمت تے کمال دا ادراک کرن توں قاصر اے،ایہنوں جسمانی طور تے،اک محدود شکل یا شخصیت دے طور تے،برائی دی زد وچ آکے،بیماری دا شکار،ہمیشہ محدود تے نامکمل تصور کردا اے۔ایہداں ایہہ اے پئی انسانی شعور وچ برائی،بیماری تے نامکملیت دا اپنا منبع تے مستقل مقام اے۔لہٰذا ایہناں دا علاج ضرور لے آیا جانا چاہیدا۔ تے ایہہ ذہنی دائرے وچ اے،جیہڑا آخر کار واحد دائرہ اے،جیہڑا کرسچن سائنس چلاؤندا اے۔

مادی شیواں،بشمول انسانی جسم،بوہت اصلی تے ٹھوس نیں۔پر اصلیت وچ معاملہ صرف اینا ہی غلط شے اے جداں گھنے تے بھاری ہووین دا احساس اے،جداں پئی وزن تے سرے دے اطراف نیں۔ذاتی احساس لئی،،لہٰذا مختصر گل کیتی جاوے۔ایہہ جہتی تے غور طلب شیواں دا دھندلا ہویا تصور پاؤندا اے۔ایہہ محدود تصویر اہمیت دا حامل اے۔ایس لئی معاملہ حقانی اثر و رسوخ دے تحت انسانیت دی حیثیت توں غائب ہو جاؤ گا،اک صحیح تاثر دی راہ لے آؤندا اے جیہڑا شیواں نوں روحانی کمال دی حیثیت نال ویکھدا اے۔مادے دے غائب ہووین دا مطلب ایہہ نئیں اے پئی شیواں دی بنیاد پھسل جاؤ گی یا بندا اپنی شناخت ختم کر لاؤ گا یا گوا دیوے گا۔ایدا مطلب ایہہ اے پئی ساڈا بھاری،عجیب و غریب،کاہٹا تے وادھا،اپنے آپ نوں،تے شیواں دا مصیبتاں محسوس کرن والے،خوش حال،آزاد،روحانی،جگ دا تے اپنے آپ دی صحیح معنیاں وچ تھاں بناؤ گا۔

کوئی بندا اپنے کَم وچ،بتلا،اک موسیقار یا بیس بال دا کھلاری،مثال دے طور تے،اپنے ہتھ تے اعضاء نوں بھول جاندا اے۔ایہدے توں بعد ہلکا پھلکا،صحت دے متعلق،تے عمل دا فضل۔جے شعور نوں جسم نال پوری طراں الگ کر دِتا جاندا تے بندا اپنی شناخت گوا نئیں سکدا سی۔اوہ محض اپنے بھاری احساس نوں اپنے نال جوڑدا،کیوں جو جسمانی جسم ایہی اے۔تے اوہ نقل و حرکت تے لوکو موشن دی آزادی پاؤ گاجدی فکر ہن اوہنوں حاصل اے۔تے جِتھے کِتے وی سوچیا فوری،طور تے چلد اے۔ایہہ مقام،فاصلہ تے رکاوٹ نئں جان دا اے۔

اسی خواباں وچ ایس آزادی دا کجھ تجربہ کردے آں جِتھے اسی اپنے آپ نوں نئیں گواؤندے آں،بلکہ صرف اپنی ہیبت اے۔تے کیہ اسی اجتماعی مخلوق نوں اک دوجے نوں پہچانن تے ایہناں دے نال گل بات کرن دے اہل ہونا چاہیدا؟یقینی طور تے،تے پہلاں توں کِتے بوہتیاں سہولتاں دے نال،کیوں جو خیال ذہنی اے،تبادلہ خیالاں دا تبادلہ ہندااے،تے انسان جیہڑی شے نوں شیواں آکھدے نیں،جے او کجھ وی نیں تے،خیال۔فرض کرو پئی تین بندے اک کمرے وچ کَٹھے نیں۔پہلا، پورے طور تے بیدار،تے اکھاں کھلیاں کھلیاں ویکھدا اے،جدوں اوہ کمرے دے وِچ ویکھدا اے،ایس دسترخوان اتے لوک جمع ہوئے جیہڑے ایہدے کھان اتے کھا رئے سی۔دوجا،اکھاں بند کر کے،پر ایس سمت توجہ دے نال،ویکھدا اے۔بالکل اوہی طور تے جِتھے میز اوہدے یار نوں ویکھدا اے،جِتھے اناج دی کٹائی دا اک ایہداں دا کھیت اے جدے وچ لوکاں دی کٹائی دے نال سخت محنت کیتی جاندی اے۔تیجا،ایس اثناوچ سو گیا،ایس تھاں اتے،گندم دا کھیت نا کھان دی میز،بلکہ اک کھردرا پہاڑ،تے ایہدے اْتے چڑھنا شروع ہندااے،تے ایہدی پیدل گوا دیندا اے تے اک ٹور اتے ڈِگ پیندا اے۔اوہدوں ایہہ شیواں،جیہڑیاں کافی حد تیکر مستحکم تے سخت ویکھدیاں نیں،تے جنہوں اسی مادے دی تشکیل آکھدے آن،واقعتاََاوہ سوچ دی تشکیل اے۔تے شعور دی مختلف ریاستاں وچ مختلف بندے مختلف شیواں تے مختلف واقعے مرتب کردے نیں، اک ہی تھا اتے،اک ہی ویلے وچ،جدے وچ کوئی ٹکراؤ یا مداخلت نئیں ہوویندی اے،اک دوجے دے نال۔تے ایہہ اوہدوں تیکر شروع راؤ گا جدوں تیکر پئی اسی سارے حق نوں اک اک مطلق شعور،جیہڑے ذہن وچ بیدار نئیں ہووین گے،جِتھے اسی اپنی انفرادیت گوانئیں سکدے آں،پر جِتھے اسی اپنے اعتقاداں تے تنازعیاں تے پریشانیاں نوں ترک کر داں گے تے ایدا احساس نئیں پاواں گے۔سلامتی تے مستقل زندگی۔اسی اک ذہنی دائرے وچ رہندے آں۔ساریاں شیواں ذہنی ہوندیاں نیں،انسان خود خیالاں دا اک اجتماع ہندااے،اک انفرادی شعور ہندااے،بجائے خلیاں دے اجتماع یا جسمانی جسم دے بجائے جسمانیت دا اعلان۔تے ایہہ جسمانیت دے بجائے شعور دے ول اے پئی کرسچن سائنس دے علاج دی ہدایت کیتی گئی اے۔سائنس،ساریاں شیواں تے سارے مقاماں اتے کمال دا اعلان کر کے،انسانی سیان نال ایہدے عقیدے نوں ختم کرن لئی کَم کردی اے جیہڑی اصلیت وچ اے،بیماری اے،برائی کشش اے۔ایہہ شعور نال انسان دا بھاری،بیمار احساس،تے روحانی تے کامل دے وانگو انسان دے اصلی احساس نوں صحتمند تے پاکیزگی نال کڈدا اے۔کیوں جو اوتھے دو بندے نئیں نیں،اک مادی،دوجا روحانی،اک برا،دوجا نیک،اک بیمار، دوجا چنگا۔صرف اک ہی بندا اے،یا اک قسم دا بندا،سیان دی تخلیق کرن دا کامل،لافانی بندا۔خیال کیتا جاندا اے پئی جسمانی،نامکمل انسان صرف انسان دی سیان دا غلط احساس اے جیہڑا انسان اے۔جے صحت تے مستقل زندگی دا ادراک کرنا ہووے تے انسان دے ایس ناکافی احساس نوں صحیح معنیاں نال بے گھر کر دِتا جانا چاہیدا۔تے ایہی گل کرسچ سائنس کر رہئی اے۔ایہہ بندا تجربے وچ اصلی خود غرضی دا احساس پیدا کر رہیا اے۔اک نفس جیہڑا چنگی تے صحت تے ذہانت نوں جان دا تے ظاہر کرد اے،تے ایہہ انسان دے غلط احساس نوں بیمار،ہوش مند تے بشر دی حیثیت نال اک پاسے رکھدا اے۔کرسچن سائنس حقا ں نوں بندے دے سامنے پیش کر کے تے ایہنوں اصلی صورتحال دے ول راغب کر کے ایہدی تکمیل کردی اے۔اوہنے ایدا اعلان کیتا اے پئی رب دی موجودگی جیہڑی محبت تے زندگی اے بیماری تے تکلیف لئی کوئی تھاں یا امکان نئیں چھڈدی اے۔ایہہ پئی رب دا ظاہر اینا ہی کامل اے جنا رب اے۔پئی انسان کامل زندگی تے سیان اظہار اے،تے ایس وجہ نال پئی اوہ ٹھیک اے تے جان دا اے پئی اوہ ٹھیک اے۔ایہناں سچائیاں دا اثر،چونکہ اوہ بندے نوں قبول کردے نیں،شعور وچ تبدیلی لے آؤن لئی کَم کردے نیں جدے نال اوہدا در یا بد امنی دا احساس،جیہڑا جھوٹا اے،صحت تے امن دے احساس نوں تھاں دیندا اے،جیہڑا سچ اے۔

اصلی بندا

جدوں کرسچن سائنس اصرار کردا اے پئی انسان کامل اے،باجو ں کسی غلطی یا داغ دے،ایدا خیال کسے جسمانی طور تے،کسی محدود شکل تے خاکے نال نئیں اے،بلکہ ایہدے وچ روحانی انسان،بندے دا اصلی خود ساختہ نظریہ اے۔کیہ تہانوں کدی کدی دوجے نفس دی جھلک نئیں ملدی اے،جیہڑی خود اے،پس منظر وچ،خود نوں عام معاملیاں وچ جگ دے سامنے پیش کرن توں کِتے بوہتا نفیس اے؟ اصلیت وچ جگ نے کدی وی خود نوں ایہدے توں چنگا نئیں ویکھیا تے شاید ہی ایہدیوجود اتے شبہ اے۔تسی ایہنوں ہر ویلے تے ناہی ہر دن ویکھدے آں،پر ایہداں دے لمحے ہوویندے نیں جدوں تسی جھلکدے آں۔ ایہہ تہادا واحد نفس،رب دی مثل،کامل،روحانی بندا اے۔

روحانی کامل انسانتے انسان دے جسمانی احساس دے وچکالے کیہ تعلق اے؟ سیدھے مادے دے طور تے جدوں تسی زندگی دے بارے وچ،سیان تے محبت دے اصولدے انسان دے طور تے اپنے اصلی خود غرضی دا اک غیر معمولی تصور وی پا لیئے،تے ایس تصور نوں روزانہ جِتھے تیکر ممکن ہو سکدے نیں،اپنے آپ نوں بیماری تے برائی تے حد توں آزاد ہووین دا صحیح احساس تہاڈے تجربے وچ بوہتے توں بوہتا سامنے آؤندا اے۔تہانوں اپنی دانشوری دی فیکلٹیاں توسیع پاؤن والی،وسعت دین والی شیواں نوں کرن دی اپنی صلاحیت،چنگے ودھن لئی تہاڈا پیار،تہاڈی زندگی ہم آہنگی تے مثالی دے ول گامزن ہوویندی اے۔ایس ذہنی یا روحانی عمل دے نال تسی بڈھے،نامکمل،بندے بندے نوں چھڈ دِتا،تے نویں،اصلی مسیح بندے نوں پا دِتا۔ایہداں تسی اپنی مکتی دا کَم کردے آں،یعنی،تسی خد نوں ایہناں مشکلاں تے پریشانیاں توں مکتی دلاؤندے آں جیہڑی تہانوں دشمنی دا شکار بناؤندیاں نیں۔تسی ایہہ صحیح سوچ دے نال انجام دیندے آں،صحیح کَم کردے ہوئے عمل کردے آں،اک ایہداں دا عمل جدے وچ ہر بندا مؤثر انداز وچ مشغول ہو سکدا اے،ایہداں دا عمل جدے وچ ہر بند ا اپنا اپنا معالج تے اپنا روحانی مشیر بن جاندا اے۔ہر اک نے مشاہدہ کیتا اے پئی جدوں صحیح سوچاں رکھیاں جاندیاں نیں تے ایہناں وچ اک خاص توانائی ہوویندی ایجیہڑی غلط خیالاں نوں اْڑا دیندی اے۔صحت مند تے تندرست خیالاں نوں سامعین دے کے تے بیمار تے معنی خیالاں نوں مسترد کردے ہوئے،ایہداں دا شعور پاؤن لئی جیہڑا تہانوں صرف چنگیائی تے ہم آہنگی دے بارے وچ جان دا ہووے،تہاڈی اپنی طاقت وچ اے۔دوجے لفظاں وچ،تسی رب دی مدد نال،اوہ سیان پا سکدے نیں جیہڑا مسیح یسوع وچ سی،تے جے تسی ایہنوں موقع دیندے آں تے،تہاڈے وچ اینا ہی بندا پیدا کرو گا جداں پئی ایہدے وچ ہویا سی۔صحیح سوچ دی صلاحیت بے حد اے،کیوں جو ایہداں تہانوں رب دے نال اپنا اتحاد مل جاندا اے۔کسے دے اصلی نفس نوں جانن دا طریقہ،رب نوں جاننا اے،کیوں جو انسان رب دی خصوصیتاں دا اک مرکب اے۔رب نوں دور دراز توں ہی رب دے بارے وچ بوہت کجھ دِتا گیا اے،جبکہ رب،عقل،زندگی تے محبت جداں رب ہمیشہ ہتھ وچ اے۔اوہ اینا نیڑے اے پئی اوہ تہاڈے وچ تے تہاڈے وسیلے نال اے۔ایدا مطلب ایہہ اے پئی کامل زندگی اپنے آپ نوں بالکل ٹھیک آکھرئی اے جِتھے تہاڈا درد،جے تہانوں لگدا اے پئی تہاڈے کول کوئی اے،ایہداں لگدا اے۔چونکہ ایس اصلیت د ا ادراک شعور نال بھردا اے،پریشانی دا یقین لازمی ختم ہو جاندا اے۔تہاڈے لئی ایہہ ناممکن اے پئی تسی بیماری دا اعتقاد رکھو تے ایس ویلے رب دی موجودگی دا احساس کرو جیہڑی کامل زندگی اے۔ایہداں دی کلاف ورزی دونے اک ہی ویلے وچ اک ہی شعور وچ نئیں کھڑی ہو سکدی اے۔تے جداں پئی جھوٹا تصور ختم ہو جاندا اے،تہانوں احساس ہو جاؤ گا پئی سچا تسلیم کرن دے منتظر ہمیشہ موجود اے۔اصلی بندے دی واضح طور تے شناخت کرن لئی،ذات معنیاں دے نال،اسی بعض ویلے حیرت وچ پے جاندے آں پئی اوہ کِتھے اے،تے آیا اوہ ہن موجود اے یا ہن وجود وچ نئیں آیا اے۔چونکہ انسان ہمیشہ دی زندگی دا اظہار اے،لہٰذا اوہ ہونا چاہیدا،تے اوہ ہن تے ایتھے اے۔اوہ عین اوہ تھاں اے جِتھے (اگرچہ یقینی طور تے طے نئیں اے تے نا ہی ایس تھاں تیکر ہی محدود اے) پریشا ن حال بشر بندا لگدا اے۔ایہہ آکھیا جا سکدا اے پئی اسی ایہدے ول ٹھیک نظر پاؤندے آں،تے ساڈی انسانی بصیرت، ساڈے ابر آلود فانی نظریے دی وجہ نال ایہنوں ویکھن وچ ناکام رہندے نیں۔پر ساڈے ولوں اک صحیح تاثر،اک اصلی وژن،ایہنوں ظاہر کرے گا۔

اصلی نظریہ

لہٰذا،ساہنوں ایس تاثر نوں پاؤن دی لوڑ اے جیہڑی ساہنو ں اپنے تے دوجیاں نوں ”گندگی دے بوسیدہ کپڑے“نال پاک ویکھن دے قابل بناؤ گی جدے نال فانی فکر ساہنوں کپڑے پاؤ گا۔اسی ایس خیال نوں کداں پروان چڑھاواں گے؟سمجھدار ہووین نال۔مندرجہ بالا شیواں اتے طے کر کے۔صحت مند خیال سوچ کے۔سنسنی خیز توں الگ ہو کے تے"ہر سوچ نوں مسیح دی فرمان برداری لئی قید وچ لے پولس جنت وچ چلا گیا،جِتھے اوہنے ناقابل بیان عجوبے ویکھے،تے یوحنا نے نواں اسمان تے نویں زمین ویکھی جدے وچ جسمانی جسم نئیں سی۔ بھوک تے تکلیفاں۔ ایہہ بندے ہن تیکر بشر وجود دی مشکوک دوپہر وچ ڈھل رئے سی،ایتھے تیکر پئی تسی تے میں وی اوہناں دی کمزوریاں تے فتنیاں دا مقابلہ کر رئے آن جناں دے نال اسی جدوجہد کردے آں،فیر وی بعض ویلے اوہ ایس شعور نوں پا لیندے نیں، تے اسی ایہنوں پا سکدے آں،جداں پئی بندے جان دے نیں جانیا جاندا اے۔جدید زندگی دی چھیتی تے الجھناں وچ ساڈے وچکالے موجود لوکاں دے نال اصلی نظریے دا ادراک کٹ ہی ہندااے پر ساہنوں ایہناں دی نظر بوہت کٹ آؤندی اے کیوں جو عمدہ حساسیت دے حامل بندے اپنے غیر معمولی تجربیاں اتے لبیک آکھدے ہوئے سکڑ جاندے نیں۔میں اک چھوٹی بچی تے اوہدی خالہ جان دا ہاں۔اوہ دونے کرسچن سائنسدان نیں۔جدوں اک دن شہر توں نابلد سی تے اوہنے اک لنگذر ویکھیا۔اوہ راہگیراں دے ولوں معمول دی معمولی توجہ اپنے ول راغب کر رہیا سی۔بچے نے اک لمحے لئی اوہنا ں تے اوہناں دا مشاہدہ کرن توں بعد آکھیا،”اوہ نئیں ویکھدے نیں پئی اسی کیہ کردے آں، کیہ اوہ آنٹی،ایملی؟ایس لڑکی نے اصلی بندے دی کوئی شے ویکھی،جدا انداز فضل تے توازن وچ سی،جِتھے لوکاں دا خیال سی اوہ عیب ویکھ رئے سی،تے اوہنوں فطری طور تے خیال سی پئی ایہدی خالہ بطور سائنسدان وی ایہداں ویکھ رہئی اے۔

قدم معقولہ دا اکھنا اے پئی ”اپنے آپ نوں جان لاؤ“۔میتھیو آرنلڈ ایس حکم دی وجہ دسدے نیں جدوں اوہ لکھدے نیں:

خود بنن دا عزم کرو، تے اوہنوں جان لوو

جیہڑا اپنے آپ دادکھ گواچا ہویا ویکھدا اے۔

جیہڑا خود توں واقف ہو جاندا اے اوہ اپنا غم کیوں گوا دیندا اے؟ کیوں جو ایہنوں پتہ چلدا اے پئی اوہ رب دا اک پیارا پتر اے۔ایہنوں پتہ چلدا اے پئی،شروع ہی توں،اوہ اپنے ابو دے کاروبار دے بارے وچ رہیا اے،تے ایہہ پئی ایہدی غلطیاں تے بد حالی تے تکلیفاں اصلیت پسندی دے علاوہ اک دائرے وچ فانی خیال دی سیر و تفریح دے علاوہ ہو ر کجھ نئیں رہئی اے۔عقیدت تے دانشمندی دے نال اصرار کرو،پئی تسی روحانی تے لافانی آں،پئی ایہہ فانی خود آپ ہی نئیں،بلکہ تہاڈا صرف اک غلط احساس اے،تے ایہدی وجہ نوں سمجھو۔ایہدے توں بعد،ایس اْچے سچ دی مناسبت نال کَم کرن تے جِنی چنگی زندگی لنگا سکدے آں،تہاڈی نشو و نما ہووے گی،شعور”مسیح دی عظمت دے قد دی پیمائش“دے ول ودھو گا۔اصلی خود غرضی،یا اصلی انسان،اک ویلے لئی نظر انداز کیتا جا سکدا اے،پر اوہ ہمیشہ لئی پہچانیا تے نا سنیا راؤ گا۔حتمی طور تے اوہ ایہدی خواہش تے بدکاری دے باوجود خود توں دعویدار ہووے گا۔مصلوبیت دے فوراََ بعد ہی دو چیلیاں نے یروشلم نوں اک ہنگامہ خیز،خطرناک تھاں پایا،جیہڑا ایماس توں روانہ ہویا۔جدوں اوہ راہ وچ چھیتی کر رئے سی،یسوع اگے ودھ کے اوہناں دے نال چلا گیا۔تے،جدوں اوہنے گل کیتی تے،اوہناں دے دل اوہناں دے اندر سڑ گئے۔اوہناں نے ڈیوٹی تے ڈیوٹی نوں محسوس کیتا۔اوہ ایہدی ہنگامہ تے مشکلاں دے نال یروشلم واپس آئے،جِتھے اوہناں دا کَم سی تے جِتھے اوہناں نوں لوڑ سی۔ایس ویلے توں تے ایہدے توں پہلاں،بوہت سارے ایہداں دے بندے نیں جِناں نے ایہناں توں پج کے اپنے مسئلیاں توں بچن دی کوشش کیتی اے۔ایہناں دا کَم مشکل اے،ایہناں دی حیثیت ناقابل برداشت اے،اوہناں نوں غلط فہمی تے بدنام کیتا گیا اے،اوہ تکلیف وچ وی نیں،ایتھے تیکر پئی خطرہ وی۔ایہہ آواز سن کے پئی کسی ہور تھاں یا کسے ہور ویلے ایہناں دیاں مشکلاں توں بچیا جا سکدا اے یا بوہتا سوکھا پایا جا سکدا اے،اوہناں نے اپنے عہدے ترک کر دِتے نیں،پر اوہناں نوں ہمیشہ سکون تے اطمینان نئیں ملیا اے۔ہو سکدا اے پئی اوہناں نوں عارضی راحت تے اطمینان حاصل ہووے۔اوہناں نے اکثر پچھتاوے دا ڈنگ محسوس کیتا اے جیہڑا ایس ویلے آؤندا اے جدوں موقعے نوں نظر انداز کر دِتاگیا ہووے تے کَماں نوں بخوبی چھڈ دِتا گیا ہووے۔ بعض ویلے بندیاں نے گھر نوں ایناغیر معمولی تے غیر آرام دہ پایا اے پئی اوہناں نے اپنے عزیزاں توں علیحدگی اتے غور کیتا اے۔اوہناں نے ایہہ اصلیت قبول کیتی اے پئی آزادی ایس سمت وچ اے۔عام طور تے ایہداں نئیں ہندااے۔آزادی تے خوشی مردانہ تے صحیح طرز عمل نال پائی جاندی اے۔ایہناں دے احساس دا امکان بوہتی خوشی تے صبر دے نال ملن تے انسانی رشتیاں دے نال پیش آؤن والی مشکلاں تے چڑچڑے پن توں مہارت پاؤن نال ہندااے۔لوک جِنا نیڑے توں وابستہ نیں اوہ ضروری تدبیراں تے احسان نیں،تے کٹ عذر وقطی طور تے سرزنش تے سیدھے سادے بولن تے غلطی نوں ننگا کرن وچ ہندااے۔جے پیار ختم ہنداویکھدا اے تے،ایس احتیاتی توجہ تے غور نال ایہنوں دوجی واری زندہ کیتا جا سکدا اے جِنے ایہنوں شروع وچ ہی بھڑ کیا۔جے غلطیاں ہوئیاں،جداں پئی اوہناں نوں یقین اے، تے اوہناں نوں نظر انداز کیتا جا سکدا اے۔کوئی غلطی ا ینی سنگین نئیں اے،پر جدوں توبہ کیتی جاندی اے تے،ایہنوں جیہڑی شے نال پھْٹ پیندی اے اوہدے وچ مبتلا ہو جاندا اے،تے ایہنوں ایداں دی شے دے طور تے فراموش کیتا جا سکدا اے جیہڑی کدی نئیں سی۔جے اسی دوجیاں نوں معاف نئیں کر سکدے آں تے اسی خود معافی دی توقع کداں کر سکدے آں،تے یقینی طور تے ہر بندا معافی تے رحمت دا محتاج اے تے ایہنوں فراخ دلی نال۔جے اسی اپنے آلے دوالے دے لوکاں وچ کامل انسان نئیں ویکھ سکدے آں تے اسی ایہنوں اپنے اندر پاؤن دی امید کداں کر سکدے آں،تے صرف ایس صورت وچ جدوں اسی ایہنوں اپنے آپ وچ پاواں گے پئی زندگی اپنی تلخی گوا دیوے گی۔

وڈھا اظہار

انسانی وجود،خوشی تے غم،صحت تے بیماری،زندگی تے موت دے عجیب و غریب تضاد اں دے نال،اک معمہ اے۔تے اسی تعجب کردے آں پئی اسی ایتھے کیوں آں تے ایس سارے دا مقصد کیہ اے۔سالاں پہلے،ایہدے باوجود اینے بوہتے نئیں جدوں اسی غور کردے آں پئی انساناں نے کِنے عرصے توں ایس سیارے نوں چکرایا اے،جگ دے اک دور دراز دے اک چھوٹے جئے قصبے وچ اک نوجوان بڑھئی نے ایہی سوالاں اتے غور کیتا،کیوں جو اوہ انسانیت دا مشترکہ ذخیرہ نیں،ایہدے اْتے یسوع دا جواب تے جگ دیاں پریشانیاں دا علاج ایہدے اْتے نازل ہویا۔پر اوہ اپنے کَم اتے قائم رہیا،استاداں تے قاداں دا کردار ادا کرن توں پہلاں اپنے آپ نوں اک فرض شناس پتر تے اک چنگا بڑھئی ثابت کیتا۔تاہم،تیس سال دی عمر وچ،اوہناں نے ایس وڈی،عالمی خدمت لئی اپنے آپ نوں تیار محسوس کیتا تے اگے ودھیا پئی جیہڑا کجھ ایہدے اْتے نازل ہویا سی اوہدی پڑھائی کرواؤ،تے لوکاں نوں اوہناں دیاں بیماریاں تے مظالم توں بچن دا راہ وکھاؤ۔اکٹھ ایہدی گل سن کے ہویا۔اک مفلوج بندے نے اپنے یاراں نوں اوہدے نال لے جاہن اتے اکسایا۔اوہ تھاں لبن والیاں نال بھری ہوئی جیہڑی پہلاں ہی پہنچ چکے سی،اوہناں نے بیبس بندے نوں گھر دی چھت اتے بٹھایا،چھت کھولی تے اوہنوں مَنجی اتے یسوع دے سامنے تھلے کر دِتا۔اوہناں دے ایمان نوں نوٹ کر دے ہوئے یسوع نے بیمار بندے نوں آکھیا،”اْٹھ،اپنا بستر چک تے اپنے گھر چلا جا۔“تے اوس بندے نے ایہداں ہی کیتا،جبکہ حاضرین نے”تعجب کیتا تے رب دی تمجید کیتی،جِنے انساناں نوں ایہداں دی طاقت دِتی سی۔“

اک ہور ویلے وچ،یہودی عبادت گاہ دا اک حکمران جدی بیٹی موت دے نیڑے سی،نے یسوع نوں درخواست کیتی پئی اوہ آکے ایہنوں شفاء دیوے۔یسوع دے گھر پہنچن توں پہلاں ہی لڑکی دی موت ہو گئی سی۔کمرے وچ جِتھے اوہ پئی ہوئی سی تے اوہدا ہتھ پھڑ کے اوہنے آکھیا،”ڈمیسل،میں تینوں آکھدا ہاں،اْٹھ۔“فوراََ اوہ اْٹھ کے چل پئی،تے یار تے لوک جیہڑے جمع ہوئے سی حیرت نال بھر گئے۔

ایس تفہیم تیکر پہنچن توں بعد جدوں اوہ ویکھ سکدا اے تے ایہہ ظاہر ہو سکدا اے پئی بیماری تے موت غیر اصلی اے،یسوع نے اک دن اپنے تین چیلیاں نوں اک اْچے پہاڑ اتے لے گیا۔جیہڑا اوہنے پایا سی،تے اوتھے موسیٰ تے ایلیاہدے نال گل بات کیتی۔جِناں وچوں صدیا ں پہلاں انسان دی نظر توں لنگ چکے سی۔ایہہ تصویر اینی واضح سی پئی ایتھے تیکر پئی چیلیاں نے وی ایہناں بندیاں نوں ویکھیا،کیوں جو ”سارے لوکاں اتے ڈھانپن والا منہ“ویلے لئی تباہ برباد ہو چکیا سی،تے ایہہ احساس ہویا پئی جیہڑے بندے اصلیت وچ مر جاہن والے نیں اوہ بدستور شروع رہندے نیں۔وجود رکھدے نیں تے اپنی شناخت بر قرار رکھدے نیں تے اپنے کَم نوں جاری رکھدے نیں،کیوں جو یسوع نے موسیٰ تے ایلیاہ نال گل کیتی سی،اوہناں نے ایہدی موت دی گل کیتی سی جنہوں چھیتی ہی اوہ یروشلم وچ انجام دین والا سی۔طوفان آ رہیا سی۔یسوع دی پڑھائی طویل عرصے توں باجوں کسے معاہدے دے لنگ نئیں سکے۔ایہدی روحانیت ایس ویلے دے ثمر تے مادہ پرستی نوں مستقل تے کْٹ رہئی سی۔ایہدی مثال تے ایہدی حیرت انگیز کَماں نے برائی دی قوتاں نوں ہر حد نالاگے ودھا دِتا۔اک ہی نتیجہ ہو سکدا اے۔ایہدی زندگی نوں لبھیا جاوے گا۔۔اوہ اڑان وچ پناہ لے سکدا سی یا اوہ اپنی زمین کھڑی کر سکدا اے تے برائی نوں ایہنوں ختم کرن دی کوشش کرن دی اجازت دیندا اے۔اوہناں نے مؤخرالذکر دا انتخاب کیتا۔اک رات (تسی سارے ایس کہانی نوں جان دے آں)اوہنوں اک ہجوم نے پھڑ لیا،اوہنوں صبح سویرے آزمائشی مذاق قرار دِتا گیا،تے اوہنوں بے دردی نال پھانسی دِتی گئی۔بعد وچ اوہ قبر توں آیا تے اک واری نئیں بلکہ کئی واری اپنے یاراں سامنے حاضر ہویا تے چالیس دن دی مدت وچ ایہدے نال گل کیتی۔فیر اوہ چڑھ گیا،یعنی جسمانی حوساں توں پوشیدہ ہو گیا۔اوہنے ایہہ ظاہر کیتا سی پئی انفرادی زندگی ناقابل تقسیم تے مستقل مزاج اے۔

وڈھی دریافت

ایہہ سوچیا جا سکدا اے پئی ایہداں دے احمقانہ کارنامے دی اہمیت نوں کدی فراموش نئیں کیتا جاؤ گا،پر دو یا تین صدیاں دے اندر،ایہہ گل وڈی حد تیکر، جدوں توں کوئی سٹھ سال پہلاں،ایتھے،جدوں امریکہ وچ،اک روحانی سیان رکھن والی عورت،بظاہرنیرے آرئی سی فانی وجود دا خاتمہ،تسلی لئی اینے بائبل دا رخ کیتا۔جدوں اوہ یسوع دے نال شفاء یابی دی خوشخبری دے اک بیان نوں پڑھ رہئی سی تے، طاقت تے آزادی دے احساس نے اوہدے اتے چوری کر لئی۔اوہ اْٹھ کھڑی، ملبوس، تے اپنے آپ نوں پریشان یاراں دے سامنے پیش کیتی،چنگے تے چنگی طراں۔پر اوہ ایہدے توں راضی نئیں سی۔ایہنوں روحانی تندرستی دے عمل، طریق کار،نوں سمجھنا چاہیدا۔ایس مقصد لئی اوہنے کلام پاک نوں لبھیا تے اپنی زندگی وقف کر دِتی۔تین سالاں دی پڑھائی تے تقدیس دے دوران،اوہناں نے پایا پئی یسوع،بیماری اتے قابو پاؤن وچ،مادی قانوناں نوں اک پاسے رکھدے ہوئے،تے خود ہی موت نوں ختم کرن وچ،سائنس توں التجا کردا سی،جِنوں اوہنے سمجھیا سی تے جنہوں،اوہنے اعلان کیتا سی،دوجیاں نوں سمجھ تے اوہدے اتے لاگو ہو سکدا اے اوہناں دے مسئلیاں دا حل تے اوہناں دے دکھاں دا خاتمہ۔جدوں ایس سائنس دی سمجھ وچ آگیا تے اوہنے ایہہ عملی جامہ پایا۔جدوں بیمار لوک،مدد لئی اوہناں دے کول آئے تے اوہناں نے اوہدا تجربہ کیتا،تے اوہناں نوں معلوم ہویا پئی اوہنے اوہدے دور وچ تکلیفاں تے غماں نوں راحت دِتی جداں یقینی طورا تے مسیحی دور دے شروع والے دور وچ ہوئی سی۔تاں پئی ایہدی دریافت نال جگ نوں نفع حاصل ہو سکے، اوہنے ایس سائنس دی بنیادی گلاں،تے ایہنوں عملی جامہ پاؤن دے اصول مرتب کیتے،اپنی وڈی کتاب،سائنس تے صحت دے نال کلیدی تے صحیفیاں وچ، اک ایہداں دی کتاب جیہڑی اج پڑھی جاندی اے تے مسیحی ملکان وچ شاید بوہتی بائبل دے علاوہ کسی دوجی کتاب دے مقابلے وچ بوہتا غور کیتا جاوے۔ایہدے توں بعد، اوہناں نے کرسچن سائنس نوں کھلارن لئی اپنے رسالے تے دیگر ذرائعاں نال کرسچن چرچ بنایا۔چنانچہ ایہہ مختصر طور تے سی پئی میری بیکر ایڈی کرسچن سائنس دی دریافت کرن والی تے بانی بن گئیاں تے اوہناں نوں کرسچن سائنس دی رہبر آکھن دا حق حاصل ہویا۔اک ایہداں دی تحریک جدا مقصد اپنے مقصد لئی گناہ،بیماری دے خاتمے توں کٹ نئیں اے۔تے موت،سائنس ہن ایہہ تینے دشمناں نوں تباہ کر رہئی اے کیوں جو ایہناں توں پہلاں کدی برباد نئیں ہویا سی،کیوں جو سائنس نے ایہناں دا کمزور مقام یعنی ایہدی اصلیت نوں بے نقاب کر دِتا اے۔اوہ ویلا آؤن والا اے،تے آؤ جدوں اسی آخری دشمن دا خاتمہ کراں گے تے ایہہ اصرار کردے ہوئے ایس دن نوں غیر ضروری طور تے ملتوی نا کرو۔

حیاتی دا تسلسل

سزا ساریاں دے سوا پر آفاقی اے پئی انسان لا فانی اے۔قدیم امریکی ہندوستانی،دانشور یونانی،متقی یہودی،ہر اک اپنے اپنے ویلے تے عجیب تے غریب انداز وچ ایس نتیجے اتے پہنچیا پئی حیاتی قبر توں اگے چلدی اے۔انتشار،وجہ ت الہام ایہہ اعلان کرن وچ متحد ہو جاندے نیں پئی حیاتی ابدی اے،تے ایہہ پئی موت انفرادی وجود دا خاتمہ نئیں اے،پر اک واقعہ یا منتقلی ہن پوری طراں سمجھ نئیں پا رہئی اے۔جدید فکر دا سارا رجحان ایس سمت وچ اے،ایدا ایہہ نتیجہ نکلیا اے پئی لوک دہشت دے بادشاہ توں خوف گوا رئے نیں تے ایہہ ویکھ رہئے نیں پئی کرسچن سائنس موت تے ایہدے نال ہی بیماری نوں قرار دین وچ پوری طراں معقول اے،تے ایہدے نال ایس حیاتی دی تفہیم دا خاتمہ کیتا جا سکدا اے۔جدوں اسی انسان نوں لاشعوری طور تے شعور دے طوراتے تصور کردے آں تے،اسی خود نوں ایس امر دی تعریف کرن لئی اپنے آپ وچ رکھدے آن،کیوں جو روحانی شعور برقرار رہندا اے تے جیہڑاکجھ جسمانی جسم ہو سکدا اے جاری رکھدا اے۔جدوں اسی جاگن دے ویلے سوندے آں تے سوچنا مستقل تے مستقل،تیز تے آزاد اے۔کوئی وی شے فکر دے متناسب بہووے دی جانچ نئیں کر سکدی اے تے ناہی حیاتی دی ہمیشہ والی راہ وچ خلل پا سکدی اے۔ہو سکدا اے پئی بیماری تباہی ساڈے یار نوں پِچھے چھڑ دیوے،تے اسی آکھ سکدے آں پئی اوہ مر گیا اے تے چلا گیا اے،پر اوہ جان دا اے پئی اوہ زندہ اے تے ایتھے اے۔لہٰذا شعور دی دو مخالف ریاستاں ایہداں پیدا ہووین پئی جدوں اک بندا سو جاندا اے جدوں اوہدا یار جاگدا رہندا اے تے ناہی ایس ویلے دوجے نوں پہچان دا اے۔اسی اپنے یار نوں کیوں نئیں ویکھدے؟کیوں جو اسی اصرار کردے آں پئی ساڈے درمیان موت واقع ہو چکی اے،ایتھے تیکر پئی ایہنوں تباہ یا نامعلوم دائرے تیکر پہنچا دِتا اے۔ ایہہ خود ساختہ بے وقوف یا گھنے پن،وجود دا ایہہ ابر آلود فانی احساس، جدے اتے اسی سختی نال گرفت کردے آں،ایس جسم دا پردہ تشکیل دیندے آں جیہڑا ساہنوں نام نہاد رخصت توں دور کردا اے۔پر جداں پئی سوچ دی وضاحت تے ترقی دی گل اے، اک تاثر،اک ایہداں دا فہم سامنے آجاؤ گا جدے وچ کوئی پردہ،کوئی موت،نا علیحدگی جان دا اے۔روشن خیال شعور دے ایس پہاڑ وچ رب نیست و نابود ہو جاؤ گا، لہٰذا ایہہ وعدہ یسعیاہ وچ لکھیا اے،”سارے لوکاں اتے ڈھانپن والا منہ تے سارا پوشیدہ پردہ۔“اوہ فتح وچ موت نوں نگل دیوے گا،تے ”سارے دے منہ توں آنسو صاف کر دیوے گا۔“پردے نوں گھسن لئی یا اپنے یار دی خاکہ نگاری کرن یا جسمانی احساس دے نال کوشش کرنا صرف الجھن تے مایوسی وچ ہی ختم ہووے گا۔مادیت روحانیت نوں نئیں پھڑ سکدی۔اوہ خصو صیتاں جیہڑیاں ساڈے لئی ساڈے یار نوں پسند کردیاں نیں تے جیہڑیاں واقعتاََ ساڈیاں یار بن دیاں نیں تے ایہنوں لاوارث بنا ؤندیاں نیں،اوہ جسم تو نئیں نیں۔ اوہ مادی جسم وچ کدی موجود نئیں سی۔اوہ روحانی خوبی نیں۔صداقت، وفاداری، محبت تے روح دی دیگر صفاتاں۔اوہ مادی معنیاں لئی قابل تحسین نئیں نیں۔ اوہ کدی نئیں سی تے نا کدی ہو سکدے نیں۔اوہ صرف روحانی احساس دے قابل نیں۔آؤ اسی ایس احساس نوں فروغ دئی اے۔آؤ اسی ٹھیک سوچئے،صحیح طو ر اتے زندہ رہئی اے۔آؤ اسی مادیت تے موتاں توں بالاتر ہاں۔ساڈا یارا ی کر رہیا اے۔فیر ساڈے خیال تے مقصداں دے نال ایس سمت وچ ساڈے راہ متحد ہوون گے۔اسی شعور دی مختلف حالتاں توں نکل آ جاواں گے جدے اتے فانی احساس نے قابو پا لیا اے،تے جیہڑے ساہنوں الگ کر دیندے نیں،تے ہمیشہ دی حیاتی دے واحد مطلق شعور وچ کَٹھے ہو جاواں گے۔ایہہ قدرتی طور تے فطری گل اے پئی ساہنوں اپنے یار دے بارے وچ فکر مند رہنا چاہیدا تے تعجب کرنا چاہیدا پئی اوہ کیہ اے تے کِتھے اے۔پر جے اسی دانشمند آں تے،اسی رب دی شفقت، مستقل دیکھ بھال،ایہدے بارے وچ عقلی تے مددگار سوچن اتے بھروسہ کراں گے۔غم تے قیاس آرائی نال کوئی فائدہ نئیں ہو سکدا اے، تے الجھن کھِلر سکدی اے جِتھے سکو ن دی لوڑ اے۔جدوں ساڈا یار ایتھے سی،اسی اوہدی چنگی خصوصیتاں اتے زور دِتا،اسی ایہدی تعریف کردے تے ایہدے اتے غور و فکر کردے رئے،غلط خصوصیتاں نوں مسترد کردے ہوئے ایہدی نمائندگی نئیں کردے۔دوجے لفظاں وچ، اسی اصلی انسان وچوں کجھ نوں ناقابل حیاتی تے غیر متزلزل دے اطہار دے طور تے ویکھیا۔ایہداں اسی اوہدی ترقی نوں تیز کیتا۔ ساہنوں ایہہ کَم جاری رکھنا چاہیدا۔ صحیح سوچ،محبت تے حیاتی تے امن دے خیالاں اتے مشتمل،ہمیشہ تے عالمگیر مددگار ثابت ہوون دی اے۔ایہہ کوئی رکاوٹ نئیں جان دا اے۔ایہہ یقینی طور تے تے فوری طور تے اپنی منزل تیکر پہنچ جاندا اے۔کرسچن سائنس دی مشق وچ، اسی مشاہدہ کردے آں پئی صحیح سوچ،علاج یا نماز غیر حاضر یا نیند دے مریض نوں چھیتی تے مؤثر طریقے نال ٹھیک کردی اے گویا پئی اوہ بیدار یا موجود سی۔ کنداں، پہاڑ، سمندر تے انسانی شعور دی مختلف حالتاں وچ مداخلت کرنا ٹھیک سوچ دے نال آزاد ہون والے حق دے خلاف کوئی مزاحمت نئیں کردا اے۔سائنس وچ ایتھے تے اوتھے ضم ہو چکے نیں،تے اسی نا تے ہمیشہ توں الگ ہاں تے نا ہی اک دوجے نال مادی دی کنداں تے شعور دی کنداں نال۔ایہہ سمجھی جان والی رکاوٹاں صرف جسمانی احساس نوں گمراہ کرن لئی موجود نیں،تے روحانی احساس یا اصلی نظریے نوں پاؤن توں بعد جسمانی احساس ختم ہو جاندے نیں۔

کرسچن سائنس دا خاکہ

انسان دی کاملیت

شکاگو توں بوہت دور نئیں، جداں پئی تسی جان دے آں،ایہہ اک ایہداں دا شہر اے جیہڑا حالیہ سالاں وچ وسیع پیمانے اتے مشہور ہویا اے کیوں جو جزوی طور اتے ایہدے سر کردہ شہری دا اصرار اے پئی دھرتی بالکل ہی چپٹی اے۔اک ہی واری وچ سوال ایہہ پیدا ہندا اے پئی چپڑاسی کِتھے اے؟ یقیناََ دھرتی وچ نئیں،بلکہ ایس انسان دی ذہنیت وچ اے۔ایہہ اک عقیدہ یا وہم دی حیثیت نال موجود اے۔کسے دن سادہ اصلیت جیہڑی دھرتی دی گول اے بندے اتے طلوع ہاؤ گا۔اوہدوں چاپلوسی ختم ہو جاووےگی۔ایہہ ٹھیک ہو جاووےگا۔لہٰذا،سارا معاملہ ذہنی دائرے وچ موجود اے۔ایناں دناں وچ بوہتے توں بوہتا اسی ساریاں شیواں نوں ذہنی دائرے وچ منتقل کر رہئے آں۔کرسچن سائنس بیماری دی برائی دے نال نال اوتھے رکھدا اے،تے ایس بیماری اتے اصرار کردا اے، جسمانی حالت ہاؤن دی بجائے،ایہہ اک عارضہ عقیدہ یا وہم اے جنہوں سچائی ٹھیک کر دیووے گی۔وہ کیہڑی اصلیت اے جیہڑی کسے وی بندے نوں اپنے تکلیف توں دور کرے گی؟ سیدھے سادے:رب نے انسان نوں کامل بنایا تے ایہنوں کمال وچ برقرار رکھیا اے۔تے جدوں وی کوئی بندا،جیہڑا کجھ وی ایہدی تکلیف ہو سکدا اے،ایس اصلیت نوں سمجھنا شروع کر دیندا اے پئی ابدی نے ایہنوں کمال دا لباس بنا دِتا اے،اوہ لازمی طور اتے اپنی تکلیف چھڈنا تے رب دے پتراں تے بیٹیاں دی آزادی وچ قدم رکھنا شروع کر دیووے گا۔ایہہ ناقابل فہم اے پئی رب نوں کجھ وی نامکمل کرنا چاہیدا سی۔جگ وچ خامیاں جگ نوں ختم کر دین گِیاں۔تے زیر غور کامل بندا بدلاں وچ دور نئیں اے۔ اوہ ہن تائیں ہاؤن یا وجود وچ آؤن والا بندا نئیں اے۔کامل بندا ایتھے تے ہن اے،تے تسی ہی بندے آں۔تہاڈا ظاہری جسمانی نفس نئیں۔ اعتراف اے پئی اوہ کافی نامکمل اے۔ کامل بندا تہاڈا روحانی نفس اے،اوہ بندا جنہوں رب نے تہانوں بنایا اے۔تہاڈا سمجھیا ہویا جسمانی اپنا واقعتاََ بندا نئیں اے،واقعی تسی نئیں آں۔ایہہ پئی تسی کیہ آں دا غلط فہم اے۔جدوں تسی ایہہ سمجھن لگو پئی رب نے تہانوں روحانی کمال وچ پیدا کیتا اے،تے ایس احساس نوں برقرار رکھن لئی جِنا ہو سکے ہووے،تے برائی تے بیماری دی تجویذاں نوں جھوٹ تے مبہم قرار دیندے ہوئے انکار کر دین گے،اپنے آپ نوں مادی تے بشر دے وانگو غلط احساس پگھلنا شروع ہو جاہندا اے۔تہاڈے تجربے توں دور لنگ جاہن،تے تہاڈے تجربے وچ روحانی تے آزاد دی حیثیت نال اپنے آپ دا اصلی احساس سامنے آجاووےگا۔فیر ایہہ اے پئی تہاڈی صحت چنگی ہاؤندی اے،تہاڈے حوصلے پست ہاؤندے نیں، تہاڈی فکری صلاحیتاں وسیع ہوندیاں نیں،تے کَم کرن دی صلاحیت تہاڈے وچ ودھ جاہندی اے،کیوں جو تسی خود نوں لبن لئی تیار ہو رہئے آں،تسی رب دے بنائے ہوئے انسان دے بادشاہ توں واقف ہورہئے آں۔کئی مہینے پہلاں شمال دے اک وڈھے شہر وچ رشتہ داراں دی عیادت کرن والی اک عورت نوں ایہدے گھٹنیاں وچ اک ایہداں دا درد ہویا جدے نال اوہ شاید ہی گھر دے آلے دوالے گھوم سکے۔جدوں اوہ ایس حالت وچ سی تے اوہدے رشتہ داراں نے اوہنوں اک شام کرسچن سائنس لیکچر وچ شامل ہاؤن لئی آمادہ کیتا۔اوہ ایس گفتگو وچ دلچسپی نال دلچسپی لیندی سی تے اگلی صبح اوہنے خود نوں آسانی دے نال گھومدے ہوئے پایا۔اوہدا گھٹنا ٹھیک سی۔ایہداں ہی ہو چکیا سی،اوہدوں اوہنوں احساس ہویا،لیکچر بند ہاؤن نال ہی۔ایہدی صحتیابی نوں یقینی بناؤن لئی اوہ پوڑھیاں دی اک پرواز نال اوپر دے ول چل پیا تے اوہدے گھٹنے ٹیسٹ دے برابر پائے گئے۔اوہناں نے لیکچر وچ جیہڑیاں سچائیاں نوں جذب کیتا اوہ اوہناں دے کَم نوں انجام دے چکے سی۔اوہناں نے اوہنوں خوف تے بے بسی دے خواب یا خوف تے ہراس نال پیدا کیتا سی،جِنے اوہنوں گھیر لیا سی،تے اوہنوں ایس ہم آہنگی تے آزادی دی پہچان وچ لے آیا سی جدا رب ساڈے وچوں ہر اک نوں لطف چکن لئی ڈیزائن کردا اے۔

رب دی قدرت

اسی ربی وجود دے بارے وچ سوچدے سی،کٹ توں کٹ ساڈے وچوں بیشتر نے ایہداں ہی کیتا،جداں اک بندا ودھیا ہویا،اک بادشاہ بدلاں توں اگے اک تخت اتے قبضہ کر رہیا اے۔پر کرسچن سائنس دی روشنی وچ اسی ویکھدے آں پئی رب ذہن اے۔اسی کیوں آکھدے آں پئی اوہ عقل اے؟کیوں جو اوہ ہر شے نوں جان دا اے تے ہر تھاں موجود اے،تے عقل دے سوا کجھ نئیں اے جیہڑا ہر شے جانن والا تے ہر تھاں موجود اے۔تے جدوں اسی رب نوں ذہن دے طور اتے سوچدے آں تے اسی فوراََ ہی ایہنوں زندگی دے طور اتے وی سوچدے آں،کیوں جو عقل تے زندگی بنیادی طور اتے اک جئی ہاؤندی اے۔تے عقل تے زندگی نال پیار اے۔ایہہ تینے اک دوجے دے نال مل کے گھل مل گئے نیں،تے جداں پئی تسی جاندے آں،رب لئی کرسچن سائنس دے نام نیں۔اوہ وی ایہدے لئی صحیفی نام نیں،کیوں جو جدوں تسی عہد نامے نوں غور نال پڑھدے آں تے تہانوں معلوم ہْندا اے پئی ایہہ رب دی روح،محبت،عقل تے زندگی دی تعریف کردا اے جیہڑی اصول دے مطابق اے،یعنی کامل،غیر متزلزل،ابدی اے۔بائبل وچ رب دے نام دے طور اتے تہانوں ”اصول“اتے زور نئیں ملدا اے۔میری بیکر ایڈی،کرسچن سائنس دی دریافت کن تے بانی،نے ایس عہدے اتے زور دِتا اے۔پہلاں تسی ایہہ آکھ سکدے آں پئی اصول دیوتا لئی اک مناسب اصطلاح نئیں اے۔ایس وجہ نال ایہہ اے پئی تسی اصول نوں ٹھنڈا تے نادان سمجھن دے عادی آں۔ پراصول اپنے پورے معنی وچ ذہین تے متحرک اے۔اصل وچ،اصول، عقل،زندگی تے محبت دے اک جامع توں کٹ نئیں اے،انسان وی شامل اے،رب دی ساری مخلوق نوں تخلیق تے برقرار رکھنا۔

بیماری توں شفا

جدوں تسی ذہن،زندگی،محبت دے طور اتے دیوتا دا تصور کردے آں تے اک واری ہی تہانوں اصول بناؤن پئی اوہ ہر تھاں اے تے تسی ہمیشہ ایہدی موجودگی وچ آں۔میں اک ایہداں دی عورت نوں جان دا ہاں جیہڑی سالاں توں لگ بھگ اک باطل سی۔اک صبح،غیر معمولی تکلیف دے وچکالے،اوہنے اک دن پہلاں اوہدے دوستاں وچوں اک کتاب دے نال چھڈ دِتی سی،تے اوہنے کجھ منٹ ایس لئی پڑھی جدوں تائیں پئی اوہ ایس جملے اتے کجھ ایہداں نئیں آؤندی:”جے تسی رب دی موجودگی دا احساس کر لاؤ تے احساس بیماری اتے قابو پاؤ گا۔“اوہنے ایس کتاب نوں اک پاسے رکھ دِتا کیوں جو ایہناں لفظاں نے اوہدی توجہ لئی سی۔اوہنے اوہدی اہمیت پاؤن دی کوشش کیتی۔اوہ،کجھ ایہداں استدلال کردی اے:”جے رب ہر تھاں اے،تے میں جان دا ہاں پئی اوہ اے تے اوہ ٹھیک اے جِتھے میری تکلیف تے کمزوری معلوم ہاؤندی اے۔تے جے رب اوتھے اے تے اوہ شیواں اوتھے موجود نئیں نیں۔“تقریباََفوراََہی اوہنے آزاد تے مضبوط محسوس کیتا۔تھوڑی ہی دیر وچ اوہ خیریت نال سی۔ایہہ عورت کیہ کر رئی سی جدوں پئی ایہداں نہایت عقیدت تے شدت نال بیماری دی عدم موجودگی تے زندگی دی کثرت د موجودگی دا اعلان کردے ہوئے۔اوہ خود نوں کرسچن سائنس ٹریٹمنٹ دے رئی سی۔کرسچن سائنس دے علاج دے بارے پر اسرار کوئی گل نئیں اے۔ایہہ رب دی موجودگی تے بیماری دی غیر موجودگی یا کسے وی طراں دی نامکملیت دا احساس کرن وچ،بوہتا حصیاں اتے مشتمل اے۔

رب دی حضوری

رب دی موجودگی!ایہدا کیہ مطلب اے ایہدے اتے اسی کِنے ہی شاذونادر ہی غور کردے آں! زندگی دی حیثیت نال رب دی موجودگی دا مطلب بیماری دی عدم موجودگی اے،ایہدا مطلب ایہہ اے پئی رب تہاڈی زندگی اے،تے ایس وجہ نال تہاڈی زندگی بے ساختہ تے بے قابو اے۔بیماری تے موتاں اک وہم تے خواب نیں،جیہڑی تہانوں ایس اصلیت توں بیدار کردے نیں پئی ٹوٹ پھوٹ دا شکار ہو جاہندے نیں تے اصلیت وچ تسی اسیم تے دائمی زندگی دے اظہار آں۔رب دی عقل دی موجودگی دا مطلب ایہہ اے پئی واقعی صرف اک ہی عقل اے،تے ایہہ ذہن تہاڈے وسیلے نال اپنے آپ نوں ایس گل اتے قائل کردا اے،پئی تہانوں دکھ تے برائی دے وہم وچ گھس جاہن دا نظریہ دیندا اے تے تہانوں جگ وچ باہر جان تے ایہدی صلاحیت پیدا کرن دی صلاحیت نال آراستہ کردا اے۔تہاڈی زندگی مفید تے کامیاب اے۔بطور اصول رب دی موجودگی دا مطلب ایہہ اے پئی تسی اصول دے بندے آں،نا کہڑن والے،بیمار،خوفزدہ بندے۔ایہدے توں چنگا کوئی ہور نئیں تہاڈے بارے وچ آکھیا جا سکدا اے۔سورج وچوں نکلن والی کرن اپنے نال سورج دے سارے عناصر یا خصوصیتاں لے آؤندی اے۔لہٰذاانسان،رب دے ولوں پیدا ہْندا اے،اپنے نال لے آؤندا اے تے رب دی خصوصیتاں دا مالک اے۔ربی خواص سارے تہاڈے وچ جمع نیں،تے تہاڈے اصلی نفس نوں اصول دا بندا،الٰہی ذہانت دا بندا، لازوال زندگی دا بندا بنا رہئے نیں۔ایہہ اوہ وڈھی سچائی اے جنہوں جِتھے تائیں تسی سمجھدے آں،تہانوں آزاد کر دین گے۔رب نوں اپنا اظہار کرنا چاہیدا۔ورنہ اوہ عملی طور اتے کوئی وجود نئیں رکھدا۔تے اوہ خود انفرادی بندے تے عورتاں وچ اظہار کردا اے۔عقل،زندگی،محبت تہاڈے وچ اظہار لبدی اے۔ایہدے نال تہاڈا روحانی نفس،تے واقعیتاََ کوئی دوجا نفس نئیں، رب دا گواہ، لامحدود ذہانت،لازوال زندگیتے انمول محبت دا گواہ بن جاہندا اے۔پیدائش دی زبان وچ انسان رب دی شبیہہ تے مشابہت رکھدا اے،جیہڑا ساری دھرتی اتے تسلط رکھدا اے۔ہن ساہنوں ایہہ سوچنا چاہیدا پئی بندے نے آزادی تے غلبہ پایا،جیہڑا کامل بندا ساڈے ایتھے زیر غور اے،اوہ جسمانی بندا نئیں اے۔کرسچن سائنس ایس لئی نا تے کمال تے نا ہی استحکام دا دعویٰ کردی اے۔ جنہوں اسی جسمانی انسان آکھدے آں اوہ واقعتاََ انسان نئیں بلکہ صرف انسان دی مسخ شدہ تصویر اے،کیوں جو محدود احساس اک،مدھما، دھندلا ہویا نقطہ نظر رکھدا اے تے انسان نوں ایہداں نئیں ویکھدا جداں رب نے اوہنوں بنایا۔تہاڈا جسمانی نفس،ایہدے بھاری پن تے حد تے بیماری دے نال،اصلیت وچ تسی نئیں بلکہ تہانوں غلط فہمی اے۔جدوں تسی اپنے آپ نوں اصلی معنیاں وچ پاؤن گے تے لازمی طور اتے غلط احساس توں محروم ہو جاہن گے۔ایہہ اوہی اے جیہڑا پال اسٹائلوں نے بڈھے نوں روکیا تے نواں لا دِتا۔رب دے نیڑے کِنا نیڑے اے! تہاڈے وچوں ہو کوئی کِنا لازم تے ملزوم اے! تسی اوہنوں لبن دی کوشش کیتی اے۔تسی اصلی بندے نوں لبن دی کوشش کیتی اے جدے بارے وچ تہانوں یقین اے پئی اوہنے تہانوں بنایا اے۔تے ہر ویلے اوہدا ہتھ رہیا اے۔ہر ویلے تہاڈا کامل نفس (حالانکہ کسے محدود علاقے تائیں محدود نئیں اے کیوں جو روحانی بندا محدود نئیں اے)اوتھے رہیا اے،جِتھے تہاڈا نامکمل،مبتلا نفس ہْندا اے۔پولس نے ایس ساری صورتحال دا خلاصہ کیتاجدوں اوہ اعلان کردا اے پئی رب تہاڈے نال،تہاڈے وچ تے تہاڈے وسیلے نال اے۔تے جدوں اوہ مزید اعلان کردا اے پئی رب وچ راؤ،حرکت کروتے اپنا وجود پاؤ۔ایس توں پتہ چلدا اے پئی زندگی کِتھے اے۔ایہدے توں ظاہر ہْندا اے پئی تسی کِتھے آں۔تسی زندگی وچ آں،تے زندگی تہاڈے وسیلے نال ظاہر ہاؤندی اے۔لہٰذا لا محدود زندگی تے انسان دا کفارہ۔فیر وی ایس ساری قربت دے نال تسی رب نوں ویکھ سکدے۔تسی عقل تے زندگی نوں نئیں ویکھ سکدے،حالانکہ تسی انسان وچ ایہدااظہار ویکھ سکدے آں۔ٹھیک اے،تسی خوبصورتی نوں نئیں ویکھ سکدے سوائے ایہدے پئی تسی ایہنوں غروب سورج،پھْل یا پرندیاں وچ وکھائے جاہندے نیں۔تسی خوبصورتی نوں خود خلاصی دے طور اتے نئیں ویکھ سکدے آں۔اک دن جدوں یسوع اپنے چیلیاں نال گل کر رہیا سی،فلپ نے اوہنوں بے صبری نال ایس مطالبے توں روک دِتا،”ساہنوں ابو نوں وکھاؤ۔“یسوع نے جواب دِتا،”جِنے مینوں ویکھیا اے اوہنے ابو ویکھیا اے۔“رب نے اظہار خیال کیتا،اعلیٰ عقل تے زندگی دا اظہار ویکھیا اے۔مستقل طور اتے تسی ایس اظہار نال آگاہ آں۔تسی انٹیلیجنس دی موجودگی نال مستقل واقف آں،کیہ تسی نئیں آں؟ جِتھے تائیں ایہہ ذہانت درست اے تے چنگی اے ایہہ تہاڈے سارے جانن والیاں دی عقل نال اے۔تے جدوں تسی زندگی دی توانائی تے نقل تے حرکت نوں محسوس کردے آں تے تسی رب دی موجودگی نوں محسوس کر رہئے آں،تے تہانوں احساس ہاؤ گا پئی اوہ ہتھ نال یا ساہ نال نیڑے اے،جے ہو سکدااے تے،سوچیا وی نئیں،ایہنوں تہاڈی شناخت پولس دی گرافک تصویر استعمال کر لئی،تہاڈے وچ شناخت ملدی اے،”زندہ رب دی ہیکل۔“

دعا یا علاج

تسی ٹھیک کیوں آں کیوں جو زندگی روحانی انسان دے نال ظاہر ہاؤندی اے،تے ایس وجہ نال تہاڈے اصلی نفس دے نال،رب اک ایہداں دی زندگی اے جیہڑی کسی تکلیف،رکاوٹ،عیب تے کسے وی حد نوں نئیں جان دا اے۔تے ایہہ کداں اے پئی تسی جان دے آں پئی تسی خیریت نال آں؟ کیوں جو عقل تہانوں اک ایہداں دے وژن نال آراستہ کردا اے جیہڑا بیماری دے چھائے ہوئے بھرماں نوں ویکھدا اے تے ایس کمال نوں پہچان دا اے جدے وچ تہانوں ابدی لباس پائے ہوئے نیں۔ایہہ عمدہ سچائیاں پہلے پہل وچ مدھم تے دور دراز معلوم ہو سکدیاں نیں۔پر جدوں تسی ایہناں اتے غور کرو،تے ایہناں دی وجہ تے اہمیت نوں سمجھو تے،اوہ شفاف تے اہم ہو جاہندے نیں۔ایہدے توں علاوہ اوہ روز دے تجربیاں دے امور تے شرطاں وچ متحرک ہو جاہندے نیں تے اپنی زندگی نوں چنگی توں چنگی بناؤندے نیں۔فیر کلام نوں جسم بنایا گیا اے۔روحانی سچائیاں اتے غور کرنا تے ایہناں دی طاقت دا ادراک کرنا دعا اے،کیوں جو رب توں مدد منگن وچ اینا کَم نئیں اے جداں پئی ایس گل دا احساس ہْندا اے پئی اوہنے پہلاں ہی لوڑ دی ہو شے فراہم کر دِتی اے۔ایہداں دی دعا ساہنوں فقدان تے تکلیفاں تے محدودیت دے خواب توں بیدار کردی اے جدا بے حد فراوانی تے موقع تے آزادی اے جیہڑا رب نے سارے ہتھاں اتے وکھا یا اے۔اوہدوں ساہنوں ایہہ احسا س ہونا شروع ہْندا اے پئی جنت ایتھے اے تے ہن،ایہدی پہچان دے منتظر اے۔ایہہ سمجھنا شروع کرو پئی ابدی زندگی ایتھے تے ہن اے تے اسی وچ وڑ چکے آں۔

سائنس دی دریافت

اسی کرسچن سائنس دے بارے وچ کیہجان دے آں اوہ میری بیکر ایڈی دے توسط نال ساڈے کول آیا اے۔ایس سائنس دا انکشاف ایہنوں سن1886وچ ہویا سی۔اوہ انگلینڈ دی اک نویں عورت،چنگی تے مذہبی سی۔پریشانی تے تکلیف وچ ایہدا پورا حصہ سی۔اخیر وچ اوہ اپنے کیریئر دے ایس مقام اتے پہنچ گئی جِتھے اوہدے معالج نے اوہنوں آگاہ کیتا پئی اوہ صرف کجھ گھنٹیاں توں بوہتی زندگی لنگاؤن دی امید کر سکدی اے۔ایس انتہا وچ اوہ تسلی لئی اپنے بائبل دا رخ کردی رئی۔اوہ ہمیشہ ہی کلام پاک دی گہری طالب علم رئی سی۔مسیح یسوع دے نال کیتے جاہن والے شفاء یابی دی خوشخبری وچوں اک نوں پڑھدے ہوئے اوہنے امن تے طاقت دا احساس ایس چوری اتے کردے ہوئے محسوس کیتا۔اوہ اٹھ کھڑی ہوئی،کپڑے،بے چین یاراں دے سامنے خود نوں چنگی طراں پیش کردی رئی۔دوجے لوکاں نوں بائبل پڑھن دے نال شفاء دِتی گئی اے۔کوئی نئیں جان دا پئی کِنے نیں۔پر مسز ایڈی ٹھیک ہاؤن اتے راضی نئیں سی۔اوہنو لازمی طور اتے جاننا چاہیدا پئی اوہ کداں شفاء یاب ہوئی۔اوہ اٹھ کھڑی ہوئی،اوہنوں روحانی تندرستی دے عمل نوں سمجھنا چاہیدا۔ایس مقصد لئی اوہناں نے کلام پاک نوں پڑھیا ایس ویلے تائیں جاری رکھیا جدوں تائیں پئی اوہناں تائیں نا پہچیا پئی یسوع بیماراں نوں تندرستی،بھوکے نوں کھانا کھلاؤن تے ایتھے تائیں پئی مردیاں نوں زندہ کرن وچ سائنس نال کَم لے رہیا اے۔اوہنے اپنی پڑھائی جاری رکھی ایتھے تائیں پئی ایس سائنس دی سمجھ وچ آگیا،جدے توں بعد ایہدا نام،”کرسچن سائنس“رکھیا گیا۔فیر جدوں لوک پریشانی دے عالم وچ اوہدے کول آئے تے اوہنے اپنی بیدار فہم نوں صورتحال اتے لاگو کیتا تے ایہہ جان کے خوشی ہوئی پئی ایہدے نال راحت آ جاہندی اے۔ایہداں کرسچن سائنس نوں دریافت تے جانچن توں بعد،اوہنے اگلی واری اپنی قابل ذکر کتاب،سائنس اینڈ ہیلتھ وِتھ کیتھ نال کلامِ مقدس وچ ایہدے اصول مرتب کیتے تے جگ نوں ایہہ کتاب دِتی تاں پئی سارے ایس سائنس نوں جان سکن تے ایہدا استعمال کرن۔سٹھ سال پہلے ایہہ وڈھی عورت اپنے ایس عزم اتے قائم سی پء صرف چنگی ہی اصلی اے۔اوہ رب جیہڑا نیک اے اوہ برائی تے بیماری پیدا نئیں کر سکدا۔لہٰذا اوہ بوہتا صرف انسانی ذہن دی صرف قیاس آرائیاں نیں۔جداں جداں جسمانی پال دی گل اے،یا مسز ایڈی دے بطور روحانی ذہن ایہنوں اسٹائل کردے نیں،ایہہ اک غلط ذہنیت اے جنہوں اوہ رب دے نال دشمنی قرار دیندا اے تے جدا اوہ منطقی طور اتے اصرار کردا اے پئی ایہنوں بالآخر پیدا کرنا چاہیدا۔الٰہی عقل دے ول۔اینے اپنی رائے عامہ دے خلاف ایس ویلے تائیں رکھی جدوں تائیں پئی اوہ متعدد ذہین لوکاں دی حمایت نا پاؤندی تے کرسچن سائنس تحریک دا افتتاح کردی،ایہدا قائد بن کے تے ایس دوڑ دے ساریاں توں بوہتا فائدہ چکن والیاں وچ پائیدار مقام لبدی۔ایس سارے نوں انجام دیندے ہوئے اوہنے نا صرف شاندارروحانی فصاحت دا مظاہرہ کیتا بلکہ ایس قدر جرأت تے حوصلہ افزائی کیتی جیہڑی کدی وی عبور نئیں کیتی گئی۔

مادے دی عارضی فطرت

ایہدی بنیادی تجویذ ایہہ اے پئی رب ذہن اے یا روحا ے،تے ایس وجہ نال دھرتی تے ایہدی بھرپوری ذہنی تے روحانی اے،ایہدی وجہ تے وحی دوناں دی حمایت حاصل اے۔مادی احساس،ایہدے مدھم،محدود نظر دے نال،ساہنوں ایہہ یقین دلاؤ گا پئی اسی مادی انسان آں جیہڑا مادی جگ وچ آباد آں۔ پر الٰہی ذہن خیالاں تے نظریاں وچ اظہار لبدا اے،ٹھوس جسمانی شیواں وچ نئیں۔صرف ایس صورت وچ جدوں اسی رابطے تے نظر دے جسمانی حوساں اتے بھروسہ کردے آں تے شیواں سخت تے مستحکم لگدیاں نیں تے انسانی جسمانی شخصیت نیں جدی لمبائی اینے فٹ تے وزن وچ اینے پاؤنڈ نیں۔شیواں دا ایہہ دھندلا پن بھاری احساس دی اہمیت دا حامل اے۔معاملہ،لہٰذا،ایہدے وچ ظاہر ہاؤن والی خاطر خواہ اسلیت نئیں اے۔ایہہ شیواں دا اک غلط تصور اے،تے جسمانی احساس روحانی احساس نوں پاؤن دے نال ہی بھاری تے مقامی شیواں دا ایہہ غلط تصور غائب ہو جاہندا اے۔مادے دے غائب ہاؤ ن دا مطلب ایہہ نئں اے پئی شیواں دی بنیاد ڈگ جاوے یا تسی اپنی شناخت ختم کر داؤ تے گوا داؤ۔ایہدا مطلب ایہہ اے پئی تسی اپنے آپ نوں مادی تے قابل فہم تے تکلیف سمجھدے ہوئے غلط فہم دے نال جڑ جاہندے آں تے روحانی، آزاد،خوش کن تے غیر منطقی طور اتے اپنے آپ نوں صحیح معنیاں وچ پاؤندے آں۔

انسان دی غیر مادیت

بعض ویلے تہانوں اپنے خواباں وچ ایہدا ہلکا پھلکا تے خوش خبری دا اشارہ مل جاہندا اے،ایس لئی تسی کدی کدی اپنے آپ نوں پرندے دے وانگو ہوا وچ اڑدے پھردے محسوس کردے آں۔تسی اپنے آپ نوں نئیں گواؤندے تسی صرف اپنی سختی گوا دیندے آں۔تہانوں اپنے پرچھاویں نال اک دوجے دے نال غیر منقولیت دا اشارہ ملدا اے۔ایہہ تہاڈے نال سڑک اتے چلدے ہوئے کِنا ہلکا تے مسرت دا باعث اے۔ایہہ دوجے پرچھاویں نال ملدا اے تے لنگ جاہندا اے پر ایہدے نال ٹکرا نئیں جاہندا اے۔اک بھاری ٹرک نیڑے آجاہندا اے،پر تہاڈا پرچھاواں، تھلے جاہن توں انکار کر دے ہوئے،پہیے نال چھال مار دیندا اے۔تہاڈا پرچھاواں ایہداں دے اعتماد تے حفاظت نال کیوں لطف اندوز ہْندا اے؟کیوں جو ایہہ غیر منطقی اے۔ایہدے وچ کوئی استحکام نئیں اے،نا کثافت اے،نا موٹائی اے۔فیر وی،جسمانی اکھ نال،ایہدی شناخت اے،اوتھے ہی اے۔تہاڈا اصل نفس،غیر منحصر،ناقابل تردید،ناقابل برداشت اے۔ایس لئی تسی اینے محفوظ آں۔واقعی تہاڈے نال تصادم نئیں ہو سکدے نیں،تہاڈے لئی حادثے نئیں ہو سکدے نیں،کوئی سوزش نئیں ہو سکدی اے،تہاڈے وچ کوئی بھیڑ نئیں ہو سکدی اے،سوائے عقیدے یا وہم یا خواباں دے جگ دے۔تسی بیداری دی نوعیت وچ جسمانی پن توں بوہتے نیں۔ تسی خلیے تے ایٹماں دے بجائے خیالاں تے نظریاں دی اک مجلس آں۔تسی انفرادی شعور آں جیہڑا مادی جسم نئیں،ذہانت نئیں جسمانی آں۔مستقل طور اتے تسی ویکھ رہئے آں تے محسوس کر رہئے آں تے جان رہئے آں،تسی شیواں توں واقف ہاؤں گے تے ساریاں توں حیرت انگیز گل ایہہ اے پئی تسی خود وی واقف آں۔ایہہ شعور،ایہہ شعور کِتھوں آؤندا اے؟ایہہ تہاڈے سارے جانن والے عقل،ابدی زندگی دا اک مظہر اے،اسی رب نوں آکھدے آں۔ایہداں ایہہ اے پئی تسی گواہ آں،محفوظ تے پائیدار،فانی وجود دے تخمینے والے خطریاں دے وچکالے،زندگی تے عقل دے لا تعداد تے دائمی۔

جسم دی بدلن والی حس

بوہت وہم نیں جیہڑے انسان دے تجربے نوں گھومدے نیں۔پر اک جیہڑ ا تہانوں ساریاں توں بوہتا تکلیف دیندا اے اوہ وہم اے جدی وجہ نال تسی جسمانی جسم وچ تنگ آچکے آں تے ایس وجہ نال ایس جسم نوں تکلیف پہنچے یا تباہ کرن دا مطلب تہاڈی سَٹ یا بربادی اے۔اصلیت ایہہ اے پئی،تسی روحانی آں۔تہانوں کسیمادی آبادی وچ کمپریس نئیں کیتا جا سکدا۔روحانی بند آزاد تے بے ساختہ اے۔تسی اپنی لیڈ پنسل نال باہر آں۔ایہداں تسی جسمانی جسم توں باہر آں۔تہاڈی پنسل پے جاہندی اے۔ایہنوں متبادل دی لوڑ اے۔تہاڈا جسم وی باہر پاؤندا اے۔ایہنوں مرمت دی لوڑ اے۔تے جسم دی مرمت تے تعمیر دا کَم اینا تیز تے بنیاد اتے سست اے پئی تہانوں ہر گیارہ مہینیاں بعد اک نواں جسم مل جاہندا اے،لہٰذا ماہر طبعیات آکھدے نیں۔تسی اپنے یاراں وچوں کجھ دے بارے وچ سوکھا سوچ سکدے آں جناں دے کول بوہتے ویلے وچ کوٹ لگن نال کِتے بوہتا عرصہ نواں جسم ہْندا اے۔سامعین وچ ایہداں دا کوئی بندا نئیں اے جدے کول پہلے توں متعدد مختلف جسم موجود نئیں نیں تے تہاڈے وچوں ہر اک دی وجہ نال کوئی نئیں جان دا پئی مزید کِنے نیں۔تہاڈے وچوں کجھ نے بیس،کسے نوں تیس،کسے نے شاید سَٹھ۔تے تسی اک جسم نوں چھڈ دِتا تے کسے نوں وڈھی پریشانی دے بغیر دوجا پا دِتا،کیہ تسی ایہداں نئیں کیتا؟ایہدے نال اینی تکلیف نئیں ہوئی۔تسی ایس عمل نال بچ گئے۔کیوں؟ کیوں جو تسی انفرادی شعور آں جدے وچ رب مستقل طوراتے اپنے آپ نال دعویٰ کردا اے پاویں تسی پنسل،اپنا کوٹ یا اپنے جسم توں محروم ہو جاؤں۔تہاڈی سوچ دی مختلف حالت دے مطابق تہاڈا جسم دا بوہت مختلف احساس اے۔جدوں سارے کَم وچ مبتلا ہو جاہندے آں تے تسی اپنے جسم نوں بالکل بھول جاہندے آں۔ایہہ نا تکلیف دیندا اے تے ناہی فخر کردا اے۔تے ایہدی حرکتاں کِنیاں ہلکیاں تے ٹھیک نیں!دوجے ویلیاں وچ،خاص طور اتے کدی کدی تہاڈے خواباں وچ،تہاڈا جسم اینا بھاری ہو جاہندا اے پئی تسی ہتھ تے پیر نئیں ہلا سکدے نیں۔کدی کدی تہاڈے خواباں وچ تہاڈے سامنے لمبا سفر طاری ہْندا اے۔تہانوں فوری طور اتے سان فرانسسکو،نیو یارک یا لندن پہنچنا اے۔فوری طور اتے تہانو اینا ہلکا تے آزاد جسم دے بارے وچ پتہ چل جاہندا اے پئی جے تہاڈی منزل مقصود اے تے تسی ایہنوں جگ دے مخالف سمت اتے رکھ داؤ۔ایتھے تہاڈا یار تہانوں گھر دی تہاڈی سوکھی کرسی اتے شام دے کاغذ اتے اپنا سر ہلا رہیا اے۔

زندگی دا تسلسل

ایناں ساریا دی مدد نال تہانوں ایہہ سمجھن وچ مدد مل سکدی اے پئی جدوں موت آؤندی اے تے کیہ ہْندا اے تے تہاڈے جسمانی احساس نو ں اچانک چھڈ دِتا جاہندا اے۔تسی ہن وی ایہناں لوکاں لئی پوشیدہ شناخت دے بارے وچ آگاہ آں جیہڑے ایہناں دے نال نیں۔پوشیدہ کیوں؟ ایہدی بے اعتقادی تے بینائی دی سست روی دی وجہ نال۔پر جدوں تسی موت دے تجربے وچوں لنگوں گے اوہدوں ہی تسی اپنے آپ نوں سوچدے تے جیندے ہوئے پاؤں گے،کیوں جو شعور،اوہ شعور جیہڑا ابدی تہانوں دیندا اے،شروع رکھدا اے تے قبر اتے تے ایہدے توں اگے وی برقرار رہندا اے۔ایہہ تہاڈے موجودہ جسم وچ زندہ راؤ گا کیوں جو اوہ پہلاں ہی بیس،چالیس،سَٹھ پچھلے جسماں توں بچ چکیا اے۔لہٰذا انفرادی انسان دا استحکام؛لہٰذاتہاڈی ابدی زندگی۔شعور اک ایہداں دا جسم تشکیل دیندا اے جدے نال جگ نال رابطہ کرو۔ایہدا معیار تہاڈی سوچ اتے منحصر اے۔ایتھے چنگے تے صحتمندانہ خیالاں نوں بہلاؤن تے مطلب تے بیماراں نوں مسترد کرن دی اہمیت تجویذ کیتی گئی اے۔شعور ایہدے کھان نال ودھدا اے۔تسی جداں دے خیالاں نال تفریح کردے آں ایہدے نال تسی ودھدے آں۔جے تسی اپنے خیالاں اتے حکمرانی کردے آں تے انکشاف دے تہاڈے امکاناں دی کوئی حد نئیں اے۔صحیح سوچ نماز نال دور نئیں اے۔تے جیہڑا انسان دے نال اظہار خیال کردہ عقل تے زندگی دی طاقت دا ادراک کرن لئی روزانہ ویلا کڈدا اے اوہ مایوس نئیں ہاؤ گا۔اوہ اپنے آپ نوں وژن تے طاقت وچ ترقی کردا ہویا پاؤ گا۔اوہ خود نوں بشر دے طور اتے نئیں بلکہ اک امر دے طور اتے پہچان سکو گا۔اپنے آپ نوں ایہداں معلوم کرو جداں رب نے ایہنوں بنایا اے،جداں پئی جسمانی عقل نے ایہنوں شکست دین دی کوشش نئیں کیتی اے۔حداں تے خطریاں توں بالاتر ہو کے،اوہ ایہداں دیاں توانائیاں تے موقعیاں نال لطف اندوز ہاؤن گے جَنا دا ہن تائیں شاید ہی خواب ویکھیا سی۔جنت ہن دور دراز،یا ابدی زندگی دی مستقبل دی شے نئیں ہاؤ گی۔

روحانی بصیرت

کوئی ایس وژن نوں کداں تیار کر سکدا اے جدے نال اوہ خود نوں تے دوجیاں نوں ”کڑے ہوئے گدلے کپڑے“توں پاک ویکھن دے قابل بناؤندا اے؟حق تے روشن خیال تے صحت مند خیالاں نوں تھامے ہوئے،اوہناں دے مخالفاں نوں رد کردے ہوئے۔چنگے سمجھن نال اوہ ایہہ کر سکدا اے پئی عقل ایہنوں ہن ایس وژ ن نال آراستہ کردا اے۔تے آخر کار سلامتی دا ایہہ احساس پاؤن نال جیہڑی پہچان لیندا اے پئی اوہ اک ایہداں دے جگ وچ رہندا اے جیہڑا محفوظ اے تے ایہناں لوکاں وچ جیہڑے مہربان نیں کیوں جو اصول دے تحت چلدا اے۔جگ نوں لبن دی عادت نوں فروغ داؤ،تے ایہدے وچ موجود لوکاں نوں،ایس ذہین،فراخ نظر دے نال جیہڑا ہر بندے وچ ویکھن لئی مرکوز اے،خواہ ایہدی نسل یا مذہب توں بالاتر ہووے،ایس اصول دا بندا جنہوں رب نے بنایا اے۔ایس روادار رویے دے نتیجے وچ جیہڑا اعتماد دا ودھدا ہویا احساس ایس خدشے نوں ختم کرنا شروع کر دیندا اے جیہڑا ایہدی زندگی نوں منجمد کر رہیا اے تے ایہدی سمجھ نوں بدل بناؤندا اے۔جدوں پولس نے اینا خطاں اتے کَم کیتا تے،اوہ اپنے لفظ استعمال کرن لئی،”جنت وچ پھنس گئے“جِتھے اوہناں نے شیواں ویکھدے ہی ویکھدے ویکھیا،تے اوہناں نوں ایہناں حیرت والا خوبصورت پایا پئی اوہ ایہناں دا بیان نئیں کر سکدا سی۔کسے حد تائیں ایہداں جان نوں ترقی دِتی گئی تے اوہ نویں جنت تے نویں دھرتی ویکھن دے قابل ہویا جدے وچ لوکاں نوں بھاری تکلیف نا ہووے۔اپنے آپ نوں ایہداں دے ہی جگ وچ تصور کرو پئی ہر طراں دے بوجھ تے مصیبتاں توں دوچار ہو جاؤ۔پال تے جان نے ایتھے تے اک دوجے دے نال ایہداں دے جگ دی جھلکیاں ویکھیاں،تے ایہداں دوجیاں دیاں وی ایہہ بندا تہاڈے تے میرے توں اینے مختلف نئیں سی۔اوہ ہن وی بشر دے وجود دی مشکوک دوپہر وچ ڈگ رہئے سی ایتھے تائیں پئی تسی تے میں،ہن وی ایہناں آزمائیشاں،اک ہی کمزوریاں جناں دے نال اسی جدوجہد کردے آں،فیر وی بعض ویلے اوہ پا لیندے نیں،تے اسی ایس نقطہ نظر نوں ویکھ سکدے آں جدے نال انسان شیواں ویکھدے نیں۔جداں پئی اوہ اپنی ساری حیرت تے شان وچ نیں۔جدید زندگی دی ایس ساری چھیتی تے الجھناں وچ،ساڈے وچکالے کجھ لوک وی موجود نیں،جیہڑے کسے حد تائیں ایس وژن نال لطف اندوز ہاؤندے نیں،پر ساہنوں ایہناں دی نظر بوہت کٹ سنائی دیندی اے کیوں جو عمدہ حساسیت دے لوک اپنے غیر معمولی تجربیاں اتے آواز چکن وچ ہچکچاؤندے نیں۔اوہناں نوں عام انساناں دے استحکام تے طنز دا سامنا کرن دی کوئی پرواہ نئیں اے۔تسی ایہہ فراموش کرن والے نئیں آں پئی نا صرف تسی کامل رب دی بارگاہ وچ کھڑے آں،بلکہ ایہہ وی پئی تسی اک کامل انسا ن دی موجودگی وچ کھڑے آں۔تے اوہ بندا تسی آں۔جے تسی ایہناں شیواں نوں محض ایہہ آکھن نال چنگی طور اتے کَم نئیں کر سکدے آں تے تہاڈی مدد کیتی جاووےگی،کیوں جو ایہہ سچ نیں،تے جدوں سچائی،سوچن یا اعلان کرن اتے متحرک ہو جاہندی اے۔ایہہ حد تے تکلیف دے خواباں تے بھرماں نوں توڑن لئی کَم کردا اے۔پر تسی محض ایہناں بیاناں دی تلاوت کرن توں چنگا کَم کروں گے۔تہانوں ایہدی وجہ ملو گی۔جدوں تسی ایہداں کروں گے تے تہانوں کامل رب تے کامل انسان دی موجودگی وچوں کجھ دا احساس ہو جاووےگا،تے لازمی طور اتے نامکملیت تے تکلیف دے اعتقاد توں محروم ہو جاؤں گے جیہڑی تہاڈی زندگی نوں بوجھ بنا رہیا اے۔

مسیح یسوع دے کَم

جنا وڈھا بندا،جے عظمت نوں ناپ لیا جاوے جداں پئی روحانیت دے مطابق ہونا چاہیدا،ایہدے عقل نال میل جول کرن لئی ایہدا عمل اینا ہی مستقل رہندا اے۔مسیح یسوع دی زندگی وچ ایہدی مثال دِتی گئی سی۔خوشخبری اکثر ایہدی نماز دی عادت دا حوالہ کر دیندے نیں۔مارک اک موقعے اتے ایہدے بارے وچ گل کردا اے جدوں اک دن پہلاں اک اجنبی مقام اتے اٹھدا ہویا،کَلی تھاں اتے جاہنداسی تے اوتھے دعا کردا سی۔بوہتے توں بوہتا ایہداں کرسچن سائنس نال محتاج ہوگیا،بوہتے توں بوہتی اوہدی ذہنیت نوں پروان چڑھایا گیا،ایتھے تائیں پئی ایہدے معاملے تے موتاں دی حد تائیں تے تکلیف دے نال،جیہڑے ایہناں دی ریل گڈی وچ چل رہئے نیں،ختم نئیں ہویا۔اوہ روح دے غیر رکاوٹ والے دائرے وچ ابھریا۔فیر اوہ کسی طاقت نا ل لطف اندوز ہویا! اک ویلے وچ اوہدی خواہش سی پئی اوہ جھیل دے ایس پار ہووے۔فوراًاوہ اوتھے موجود سی۔ایس موقعے اتے اوہ کشش ثقل دے قانون دی خلاف ورزی کردے ہوئے پانی اتے چل پیا۔کشش ثقل غیر ضروری انسان نوں نئیں کھیچ سکدا،نا ہی ویلا تے تھاں اوہنوں روک سکدی اے۔یسوع نے فقدان نوں ختم کر دِتا یا چایا، جنہوں اوہنے استدلالنال بحال کیتا تے صحرا وچ ایہدے پِچھے چلن والے لوکاں نوں کھانا کھوایا جدوں کجھ روٹیاں تے مچھلیاں توں پرے فراہمی نا ہووے،جسمانی معنیاں وچ عیاں سی۔

اوہدا موت اتے فتح پاؤنا

بیماری تے برائی،ایناں دی بدترین شکلاں وچ،ایہدے لئی غیر اصلی ہو گیاتے اوہنے اوہناں نوں دوجیاں توں غیر اصلی بنا دِتا۔ایتھے تائیں پئی موت وی ایہدی موجودگی وچ فخر نئیں کر سکدی۔اوہ جنازے نین وچ رک گئے،اپنے یار لعزر نوں واپس بلایا،جیہڑے چار دن لنگ چکے سی،تے آخر کار،اوہنے اپنے ذاتی تجربے وچ،اپنے لفظاں دی سچائی نوں ثابت کر دِتا،”جے کوئی بندا میری گل اتے قائم رہئے تے اوہ کدی موت نوں نئیں ویکھو گا۔“

تسی ساریاں نوں ایہہ موقع یاد اے:اوہنے برائی دی قوتاں نوں ایس مقام اتے پہچایا جِتھے اوہ ایہدی تباہی اتے جھکے ہوئے سی،باغ وچ رات دے ویلے ایہدا قبضہ،صبح وچ ہنگامہ خیز آزمائش،ظالمانہ عمل درآمد جلدی تدفین۔ایہدے توں بعد اوہنے اپنی قبر اتے پتھر نوں پھیر دِتا،کئی واری اپنے یاراں دے سامنے حاضر ہویا،ایناں نال گل کیتی،اوہناں نال کھانا کھادا۔اک ویلے وچ اوہنوں اک دوجے نال پنج سو بندیاں نے ویکھیا۔فیر چالیس دن دے ختم ہاؤن اتے اوہ اْپر چڑھ گیا،یعنی جسمانی اکھ نال پوشیدہ ہو گیا۔پر ایہدا مطلب ایہہ نئیں اے پئی ایہدا وجود ختم ہو گیا۔ہر بندا جیہڑا کدی زندہ رہندا اے۔تے یقیناًایہہ جگ دے ساریاں توں وڈھے بندے دے بارے وچ سچ اے۔یسوع مسیح نے اپنی دھرتیی زندگی دے ایس آخری منظر وچ کیہ کَم کیتا؟ اوہنے اپنے دشمناں نوں اجازت دِتی سی پئی اوہ ایہنوں تباہ کرن دی پوری کوشش کرے،بظاہر اوہناں نے اوہناں تباہ کر دِتا سی،فیر اوہ خود ہی بندے نوں زندہ کر کے واپس آیا سی۔اوہنے ایہہ ثابت کر دِتا سی پئی انفرادی زندگی نوں بجھایا ختم نئیں کیتا جا سکدا جدوں تہانوں ایہہ احساس ہو جاوے پئی تسی اک انفرادی شعور آں،جسمانی جسم نئیں،اک ایہداں دا شعور جدے وچ لا محدود ذہن تے ناجائز زندگی تہانوں رب دا گواہ بناؤ گی۔اینے ثابت کیتا پئی انسان دی زندگی ناقابل تقسیم تے مستقل اے۔اوہناں نے آزادی تے نا ختم ہاؤن والی زندگی دی طاقت دے ول قدم ودھایا،اک ایہداں دی ریاست جدے ول ساڈے وچوں ہر اک بجا طور اتے خواہش مند ہووے۔کیوں جو جے تسی ایہ نئیں سوچدے آں یسوع نے اپنے بارے وچ جیہڑا کجھ آکھیا اوہ تہاڈے لئی بنیادی طور اتے سچ اے،جے تسی ایہہ نئیں سوچدے آں پئی جدوں تائیں تسی سائنس نوں سمجھدے ہاں اوہ خود کیہ کیہ کر سکدا اے،تے تسی ایہدا اہم حصہ گوا رہئے آں پیغام اوہنے تہانوں تے میرے سوا کسے نوں کلاس وچ نئیں رکھیا۔اوہنے اپنے ابو نوں ساڈے ابو حوالہ دِتا،جیہڑا ساہنوں ساریاں نوں اک ہی خاندان دا بناؤندا اے۔بے شک اسی اوہنوں اپنا وڈھا بھائی آکھدے آں،بے شک،ساڈے توں وڈھا سمجھدار تے چنگا،پر ساڈا بھائی فیر وی۔اوہنے واضح کیتا پئی اوہنے کیہ کیہ کیتا،جے تسی اوہنوں من دے آں تے سمجھدے آں تے تسی اوہ کر سکدے آں۔کرسچن سائنس ایس اصلیت نال تہانوں بیدار کر رہیا اے۔ایہہ تہانوں جگ وچ جاہن دے قابل بنا رہیا اے تے کٹ توں کٹ ایہہ ثابت کرنا شروع کر دے پئی مادیت تے موتاں وہم نیں جیہڑا وجود دے حق نئیں نیں۔تے جدوں تسی ایس کَم نوں اگے ودھاؤندے آں تے تسی بالآخر اپنے کیریئر دے ایس مقام اتے پہنچ جاؤں گے جداں پئی یسوع نے اپنے آپ نوں ایس ویلے پہچایا جدوں تسی وی آزادی تے لا متناہی زندگی دی طاقت وچ قدم رکھوں گے۔

کرسچن سائنس: ایہہ کیہ اے تے کینویں کَم کردی اے۔

بیماری دی ذمہ داری

کجھ عرصہ پہلے کسے طراں ایہداں دا لیکچر دین توں بعد،میں لوکاں وچ آڈیٹوریم چھڈدے ہوئے ویکھدا رہیا۔ایس ویلے درمیانی زندگی دی اک عورت نال آئی۔اوہ چلن دے بجائے بوہتی سی۔اوہ ایس قدر جو نال بھری ہوئی سی پئی اوہ قدم ودھا رئی سی۔جدوں اوہ میرے توں لنگ رئی سی،اوہنے آکھیا،”میں پہلی واری گرجا گھر وچوں باہر نکلیا ہاں۔“اوہنوں ایس تھاں اتے مدد دِتی گئی سی،ایہدے وچ اوہدی مدد کیتی گئی سی،مینوں نئیں پتہ کِنی واری،پر ایس موقعے اتے اوہ اپنی طاقت نا ل باہر نکلی۔کیہ ہویا سی؟ کجھ خوف جیہڑا اوہنوں بے بسی دی کیفیت نال دوچار کر رہیا سی،اوہنوں ختم کت کے ختم کر دِتا سی۔کیہ ہویا سی؟کجھ خوف جیہڑا بے بسی دی کیفیت نال دوچار کر رہیا سی،ایہنوں ختم کرک کے ختم کر دِتا گیا سی۔ایہدی سوچ نوں واضح تے ترقی دِتی گئی سی۔اصلیت دے نتیجے وچ اوہنے سنیا سی۔تے اوہدی سوچ نوں بدلن دے نال ہی اوہدے جسم نوں نویں شکل دِتی گئی۔انسانی جسم لئی اوہی ہْندا اے جیہڑا انسانی شعور بناؤندا اے۔جدوں شعور افسردہ یا الجھیا ہویا اے تے،ایہدے نال شاید ہی کسے عام جسم دی تعمیر دی توقع کیتی جا سکدی اے۔پر جدوں شعور واضح،خوش کن تے پر اعتماد اے تے،ایہہ اک چنگا،صحت مند،مضبوط جسم دی تشکیل کردا اے۔تے فیر،ساڈے تے چنگی صحت دے وچکالے کیہ کھڑا اے؟ ساڈے مادی عقیدے،معاملیاں وچ ساڈا اعتقاد۔ایہہ بظاہر سخت،بھاری شیواں جنہوں اسی مادہ آکھدے آں،ایناں دناں دے اسکالر ز نے وضاحت کیتی۔پر بوہت سال پہلاں میری بیکر ایڈی،ایہدے توں بعد نسبتاًنامعلوم سی،ہن کرسچن سائنس دی دریافت دے نال عالمی سطح اتے شہرت پاؤن والی اک عورت نے مادے دی غیر اصلیت نوں ویکھیا۔اینے سائنس تے صحت دے گیارہویں ایڈیشن دے صفحہ 169اتے لکھاں نال واقف لفظاں وچ اپنا اختتام پیش کیتا:”ایہدے وچ کوئی جان،مادہ یا ذہانت نئیں اے۔سارا کجھ اے،کوئی گل نئیں۔روح لازوال اسلیت اے،معاملہ فانی نقص اے۔روح اصلی تے ابدی اے،غیر اصلی تے دنیاوی معنی رکھدی اے۔روح رب اے،تے انسان ایہدی شکل اے۔لہٰذا،انسان روحانی اے،مادی نئیں۔“معاملے دے متعلق ایہہ ساری تشویش کیوں؟ کیوں جو مادے اتے یقین ساڈی بیماریاں تے مشکلاں دا زمہ دار اے۔معاملہ اوہ شے اے جیہڑی ظاہر ہاؤندی اے۔جے ایہہ ہْندا تے ایہدی وضاحت نئیں کیتی جا سکدی سی۔معاملہ اک ایہداں دا عقیدہ اے پئی شیواں،تے حتیٰ پئی جاندار وی،وزن رکھدے نیں،مضبوطی رکھدے نیں،مقام رکھدے نیں۔تے ایس وجہ نال حادثے، بیماریاں،تباہی ہو سکدیاں نیں۔جبکہ عقل دی اک جگ وچ ساریاں شیواں ذہنی تے غیر منطقی نیں،جیہڑیاں سلامتی تے حفاظت وچ رہندیاں نیں۔ساہنوں یقین کرنا اے پئی شیواں گھنے تے مقامی نیں تا ں پئی اوہ آپس وچ ٹکرا سکن۔تہانوں یقین کرنا ہاؤ گا پئی تسی اک بوہت وڈھے جسمانی ماس آں تاں پئی تہانوں تصادم تے حادثے تے بیماریاں دا سامنا ہووے۔تے ہن تائیں اسی عقل دے دائرے وچ،جیہڑے دائرے وچ اسی رہندے آں،تسی روحانی تے غیر معمولی،بیماری تے آفت دی پہنچ توں دور نئیں ہو سکدے آں۔

مادے دا خاتمہ

معاملے وچ ایہہ اعتقاد کتھوں آؤندا اے،ایہہ خیال پئی شیواں غورو فکر تے جہتی نیں؟ ایہہ محدود انسانی ذہنیت نال آؤندیاں نیں جیہڑیاں خود مادہ نیں تے ایس لئی ایہدے وچ جیہڑی شے اتے وی غورو فکر کیتا جاہندا اے اوہدا مادی احساس پاؤندا اے۔ ایہدی حداں تے شرح موتاں دے حامل معملیاں،ایہدے توں بعد ختم ہو جاہن گے،ایس لئی پئی جدوں اسی لامحدود الٰہی عقل لئی محدود انسانی ذہنیت دا تبادلہ کراں گے۔مسیح یسوع دے تجربے وچ ایہی ہویا سی۔اینے گمراہ کن ذہنیت نوں اک پاسے یا جیہڑا مادے تے خطرے تے بیماری دی گل کردا ایتے عقل نوں پایا جدے نال صحت تے آزادی تے بے حد وجود دی آواز اے۔ایہداں ایہدے فاصلے تے ٹھوس کنداں لاؤن دے قابل بنایا گیا۔اک موقعے اتے،ایہنوں واپس بلا لیا جاووےگا،اینے فوری طور اتے خود نوں جھیل دے ایس پار کر دِتا۔دوجے موقعے اتے اوہ دروازیاں نوں کھولن وچ پریشانی دے باجوں کمریاں وچ وڑ گیا۔ایہہ چونکا دین والا مادی رجحان،ریڈیو ایس سمت وچ امکاناں نوں اشارہ کردا اے۔ریڈیو فاصلہ تے مداخلت کرن والی کنداں دے بارے وچ بوہت کٹ جان دا اے۔ریڈیو اتے ایہدا وجود کٹ ہی اے۔اوہ روحانی انسان دے وجود وچ نئیں نیں۔تے اعتقاد دے سوا کوئی مادی بندا نئیں اے۔

انسانی جسم

ایہہ غلط فہمی توں ودھ کے نئیں پئی انسان اک جسمانی شخصیت اے،اْنچائی وچ اینے فٹ،وزن وچ اینے پاؤنڈ،تے تھاں دی اک خاص مقدار اتے قبضہ کرنا۔تے ایس اعتقاد نال اوہ خطریاں تے بیماریاں نکل آؤندیاں نیں جناں دا گوشت وارث ہْندا اے۔ایس اصلیت نال باہر پئی اصلیت وچ انسان جسمانیت دے بجائے روحانی شعور اے،جسم دے باہر ایہدے بجائے،آزادی تے حفاظت تے ناقابل برداشت زندگی آجاوے۔ساڈے وچوں ہر اک لئی فوری دلچسپی دے معاملے دی شکل انسانی جسم اے۔جسمانیات ساہنوں ایہہ منن اتے مجبور کرے گی پئی ایہدی مادی ذہنیت والا مادی جسم انسان اے۔واضح طور اتے ایہداں نئیں اے،کیوں جو انسان انسان دے جسم تے عقل نال بیحد بوہتا اے،جداں پئی ایس ویلے سامنے لے آیا جاووےگا۔ جسم انسانی ذہنیت دا انسان محدود احساس اے۔دوجے لفظاں وچ،انسانی جسم انسانی شعور دی پیداوار اے۔لہٰذا ایہدا جسم اینا چنگا تے صاف سوچدا اے۔تے ساڈا مقصد،ظاہر اے،جسم نوں تباہ یا بدنام کرنا نئیں اے بلکہ ایہنوں چنگا بنانا تے معمول بنانا اے۔انسانی شعور جسم دی تشکیل کردا اے تے فرض کردا اے پئی بند ا ایہدے وچ رہندا اے،ایہدی صلاحیتاں ایہداں تنگ ہو گئیاں تے ایہدا وجود خطرے وچ پے گیا۔ایہہ سارا صرف عقیدے وچ اے،کیوں جو انسان محدود تے جسمانی نئیں، بلکہ غیر اصلی تے روحانی، غیر مصدقہ تے محفوظ اے۔

پوشیدہ رب

روحانی تے بے ساختہ کیوں؟کیوں جو رب روح اے تے انسان نوں وی اپنے خالق دے وانگو ہونا چاہیدا۔یقینی طور اتے ایس روشن خیال عمر وچ کوئی وی ایہہ دعویٰ نئیں کرو گا پئی دیوتا جسمانی اے،کیوں جو ایہہ ایہدی عظمت دے انکار دے مترادف اے۔روایت وچ آکھیا گیا اے پئی جدوں رومن لشکریروشلم وچ وڑہیا تے،اوہناں دے کمانڈر پومپیو،ہیکل دے راہ وچ وڑ دے ہوئے،عبرانی رب نوں ویکھن دا ارادہ کردے ہوئے،مقدس ہولی توں پردہ پاڑ دئے۔اوہنے توقع کیتی سی،غالباً،اک عمدہ شبیہہ یا مجسمہ لبن گے۔اوہنے پایا۔ایہداں دی کوئی وی شے نئیں جدے نال اکھ سمجھ سکے۔اوہ رب دے پوشیدہ تصور دے نال آمنے سامنے کھڑا سی۔اک صدی توں وی کٹ عرصے بعد،یسوع کھوہ اتے سامری عورت دے نال گل بات کردے ہوئے،غیب الٰہی دے روح دے طور اتے تعبیر کردے سی۔ساڈے اپنے ویلیاں وچ مسز ایڈی نے بوہتا یقینی طور اتے ایہدے عقل،زندگی،محبت تے اصول دا اعلان کیتااے۔دیوتا دا تصور نا صرف صحیفے دے مطابق اے بلکہ ایہدی وجہ نال وی مطمئن ہْندا اے تے کافر نوں خاموش کر دیندا اے۔کسے لئی ایہہ نئیں لگدا پئی معملیاں دے باجوں کسے ہدایت یا سمت دے ہاؤندے نیں۔تہاڈی گھڑی نئیں ہوئی۔ایہدی تعمیر دے پِچھے انٹیلی جنس سی۔ایہدی نقل تے حرکت اتے حکومت والا قانون موجود اے۔ایتھے قانون،ذہانت،مقصد دا بنیادی تے ساریاں شیواں نوں ہدایت کرنا اے۔تے آفاقی ذہن،زندگی،محبت تے اصول،بنیادی شیواں،متحرک تے ہر شے دی ہدایت رب اے۔تے انسان رب دا وڈھا گواہ یا اظہار اے۔

غیر مادی انسان

رب نوں اپنے آپ نوں ظاہر کرنا پاؤ گا ورنہ اوہ عملی طور اتے کوئی وجود نئیں رکھدا تے انسان دے توسط نال اپنے آپ نوں ظاہر کردا اے،تے ہر بندا الٰہی ذہانت تے ناقابل فہم زندگی نوں فراہم کردا اے۔ایہدی ذہانت تہاڈی ذہانت بن جاہندی اے تے ایہدی زندگی تہاڈی زندگی بن جاہندی اے۔لہٰذا وحدانیت،رب تے انسان دا اتحاد؛ لہٰذا ہم آہنگی،توانائی،انفرادی وجود دا تسلسل۔حیرت دی گل ایہہ اے پئی،جداں پئی ہینری وان نے یاد دلایا،تسی محسوس کردے آں

ایس سارے جسمانی لباس دے نال

لازوالیت دی بلدیاں ٹانیاں۔

اصلیت وچ،تے مادی ظہور دے باوجود،ایس نتیجے نال کوئی بچ نئیں سکدا پئی انسان جسمانیت دے بجائے شعور اے،روح دے دائرے وچ رہنا کوئی فرق نئیں پیندا اے۔چونکہ رب عقل تے روح اے،لہٰذا انسان نوں ذہنی تے روحانی ہونا چاہیدا۔ظاہری جسمانی مظاہر دے ول اپنی اکھاں بند کرن دے لمحے تہانوں ایس گل دا یقین ہو جاہندا اے،تے خود شناسی دے نال،ذہنی تے روحانی عمل نوں عملی طور اتے مشاہدہ کردے آں۔خوف تے حیرت دی گل ایہہ اے پئی انسان ایٹم تے خلیاں دا نئیں،بلکہ خیالاں تے نظریاں نال بنیا اے۔خیال تے نظریے شعور دی قضٓء کردے نیں،تے شعور ہی اصلی انسان ہْندا اے۔انسان،لہٰذا،جسمانی شخصیت بنن دے بجائے انفرادی شعور،شعور دی حالت اے۔ایہدے نال ایہہ واضح کرن وچ مدد ملدی اے پئی یسوع کداں لہراں اتے چلدا اے۔نیند وچ تسی کدی کدی خود نوں ہوا اتے چلدے ہوئے پایا اے،مادی وزن توں ودھ گیا اے پر خود برقرار اے۔ایناں لمحیاں وچ تسی اصلیت تے اصلیت دا حصہ کیتا اے،آزادی تے حفاظت دا دائرہ جیس قدر بوجھ تے خطرے دے خوابب نال ممتاز اے جیہڑاکجھ بے حساب طریقے نال بظاہر انسانیت نوں لپیٹ وچ کردا اے۔جسمانی معنویت دے مطابق،ناقابل تسخیر،روحانی بندا کسے وی دھچکے یا تباہ کن ایجنسی دے نال ناقابل رسائی تے اچھوت ہْندا اے۔مادی جگ وچ بے اثر تے عدم استحکامدے اشارے بوہتے نیں۔دھوپ غیت متاثر کن اے۔کوئی اک مٹھی بھر ایہنوں ضبط نئیں کر سکدا۔ایہہ مضحکہ خیز اے،ناگوار اے۔یسوع روحانی شیواں دے نیکو دیمس نال گل بات کردے ہوئے،ہوا نوں مثال دے طور اتے استعمال کردے سی۔اوہناں نے آکھیا:”ہوا جِتھوں چاوے چل رئی اے،تے تسی ایہدی آواز سن دے آں،پر ایہہ دس نئیں سکدے پئی ایہہ کِتھوں آئی اے تے کِتھے جاہندی اے۔ہر اوہ بندا جیہڑا روح توں پیدا ہویا اے۔“

بیماری دا علاج

ایناں خطاں اتے استدلال لئی کدی کدی ویلا لاؤ؛ایہہ رب ،بادشاہ بنن دے بجائے کِتے بدلاں وچ بند ہاؤن دے بجائے ،عقل تے زندگی اے۔پئی اوہ ایتھے اے تے ہن،یقیناً ذہانت تے حرکت پذیری ہمیشہ موجود اے۔غیر مرئی طور اتے ایتھے ،ایہہ سچ اے۔اوہ روحانی انسان دے نال اپنے آپ نوں ظاہر کردا اے ،ہر بندے وچ ربی ذہانت تے ناقابل تسخیر حرکت پذیری نوں قائم کردا اے ،کیوں جو انسان جسمانیت دے بجائے شعور اے، جیہڑا انسان دے وجود دے خطرےاں توں باہر اے ،ذہن وچ کوئی فرق نئیں پیندا اے ۔جدوں تسی ایس متحرک تجویذ نوں عملی جامہ پاؤ گے تے ایہدی اہمیت نوں سمجھن گے تے تسی ہولی ہولی اپنے آپ نوں بیماری تے خطرے دے دائرے توں صحت تے سلامتی دے بالائی دائرے وچ لے جاہن دی کوشش کروں گے۔جدوں تسی اصلی تصور پاؤندے آں پئی رب ذہن تے زندگی اے ،تے تسی ویکھدے آں پئی ہمیشہ ایہدی موجودگی وچ ہی رہندے نیں۔تسی ہمیشہ ذہانت دی موجودگی وچ ہْندے آں ،کیہ تسی نئیں؟اینا نیڑے اے پئی ایہہ تہاڈا وجود اے۔تسی اپنے تے ذہانت دے مابین کجھ پا نئیں سکدے آں۔ایہہ ذہانت کِتھوں آؤندی اے ؟ایتھے تائیں ایہہ صداقت تے سچائی اے ،ایہہ ربی ذہن تہاڈے وسیلے نال اپنے آپ اتے زور دیندا اے ۔رب تہاڈے خیالاں توں کِتے بوہتا نیڑے اے۔تسی ایہدے نال اک آں۔ایہدی ذہانت تہاڈی ذہانت اے تے ایہدی زندگی تہاڈی زندگی اے ،کیوں جو صرف اک ہی زندگی اے ۔فیر بیماری نال تہاڈی زندگی کداں خراب ہو سکدی اے ؟تہاڈی ذہانت ایس قدر الجھن وچ کداں پے سکدی اے پئی برائی اتے یقین کرو؟ تہاڈی فلاح و بہبود ےا وجود نوں کداں خطرہ لاحق ہو سکدا اے؟ جے تسی وجود دی اصلیت نوں سمجھ لاؤ تے ایہہ نئیں ہو سکدا۔بیماری تے حادثہ رب دے نیڑے نئیں آسکدا۔ اوہ تہاڈی موجودگی وچ نئیں آ سکدے،کیوں جو تسی کدی وی ایہدے توں الگ نئیں آں ۔بیماری تے حا دثہ تے موت کِتھے آؤندی اے؟اوہ انسانی اعتقاد ،وہم ےا خواب وچ آؤندے نیں۔اصلیت وچ موت دا وجود ایس خواب توں بوہتا نئیں اے پئی اسی رب دی موجودگی نال خطرے دے دائرے وچ بھٹک گئے ،اصلیت توں ہٹ گئے۔لازمی طور اتے ،جداں پئی اسی اصلیت نوں تھام لیندے آں پئی اصلیت وچ اسی ہمیشہ رب دی بارگاہ وچ،سلامتی دے تھاں اتے آں،تے ایہدے توں دور نئیں ہو سکدے کیوں جو اوہ ساڈی زندگی تے ذہانت اے ،علیحدگی دا خواب اے،ایہدی مدد کرن والیاں مشکلاں نال،منتشر ہو جاہندا اے ،تے ایس سلامتی نال بیدار ہْندے نیں جیہڑا انسان دا پیدائشی حق اے ۔

بے باک زندگی

رب انسان دے آلے دوالے بوہتا اے۔اوہ انسان وچ اے تے ایس وسیلے نالاوہ ہر تھاں اے۔اوہ سارا کجھ اے ۔رب دی موجودگی دا احساس رکاوٹ، سوزش ،ےا کسے دوجے سمجھے جاہن والے عارضےدے خاتمے دا کَم کردا اے ۔ یعنی، ایہہ بیماری اتے اعتقاد نوں ختم کردا اے تے صحت دی اصلیت ظاہر کردا اے ۔حق دا ایہہ اعلان سلوک ےا دعا اے ۔تے کوئی دعا کر سکدا اے ۔تسی دعا کردے آں جدوں تسی اپنے اعلیٰ تے چنگے سوچدے آں ۔تے جدوں تسی اپنا اعلیٰ تے چنگاسوچدے آں،یعنی جدوں تسی ہم آہنگی دے وجود اتے زور دیندے آں تے ایہنوں پہچان دے آں ،تے بیماری تے موت دے دعوے نوں مسترد کردے آں تے،تسی بیماری تے موت دی بنیاداں نوں مجروح کردے آں تے اصلیت تے دائمی زندگی نوں تھام لیندے آں۔ایہدے توں بعد تسی ایس اصلیت اتے روشنی پاؤ پئی انسان ناجائز زندگی دا نمائندہ اے ۔پئی اوہ” زندہ رب دی ہیکل “اے۔ کدی وی شبہ نا کرو پئی ذہین دعا مؤثر اے ۔کدی فرض نا کرو پئی حکم نامہ ،”بغیر دعا دے رکھنا “ناممکن اے۔ روزمرہ دے وجود دے گھریلو کماں وچ مصروف رہندے ہوئے تسی عمدہ خیالاں تے اکثر تہاڈے اتے قابو پا سکدے نیں ۔مراقبہ تے سمجھن دی خواہش دے نال تسی اسمانی زائرین لئی دروازہ کھول دیندے آں۔الہام تے وحی متروک نئیں نیں۔رب دی آواز نوں خاموش نئیں کیتا گےا اے تے ناہی انسان وچ ایہدی دلچسپی کٹ ہوئی اے ۔ایہدے کول تہاڈے لئی صحت تے طاقت اے ،تے کامیابی تے افادےت دے موقعے نیں۔”ہن خود ہی ایہدے توں واقف ہو جاؤ تے سکون نال رہوو، ”ہن وی مشورے دا سارےاں توں مستحق کَم اے۔

کاروباری جگ

ذہانت نال دعا منگنی تے احسان مند تسلیم تے کثرت دی ہمیشہ مقبولیت ہْندی اے ۔روحانی نشو و نمالئی عاجزی خواہش ناگزیر اے،پر ساڈے کول جیہڑا اے ایس لئی التجا کیوں کیتی جاوے ؟انسان رب دا گواہ اے تے عکاسی دے نال،انسان اپنا مادہ تے فضل رکھدا اے ۔تسی آکھ سکدے آں پئی تسی موقع،کَم توں ہٹ کے ،بغیر موقعے دے ،پر ایہداں نئیں اے۔اصلیت وچ ،ایس لمحے تسی موقعے دے کھلے دروازے اتے کھڑے آں،کیوں جو رب انسان نوں ہر چنگی شے نوں مستقل طور اتے پہیا کردا اے ۔”میرے کول جیہڑا کجھ اے اوہ سارا تیرا اے،“باپ نے یسوع دے معروف تمثیل وچ ادیب دے بھائی نوں آکھیا،”ابو جیہڑا کجھ وی کردا اے ،اوہ وی بیٹا ایہداں ہی کردا اے۔“شیشے وچ اپنی عکاسی نال اشارہ لاؤ ۔کیہہ ایہہ اوہ نئیں کردا جیہڑا تسی کردے آں؟تسی اوہی کرو جیہڑا رب کردا ۔تسی اوہدے توں لطف اندوز ہو جاؤ جیہڑے توں اوہ لطف اندوز ہْندا اے ،تسی اوہدے کول جیہڑا کجھ وی رکھدے آں اوہدے مالک آں۔کیہ تسی پچھ سکدے آں ےا مزید دی امید کر سکدے آں؟کرسچن سائنس نا صرف بیماری نوں شفاءدیندی اے،بلکہ ایہدے توں دیگر مشکلاں توں وی راحت ملدی اے جیہڑی انسانی وجود دی ہم ا ٓہنگی وچ رکاوٹ نیں۔بیروزگاری تے کاروباری افسردگی اج کل ہر پاسے گل کیتی جا رئی اے۔ایناں دے بارے وچ بحث کرن والے لوکاں دے ولوں اوہ وڈھے پیمانے اتے لے آئے جاہندے نیں۔ایہدی کوئی اصلی وجہ نئیں اے تے یقینی طور اتے ایہدی کوئی لوڑ نئیں اے ۔جے لوک ایس سلسلے وچ اپنی بیکار،خوفناک گلاں کرنا چھڈ دیندے تے ایہہ سمجھن دی کوشش کردے نیں پئی عقل ہر شے نوں وڈھی تے چھوٹی ،پیداوار ،ونڈ تے صنعت تے کاروبار دے امور دی ہدایت کردا اے تے اوہ عام طور اتے اوہی ہو جاہن گے جیہڑا اوہناں نوں ہونا چاہیدا۔جے بندے تے عورتاں ہر دن ویلا محسوس کردے پئی ایہہ محسوس ہْندا پئی ربی ذہن اصل وچ واحد عقل اے ،لہٰذا ایہناں دا ذہن اے تے،اوہ اپنی مشکلاں نال نبڑن دی صلاحیت دے نال اگے نکلن گے تے اپنے کاروبار تے پیشیاں نوں کامیاب تے مفید کاروبار بناؤن گے۔برادری وچ

بے روزگاری

بے روزگار ایہہ اعلان کرن لئی بوہتے مائل نیں پئی اوتھے کوئی کَم نئیں اے تے جگ نوں ایہدی لوڑ نئیں اے۔جدوں اوہ ایس اصلیت اتے اصرار کرن گے پئی ہر بندا اہم تے ناگزیر اے،عمر تے ماضی دی ناکامیاں دے لحاظ نال،صورتحال چنگی ہووے گی۔ہر اک بندے دی توجہ دا انتظار کرن وچ اک لمحہ ایہداں ہی ہْندا اے،جیہڑا کوئی دوجا بندا نئیں کر سکدا اے ۔ایہہ عقلی رویہہ اختےار کرن توں بعد ،ملازمت دے محتاج بندے نوں ایہہ احساس دلاوے پئی جانن والا عقل ایہنوں اپنا کَم ےا مقام لبن لئی ذہانت تے وژن دیندا اے۔فیر اوہنوں باہر جاہن داؤ تے اوہنوں لبو،توقع کرو ں گے پئی اوہ ایہنوں لبو گے تے جدوں مل جاؤگا تے کَم کرن اتے راضی ہاؤن گے۔کوئی وی موقعے دے باجوں نئیں تے کسے نوں روزگار دے باجوں ہاؤن دی لوڑ نئیں اے ۔ایہدے تے ایہدے وچکالے رکاوٹاں نئیں چکیاں جا سکدےاں نیں۔رب نوں اپنا اظہار کرنا چاہیدا ،ذہانت ،زندگی تے مادے دا اظہار کرنا چاہیدا ۔ ایہہ ایہدی خاصیتاں انسان دے نال اظہار کردےاںنیں۔لہٰذا تسی انسان دے بارے وچ آکھ سکدے آں ،واقعی تسی کٹ سچ نئیں آکھ سکدے آں جے تسی پوری سچائی بیان کردے آں،پئی اوہ رب دی زات وچ کدی چنگی شے ظاہر کرن دا موقع اے۔”اوہ ساری زندگی ،ساہ تے سارا کجھ دیندا اے۔اسی لوکاں دی تھاں ےا ،لامت توں ہٹ جاہن دے بارے وچ گل کردے آں،جدوں اصلیت ایہہ اے پئی بندا،اصول دے تحت چلن والا ،اپنی تھاں توں باہر نکل سکدا ےا سرگرمی توں بچ نئیں سکدا ۔اصول نا صرف انسان نوں قائم رکھدا اے تے نا ہی انسان نوں براہ راست کردا اے،بلکہ ایہدے نال ایہ کَم کردا اے ۔لہٰذا انسان واقعتاًبیکار نئیں ہو سکدا اے تے نا ہی اوہ ربی مقرر کردہ راہ توں ہٹ سکدا اے ۔اسماناں توں سبق لاؤ ۔کیہ کشش ثقل ہر سےارے نوں اپنے مدار وچ نئیں رکھدا؟ اک ستارہ اپنے راہ وچ نئیں تٔردا اے تے نا ہی دوجے دی راہ اتے گامزن ہْندا اے ۔ایہدے وچ کِنی رقابت تے لا قانونیت اے،کیوں جو کشش ثقل دا غیر منقولہ قانون حکمرانی کردا اے۔بندےاں دے معملیاں وچ اصولی طور اتے حکمرانی کردی اے ۔تے اصول اندھی قوت نئیں اے ۔ایہہ اک زندہ ،جانن والی ،اک وسیع پیمانے اتے طاقت اے جدے وچ کوئی مداخلت نئیں اے ۔ایس جگ وچ جیہڑا اصول دے زیر اقتدار اے،انسان لئی صحت تے افادیت دے دائرے توں بھٹکنا نا ممکن اے۔اوہ صرف اعتقاد وچ ایہداں کردا اے،تے ایہہ غلط عقیدہ ایس ویلے گواچ جاہندا اے جدوں ایہنوں احساس ہْندا اے پئی اوہ اصول دی گرفت وچ اے۔فیر ایہدی فانی آوارہ بازیاں ختم ہو جاہندےاں نیں۔

چپ دلیل

اکثر ہی ہر بندا خاموشی نال اپنے نال بیٹھ کے کوئی دلیل پیش کردا اے۔دلیل ےا تے ایہدے چنگے فائدے لئی اے ےا ایہدے خلاف ،ایہدے خلاف وی کثرت نال ،جے اوہ اپنے محافظاں اتے نئیں اے۔کدی کدی اپنے ذہنی عملاں دا مشاہدہ کرو تے ویکھو پئی کیہ ایہہ سچ نئیں اے۔ایہہ کِنا سوکھا اے،جداں پئی کوئی بندا خود نال گل بات کردا اے ،تاں پئی اوہ اپنی نا انصافیاں نوں ودھا سکے تے اپنی نعمتاں نوں کٹ کرے ۔ایہہ آکھنا پئی کاروبار کِنا خراب اے،اخلاقیات زوال پذیر نیں،بیمارےاں ودھ رہیا ں نیں۔تے ایس اصلیت نوں واضح کرنا اوکھا اے پئی موقعے دے دروازے اک دے وانگو کدی وی اینے کھلے نئیں سی،پئی جگ چنگا ہو رہیا اے تے ایہدی عوام چنگی اے ،پئی آخری بیماری اتے کامیابی نال حملہ آور ہو رہیا اے،کیوں جو خطرے نال دو چار ایہدی تھاں بے اصلیت ،درےافت کیتا گےا اے۔اسی حیران آں پئی اسی خراب کاروبار تے خراب صحتےابی دے عالم وچ کیوں آں۔کیہ اسی خود نوںا یس حالت وچ بحث نئیں کیتی؟ کیہ اسی ایہنوں توڑن دی توقع کر سکدے آں جدوں تائیں پئی اسی اپنے آپ نال صحت مند تے سمجھداری نال گل کرن دی عادت نئیں بناؤں گے ،سچ دی تاکید کردے نیں تے جھوٹے نوں مسترد کردے نیں ؟تے بنیادی سچائی ایہہ اے پئی رب پوشیدہ ذہن تے زندگی اے ،انسان دے نال ظاہر ہوےا،تے ایس وجہ نال انسان روحانی اے،مادی نئیں ،مفید تے لامتناہی کیریئر لئی کمال دے کپڑے نیں۔ایہہ ذہنی بحث حتمی طور اتے ،غیر مہذب سچائیاں دے خلاف اپنے آپ نوں صف آراکرن دی مہلک عقیدےاں دے سوا کجھ ہور نئیں اے جیہڑا رب انسان نوں ہمیشہ لئی دیندا اے ۔اگرچہ ایہہ اصلیت اے پئی رب نے انسان نوں روحانی بنا دِتا اے تے ایہنوں کسے بیماری تے تباہی توں بچن لئی ،روحانی جگ وچ پا دِتا اے ،تے موقعے دی موجودگی تے پوری تے خوشگوار زندگی دی فراہمی لئی،ویلیاں وچ انسان دا ظہور ہْندا اے ایہدے بر خلاف فیصلہ کرنا ۔چونکہ بندا جسمانی تے فانی اے ،تے جیہڑے دائرے وچ اوہ رہندا اے اوہ خطرے تے حداں دا جگ ویکھدا اے ۔ایہ نمائش کرسچن سائنس بندے نوں نظر انداز نا کرن دی تلقین کردی اے ،پر ذہانت تے تجارتی طور اتے ایہدے نال نبڑن تے اوہدے توں اتے اٹھن دی تلقین کردی اے۔ اوہنوں ایس مہم وچ ،ہر طراں دی ہوشیاری تے صبر دا تقاضا کرنا پاؤ گا جِدی اوہ کمان کر سکدی اے ۔ایہدی جدوجہد وچ اوہ پولس دے وجدے ہوئے اعلان نال دل بہلاؤ گا،”میں مسیح دے وسیلے نال اوہ سارے کِم کر سکدا ہاں جیہڑے مینوں مضبوط کردے نیں۔“

مشکلاں دا سامنا کرنا

لہٰذا جدوں پئی کرسچن سائنسدان اصرار کردا ے پئی بیماری ،ایہدے متعدی تے دوجے سمجھے جاہن والے قانوناں دے نال ،غیر اصلی اے،ایہدے باوجود اوہ ایہدے جعلی دعوےاں نوں نظر انداز نئیں کردا اے ۔ایہدے بجائے اوہ ایہناں دا سامنا سمجھ تے ثابت قدمی دے نال کردا اے ،ایس گل دا اعلان تے احساس کردا اے پئی اوہ کِنا نامرد ہونا چاہیدا،حالانکہ ایہناں دی ظاہری شکل،جدوں رب ہر پاسے طاقت تے ناقابل برداشت زندگی وچ کَم کردا اے۔لہٰذا عام طور اتے جانوراں دی مقناطیسیت تے برائی دے نال ۔کوئی وی بندا طاقت دے بارے وچ اوہناں دی دانائیاں ےا ایہدے طرز عمل نوں متاثر کرن دے ایہدے مزموم مقصد نوں نظر انداز کرن دا متحمل نئیں ہو سکدا اے۔اوہناں نوں ذہانت تے جرأت والے انداز وچ گرفت رکھنا چاہیدا،تے اصلیت وچ ایہدی فطری شے دی کمی اے،اگرچہ اوہ انفرادی طور اتے اعتماد کرن گے۔اوہ بے اختےار نیں تے ایہداں مہارت دِتی جا سکدی اے ،کیوں جو اوہ غیر اصولی قوتاں کوئی اثر نئیں چک سکدےاں نیں جِتھے اصول مستقل طور اتے تے خصوصی طور اتے کَم کردا اے ۔جیہڑا بندا فتنہ ےا الجھن دا سامنا کر رہیا اے اوہ کتاب نوں ےاد رکھے ،”ایہہ رب ہی اے جیہڑ ا تہاڈے وچ اپنی خوشنودی دی خواہش کرنا چاؤندا اے۔“کاروبار تے صنعت دے جگ وچ ،لڑائی ،لالچ ،مقابلہ ،دشمنی تے بے ایمانی خود اتے زور دین دی کوشش کردی اے تے بندے دی کامیابی تے فلاح و بہبود وچ مداخلت کردی اے ۔ایس لئی ایہناں بد فعلی قوتاں نال اکھاں بند کرنا اوہناں نوں دعوت دِری جاؤ گی پئی اوہ ایہدے نال چنگی شیواں کھو لین جیہڑےاں صحیح طور اتے ایدےاں نیں۔لہٰذا ایہنوں ایہناں دکھاوے والیاں قوتاں دے لا تعلق نئیں رہنا چاہیدا ،بلکہ ایہنوں نڈر تے سمجھداری دے نال منہ وچ ویکھنا چاہیدا تے ایہہ ویکھنا کِنا ناممکن اے پئی اوہ کسے ایہداں دے دائرے وچ کوئی کَم انجام دیوے جِتھے انصاف تے سارے لوکاں دی کثرت نوں قابو کرے۔اینوں،جداں پئی شیلی نے نصیحت کیتی اے:

نیند توں بعد شیراں دے وانگواٹھو

غیر مطلوبہ تعداد وچ

تفہیم تے انسان ےاری دے لئی مستقبل خواہش ،ایس توقع دے نال پئی ایہہ خواہش پوری ہو جاؤ گی ،ہولی ہولی انسان نوں مسیح دے ہوش وچ پاؤن دے قابل بناؤندا اے،جیہڑی عقل نوں یسوع نے لطف چکیا تے جدے نال اوہ ایہناں اثراں اتے قابو پا سکے جدا سامنا کرنا پاؤگا۔بندا تھلے دے ول

سائنس تے صحت

کرسچن سائنس میری بیکر ایڈی دے توسط نال،جداں تسی سارے جان دے آں ،جگ وچ آےا اے۔ایہدے سامنے ایہہ انکشاف ہوےا پئی یسوع بیماراں دی تندرستی ،بھوکے نوں کھانا کھلاؤن تے مردےاں نوں زندہ کرن وچ عجوبے تے معجزیاں دا کَم نئیں کر رہیا سی ۔اوہ سائنس وچ کَم کر رہیا سی جنہوں اوہ سمجھ گےا سی۔اپنی درےافت کرسچن سائنس دا نام دیندے ہوئے ،مسز ایڈی نے اپنی وڈھی کتاب،سائنس تے صحت دے نال صحیفیاں دی کلید وچ اپنی پڑھائی پیش کیتی۔شاید تہاڈے وچوں کجھ نے ایہہ انمول حجم نئیں پڑھیا اے۔جے نئیں تے معاملے وچ تاخیر نا کرو۔مسز ایڈی کرسچن سائنس دے بارے وچ لوک تہانوں کیہ آکھدے نیں ایہدے اتے انحصار نا کرو بلکہ ایہدی کتاب پاؤتے اوہنوں پڑھو۔ایہہ کسے وی عوامی لائبریری وچ ےا کسے کرسچن سائنس ریڈنگ روم وچ پایا جا سکدا اے۔ایہدے وچ جیہڑی چنگی شے ملدی اے اوہدے اتے تسی حیران رہ جاؤں گے ۔چنگے ہوئے ھیرت نال ایہہ تسی کروں گے ،کیوں جو ایہہ تہاڈے وچ ایہداں دی طاقت تے صحت تے صلاحیت پیدا کرو گا جیہڑا شاید ہن تائیں دیر تائیں رہیا اے ۔ایہہ تہانوں ربی ذہانت تے ناقابل برداشت زندگی دے بندے توں واقف کرن دے قابل بناؤ گا جیہڑا رب نے تہانوں بنای اے،تے ایس بیمار ،ناکارہ بندے نوں جیہڑا تسی خود سمجھیا اے نوں روکو گا۔

روحانی انسان

مسزایڈی نے کامل رب تے کامل انسان نوں کرسچن سائنس دی مشق وچ اک متاثر کن نقط آغاز بنایا۔اگرچہ اسی ایہہ تسلیم کر سکدے آں پئی انسان روحانی تے کامل اے،پر اسی ایہنوں پہچانن دے بجائے کِتے بدلاں وچ ایہنوں بخارات دی مخلوق دے طور اتے سوچن دے ول مائل آں،ایہدے بجائے پئی اوہ ایتھے اے تے ہن رب ہی ہمیشہ دی نمائندگی اے ۔واقعتاً ایہہ کامل بندا ،الٰہی ذہانت تے ناجائز زندگی دا انسان ،موقعے تے افادیت دے جگ والا ایہہ بندا ،ایہدے سامنے کھلارن والا ،تہاڈے علاوہ کوئی ہور نئیں ،تہاڈا اصلی نفس اے ۔

روحانی انسانےا لافانی بندا ےا رب دی شبیہہ تے مثال دے بارے وچ پڑھن دے ویلے ،ذہن وچ رکھنا جدوں تسی اپنے بارے وچ پڑھ رہئے آں۔ ےاد رکھو پئی جدوں اک کرسچن سائنسدان ،تکلیف دے کجھ خواباں نوں توڑن دی کوشش وچ،تہاڈے توں کامل بندے دی گل کر رہیا اے ،تے اوہ تہاڈے بارے وچ گل کر رہیا اے۔

انفرادی شعور

جسم دے بارے وچ ساڈے تصور وچ بنیادی طور اتے بنیادی تبدیلیاں آئیاں نیں کیوں جو ساڈا ایہہ یقین اے پئی معاملہ اصلی اے ساڈی سمجھ وچ آگےا اے پئی عقل سارا کجھ اے۔اسی جسم دی روح ےا شعور رکھن دی گل کردے سی ۔فیر ،جداں جداں مادہ کٹ ہو گےا تے عقل دا ثانوی ہو گےا،اسی لا شعور دے ہوش دے بارے وچ گل کیتی۔پر ہن جدوں ذہن دی رفاقت کٹ ہو رئی اے ،اسی انسان نوں شعور دی حیثیت نالےا خاص طور اتے ،اسی آکھدے آں پئی انسان اپنی پوری معیشیت وچ ذہنی تے روحانی اے۔ایہہ گل کافی واضح ہو سکدی اے جے ساہنوں مادے تے روح ،صحت تے بیماری دوناں دے متعلق ،روحانی شعور نال ممتاز،دوناں ہی دے بارے وچ واضح طور اتے آگاہی دا شکار نا ہْندے۔ایہہ جھوٹا شعور خوف،درد تے دیگر فانی خاصیتاں دا اک پیچیدہ اے۔ایہہ انسان دی حیثیت نال پریڈ کرن تے بندے نوں ایہہ باور کرہوون دی کوشش کردا اے پئی اوہ ایہدی سختی تے تکلیفاں دے نال اے۔انسان بنن توں دور ،ایہدا موازنہ میک بیتھ دے ”غریب کھلاڑی “نال کیتا جا سکدا اے جیہڑا اسٹیج اتے گھومدا پھردا اے تے فیر ایہدی کوئی گل نئیں سنائی دیندی اے۔ایس جھوٹے شعور نوں اسی اک بشر ےا بشر انسان آکھدے آں۔اوہ جگ وچ وڑ دا اے ، جنہوں پیدائش آکھیا جا سکدا اے ،اینی چھوٹی تے پھیکی جئی ایہداں دی مخلوق جیہڑی مہینے لنگ جاہندی اے ایس توں پہلاں پئی اوہ اپنے بارے وچ واقف ہو جاوے۔پڑھائی تے تجربے دے اثر و رسوخ وچ جدوں تائیں اوہ ترقی کردا اے،ایتھے تائیں پئی جے بیماری ےا حادثہ ایہدے توں اگے نئیں نکلدا اے تے اوہ انسانیت مردانگی وچ اپنی عظمت تائیں پہنچ جاہندا اے ۔ایہدے توں بعد انحراف شروع ہْندا اے۔تے ایہداں دی گواہی دا بنڈل،جداں صنعتی طور اتے استوار ہوےا اے،آخر کار تحلیل ہو جاہندا اے تے ایہدی تھاں ایہنوں مزید پتہ نئیں چلدا اے۔معدومیت پسند،ایس لنگدے ہوئے رجحان نوں ویکھدے ہوئے تے پائیدار شعور دی موجودگی توں بالکل غافل ،قدرتی طور اتے تے غلطی نال ایہہ نتیجہ اخذ کردے نیں پئی انسان کجھ دن دا اے تے پریشانی نال بھر پور اے۔

موت توں دوری

باطل شعور توں بالکل الگ تے ہمیشہ ہتھ وچ رہنا ،عقل دے تخلیق کرن دا اصلی شعور اے ۔ایہہ زندگی ،ذہانت تے چنگیائی ربی خوبیاں دا مرکب اے ۔ایہہ ہوش رب جان دا اے ،تے کجھ نئیں جان دا اے۔ایہہ زندگی دا آغاز تے اختتام دے باجوں،خوف تے تکلیف نال واقف اے۔ایہہ انسان دی سارےاں لوڑاں لئی ذہانت تے طاقت توں واقف اے۔ایہہ اصلی شعور انسان اے،اصلی تسی۔ذہانت تے عقیدت نال اصرار کرو پئی ایہہ تسی ہی آں ۔بے بسی تے تکلیف دے جھوٹے شعور نوں ترک کرو جیہڑا تہاڈا دعویٰ کردا اے ۔ایہدے نال مادیت دے بندھناں نوں آزاد کر دِتا جاؤ گا تے روح دے غیر رکاوٹ والے دائرے نوں پایا جاؤ گا ،ایتھے تھامس مور نوں روک لیا،

جگ دی نویں بہار دی دھوپ وچ انسان

کسے مقدس شے دے وانگو شفاف چلن گے۔

اوہ لوک نیں جیہڑے انتہا پسند ی وچےا خاموشی نال مراقبہ کردے ہوئے ،اپنے آپ نوں جھوٹے شعور نال وابستہ محسوس کردے نیں ،ایہنوں اپنے آپ توں بالکل باہر تے الگ سمجھیا اے۔ایہہ اے جداں پئی ہونا چاہیدا ۔حیرت دی گل ایہہ اے پئی وژن ساڈے سارےاں دے کول نئیں آؤندا ،بلکہ نا صرف آؤندا اے بلکہ ایہدا پابند رہندا اے ،تاں پئی اسی مستقل طور اتے موت دی شرح نال اپنے الگ ہاؤن دا احساس کرئیے۔کیوں جو برائی چنگیائی دے نال نئیں مل سکدی۔بیماری صحت دے دائرے اتے حملہ نئیں کر سکدی ۔ہوش بے ہوش نئیں ہو سکدا ۔زندگی کدی موت وچ نئیں بدل سکدی۔

روحانی وجود توں پہلاں

انسان ایہدی مدد نئیں کر سکدا پر ہمیشہ لئی تے ایہدی زندگی بسر کر سکدا اے ،کیوں جو اوہ ناپید عناصر نال بنیا اے۔اپنے اندر ویکھو؛ہوش وچ ویکھوتہانوں کیہ ملدا اے دیانت ،مقصد ،عزم تے روحانی خوبیاں دے نا گِنے جان والے میزبان ۔مثال دے طور اتے ایہدے وچوں کسے نوں وی ،ایمانداری نال لے لاؤ۔کیہ ایمانداری دا تصادم ہو سکدا اے ؟کیہ ایہنوں گیس دِتا جا سکد ا اے ؟ کیہ کوئی روحانی معےار حٓدثے ےا تکلیف دا شکار ہو سکدا اے ؟ کیہ ایہہ پیدائش ،کشی ،تحلیل دا تجربہ کر سکدا اے ؟ ظاہر نئیں۔فیر انسان ،روحانی خوبیاں دے مرکب دے طور اتے ،ایہداں دے حالاں دا شکار ےا تجربہ نئیں کر سکدا اے۔کیوں نا ایہناں واضح سچائیاں نوں تھامے،تے بیماری ،حادثے ،جسمانی پیدائش ،عمر تے معدوم ہاؤن دے جھوٹے شعور نوں مستردنا کرو؟ روحانی بندا،تے کوئی دوجا نئیںہوےا اے۔اوہ اصول دے لازوال ہتھیاراں دے تھلے نئیں ڈگ سکدا ۔تہاڈے اصلی نفس نے دھرتی لئی جنت نوں نئیں چھڈیا اے۔ایہہ خواب توں بوہتا نئیں اے پئی تسی خطرے تے تباہی دے دائرے وچ پیدا ہوئے آں۔موت دے اعتقاد اتے قابو پاؤن دے ول قدم جسمانی پیدائش دے اعتقاد اتے قابو پاؤنا اے ۔جدوں تائیں کسے نوں ایہہ یقین اے پئی ایہنوں اتھرونواں دی لپیٹ وچ لے جایا گےا اے ایہدے توں لطف اندوز ہو جاؤ گا، تے شاید ہی ایہدے توں باہر نکل جان توں بچ جان دی امید کر سکے۔اصل وچ،کوئی بندا ہی بیماری تے حادثے نال مستقل استثنیٰ پاؤن دی توقع کر سکدا اے،جدوں تائیں پئی اوہ ایس مفروضے اتے مجبور ہو جاوے پئی اوہ آےا اے تے لا قانونیت تے متعدی دے جگ وچ رہندا اے۔جدوں یسوع نے اعلان کیتا ،”میں ابو وچوں نکلیا ہاں تے جگ وچ آیا ہاں ۔اک واری فیر میں جگ نوں چھڈ کے ابو دے کول جاہندا ہاں ،“اوہناں نے اک آفاقی سچائی دا اعلان کیتا ، جنہوں ہر بندے نوں اپنے اپر لاگو کرنا چاہیدا ۔تسی کدی وی سلامتی دا گھر نئیں چھڈیا ،رب دی موجودگی ۔تہاڈا اصلی نفس کدی نئیں ہْندا ۔لہٰذا خوف دی بے بنیاددانشمندی دے نال جدوں تسی ابدی دے نال اپنے موجودہ پتر دا دعویٰ کردے آں تے تسی ایہدے خلق کرن والے بندے نوں جگاؤنا شروع کر دیندے آں ،تے جسمانی احساس دا اعلان کرن والا انسان جیہڑا جسمانی احساس وچ گھل جاہندا اے ختم ہو جاہندا اے ۔اوہدوں تسی اپنے آپ نوں صحت تے طاقت تے قابلیت لباؤنا شروع کر داؤں گے جیہڑا رب تہانوں لیس کردا اے ۔جے تسی ایہہ سمجھن دی کوشش نئیں کر رہئے آں پئی تہاڈا اصلی نفس ہمیشہ زندہ رہیا اے تے ہمیشہ ناقابل زندگی دے مستند گواہ دی حیثیت نال زندہ رہووگا،تے ایس وجہ نال پیدائش تے موت اک دوجے ورگے جعلی نیں ،تسی مسیحیت دی اک بنیادی سچائی نوں استعمال کرن وچ ناکام رہئے آں ۔دوجے لفظاں وچ تسی اپنی مشق ےا علاج نوں لبن تے متحرک طور اتے نئیں بنا رہئے آں جنا تسی ہو سکدے آں۔

بے بنیاد خدشے

بیماری دے خوف نوں ختم کرنا تے ایہدی تھاں اتے اعتماد قائم کرنا کرسچن سائنس دے علاج دی اک بنیادی خاصیت اے۔ایس مشق دی تدبیر ایس ویلے ظاہر ہْندی اے جدوں ساہنوں ےاد اے پئی انسانی ذہنیت تے جسم دا اینا گہرا تعلق اے پئی اسلیت وچ اوہ اک نیں۔لہٰذا جدوں بندا خوف نال ادھا منجمد ہووے،تے ایہہ انساناں دی معمول دی حالت اے تے،جسم وچ عدم فعالیت ےا زیادتی ناگزیر اے۔جدوں خوف دے احساس دی تھاں اتے حفاظت دا احساس قائم ہو جاؤ گا ،تے جسم ایہدے مطابق کَم کرو گا۔تے پائیدار اعتماد پاؤن لئی ،کسے نوں صحیح طور اتے سوچن تے صحیح طور اتے زندگی لنگاؤن لئی اپنی پوری کوشش کرنی چاہیدی۔جیہڑا شعوری طور اتے غلط کماں اتے استقامت رکھدا اے اوہ ایہداں خوف تے ایہدے نتیجیاں دی دعوت دیندا اے ۔اوہ سوچ دی الجھن تے افسردگی نوں مشتعل کردا اے جیہڑا جسم اتے ناگوار رد عمل ظاہر کردا اے ۔جبکہ بندا جیہڑا سیدھے سیدھے چلن دی کوشش کردا اے ایہنوں لگدا اے پئی اوہ صحت تے حفاظت دا حقدار اے ۔ایہدے وچ ہمت اے پئی اوہ اوہناں نال دعویٰ کرے تے اوہدی توقع کرے ،کیوں جو اوہ جان دا اے پئی رب دی نگہداشت توں اگے نئیں ودھ سکدا۔جسمانی صحت نوں قائم رکھن تے برقرار رکھن دے بجائے کرسچن سائنس دا اک بوہت وڈھا مقصد اے ،حالانکہ ایہہ قابل مطلوب اے۔ایہدا بنیادی مقصد برائی نوں ختم کرنا ۔تے سائنس اصول دی حکمرانی والے جگ وچ ایہدی غیر اصلیت دی نشاندہی کر کے برائی نوں ختم کر دیندا اے تے انسان نوں رب دی مثل سمجھدا اے ۔جدوں کوئی بندا برائی دا مقابلہ کردا اے تے اوہدی اصلیت نوں غیر اصلی سمجھدا اے تے اوہدے صحتمندانہ کَم تے سرگرمی نال اوہناں دی زندگی بھردا اے تے،اوہ برائی نوں فتح کرن لئی مؤثر انداز وچ شروع کردا اے ،کیوں جو ایہدے توں بعد اوہ نا صرف غلط کَم کرن دی خواہش نوں گوا دیندا اے ،بلکہ جیہڑی ایہدی اہمیت اے ،اوہ وی ایہنوں خوف اے پئی اوہ غلط کَم کرو گا تے ایہدے نال سزا پاؤ گا۔ایہدے لئی قدیم دعا،”اے رب ،میرے اندر پاک دل پیدا کرو۔تے مےرے اندر اک صحیح روح دی تجدید کرو،“فطری تے متحرک ہو جاہندا اے۔خیال دی روحانیت جدے نتیجے وچ اک بندا نفرت تے ایہدے اتحادیاں نوں مسترد کردا اے تے ایہدی ذہنی گھریلو محبت تے ایہدے یاراں دا خیر مقدم کردا اے،لا محالہ نا صرف ذہنی سکون لے آؤندا اے بلکہ ایہدے وژن نوں واضح کردا اے پئی انسان دھرتی دی خوبصورتیاں نوں ویکھنا شروع کر دیندا اے تے ایہدی عظمت نوں پہچان دا اے ۔بندا ایہدے نال کسے نوں رب دا عطا کردہ اعتماد تے ایہناں صلاحیتاں نوں پاؤن دی صلاحیت پاؤندا اے جیہڑا جگ نوں بھر پور انداز وچ پیش کردے نیں تے ایہداں اپنی افادیت دا پیشہ تےار کردے نیں۔کِنے غیر اعلانیہ نیں ساڈے خوف جدوں ساہنوں ایہہ ےاد آؤندا اے پئی انسان ہمیشہ رب دے ویچ رہندا اے ۔یقینی طور اتے کوئی خطرہ ےا بدامنی ”رب دے پرچھاویں تھلے “دور نئیں ہو سکدی اے۔حادثے تے بیمارےاں اصولی حکمرانی والے جگ اتے حملہ نئیں کر سکدے نیں تے ناگوار انسان نوں خطرے وچ پا سکدےاں نیں۔مادی دائرے وچ سورج دی روشنی ےا اوہ ہوا جِتھے اوہدی خوشنودی چلدی اے ،“نامکملیت دی نوعیت دا مشورہ دیندی اے ۔اک غیر معمولی جگ وچ غیر معمولی انسان کداں سَٹ ےا فریکچر ےا سوزش دا شکار ہو سکدا اے ؟ ایہدے وچ کیہڑا مواد اے جِتھوں نموےا ٹیومر بناؤنا اے؟ ایہدا جواب لازمی اے پئی اوہ تعمیر نئیں کیتا گےا اے ،پئی اوہ نئیں نیں جیہڑا اوہناں نوں لگدا اے۔

زندگی دا تسلسل

لبنا تے لبن دے نال اوہناں شیواں تے حالاں نال سچ بولو ۔اوہ اوتھے نئیں نیں ،اوہ تہاڈے نئیں نیں۔اوہ تہانوں چھو نئیں سکدے۔اوہناں دی مدد کرن لئی اوہناں دے کول کوئی مادہ،کوئی قانوننئیں اے۔اوہ نیند دے خواب دے خطرےاں نال موازنہ کردے نیں۔اوہ ویلے کِنے خوفناک ہْندے نیں ! فیر وی اصلیت وچ اوہ کدی تہانوں ہتھ نئیں لاؤندے ،تے فی الحال تسی بیدار ہْندے آں تے پتہ چلدا اے پئی سمجھے جان والے سانحے وچ تسی پوری طراں محفوظ رہ چکے آں ۔کسے دن بیماری دا ایہہ جاگنا خواب ٹوٹ جاؤ گا ۔بے شک ایہہ پہلاں ہی توڑ رہیا اے۔جدوں ساڈے خواباں دا خاتمہ نیڑے ہی نئیں ہْندا اے جدو ں ساہنوں شبہ ہاؤن لگدا اے پئی اسی خواب ویکھرہئے آں۔مشتبہ توں بوہتا کرو ۔پتہ اے! تقریباً ہر روز کوئی نا کوئی حادثہ پیش آؤندا اے ،ایس سچائی دا اعلان کردا اے پئی اوہ غیر ضروری اے،تے باجوں کسے نقصان ےا عملی طور اتے ایس تجربے نال لنگدا اے۔میں اک ایہداں دی عورت دے بارے وچ جان دا ہاں جِنے اک شام اک ایہداں دے لیکچر وچ شرکت کیتی جِتھے انسان دی نامزدگی نوں ایس قدر واضح طور اتے پیش کیتا گےا پئی اوہنے ایہدی اہمیت نوں سمجھیا ۔کجھ دناں بعد اوہنوں گڈی نے ٹکر مار دِتی ۔جدوں یاراں نے اوہنوں چکیا تے جان دا اعلان کیتا تے،اوہنے خاموشی تے زور نال خود نال اصرار کیتا:میں غیر منطقی آں۔مینوں تکلیف نئیں اے ۔میں نئیں ہو سکدا ۔میں زندگی دے ویچ زندہ تے سلامت ہاں ۔“ایس ویلے اوہ اپنے پیراں اتے سی ۔اوہنے جیہڑا سچ اعلان کیتا اوہنے اوہنوں بچایا ۔سچ ہمیشہ بچاؤندا اے تے آزاد کردا اے ۔اوہنے پیشی قبول کرن توں انکار کر دِتا ۔جے اوہ ایہدے یاراں دی گلاں اتے عمل پیرا ہو جاہندی تے شاید اوہ لنگ چکی سی ۔تے فیر وی ،اصلیت وچ ،اوہ ختم نئیں ہْندی ۔جدوں کوئی بندا اپنے یاراں دے فیصلے دے مطابق انتقال کر جاہندا اے تے ایہنوں پتہ چلدا اے پئی اوہ ہن وی خود تے وجود توں واقف اے ۔ایہداں ہونا لازمی اے کیوں جو انسان روحانی شعور دی حیثیت نال قائم تے دائم رہندا اے ،قطع نظر ایہدے نال قطع نظر پئی جسمانی جسم ےا بندا شعور کیہ ہْندا اے۔تسی اپنے آپ وچ دائمی تحریک دی اک مثال رکھدے آں ،کیوں جو جِنی وی کوشش کرو،تسی سوچنا نئیں روک سکدے آں۔تہاڈے خیال تے تہاڈی ذہانت ،جِتھے تائیں اوہ سنجیدہ تے مستند نیں،خیال تے ذہانت دی ذہانت نیں جنہوں اسی رب آکھدے آں ،تے رب نوں دبایا نئیں جا سکدا۔لہٰذا تسی سوچنا نئیں چھڈ سکدے تے تسی جینا چھڈ نئیں سکدے۔فانی شعور عارضی طور اتے ختم ہو سکدا اے ،تے آخر کار پوری طراں ختم ہو جاہندا اے ،پر روحانی شعور ،جیہڑا تہادے وچ انفرادیت رکھدا اے،کدی وی خاموش ےا رکاوٹ نئیں کھا سکدا اے ۔

پریشان جگ لئی یقین دہانی

روحانی پیشرفت

حا لیہ سالاں وچ ،انگریزی بولن والی نسل،واقعی مغربی تہذیب نوں میری بیکر ایڈی نے کرسچن سائنس دی درےافت تے پیش کش وچ ایہدی گہرائیاں اتے اکساےا۔ہزاراں لئی ،ایہہ سائنس ایہناں دا من پسند مذہب بن گےا اے،تے اوہناں نے شکر گزار اعتراف کردے ہوئے اپنی زندگی نوں اک وسیع تر تے چنگی شکل وچ ڈھالیا اے۔دوجے ہزاراں بندےاں نے مسز ایڈی دی وڈھی کتاب سائنس تے صحت دے نال کلیدی تے صحیفیاں نوں کدی نئیں پڑھیا ۔شاید اوہناں نے ایہدا نام کدی نئیں سنیا ےا”کرسچن سائنس“دے لفظ نئیں سنے،یقینی طور اتے اوہناں نے جان بجھ کے قبول نئیں کیتا اے ۔ایتھے تائیں پئی اوہ ایہنوں ناراض وی کر سکدے نیں جیہڑا ایہنوں لگدا اے۔فیر وی اوہ ایہدی میٹھی قائلیت ےا تندرستی رابطے توں نئیں بچ سکے،کیوں جو نصف صدی دے وچکالے جگ وچ ایہدا فائدہ مند اثر و رسوخ کَم کر رہیا اے تے بالواسطہ ،جے براہ راست نئیں تے،بوہت لوکاں تائیں پہنچ گےا اے جناں نوں ایہدا نام معلوم نئیں اے ۔اوہ ایدےاں سچائیاں نوں آواز دیندے نیںتے ایہدے اصولاں نو ں زندہ کردے نیں تے ایہدی برکتاں توں لطف اندوز ہْندے نیں ،کسے حد تائیں ،ایہدے توں بالکل بے خبر ہاں پئی جیہڑی طاقت ایہناں دی زندگی نوں ترقی دیندی اے تے اوہناں لئی اک چنگا جگ بناؤندی اے اوہ کرسچن سائنس اے ،تے ایہہ پئی ایہدی مددگار میری بیکر ایڈی نیں۔ایہنوں ایہہ سائنس کلام پاک وچ ملیا۔ایہدا سنگ بنیاد ایتھے تے ہن کامل رب تے کامل انسان اے۔دیوتا دے بارے وچ کسے قوم دے خیال دی ترقی دا سراغ لاؤنا اک دلچسپ پڑھائی اے ،کیوں جو ایہہ لوکاں دی روحانی نشوو نما نوں لبنا اے۔عظمی وجود دا عبرانی تصورطویل صدیاں توں سامنے آرہیا سی۔بائبل وچ رنگین تے واضح رنگ دے لفظاں دی تصویراں وچ منظر عام اتے پیش کیتا گےا اے۔ایہہ اپنے آپ وچ اک کتب خانہ اے ۔ایہدے احاطے دے وچکالے چھیاسٹھ جلداں نیںجیہڑیاں عبرانی ادب دا پھل اے۔جِنے کرسچن سائنس دی روشنی وچ دھیان نال بائبل نئیں پڑھی اے،اوہ ایس لئی انتہائی خوشگوار تے منافع بخش تجربے دا منتظر اے۔ایہدا مرکزی موضوع عبرانی نسل دی فکر وچ دیوتا دا پیش گو تسور اے۔ابراہیم لئی،جدوں چار ہزار سال پہلاں اینے وعدے دی سرزمین وچ رہندے ہوئے کلدیاں دے اور وچ آبائی گھر چھڈ دِتا سی،رب،ایہداں لگدا اے پئی شاید اوہ اک سردار ےا بادشاہ توں کِتے بوہتا سی ،پر ایہدے باوجود شکل تے مزاج وچ انسان سی۔ایہداں مامری دے میدانی علاقے دے دلکش جانوراں وچ ،پیدائش دے اٹھارہویں باب وچ پیش کیتا گےا ،بزرگ ،”تین بندے“سدوم دے ول منہ موڑن توں بعد ،رب دے سامنے کھڑے رئے،تے نیڑے پہنچ کے،ایہدے توں التجا کیتی۔ایہدا مقصد در اے پئی شہر نوں ایہدی بدکاری دے سبب نال تباہ کیتا جاوے،جے ایہدے وچ دس نیک بندے وی مل جان۔رب ،اپنا وعدہ کر چلا گےا،تے ابراہیم اپنی تھاں واپس آیا۔اک سست عمل ایہناں شروع والے دناں وچ روحانی نشو ونما سی،تکلیف والی ہولی،جداں پئی روحانی پیشرفت ہمیشہ رئی اے ۔لہٰذا ایہہ تعجب دی گل نئیں اے پئی ابراہیم دے سات سو سال بعد، جدوں یشوع نے عبرانیاں دی قےادت وچ موسیٰ دی جان لئی سی ،یہوواہ،ایہدے غلط معنی وچ،جنگ تے انتقام دا دیوتا سی۔لہٰذا ،جدوں عبرانی کنعان دی فتح اتے وڑے ،جدوں اوہناں نے مصر نال شاندار فرار ہاؤن توں بعد تے بیابان وچ چالیس سال تائیں تکی ہوئی بھگدڑ مچا دِتی،تے اوہناں نے ایہہ خیال کیتا پئی رب نے ایہناں قبیلیاں اتے اوہناں دے بے رحمانہ حملیاں دی منظوری دِتی اے جناں دے عبرانیاں دے خلاف صرف جرم جرم دودھ نال بھرے ہوئے علاقے اتے قبضہ کر رہیا اے تے شہد جدا عبرانیاں نے لالچ کیتا۔پر جے روحانی کماں وچ ترقی عبرانیاں دے نال سست روی دا شکار سی تے ایہہ وی کٹ یقین نئیں سی ،کیوں جو جدوں سات صدیاں توں بعد اوہ میکاہ دی نصیحت نوں سن سکدے سی،جداں پئی اوہنے یہوداہ دے راہ وچ ایہہ پڑھائی دِتی سی:اے انسان ،کیہ چنگا اے ۔تے رب تیرے توں کیہ مطالبہ کردا اے ،پر انصاف کرنا تے رحمت نال محبت کرنا ت اپنے رب دے نال عاجزی نال چلنا؟“فیر وی مزید سات سو سال تے مسح یسوع انسانی تاریخ دے میدان وچ وڑے۔ایس ویلے تائیں عبرانیاں نے روحانی فہم تے فراست وچ ایس حد تائیں ترقی کر لئی سی پئی اوہناں نوں ایہدے بیان دی قدر دانی ہوئی سی ،تے ایس کھوہ وچ سامری عورت دے نال گل بات دے وچکالے ایہہ وی آکھیا گےا سی پئی رب روح اے ۔تاں پئی عہد نامے وچ جناں دےاں ستائیس کتاباں مصلوب ہاؤن توں بعد پہلاں ستر سالاں دے وچکالے مختلف ویلیاں وچ لکھیاں گئیاں،دیوتا نوں جسمانی ےا انسان دے طور اتے نئیں آکھیا جا سکدا اے بلکہ بعض ویلے مضمر تے بعض ویلے واضح طور اتے ،ایہنوں دماغ ،زندگی ،محبت نال تعبیر کیتا جاہندا اے۔

دیوتا اور یکساں زندگی

تاہم،انیسویں صدی دے آخری نصف حصے دے وچکالے ،میری بیکر ایڈی لئی،سچائی دے انتھک جدوجہد وچ،دیوتا دے ایس روشن خیال تصور دے مکمل معنی تے اہمیت نوں سمجھنا ،تے ایہنوں زبان تے منطق وچ بیان کرنا اینا گرافک سی۔تے بے نقاب پئی جیہڑا دوڑدا اے اوہ پڑھ سکدا اے تے سمجھ سکدا اے۔ایس مقام دی منزل نال ایہہ ویکھنا سوکھا اے پئی رب ہو تھاں تے سارا کجھ ہو سکدا اے ،کیوں جو ظاہر اے پئی زندگی،عقل،اصول ہر تھاں کھِلر رہئے نیں۔فیر کوئی تھاں ےا انسان لئی باقی نئیں رہندا اے پر زندگی وچ رہنا تے زندگی بسر کرنا اے۔پولس،اپنی معمول دی شدت دے نال ایس مسئلے اتے گل کردے ہوئے ،اعلان کردا اے پئی رب وچ ”اسی زندہ آں،تے اگے ودھ رہئے آں ،تے ساڈاوجود اے“؛تے ایہہ پئی رب”سارےاں توں ودھ کے ،تے سارےاں دے نال ،تے تہاڈے سارےاں وچ اے ۔“لہٰذا،ایہہ بالکل درست اے پئی انسان نوں زندگی دے اظہار ےا مظہر دا تعین کرنا۔زندگی دے باجوں ،خطرے ےا بیماری ےا خاتمے دی زندگی۔ایس سائنسی سچائی اتے غور کرن لئی آزادی دے کامل قانون نوں ویکھنا اے،ایس قانون نوں سمجھنا تے ایہداطلاق کرنا اے جیہڑا انسان نوں بیماری تے عدم استحکام دے حتمی قانوناں توں پاک کر دیندا اے۔رب تے انسان دی ایس اصلی حیثیت دی پہچان کرسچن سائنس دی اساس اے۔سائنس وچ علاج ےا دعا،بیماری دے معاملے وچ،بوہتا ایس گل دا ادراک کرن اتے مشتمل ہْندا اے ،جداں پئی واضح طور اتے ،زندگی دے نال انسان دا اتحاد تے ہم آہنگ تے ناقابل تلافی ،تے ایہدے نتیجے وچ ناممکنات ،عقیدہ ےا ظاہری شکل نوں بچاؤنا ،عدم فعالیت ،سوزش ےا کسے وی قسم دی کمزوری ،اصل وچ بیماری اک غلط مفروضے دے ول راغب ہاؤن والی اک میسمریکی حالت اے جیہڑی زندگی مادے دے ول مائل کردی اے تے ایس وجہ نال مادی جسم نوں خوشی تے تکلیف ہْندی اے ۔ایہہ میسجزم ایس تسلیم دے نال توٹ گےا اے پئی رب نے اپنی بھلائی تے محبت وچ نا تے بیماری تے تے برائی کیتی اے تے نا ہی اوہ ایہنوں اپنی مخلوق نوں اذیت دین دی اجازت دیندا اے ۔ابدی زندگی،جدے وچوں صحیفیاں دے مطابق انسان اک شبیہہ تے مشابہت اے،واقعی تکلیف ےا خطرے وچ نئیں پے سکدا اے ۔زندگی کسے مخالف دی گل نئیں جان دی اے تے کوئی مداخلت نئیں جان دی اے ،پر بے ہنگم تے بے قابو ،انسان دے سارے وجود وچ چل رئی اے ،ایتھے تائیں پئی بیماری اتے قابو پایا جاہندا اے۔کسے نوں ”ہیکل“ہاؤن دی حیثیت نال اپنے آپ نوں روحانی طور اتے سوچنا،ایہدے توں بوہتی تعظیم ،بوہتی عقل،بوہتی مضبوط دعا دے علاوہ ایہہ وی آکھ سکدا اے پئی:”رب اپنے مقدس ہیکل وچ اے ،ساری دھرتی (خطا،برائی،بیماری)برقرار رکھے ایہدے سامنے خاموشی؟“

بیماری دا خاتمہ

جدوں مسیح یسوع دے کول ایہہ قانون نئیں سی ،تے ایہہ اصلیت ،جدوں اوہ اعلان کردے سی ،”میں تے میراابو اک ہاں۔“رب دے نال اوہدی وحدانیت دے احساس نے ایہنوں جیہڑی طاقت دا احساس دِتا ایہدے وچوں ،اینے برائیاں تے بیمارےاں دے اختےار دے نال گل کیتی جدے نال انسان دے وجود نوں ہوا ملدی اے ،تے اوہناں نوں اڑاؤن لئی تےار کیتا جاہندا اے ۔لوک مدد لئی ایہدے کول پہنچ گئے۔اک موقعے اتے اک فالج بند بندے نوں ایہدے یاراں نے لے لیا۔گھر پہنچے ،اوہناں نے چھت کھولی تے یسوع دے سامنے بیاچارے ،بیڈ نوں تھلے لمکا دِتا۔”پتر،“یسوع نے آکھیا،”تےرے گناہ معاف ہوگئے۔اٹھ تے اپنا بستر چک تے اپنے گھر جا۔“فوراً اوہ اٹھ کے اپنا کمبل چک کے سارےاں دے سامنے چلا گےا۔”جِتھے تکلیف پہنچی اوتھے پَج گےا ،“تے ایہہ اکثر ایہدے ولوں براہ راست کوشش دے باجوں،ظاہر ہْندا اے ۔اوہ لوک جیہڑے ایہدی موجودگی وچ آئے،ایہدی تقریر سن دے ےا بھیڑ وچ ایہنوں چھوندے ،اوہناں نے نویں امید تے طاقت پائی ۔اوہناں نے اپنی بھوک،جسمانی کمزورےاں ،پچھتاوےاں نوں بھلا دِتا۔اکھاں بند ہوئیاں تے اکھاں کھل گئیاں ۔تدفین دے ویلے ایہدے تین چیلےیاں نوں نماز دا احساس ہوےا

میں خواب نئیں منگدا ، خوشی نال نئیں لنگدا،

مٹی دے ایس پردے دا اچانک بدلہ نئیں لینا۔

بس اپنے فرشتہ دے خیالاں دے نال بھیجو ۔

افتتاحی اسمان

میرے وژن دی مدھمیت نوں دور کرن دے لئی۔

فیر ،روحانی احساس نوں تیز کرن دے نال،اوہناں نے قدیم نبی موسیٰ تے ایلیاہ نوں اپنے استاد دے نال گل بات کردے ہوءویکھیا ،تے ایہہ محسوس کیتا پئی انفرادی بندے تے عورتاں موت دے نام نال تجربے وچ ختم نئیں ہْندی اے ،بلکہ غیر مرئی مادی احساس نال پوشیدہ رہندی اے۔

مسیح یسوع

ہر بندا ،مجموعی طور اتے اگرچہ اوہ بظاہر ہو سکدا اے ،ایہدے وچ الٰہی دی کجھ چنگاری ہْندی اے ۔یعنی ایہہ آکھنا،کجھ حد تائیں اصلی ذہانت تے بھلائی اے۔ایناں سادہ لوک لوکاں وچ الٰہی نے ایس لا تعداد زندگی تے محبت دا جواب دِتا جیہڑی اوہناں دے استاد وچ بھری ہوئی سی ۔گہرے نوں گہرا جواب دِتا ۔اوہناں نے عکاسی دے نال ہی ،لامتناہی زندگی دی سنسنی تے طاقت نوں اپنی گرفت وچ لے لیا جیہڑی ایس اعلیٰ شخصیت وچ ڈوبی ہوئی اے جیہڑیاپنے مزاج دے مطابق اپنے آپ نوں انسان دا پتر ےارب دا پتر ااکھدا اے۔

یسوع نے اعلان کیتا پئی ایہ اوہ بندا نئیں اے جنے قابل ذکر کَم انجام دتے سی ،بلکہ ایہدے وچ وسن والا ابو،یعنی اصول ایہدے نال مادی حداں نوں ختم کرن لئی کَم کردا اے۔ایہدے کَم قانون دی خلاف ورزی دے نال نئیں ہوئے سی بلکہ روحانی قانون دے مطابق ہوئے سی جیہڑا ایہناںدے نال سمجھیا گےا سی تے دوجیاں دے نال قابل فہم سی ۔اوہ اینے ہی فطری تے ناگزیر سی جنا پئی اوہ ایہہ ظاہر کرن وچ نمایاں سی پئی روحانی انسان ،اصلی خود غرضی ،موتاں دے حملےاں دا ناقابل تلافی اے۔جیہڑا بندا اپنے آپ نوں اصول دے حوالے کردا اے اوہنوں گناہ،بیماری تے موت دی مہارت ملدی اے۔ایہہ اوتھے نیں ،ایہہ سچ نیں ،جیہڑا یسوع دے نویں عہدنامے دی سوانح حیات دے بارے وچ شکوک و شبہات رکھدے نیں ۔فیر وی کسے نوں کداں حق اے پئی جدوں تائیں اوہ یسوع دے نامزد اعمال اتے سوال چکے جدوں تائیں پئی اوہ خود ہی بے گناہ مردانگی دے درجے اتے نا پہنچ جاوے؟کون آکھ سکدااے پئی کامل انسان وچ کیہڑیاں صلاحیتاں رہندےاں نیں؟

عمل وچ سچائی

ایہداں یسوع نے اک پریشان حال جگ وچ راحت دی یقین دہانی کروائی اے ۔اوہنے بوہت لوکاں نوں خوشی ،ہمت تے اصلی آزادی دِتی اے جیہڑی دوجی صورت وچ مایوسی دا شکار سی ۔بوہت سارے اوہ نیں جناں نے انجیلاں دے مطالعے دے نال خود نوں مختلف مشکلاں دے بارے وچ اتھارٹی دے نال بولن لئی تےار کیتا اے جناں وچ گوشت دا وارث اے۔بیمار کمرے وچ امید دے نال زندہ ہو جاہندا اے جدوں اک پریکٹیشنر اتے سکون تے یقین دہانی کرہووندا اے کیوں جو اوہنے سچ توں پہلاں اک توں بوہتی واری درد نوں پِچھے ہٹدے ویکھیا اے!اوہ کیہ ڑی سچائی اے جیہڑی تکلیف دے خاتمے تائیں ایہنوں صریح تے غیر سنجیدگی دے نال اوہ شکار دا اعلان کردا اے؟اوہ زندگی ،ایہدی زندگی،رب اے،تے ایس وجہ نال طاقت تے توانائی تے ہم آہنگی نال کَم ایہدے وجود دی باطن تائیں اے ۔پئی بیماری،جیہڑی وی اید نوعیت اے،بوہتے توں بوہتا عارضی تے اجنبی اے ،تے اصلیت وچ اوتھے موجود نئیں،رب دی موجودگی لئی،قادر مطلق زندگی تے محبت ،بیماری دی موجودگی نوں ناممکن بنا دیندی اے۔ایہہ تے ایہداں دے کردار دی حیثیت نال،جدوں تائیں پئی اصلیت پسندی دے بجائے مصیبتاں دا اعتقاد اے۔تکلیف دا جعلی عقیدہ ایس گل دی تصدیق کرو گا،تے ایہدی اصلیت دا ادراک کرو گا پئی رب دی مثل وچ انسان ہمیشہ لئی بیماری دی پہنچ توں دور رہندا اے تے خطرہ ایہہ دشمن صرف انسانی عقیدے دے دائرے وچ جے موجود نیں،تے جدوں اوہناں نوں کسے بنیاد دے باجوں ےابنیاد دے وانگو سامنا کرنا پیندا تے چیلنج کیتا جاہندا اے تے اوہ انسانی تجربے دے میدان توں ریٹائر ہْندا اے ورنہ نئیں کر سکدے نیں۔سائنس وچ گناہواں تے بیمارےاںنوں ایس عمل نال ٹھیک کیتا جاہندا اے ۔تے ایہہ کیس قدر فخر دی کامیابی اے پئی اوہ ایس بندے توں الگ ہو جاوے،جدے توں اوہ لک کے رہندا اے ،تے سائنس دی طاقت نال ایہدی کوئی وی شے ثابت نا کرے۔ایہدے توں بوہتا کوئی خوش کن کامیابی نئیں اے جدوں تائیں پئی ایہہ ایس بندے توں برائی دور نا کرے جدے نال اوہ ناپاک ہو جاوے تے حق دے ہتھیاراں نال ایہدا خاتمہ ہو جاوے۔فیر وی ہر بندے نوں ایہناں دی کامیابی وچ،کٹ توں کٹ کسے حد تائیں ،ایناں کامیابیاں دی خوشی وچ وڑنا تے گناہ تے بیماری دی آخری فتح وچ شریک ہونا اے۔ کیوں جو اوہ گل تے برائی تے بیماری دی تصویر کشی کرن توں باز آسکدا اے۔اپنے ا´اپ تے دوجیاں اتے ،سوچ سمجھ کے،ایہدے اتے پابندی لاؤن توں باز آجاوے ۔ایہداں اوہ ایہناں دشمناں دی مدد نال فوری تے مستقل طوراتے پِچھے ہٹ سکدا اے۔انسانی خوف تے یقین نال عدم استحکام اوہ بوہتا عرصہ برداشت نئیں کر سکدے نیں۔تے دوجے پاسے اوہ بے خوف تے خطرے والے دشمناں دا مقابلہ کرن دی عادت نوںغلط تے ناگوار لنگی دے وانگو پیدا کر سکدا اے،تے ایہنوں پوری طراں ایہہ احساس ہو سکدا اے پئی اوہ غیر اصلی ،رب تے ایہدے انسان تے جگ توں نا واقف نیں۔صنعت تے تجارت دے جگ نوں کرسچن سائنس دی لوڑ اے۔فرض کرو پئی کوئی کاروبار تقریباً تحلیل ہاؤن تائیں بیمار اے۔کٹ توں کٹ اک ہدایت کار چوکن توں انکار کرسکدا اے۔اینے پہچان لیا پئی ایس انٹر پرائز وچ معاشرے وچ جائز حتیٰ پئی فائدے مند مقام اے،مطلوبہ ملازمت دی پیش کش تے لوڑ والی شیواں دی تےاری۔اوہ ہمت دے نال اصرار کردا اے پئی ایہداں دا ادارہ اصول دی تائید تے رہنمائی پاؤندا اے،تے ایس وجہ نال ایہدے وچ مقابلہ تے افسردگی دا طوفان غالب نئیں ہو سکدا اے ،تے ناہی داخلی تنازعات ےا نا اہلیت ایہدے ٹکڑے ٹکڑے ہاؤن دا کَم کر سکدی اے۔اوہناں نے آکھیا پئی غیر منطقی ذہن کاروبار دے انچارج ،آجر تے ملازم دوناں نوں اک جئی ہدایت کردا اے ،تے ایس وجہ نال الجھن تے غلطیاں ایس منصوبے دے صحیح نتیجیاں وچ وڑ نئیں سکدی ۔ایہداں انٹیلی جنس نوں احاطے وچےا تے کاروبار بچاؤن لئی لے آےا جاؤ گاےا ایہدے توں وابستہ بندےاں دی افادیت تے کامیابی دی کسے نویں صورتحال وچ رکھنا اے۔

موجودہ کاملیت

ایہہ سوکھی مثال،جناں نوں غیر معینہ مدت تائیں ودھایا جا سکدا اے ،ایہہ ظاہر کردا اے پئی کداں کرسچن سائنس ،اگرچہ خالصتاً آئیڈیلیسٹک ےا روحانی اے،پر روزمرہ زندگی دے حالاں نوں چنگا بناؤن لئی معاملے دے متعلق معملیاں اتے ایہدا اطلاق کیتا جا سکدا اے ۔اصلیت ایہہ اے پئی سائنس نوں ایہداں استعمال کیتا جا سکدا اے پئی اوہ ایہدی مضبوط اپیل دا سبب بن دی اے جیہڑی ایہدی معاشی تے معاشرتی پریشانیاں دے ضمن وچ جدوجہد کرن والے جگ لئی سخت جدوجہد کردی اے ۔چونکہ بندے تے قوماں کرسچن سائنس دی پڑھائی نوں قبول کردیاں نیں ،لوک اپنی حداں نوں چھڈ کے الگ ہونا شروع کر دیندے نیں ۔ایہدے توں بعد اوہ جگ نوں ایہداں نیڑے پہچاننا شروع کر دیندے نیں تے صحٹ ،فراوانی تے موقعے دا تصور کرنا شروع کر دیندے نیں جیہڑا انسان دا جائز پیدائشی حق اے ۔ایہداں بنی نوع انسان نوں ایس اخری کمال دی اک جھلک ملدی اے جیہڑی اصلیت دی خصوصیت کردی اے ،کیوں جو ایہہ اک دلیر بندا ہووے گا جیہڑا استدلال کرو پئی رب دی تخلیق کمال توں کٹ اے ۔

حیاتےات دا مننا اے پئی انسان نے زندگی دی اک کٹ ،آسان زندگی دا آغاز ،اک ناقابل فہم دور دراز دے ماجی وچ کیہ سی ،تے ساری عمر وچ مستقبل وچ ہن وی مدھم تے دور دور تائیں اک کمال دے حصول دے ول محنت کیتی گئی اے ۔الہیات ایہہ پڑھائی دیندی اے پئی انسان ن ے کامل شروع کیتا ،ایہدے توں بعد ہی نافرمانی دا سامنا کرنا پیا ۔تے ہن ایہدی سارےاں توں وڈھی تشویش ایس کمال نوں دوجی واری پاؤنا اے ۔کرسچن سائنس دا اصرار اے پئی روحانی انسان،سچی خودی،کدی وی کامل توں کٹ نئیں ،کدی وی ابدی زندگی توں کٹ نئیں سی ۔تے اوہ کمال انسان دی اصل حیثیت اے۔کمال مستحکم نئیں اے،زندگی تے عقل توں بوہتا کوئی نئیں ،جیہڑ ا بلاشبہ مستقل تے مستقل کَم وچ اے ۔جدوں یسوع نے ایہہ گل زور نال آکھی اے پئی،”میرا ابو ہن تائیں کَم کردا اے ،تے میں کَم کردا ہاں۔“آرام ےا تکمیل دی حالت ،مزید کَم دے باجوں ےا کھِلرن دی مسلسل صلاحیت ےا انچائی اتے چڑھنا ،ناقابل برداشت ہووے گی۔ٹینیسن دی ہلچل والی لائناں نوں پیرا فریس کرن لئی

انسان خواہش دا کوئی جزیرہ نئیں چاؤندا اے

انصاف پسنداں دی خاموش سیٹاں،

گولڈن گرو وچ ارام کرناےا باسکٹ کرنا

اک گرمی دے اسمان وچ؛

ایہنوں چلن دی اجرت داؤ ،تے

مرن لئی نئیں۔

تنویمی دائرے

جدوں ایہہ ےاد آؤندا اے پئی ذہن تے روح اے،تے ایہہ مننا ضروری اے پئی انسان،اصلی طور اتے ذہنی تے روحانی اے۔ایہہ رب دی ذات تے انسان دی وانگو اے پئی کمال دی پیش گوئی کیتی گئی اے ۔اعتراف اے پئی انسان مادی طوراتے حامل اے تے اوہ ناقص اے ۔ایتھے اوہ بندے نئیں نیں ،اک مادی تے دوجا روحانی ۔ جنہوں مادی انسان آکھیا جاہندا اے تے واقعی انسان نئیں اے،بلکہ انسان دا غلط بیان اے۔محدود احساس لئی خود محدود تے مادی،انسان تے جگ دا اک محدود تے مادی تصور اے۔لہٰذا سائنس دی عملی طور اتے ،موجودہ کمال،کامل رب تے کامل انسان دے آغاز اتے اصرار کرن دی اہمیت ،قطع نظر پئی جسمانی معنی ایہدے برعکس گواہی دے سکدے نیں۔اینی دانشمندی تے شکر گزار طریقے نال کرنا۔ایس ذہنی روشنی وچ ،جیہڑا نیک بندے دی اثر والی دعا اے ،بندا خود نال اصلی معنیاں وچ پاؤنا شروع کردا اے تے باطل نوں گوا دیندا اے ۔دوجے لفظاں وچ ،اوہ اپنی سختی تے کمزورےاں دا حصہ بناؤندا اے تے اعتماد تے آزادی دا بوہتا تجربہ کردا اے جیہڑا لازمی طور اتے ایہدا اے۔ایہہ اک ایہداں دی ذمہ داری اے جدے ول ہر بندا اپنے آپ نوں ہدایت دے سکدا اے ،واقعی جدے وچ ایہنوں اپنی راہنمائی کرنا پاؤ گی جے اوہ اپنی نجات دا کَم کرو گا۔خوف،خطرہ محدودیت ۔سارا ایس قیاس توں نکلدے نیں پئی انسان اک مادی مخلوق اے جیہڑا اک مادی جگ وچ آباد اے۔سارے اختلاف ،بیماری ،حادثے میسری دائرے دی غیر حقیقتاں نیں جدے وچ انسان تے شیواں نوں مادی سمجھیا جاہندا اے ۔دوجے پاسے آزادی تے حفاظت دا،روح دے انسان نوں یقین دلایا گےا اے پئی روح دے غیر رکاوٹ والے دائرے وچ آباد اے۔تے اصلیت وچ ہر بندا روحانی اے۔۔روحانی انسان لئی کوئی خطرہ تے رکاوٹاں نئیں ہو سکدیاں نیں ،پر کجھ سیکیورٹی تے ناقابل برداشت وجود۔ایہہ سچائی اے جیہڑی ایہدی حفاظت کردی اے جیہڑا ایہنوں تباہی تے بربادی دا احساس دلاؤندا اے۔

مادی علامتاں

ایس گل دی تصدیق کرنا پئی انسان تے جگ واضح طور اتے روحانی نیں ،مادے دی صداقت نوں چیلنج کرنا اے۔فیر وی مادے دی اصلیت اتے سوال کرنا،پاویں اوہ جسم وچ ہووے ےا بیرونی جگ وچ،انسان دے وجود ےا ایہدے وجود ےا ایہدے وچ موجود شیواں اتے سوال نا کرے۔صرف ایہناں دے بارے وچ ساڈے تصور دی درستگی اتے سوال کرنا اے۔گل ایہہ اے پئی ،لگدا اے پئی ایس تکمیل آمیز مادے نال ساڈی شیواں دا محدود احساس اے۔ایس لئی معاملہ تصرف کرن وچ،اسی کسے ہستی دا مقابلہ نئیں کر رہئے بلکہ غلط تصور نوں درست کر رہئے آں۔تے اسی روحانی معنویت دے لئی حدود جسمانی احساس دے تبادلے دے نال ایس تصور نوں درست تے غیر محدود مادے نوں اپنی پسندیدہ ترین روشنی وچ پاؤندے ہوئے ،اسی آکھ سکدے آں پئی ماظر ،درخت،پرندے،ےا انسان وچ جسمانی معنویت نوں مبہم طور اتے کیہ وکھیا جاہندا اے اوہ اصل نئیں بلکہ سچائی تے اصلی دی علامت اے۔تے جدوں جسمانی احساس روحانی احساس نوں حاصل ہْندا اے تے علامتاں غائب ہو جاہندیاں نیں تے اصلیت دا رےاستی ڈھانچہ ظاہر ہْندا اے۔لہٰذا نصیحت دی طاقت ،”ایہہ ذہن تہاڈے وچ رہئے جیہڑا مسیح یسوع وچ وی سی۔“ایہدے توں بعد ایہدے نال ہاؤن والی حد تے تکلیف دے نال مادیت انسانی تجربیاں تو ں دور ہو جاؤ گی۔جسمانی معنویت ےا غیر منحرف انسانی ذہنیت نوں ختم کرن لئی،جگ بے چین ہو سکدا اے۔اک ایہداں دی تھاں جِتھے تنازعات تے نجکاری عروج اتے اے۔روحانی معنیاں وچ،جگ اسمانی روشنی وچ ملحق اے۔امنتے خوشی دے تھاں تے بلا تعطل افادیت۔ساڈے اج دے ویچ موجود اوہ لوک نیں جیہڑے بعض ویلے ایس نویں دھرتی تے اسمان د ی جھلکیاں عین مطابق پاؤندے نیں جِتھے یسوع نے ایہنوں واقع کیتا سی۔کیوں جو اوہنے ایہہ نئیں آکھیا،”رب دی بادشاہی تہاڈے اندر اے۔؟“

روحانی شعور

عملی بندا روحانی شیواں نوں بصیرت تے پرچھاواں سمجھندے ول مائل اے ،تے مادی شیواں اتے ایہناں دا بھروسہ رکھنا اے،کیوں جو ایہناں دا اکھنا اے پئی اوہ مبہم تے جانن والے نیں۔فیر وی،اوہ کداں نیں ،کداں دی گل،ٹھوس تے جانن والی گل اے ،ایس لئی ےا کسے لئی،سوائے شعور دے۔شعور انتہائی تصدیق شدہ مادے پرست نوں اوہ سارےاں شیواں دس دا اے جیہڑا اوہ سوچ دا اے پئی اوہ معاملے دے بارے وچ وی جان دا اے۔ایہہ انسانی شعور لئی اے پئی لوہا سخت اے،سارے جگ وچ،شیفودیل پیلے رنگ دا،تیز مدہوشی ،جسم بھاری ،دل خوش تے بندا مہربا۔شعور دے باجوں کوئی شکل ،رنگ،کوئی آواز،بے خودی ،کوئی زندگی ،کوئی جگ تے کوئی بندا نئیں ہْندا سی۔انسان،جیہڑے جسمانی وجود توں اوہ ظاہر ہْندا اے ،واقعتاً الٰہی شعور دا انفرادیت اے۔پر شعور پوری طراں روحانی نئیں ،مکمل طور اتے چنگا نئیں،بلکہ روحانی تے مادی امتزاج ،چنگے تے برے نوں ملاؤندا اے ۔تے انسان راستبازی تے گناہ ،صحت تے بیماری ،زندگی تے موت دے مابین خالی ہْندا اے۔تاں پئی شعور،مادے وچ پر اسرار تے عمل وچ چھیتی،اک لمحے وچ بندے دی گہرائیاں نوں آواز دیوے تے دوجے وچ مسیح دی بلندیاں نوں چھڑھاوے۔فیر وی،انسان وچ ےا شعور وچ جیہڑی وی شے مادی ےا بشر ویکھدا اے اوہ صرف بظاہر غیر معمولی اے،ناپئی اصلی ۔اوہ شعور جیہڑا مادے تے موتاں دی شہادت دیندا اے اوہ جھوٹا تے اوکھا اے ۔تے اگرچہ باطن توں ایہہ اصلی شعور نال وابستہ ہو سکدا اے ،دونے گرمی تے سردی توں بوہتا چھون ےا امتزاج نئیں کر سکدے نیں۔

مسلسل شعور

زندگی تے عقل نے ہمیشہ اظہار پایا اے،تے ہمیشہ اظہار پاؤ گا۔تے ایہہ اظہار انسان،انفرادی روحانی شعور اے۔لہٰذا انسان دن دے شروع ےا برساں دے اختتام دے باجوں،رب دے نال شریک رہندا اے۔زمانے دے آغاز وچ نئیں بلکہ اصول وچ رب نے انسان نوں پیدا کیتا اے ۔لہٰذا ،جے مادی وجود دی غلطی نوں ختم کیتا جاہندا اے تے ،ایہہ ویکھیا جاؤ گا پئی پیدائش تے موت انسان لئی اکو جئے طور اتے نا معلوم نیں۔ایس لاحق سچائی وچ خوف دے ازالے نیں ۔ایہہ نام نہاد انسان اے،نفس دا باطل مادہ احساس اے ،جیہڑا ایہداں لگدا اے پئی آنسو واں دی ایس وادی وچ پیدا ہوےا اے تے ایہدے وچوں مردا ویکھدا اے ۔تے ایہہ جھوٹا احساس ایہدے پِچھے پے جاؤ گا جیہڑا خود نوں اصلی معنیاں وچ پاؤ گا تے ثابت قدمی توں ایہنوں برقرار رکھو گا ۔مادی شعور کدی کدی ختم ہو سکدا اے ،جداں جدوں کسے بے ہوشی دا انتظام کیتا جاہندا ہووے ےا حادثہ ےا بیماری بندے نوں پِچھے چھڈ دیندی اے ۔ایہہ ودھدے ہوئے سالاں دے نال کمزورےا ختم ہو سکدا اے ،تے آخرکار ایہدا خاتمہ ہو سکدا اے۔جے کسے دے مشاہدے وچ ایہناں لنگدے مظاہرےاں دے علاوہ مزید توسیع نئیں کیتی جاہندی اے تے،کوئی ایہہ نتیجہ اخذ کر سکدا اے پئی انسان فانی اے تے اوہ بندا قبر توں ختم ہندا اے ۔تے فیر وی ،جے مادی شعور دا پورا ڈھانچہ تحلیل ہو جاہندا اے تے ،روحانی شعور د ی عظمت ساخت باقی رہ جاہندی ،جیہڑی عقل دے وانگو،لازوال نال ابدی تائیں اے ۔روحانی شعور پیدائش توں پہلاں دے وانگو یقینی طور اتے موت توں بعد برقرار رہندا اے ۔واری واری یسوع وجود توں پہلے تے نال نال مستقبل دے وجو د دا وی حوالہ دیندا اے ۔”باپ،“اوہنے دعا کیتی، ”اپنی ذات دے نال میری شان نال ایس تسبیح نال جلال کرو جیہڑا میں جگ دے ہاؤن توں پہلاں ہی تہاڈے نال سی۔“تیز،”میں ابو وچوں نکلیا ہاں،تے جگ وچ آیا ہاں۔اک واری فیر ،میں جگ نوں چھڈ کے ابو دے کول جاہندا ہاں۔ایس فطرت وچ اصلی شعور بے ہوش نئیں ہو سکدا ۔ایڈیسن آکھدے نیں:

ستارے ختم ہو جان گے ،سورج خود

عمر دے نال مدھم ہو جان ،تے قدرت سالاں وچ ڈوبن ۔

پر تسی ہمیشہ دی جوانی وچ پھل پھولوں گے،

عناصر دی جنگ دے وچکالے،

مادے دی بربادی،تے جہاناں دا کریش۔

حیوانی مقناطیسیت

انسانی شعور اک ایہداں دا شعبہ اے جِتھے سارے اصلاحی تے اصلاحی کَم کرنا چاہیدا ۔ایہہ اے پئی خوف تے لاعلمی ایس بھوت نوں بیجوں گی جدے نال بیماری تے نا امیدی پیدا ہْندی اے ۔تے ایہہ اوہ تھاں اے جیہڑا جانوراں دی مقناطیسیت دے ایہناں اجزاءتے یاراں ،برائی تے موتاں دی عملی طور اتے نا صرف امن تے خوشی دی خاطر بلکہ صحت تے لمبی عمر دی خاطر ،ذہانت تے نڈر طریقے نال جڑ نال کھڑ کر رہنا چاہیدا۔ذہنی مزاج اتے جسم دا رد عمل اینا ہی ناگزیر اے جنا پئی ایہہ واضح اے ،شعور لئی جسم دا معمار تے بلڈر اے تے نا صرف عمارت دا منصوبہ بناؤندا اے بلکہ ایہدے وچ مادے نوں وی پیش کردا اے ۔خود غرض ،خوفزدہ ،شیطانی سوچ کاؤنکا نوں تاریک تے رنگ بدل دیندی اے ،پر ایہہ عمل انہضام وچ وی رکاوٹ پاؤندا اے،ساہ نوں دھبدا اے ،ہر جسمانی کَم نوں روکدا اے ۔تاں پئی ایہہ حیاتےاتی اعتبار نال سچ اے پئی جیہڑا بندا عادت توں نفرت انگیز ،خوفناک خیالاں نال لطف اندوز ہْندا اے،جدوں اوہ محبت ،شکرگزاری ،عظمت تے شوق نال شہادت پا سکدا اے تے اوہ لفظی طور اتے ادھا دن باقی نئیں رہندا اے۔

صرف روٹی ہی نال نئیں

بہتات دی موجودگی وچ غربت واقعی وچ اک غریب تنازعہ اے۔ہن چونکہ ذہانت نے ایہداں دی مشینری تےار کیتی اے جیہڑی جسمانی مشقت نوں ختم کر دیندی اے پر انسانیت حیرت والی اے تے فرصت نئیں جان دا اے پئی فرصت دے نال کرنا اے۔ہن وی ایس وسوسے دی زد وچ آکے پئی انسان نوں روٹی دے پسینے نال اپنی روٹی کماؤنا ضروری اے ،لوک کھودن لئی کھائی ےا جوڑن لئی کالم لبدے نیں۔تے اوہ ایہناں مشیناں دے خلاف جنگ کرن گے جنا ں نے اوہناں نوں اپنی دھوکہ دہی توں پاک کر دِتا اے ۔لہٰذا اج دا جگ ،جیہڑا شاید امن تے فراوانی دی تھاں ہووے،ثقافتی تے روحانی نشو ونما دے نال انسان دا سارا وڈھا پیشہ ،پیش ہونا، خطرے دی گھنٹی بن گےا اے تے چاؤندا اے ۔ہن تائیں ایہہ نتیجہ ختم نئیں ہوےا اے ،کیوں جو پیداوار دے معجزے دے کَم دے مقابلے وچ شاید ہی بوہتا کَم ہووے ۔ایہہ جگ نوں راحتاں تے آسائشاں نال بھر سکدا اے جدوں پانی سمندر وچ چھا جاہندا اے۔کیہ اسی سارے وچ انسان دے اقتدار دے آؤن دا اشارہ نئیں رکھدے آں؟ اوہ ذہانت جِنے تقریباً معجزانہ طور اتے ایجاد نوں تیز کیتا تے بندےاں نوں سختی نال آزاد کیتا ،کیہ اسی ایہدے اتے بھروسہ نئیں کر سکدے آں پئی اوہ کوششاں دے ایہداں دے اعلیٰ تے امیر تر شعبیاں وچ لے جاوے جِتھے کَم نا ہاؤن دے برابر تے شاندار طریقے نال نتیجہ خیز اے؟ لیبر ،اپنے پرانے معنی وچ،اپنے اختتام نوں نیڑے اے،آؤ امید کردے آں پئی ؛پر دوجے پاسے ،آؤ اسی ایس اصلیت نوں نظر انداز نئیں کریئے پئی رب دا نمائندہ ہاؤن دے ناطے انسان متحرک ہاؤن دے بجائے دوجی صورت وچ نئیں ہو سکدا اے ،تے ایہہ کَم تے کاروبار ،جیہڑا ہن تائیں جانیا جاہندا اے ایہدے توں کِتے بوہتا چنگا اے ،جیہڑا ویکھن دے لئی وژن رکھدے نیں۔تے بندےاں دے کول ایہہ نظارہ ہن تائیں اے جدوں تائیں پئی اوہناں نے ایہہ عقل مسیح وچ رہن والے ذہن نوں اپنے اندر رہن دِتا۔ایس عقل دے کول جگ دی پریشانیاں دا حل اے ۔ایہدے توں فرار دا اک راہ اے۔اسی خود ہی کٹ انحصار کردے ہوئے تے شکر گزار طور اتے سمت دے ول مائلڈ دے ول رجوع کردے نیں تے ،اسی اعتماد دے نال ایس راہ تے حل لبن دی توقع کر سکدے آں ۔ایہدے توں علاوہ ساہنوں محفوظ طریقے نال ایہہ اعتراف کرنا چاہیدا پئی عوامی امور وچ ساڈے رہنما واں نوں ربی انٹیلیجنس دستےاب اے تے اوہناںنوں دن دے لا تعداد حالاں دے مساوی انداز وچ ملبوس کپڑے پاؤنا اے۔ایہہ ویلا سازی ےا ےارانہ تنقید دا نئیں بلکہ ایہناں لوکاں دا ہتھ تھامن دا ویلا اے جیہڑا اسی اپنی ذمہ دارےاں نوں قبول کیتا اے۔اصلیت ایہہ اے پئی،مادیت پرستی وچ گھومن پھرن دے کئی سال بعد اسی وعدہ شدہ سر دھرتی دے نیڑے پہنچ رہئے آں۔صدیاں دی نجکاری دے بعد جدوں عبرانی ،کنعان دی سرحداں اتے پہنچے سی تے،اوہ وڈھے تے اگے دے قلعیاں والے شہراں دی افواہاں دی وجہ نال ماےوس ہو گئے سی۔ایس لئی اوہ بیا بان وچ بدل گئے ،جَتھے اوہ چالیس سال بھٹک رہئے سی۔ایہدے توں بعد ،ہور وی جرأت مندانہ صلاح مشورے دیندے ہوئے ،اوہناں نے ایس علاقے نوں حاصل کرن لئی مارچ کیتا جِنے اوہناں توں حلف لیا سی۔اج ساڈے نال عارضی الجھن پیدا ہو سکدی اے،پر جدوں اسی ایہدے نال اگے ودھن گے ”جدی موجودگی روشن ہووے گی ،جدی موجودگی سارے تھاں اتے قبضہ کر لیندی اے،ساری تحریک ہدایت نامہ“،یریحو دیاں پرانیاں کنداں دے ڈگدیاں ای افسردگی تے تنازعے دا خاتمہ ہووے گا۔

حدوں باہر حیاتی دی طاقت

فرضی چیلا

نسل دے تصور توں کِتے بوہتا پڑھائی بوہتی طاقتور اے جیہڑی جگ دی تخلیق تے انسا ن دی منزل مقصود نوں ہدایت کردی اے ۔پرانے لوک دیوتا نوں اک بزرگ یا بادشاہ دی حیثیت نال سوچن دے ول مائل ہندے نیں ۔اوہ دن دی ٹھنڈی حالت وچ باغ وچ چلدا اے۔اوہ اپنے ریوڑ دے وانگو پانی دے ول جاندا اے ۔زمین اوہدے پیراں دی منزل اے ،اسمان اوہدا تخت اے۔اگرچہ کلام پاک دے ایہہ لفظ ،لفظی طور تے لئے گئے ،رب نوں انسان جداں یا بادشاہ دی حیثیت نال پیش کردے نیں،شاعرانہ طور تے اوہ رب دی کدی وی نا ہوون والی موجوددگی نوں غیر منقول اصول دے طور تے اشارہ کردے نیں۔تاں پئی عبرانی ادب دے شروع ہی وچ اک سپریم دے بارے وچ بوہت اہم گل ایہہ اے پئی اوہ جسمانی شکل اختیار کرن لئی بوہت وڈھا اے،تے اوہدی مخلوق توں انتقام لین لئی وی احسان مند اے۔اک ایہداں دی ذات جیدے بغیر روشنی تے محبت دے باغ ضائع سی تے انسانی حیاتی بے مقصد سی۔دیوتا دا ایہہ بے نظیر تصور ،ہولی ہولی عبرانی ثقافت دی ترقی دے نال ہولی ہولی واضح تے کھِلر دا ہوئیا،مسیح یسوع دے سامریہ دی عورت دے ایس اعلان وچ ،”رب روح اے۔“اوہ ایس ویلے ےروشلم تے ناصریت دے وچکالے پہاڑاں وچ جیکب دے کھوہ دے نال گل کر رہئے سی۔اوہ یہودیہ توں شمال وچ اپنے آبائی علاقے گلیل دے سفر اتے ارام کرن لئی اوتھے رک گیا سی۔اوہ نیڑے والے شہر توں پانی کھِچن آئی سی ۔مقدس شہر دے ول لمبی سڑک دا تعین کردے ہوئے ،فیر اوہ پتھریلی پہاڑی دے اْپر جِتھے اوہ بیٹھدے نیں ،اْوہناں نے آکھیا :”ساڈے آباو اجداد ایس پہاڑ وچ پوجا کردے سی ۔تے تسی آکھدے آں پئی یروشلم وچ اوہ تھاں اے جِتھے لوکاں نوں عبادت کرنی چاہیدی ۔“اوہناں نے جواب دِتا ،”تسی نا تے ایس پہاڑ وچ ،نا یروشلم وچ ابو دی عبادت کرو ۔“”رب روح اے ؛تے جیہڑے لوک اوہدی عبادت کردے نیں اوہناں نوں روح تے سچائی دے نال اوہدی عبادت کرنی چاہیدی۔“ایہداں دی تعلیم دے پیش نظر ،عہد نامہ نویسیاں لئی روح،حیاتی،محبت دی حیثیت نال رب دی گل کرنا فطری سی۔تے کٹ ودھ یقینی طور تے اوہناں نے ایہداں کیتا ۔چنانچہ مسیحی مذہب دے تصور دی بنیاد اتے سی جیہڑی انسانیت دے بجائے غیر منقول اے۔ایہہ روشن خیال تصور بوہت ہی اہمیت دا حامل اے ۔ایدا مطلب ایہہ اے پئی ،انسانی وجود دی حداں تے خطرے فرضی نیں،کیوں جو جے اوہ اصلیت وچ ہندے تے اوہ عقل تے حیاتی دی حکمرانی تے مستقل مزاجی اتے تنازعہ کردے۔بائبل نے زمانے نال ،اپنی اعلیٰ تقویت وچ ایہہ اعلان کیتا اے پئی رب روح اے تے انسان تے جگ روحانی نیں ،تے کئی صدیاں توں وی لوکاں نے بائبل نوں اپنی حیاتی دا چارٹ تسلیم کیتا اے۔صحیفیاں نے رنگین مشرقی منظر کشی وچ جیہڑا کجھ پیش کیتا اے ،میری بیکر ایڈی نے ایس واقعے دی براہ راست غیر واضح زبان تے منطق اتے لوہ پائی۔اوہنے ہور کیتا۔اوہنے روز دی حیاتی دے معاملیاں دے سلسلے وچ اپنی اعلیٰ آئیڈیلزم نوں جھومیا،تے ایہداں یسوع دی ہدایت نوں انسانی پریشانی نوں دور کرن لئی فوری دستیاب کر دِتا۔بیماری تے خطرے دی اک غلط فہمی وچ ایناں دی اساس اے پئی انسان تے جگ مادی نیں۔لہٰذا ایہہ اوہ عقیدے نیں جیہڑے انسان تے جگ روحانی ہوون دی تفہیم توں مٹ جاندے نیں۔روح دے انسان لئی روح دے غیر رکاوٹ والے دائرے وچ ،کوئی خطرہ نئیں ہو سکدا اے ،صحت لئی کوئی رکاوٹ نئیں اے۔ایہداں ایہہ ویکھیا جاندا اے پئی بیماری مادی حالت دے بجائے ذہنی اے،اصلیت دے بجائے ظاہری شکل؛تے ایہداں ایہہ گل واضح اے پئی سوچ وچ اصلاح ،ذہنیت دا اک روشن خیالی،چنگی صحت تے لمبی حیاتی وچ بیرونی ہو جاووےگی۔لا محالہ انسانی ذہنیت دی تبدیلی دا نتیجہ انسانی جسم دی تجدید ہووے گا۔تے ایہہ تبدیلی یقین دے نال کیتی گئی اے،جیہڑا وجوددی اصلیت نوں قبول کردا اے تے فریب دہ علامت نوں مسترد کردا اے۔ایناں حقاں نوں قبول کردا اے پئی جگ سلامتی دا اک مقام اے تے ایہہ پئی انسان رب دی نامی لازوال حیاتی دا اک پکا اظہار اے۔

رویہ تے جذبے

ایتھے ایہہ امر قابل غور اے پئی انسانی جسم ،بہر حال ،انسانی عقل دا اک حصہ اے۔لہٰذا ایس مزاج تے جزبیاں نال حساسیت ۔الارم ،غصہ ،افسردگی ،جداںپئی ہر بندا تسلیم کردا اے ،صحت اتے غیرمنفی رد عمل دا اظہار کردا اے۔جبکہ ایمان،امید،اعتماد اک سازگار ردعمل نوں جنم دیندا اے۔اصلیت ایہہ اے پئی جسمانی ذہنی اے،ایہدی وضاحت کردا اے پئی ایہہ ذہنی علاج دا جواب کیوں دیندا اے۔اصلیت وچ ،منشیات دا اثر کسے موروثی خوبی اتے اعتماد کرن دے بجائے ایہدے اقتدار اتے یقین ،یا اعتماد اتے منحصر ہندا اے۔عالمگیر توقع سمجھی ہوئی توانائی فراہم کردی اے جدوں کوئی بندا بلاجواز دوائی لیندے نیں۔ واری واری مسز ایڈی اتے ایہہ اعلان کردی اے پئی رب مائنڈ ،لائف ،پیار ،اصول اے ،تے اپنے اعلان نوں معقول تے وحی دے نال مضبوط کردا اے۔ایہدے توں بوہتا دلبر داشتہ کوئی اعلان نئیں کیتا گیا ۔ایہہ جگ وچ پائے جان والے انتشار تے عارضے نوں ختم کرن دا اک قانون اے۔سارے وسیع جگ وچ ،صرف اک ہی حیاتی اے تے اوہ حیاتی جیہڑی بے حیاتی تے بے مرض اے جداں پئی حیاتی ہوونی چاہیدی ،انسان دی حیاتی اے۔واقعی اصلی بندا ہی ایس حیاتی دی ٹھوس نمائندگی اے ۔ایہہ سچائی اے جیہڑی آزادی دا باعث بن دی اے۔

زمینی دھرتی دے بارے

قدیم طور تے عبرانی انسان نوں مادی بشر دے طوراتے منن وچ بوہتا تدارک کردے سی ۔ایناں دی دوڑ غیر معینہ مدت تائیں برقرار راو گی، اوہناں نوں راضی کیتا گیا،پر ایہدے انفرادی ممبر گھاس دے وانگو سی۔ایہدے باوجود جدوں تائیں نوکری تے استثنیٰ نوں انسان دی روحانیت تے استحکام دی کدی کدی یقین دہانی کرنی پیندی اے ایلیہو نے استدلال کیتا،”انسان وچ اک روح اے ،تے رب دا الہام اوہناں نوں سمجھ دیندا اے۔“”رب تہاڈا رب تیری حیاتی تے تیرے دناں دی لمبائی اے ،“موسیٰ نے اپنے پیرو کاراں نوں اعلان کیتا۔

صدیاں توں بعد مسیح یسوع ایس مسئلے نوں وڈھے پیمانے اتے ملیا۔لیوک ،ایس دلکش انداز وچ جیہڑی ایہدی خوشخبری نوں ادب دی خوبصورت کتاباں وچ شامل کردا اے ،کہانی سناوندا اے۔یسوع اوتھوں تغیر پاون توں فوراً بعد ہی شمالی ملک توں یروشلم جا رہئے سی۔کجھ سامری باشندے ،جناں دے علاقے توں اوہ لنگدا اے،جدوں اوہناں نے ویکھیا پئی اوہ کِتھے بندھیا ہوئیا اے تے اوہنوں اپنے پِنڈ وچ جان توں انکار کر دِتا ۔جیمس تے یوحنا ،چیلیاں نے ،جیہڑے ب چینی لئی پہلاں ہی اوہناں لئی،”پتراں دی گرج “دا لقب پا چکے نیں: ”اے رب،کیہ تسی چاوندے آں پئی اسی اسمان توں اگ بھڑکائےے تے اوہناں نوں ہلاک کر دئی اے؟“اوہناں نے جواب دِتا ،”تسی نئیں جان دے پئی تسی کداں دے روح دے مالک واں۔“یسوع نے روح دے کیس طریقے نال ایہہ اشارہ کیتا پئی انسان اے ؟ ظاہر اے ایس پیار دے ابرے وچ جیہڑی بے چینی تے گھمنڈ تے تلخی نوں نئیں جان دا اے۔ ایس عقل نوں جیہڑا بندا کامیابی تے افادیت دی قابلیت نال دو چار کردا اے ۔ایس حیاتی دی جیدے لئی خطرے دی گھنٹی تے بیماری تے عمر تے تحلیل اجنبی نیں۔ایتھے تائیں پئی رب دی تخلیق دا روحانی تے ابدی بندا اے ،جداں پئی زمین دے متکلم انساناں توں ممتاز اے۔

معذوری توں استثنا

مسیح یسوع خود توں دعوے کرن اتے راضی نئیں سی۔اوہنے اپنی تعلیم دےنال انسان دے معذوری نال استثنیٰ دے واضح مظاہرے کیتے۔کدی اوہ پہاڑاں دے کنارے پڑھاوندا سی، تے کدی یہودی عبادت خانیاں وچ،جدوں اوہ ملک دے آلے ودالے چل رہیا سی ۔سبت دی صبح جیہڑے عبادت خانے وچ اوہ وڑھیا اوہدے وچ اک بند ا مرجھایا ہوئیا سی ۔اتفاقی طور تے نئیں،کیہ ایہہ سمجھیا جا سکدا اے ،کیہ ڈرامائی انداز لئی ایتھے اسٹیج تیار کیتا گیا سی ۔اک پاسے ایہہ سکڑیا ہوئیا بندا بیٹھیا جدی حیاتی دا احساس ادھورا ،پیچیدہ سی۔دوجے پاسے یسوع حیاتی دے بارے وچ ہوش وچ کھڑا سی،جداں پئی حیاتی واقعی اے، غیر متحرک تے بے ضا بطگی ؛فریسیاں دی جماعت وچ ،اوہناں دے دل نفرتاں نال بھرے ہوئے ،ایہہ ویکھدے رہئے پئی آیا اوہ بدعنوانی دی بیماری نوں شفا داو گا ،تے ایہداں اوہنے اپنے اْپر لائے گئے الزاماں وچ سبت نوں توڑ دِتا اے۔یسوع ایس صورتحالنوں مد نظر رکھن تے عملی قدماں دا فیصلہ کرن وچ بوہتی دیر نئیں لائی سی ۔اک ہی لمحے وچ اوہ دونے دیوانیاں دی سوچ نوں کٹ داو گا جِنے اینوں مار دین دی سازش بنائی سی،اوہ خوفزدہ یا مسمار سوچ نے بندے نوں معزور کر دِتا سی۔ایس بندے نوں اوہنے آکھیا،”کھڑا ہو جا“۔ایس تھاں دے کشیدہ ماحول وچ ایہ سوکھا نئیں سی ،پر احساس بدقسمتی پیدا ہوئی تے اگے آگیا ۔فریسیاں اتے نظر پاوندے ہوئے ،یسوع نے مطالبہ کیتا :”کیہ سبت دے دن چنگا کرنا جائز اے یا برائی؟جان بچاون لئی ،یا مارن لئی ؟“ایدا مقصد بچاونا سی ۔اوہناں نوں ،تے اوہنے اوہناں نوں اوہناں دے افکار وچ پڑھیا ،تباہ رن لئی۔اوہ کوئی جواب نئیں دے سکے۔فیر ایس بندے نوں اوہنے آکھیا ،”اپنا ہتھ کھِچنا ۔“اوہنے منیا ۔تے ہتھ دوجے دے وانگو سی ۔

معجزے ظاہر ہوئے

صحیفیاں نوں لبن دی پڑھائی دے نال مسز ایڈی نوں روحانی قانون دا ادراک ہوئیا جیہڑا یسوع نے انسانی تکلیف نوںدور کرن تے انسانی حداں نوں توڑن وچ مدد کیتی۔اوہنے یسوع دے شاندار کارنامیاں نوں معجزے دے زمرے توں باہر لے کے سائنس دے زمرے وچ رکھیا ۔مزید برآں ،اوہنے یسوع دے وانگو بیماری توں شفاءدے نال ایہدی دریافت تے نتیجیاں دی تصدیق کیتی،جداں پئی خالص روحانی ذرائع نال اے۔ایہدی تحریراں دے طلباءاج وی ایہداں کر رہئے نیں ۔اصلیت،ایس زمانے وچ لوک سائنس تے صحت تے دیگر کرسچن سائنس دے ادب نوں پڑھ کے ،کرسچن سائنس چرچ دی خدمتاں اتے حاضری دے کے،یا کرسچن سائنس لیکچر سن کے ہر قسم دی مشکلاں توں شفاءپا رہئے نیں۔پچھلے سٹھ سالاں وچ کرسچن تحریک دی ترقی قابل ذکر رئی اے ۔ایہدے نال بد نظمی نے یاری تے تعریف نوں تھاں دِتی اے۔سائنس دی نشو و نما تے اثر و رسوخ دا اندازہ لاوندے ہوئے ،کسے نوں گرجا گھراں دی تعداد تے چرچ دی خدمتاںوچ شرکت کرن والے بندیاں دی مدد توں باز نئیں آونا چاہیدا۔کیوں جو کرسچن سائنس نے ہن عالمگیر شعور نوں ایس حد تائیں محدود کر دِتا اے پئی کٹ توں کٹ مغربی جگ وچ،ہر تھاں دے لوک گل کر رہئے نیں،ہاں،مشق کر رہئے نیں ،ایہہ چنگے توں چنگے سائنس دے بغیر ایہہ معلوم ہوئے پئی اوہ ایہداں کر رہئے نیں ۔شاید اوہناں نے ایہدی نصابی کتاب سائنس تے صحت کدی نئیں پڑھی ہووے۔ممکنہ طور تے اوہ سائنس والی شے نوں مسترد کر دین گے۔فیر وی اوہ ایس پڑھائی اتے زور دے رہئے نیں تے ایہدے فائدیاں توں لطف اندوز ہو رہئے نیں ،تے ایہہ کسے حد تائیں کٹ نئیں ۔

حوصلہ مندی دی اک مثال

کجھ یاراں دی مخالفت وچ کسے معمولی معاملے وچکسے دے اعتقاداں دا دفاع کرن لئی ہمت دی لوڑ ہندی اے ،واقعی بوہت سارے لوکاں دے کول ۔پر کسے اک لئی ساری انسانیت دے سامنے کھڑا ہوونا تے ایہدے اعتقاد اں نوں چیلنج کرن لئی ۔مذہبیات تے پیتھالوجی دے بنیادی امور وچ ایہدی یقین دہانیاں نوں برقرار رکھنا ۔مثال دے طور تے،جداں پئی مسز ایڈی نے اک کَم کیتا اے ،بیماری تے برائی دی غیر اصلیت ۔اک انتہائی غیر معمولی حکم دی لوڑ اے ہمت نے کرسچن نوں کھلارن لئی کرسچن چرچ اپنے ادوار تے دیگر آلیاں دے نال قائم کیتا ۔ایہداں کرسچن سائنس نوں قابل عمل ،پائیدار فاونڈیشن اتے رکھن وچ اوہناںنے ذہانت ،وسیلے تے تقدیس دی اک ڈگری استعمال کیتی جیہڑی پورے جگ دے لوکاں دے سوچن دی ستائش بن گئی اے۔یسوع دے رنگا رنگ کیریئر دا کوئی وی واقعہ ،ایس فریکوئنسی

توں بوہتامتاثر کن نئیں سی جیدے نال ہی اوہنے نماز دا سہار ا لیا سی تے ایہدی اہمیت جدی وجہ نال اوہنے ایدا اعتراف کیتا سی۔دعا،جداں پئی مسز ایڈی ہر موڑ اتے اصرار کردی اے ،شفاءیابی دا کرسچن طریقہ اے۔محض درخواست دی دعا ہی نئیں ،دعا لئی جامع اے۔ایہدے وچ خواہش تے درخواست وی شامل اے ،پر ساریاں توں ودھ کے ایہہ پئی دعا دے طور تے کسے بندے نوں بیماری دی کمی نال کڈن،افراتفری دے رجحان نوں ختم کرن،یا دوجی صورت وچ ایہدی نشو و نما تے فلاح و بہبود نوں فروغ دین دی درخواست کیتی گئی اے۔ رب دا پتر ،قادر مطلق اے۔برائی دی تجویزاں توں دور راو جیہڑا انسان نوں ڈرا تے ناکارہ کر داو گی!

حد دا خاتمہ

دعا، دوجے لفظاں وچ ،ایہہ اعلان تے احساس اے پئی انسان ،رب دی شکل تے نظریے دے وانگو ،اوہ حیاتی اے جیہڑی بے تکلف تے مستقل اے ۔اوہ ذہن جیہڑا ہر جائز منصوبے لئی تسلسل تے ذہانت دی فراہمی کردا اے۔اوہ محبت جیہڑی اصلیت دے پیلاتوں باہر پن تے عداوت تے نا انصافی نوں جنم دیندی اے۔اوہ اصول جیہڑا ہر غیر اصولی خواہش یا دھمکی نوں خاموش تے مسترد کردا اے۔ اوہ روح جیہڑا مادے دی بھاری پن تے پابندیاں نوں ختم کر دیندی اے تے انسان دے وجود نوں لا محدود تے ناقابل دستیاب قرار دیندا اے۔ اک بندے لئی جیہڑا سچائی توں ایناں عمدہ سچائیاں وچ آباد اے،تے عاجزی دے نال خود نوں ایناں لئی قرض دینا اے ،ایس لئی ایہہ اے پئی اوہ حیاتی نوں پورے طور تے وسعت دیندا محسوس کرے۔مختصراً ،ایہہ دریافت کرنا اے ،تھوڑی تھوڑی دیر توں ،تے شاید ،آون والی تباہی دی موجودگی وچ،اک واری فیر آگاہ ہو جاووے،پئی انسان ”جسمانی حکماں دے قانون دے مطابق نئیں،بلکہ اک لا متناہی حیاتی دی طاقت توں بعد بنایا گیا اے۔“فیر،نماز انسان دی خوشی لئی ضروری شیواں دی طلب وچ اینی بوہتی نئیں اے جنا ایہہ تسلیم کرنا پئی رب نے پہلاں ہی انسان نوں ہر ضروری شے دے نال فراخی نال فراہمی کیتی اے ۔کیوں جو رب اپنی فطرت دے مطابق ،ایہدی دولت نوں روک نئیں سکدا ۔جیہڑا کجھ ایہدے کول اے۔ایہدی حیاتی ،ایہدی ذہانت ،ایدا فضل ۔انسان دا اے۔کسے نوں ایہہ آکھنا چاہیدا ،اوہنوں پہچاننا اے ،تسلیم کرنا چاہیدا۔تے ایہداں دانشمندی نال،غیر محفوظ طریقے نال ،احسان مند انہ طور تے،متوقع طور تے کرو۔ایہہ نتیجہ خیز دعاجدا بوہتا فائدہ ہندا اے۔پال،اپنے گرافک انداز وچ ،انسان نوں ”زندہ رب دی ہیکل “دے طور تے بولدا اے۔یقینی طور تے انسان وچ ہو سکدا اے ،لہٰذا ،کوئی بیماری ،گھٹاو ،یا موتاں دی کوئی تجویذ نئیں اے ۔انسان ہوونا چاہیدا ،تے اوہ،ناقابل برداشت تے ناقابل شکست حیاتی دا اظہار اے۔کسے دے نفس دی سچائیاں نوں آواز دینا تے خود ہی دعا کرنا اے ۔

انسان شکار نئیں ہوسکدا

انسان،جداں پئی اوہ الٰہی ذہانت تے ابدی حیاتی دے نال اے ،واقعتاًبیماری دا شکار نئیں بن سکدا ۔ہن اوہ آلسی یا ناکامی دا شکار نئیں ہو سکدا اے ۔اوہنوں پورا کرن دا کجھ عمدہ مقصد اے۔ایس مقصد دی بھرپور کوشش تے سرگرمی اے ۔اینوں اجازت نئیں ہووےگی پئی اوہ ارام نال ارام کر سکے تے نا ہی شکست نال دوچار ہو جاووے۔مثالی ریاست یا جنت ایہداں دی تھاں نئیں اے جِتھوں مسئلیاں توں دور کیتا گیا ہووے۔بلکہ ایہہ اوہ تھاں اے جِتھے تکلیف تے تناو نوں دشواریاں توں کڈ لیا گیا اے ۔کیوں جو ایہدی طاقت تے قابلیت دا سامان ،جے انسان لئی کوئی کَم نا ہووے،کوئی مہم جوئی نا چل سکے ،نا چڑھن دی بلندیاں کیوں؟ اطمینان سوکھا تے ارام نال نئیں ملدا بلکہ خدمت تے کارنامے وچ پایا جاندا اے۔اک موقع اے جیدے وچ کسے دی طاقتاں توں لطف چکو ۔اپنی خواہشاں نوں پورا کرن لئی بوہت کجھ اے۔جدوں ایہہ یاد آوندا اے پئی جگ دا خالق تے گورنر محبت تے اصول اے تے کوئی ہور نتیجہ اخذ نئیں کیتا جا سکدا۔پر انسانی تجربیاں وچ کَم کرن والی بظاہر قوتاں موجود نیں،ایناں وچ دشمنی تے لالچ تے بے ایمانی اے،جیہڑا انسان نوں فراہم کردہ فراوانی توں محروم کر داو گی ۔ایہدے توں اوہ چنگیاں شیواں ہٹاون گے جیہڑا رب ایہدے توں لطف اندوز ہوون دی توقع کردے نیں۔کسے نوں ایناں معزز قوتاں دا ذہانت نال حساب لینا چاہیدا ،ایناں دا منہ دریا نال ویکھنا چاہیدا تے ایناں دی نامردی نوں پہچانیا جانا چاہیدا ۔اوہ نامزد ہندے نیں ،جدوں ایناں دا مقابلہ زبردست انداز وچ ہندا اے ،کیوں جو اوہ غیر اصلی ،اصول دی حکمرانی وچ رکاوٹ پاون وچ بالکل بے بس نیں جیہڑا انسان تے ایہدے امور وچ قائم اے ۔اوہ انسان نوں ایہدے حق توں محروم رکھن لئی کَم نئیں کر سکدے نیں ۔

ذہین خود کار حفاظت

اگرچہ سائنس وچ چنگی اصلی تے صرف اے،پر کسے نوں وی سمجھے جاہن والی برائی دے آلیاں نوں نظر انداز نئیں کرنا چاہیدا۔ کسے نوں اپنے کاروبار نوں کمزور کرن یا اینوں ملازمت توں دور رکھن لئی ناپاک منصوبیاں نوں بجھاون لئی عزم کرنا چاہیدا۔ نا ہی کوئی بیماری دے دوجے منسلک قانوناں نوں نظر انداز کرن دا متحمل ہو سکدا اے جیہڑا صحت نوں خطرے وچ پا دیندے نیں۔اوہناں نوں وی کٹ ہوونا چاہیدا۔تے ایہہ احساس دے نال ایہہ اے پئی ایناں دے ایہداں دے جگ وچ کوئی تھاں یا طاقت نئیں اے جِتھے ناقابل حیاتی پوری ہووے۔کسے نوں وی ایناں دو ٹوک مشوریاں دے لا تعلق نئیں رہنا چاہیدا جیہڑا کسے نوں سالیت دے راہ توں ہٹ جان دا لالچ داو۔اوہناں نوں ایس لئی کوئی کشش نئیں اے جیہڑ ایہہ تسلیم کردا اے پئی اصلی خود کشی اصول دے تحت اے تے جیہڑا ایہدی حیاتی نوں بھرپور کَم تے تفریح نال بھر دیندا اے ۔اپنے مدار وچ گھومدی زمین قانون دے عمل دی اک گرافک تصویر پیش کردی اے ۔ایہہ اپنے طے شدہ کورس نال روانہ نئیں ہو سکدا کیوں جو کشش ثقل اوہنوں اوتھے رکھدی اے ۔رب نے انسان نوں اک مدار وچ رکھیا اے۔سلامتی دا مدار ،افادیت تے کثرت تے موقعیاں دا۔اصول اینوں اوتھے رکھدا اے ۔کوئی طاقت ،کوئی اثر رسوخ اینوں راہ توں ہٹا نئیں سکدا ۔مارٹلز

خواہش یا بیامری یا خطرے دے دائرے وچ گھومن پھردے نیں،پر ایہہ گھومن پھرن والے خواب وانگو نیں۔اصل وچ انسان کدی وی اپنے سلامتی دے مدار توں انحراف نئیں کردا اے ۔

کَم تے کاروبار دی عظمت

کسی ملازمت دے محتاج بندے نوں ایناں دے حقاں نوں مد نظر رکھدے ہوئے بوہت مدد دِتی جاووے گی پئی اینوں کسے مفید مقصد لئی پیدا کیتا گیا اے ،ایس لئی کوئی موقع موجود اے تے اوہ ربی ذہانت جیہڑا ایہدے نال کَم کردا اے اوہنوں ایہدے کَم دے ول لے جاووے گا جِتھے کَم اے تے لیس اے۔اینوں کرن دی گنجائش اے ۔تاہم ،اوہ صرف ایناں سچائیاں داادراک کرن دی کوشش دے نال نئیں رکو گا۔اوہ ایناں اتے عمل کرو گا،یعنی ایہہ پئی اوہ اپنے آپ نوں کَم لئی تیارکرو گا،اوہ اینوں لبن دی امید وچ لبو گا ،تے جدوں مل جاووے گا تے اوہنوں خوشی نال قبول کرو گا ۔انسانی نقش قدم ضروری اے ۔سائنس دے حقا ں نوں صرف پڑھن تے غور کرن اتے ،البتہ اوہ متاثر کن ہو سکدے نیں ،کافی نئیں اے۔اینوں لازمی طوراتے ایدا ترجمہ کرو۔کسے بندے نوں ایہہ یاد رکھنا چاہیدا پئی جے ایہدا کاروبار چل رہیا اے ےءاےدا معا شرے وچ اک جائز تے قابل ستائش مقام اے،ا یدے وچ اینوں روزگار دی لوڑ اے تے اوہ ضروری سامان پیدا کردا اے یا ونڈھدا اے ۔اینوں ایہہ یاد رکھنا چاہیدا پئی پرنسپل انٹر پرائز وچ اینوں برقرار رکھدا اے تے ہدایت دیندا اے ،تے الارم ۔افسردگی یا دشمنی دی غیر اصولی قوتاں نوں لالعدم قرار دیندا اے ،جیہڑا ایہدیاں کوششاں نوں کمزور کرن لئی حساب کتاب کیتا جاندا اے ۔اینوں ایہہ سمجھناچاہیدا پئی مائنڈ اینوں انٹر پرائز دی سمت وچ چلاوندا اے ،ایہدے نال وابستہ ہر بندے اتے حکومت کردا اے ،تے ایس وجہ نال غلطیاں ،الجھن ،نا اہلیت انٹر پرائز دی کامیابی وچ وڑ نئیں سکدی اے ۔ایہداں ،اوہ کاروبار نوں بچاون لئی یا ایہدے نال وابستہ بندیاں نوں افادیت دی نویں پوزیشناں وچ رہنمائی کرن لئی انٹیلیجنس نوں احاطے وچ برداشت کرن لئی لے آو گا۔

اوکھلاں دا استعمال

ایہہ یقینی نئیں اے پئی کسے خاص کاروبار نوں بچایا جاووے ۔ایہہ چنگا نئیں ہووے گا پئی بندا اپنی حیثیت نوں محفوظ بناوے جنوں اوہ لب رہیا اے یا جِتھے پہلاں ملازمت کردا اے ایہدے وچ شروع رکھنا چاہیدا ۔شاید عقل دے کول ایس لئی کجھ مختلف یا چنگا اے۔شاول اک صبح اپنے ابو دے کھوتے نوں لبن نکلیا ۔اوہنے لمبی تے وفاداری نال ویکھیا ،پر بیکار سی۔تاہم،اوہنوں ایہداں دا کجھ ملیا جدا اوہ کدی خواب وچ سوچ نئیں سکدا سی ۔اوہنوں اک بادشاہی مل گئی ۔کسے نوں وی بے صبری یا حوصلہ شکنی نا ہوون داو،حالانکہ اوہدے نقطہ نظر نوں چنگا سمجھیا جاووے۔اک بادشاہی یا مملکت دے نال موازنہ کرن والی کوئی شے ہو سکدی اے،ایدا انتظار تھوڑا جیا اگے یا آون والے دے آلے دوالے ہووے گا۔ ایہہ لکھیا اے پئی اکھاں نے اوہ شیواں نئیں ویکھیا ںیا کن نے نئیں سنیاں جیہڑی رب نے اوہدے نال محبت کرن والیاں لئی تیار کیتیاں نیں۔جیہڑے لوک رب اتے یقین رکھدے نیں اوہنے اوہناںدی خواہش تے بیماری دا جگ بنا دِتا اے تے شاید ہی اوہنوں پیار کرن لئی آکھیا جاووے۔بندے رب نال محبت کردے سی جیہڑے ایہہ من دے سی پئی اوہ چنگا اے،تے اوہ عقلمند اے ۔جیہڑے یقین رکھدے نیں پئی اوہنے اوہنوں اک محفوظ تے یارانہ جگ بنا یا اے ۔ایتھے تائیں پئی بظاہر تباہی،جنوں انسان یاری دا سامنا کرنا پیندا اے ،چنگے اکاونٹ وچ تبدیل ہو سکدے نیں،تے اکثر ویلے ایہداں ہندا اے ۔جوزف دے تجربے دا مشاہدہ کرو۔یقیناً ایہدے امکان تاریک سی جدوں ایہدے غیرت بند بھائیاں نے اینوں مصر دی غلامی وچ فروخت کیتا۔پر مشکل ترین صورتحال نوں چنگا بناوندے ہوئے ،اوہ یقیناً فرعون دے دربار وچ اک اعلیٰ مقام اتے پہنچ گیا،جنے اوہنوں سالاں بعد اپنے بھائیاں دی قحط دین دے قابل بنا دِتا،جدوں اوہ قحط دا شکار ہو گئے تے ایہداں کسے قوم نوں بچا سکے۔

محنت نال رہائی

کاروبار تے صنعت دے جگ وچ اج متضاد اختلاف پائے جاندے نیں۔ بہتات دی موجودگی وچ غربت ،ایہدے توں لطف اندوز ہوون لئی حکمت دے بغیر بیکار ۔ہن چونکہ سوکھے کَم نے مشینری تیار کیتی اے جیدے نال پیداواری طاقت وچ وادھا ہندا اے تے بندا تے عورتاں نوں محنت نال رہائی ملدی اے ،لوک حیرت زدہ نیں۔ اوہ نئیں جان دے پئی اپنی مصنوع نوں کداں ونڈن یا اپنی تفریح نوں کداں استعمال کرن۔ہن تائیں اوہ اپنی نویں پائی جان والی آزادی دا فائدہ نئیں چک سکے نیں۔فی الحال اوہ ایہداں کرن گے ،بغیر کسے شک دے،پر وقتی طور تے اوہ الجھن دے جگ وچ ،حتیٰ پئی خطرے دی گھنٹی تے خواہش وچ وی ویکھدے نیں ۔جبکہ اصلیت وچ ،اوہ فراوانی دے جگ وچ نیں جِتھے ہن توں اوہناں دا مرکزی پیشہ ثقافتی تے روحانی نشو و نما ہوونا چاہیدا ۔ایجاد انسان نوں ڈھٹائی توں دور کر رئی اے ۔ایس لعنت نال پئی انسان اپنی روٹی کماون دے پسینے نال کماو گا اینوں ختم کیتا جا رہیا اے۔ یقیناً ایہہ آفت نئیں اے ۔ایہہ مایوسی دا ویلا نئیں اے ۔ایس ذہانت نے جیہڑا ایس دوڑ نوں ہن تائیں پہچایا اے ایہدے اتے اعتماد کیتا جا سکدا اے پئی سفر نوں پورا کرو تے اینوں نویں تے اْچے دائریاں وچ لے جا سکن جِتھے کَم غیر بلاجواز تے عمدہ طور تے نتیجہ خیز اے۔ایس گل نوں نظر انداز نئیں کیتا جانا چاہیدا پئی رب دا نمائندہ ہوون دے ناطے انسان مصروف تے سرگرم عمل دے علاوہ کوئی دوجا نئیں ہو سکدا، کیوں جو رب ایدا اک مقصد رکھدا اے تے اینوں بیکار وچ جان دی اجازت نئیں دیندا۔ایتھے کَم تے کاروبار موجود اے،اک چنگا حکم شاید ایہدے توں کِتے بوہتا معلوم ہوئیا ہوے،اج ایناں لوکاں لئی جیہڑے ویکھدے نیں۔تے بندے اوہ وژن پا رہئے نیں۔انٹیلی جنس حیرت انگیز رفتار نال اگے ودھ رئی اے ۔بوہتے توں بوہتے لوک ایس عقل دے لطف نال لطف اندوز ہندے نیں جیہڑا یسوع مسیح وچ سی ۔تہذیب ہن وی اْچیاں اْنچائیاں تائیں پہنچی اے ۔چنگے انسانی حالاں دے ول چلن والی تحریک وچ،کرسچن سائنس دا رہنما تے مستقل ہتھ ویکھنا مشکل نئیں اے۔

دن دا سخت شور

حالاں نوں مستحکم کرن لئی ،ہر اک بندا ایناں بظاہر پریشان کن ویلیاں وچ کجھ کر سکدا اے ۔اوہ کٹ توں کٹ ایس گل اتے اصرار کر سکدا اے پئی رب قادر مطلق حکمرانی کردا اے،جیہڑا ایہہ آکھن دا اک ہور طریقہ اے پئی اصول جگ اتے حکومت کردا اے ،قوماں اتے حکومت کردا اے،کاروبار تے صنعت اتے حکومت کردا اے ،انسان تے ایہدے امور اتے حکومت کردا اے ۔غیر اصولی قوتاں دا کوئی اثر نئیں بننا جیہڑا معاشرے نوں پریشان کر دیوے،قوماں نوں تنازعہ وچ مبتلا کرے ،کاروبار نوں خراب کرے،یا نصورت دیگر انسان دی فلاح و بہبود وچ وڑھے۔ہن ویلا آگیا اے پئی کسے نوں ایناں تباہ کن اثراں دا سامنا کرنا چاہیدا ،نا پئی خطرے دی زد وچ تے نا ہی کسے پریشانی دی،بلکہ ایس یقین دہانی دے نال پئی اوہ انسانیت لئی رب دی عمدہ تقدیر نوں شکست دین لئی بے بس نیں۔دن دے سخت شور دے وچکالے ،ہر بندا ،سائنس دی مدد نال،وقار تے اعتماد دے نال زمین اتے چل سکدا اے۔ایہہ توقع کیتی جا سکدی اے پئی یسوع نے اپنی بیماری وچ مہارت پاوندے مقابلے وچ روحانی انسان دی صلاحیتاں نوں دوجے طریقے نال ظاہر کرن گے ۔تے اوہنے ایہداں ہی کیتا ۔مختلف موقعیاں اتے اوہ دھمکی آمیز ہجوم دے نال غیب نال لنگ گیا۔دروازیاں نوں کھولن لئی پریشانی دے بغیر کمرے وچ وڑھ کے؛کجھ روٹیاں تے مچھلیاں نال لوکاں نوں کھلایا۔قدرتی طور تے تے یقینی طور تے ،ایہداں انسان دی حداں نوں قدرتی طور تے تے یقینی طور تے طے کیتا گیا سی،کیوں جو اوہ جیہڑا وی زندہ رہندا اے ،ایہدی حیثیت نال اینوں تسلیم کیتا جا سکدا اے پئی انسان تے جگ اصلی طور تے روحانی نیں۔ایس بندے نوں تے ایس دائرے وچ ،کنداں مٹ گئیاں ۔فاصلے کٹ ہو جاندے نیں ،ایتھے تے اوتھے اج ورگے رہ جاندے نیں ۔کاٹے نوں بوہتی مقدار وچ نگل لیا جاندا اے۔خطرہ سلامتی وچ لنگ جاندا اے ۔کیوں جو اصلیت دے روحانی دائرے وچ ،تے روحانی یا اصلی انسان لئی ،کوئی رکاوٹاں ،پابندیاں،کوئی موت نئیں اے۔خطرے،رکاوٹاں ،نجکاری صرف مادی معنیاں وچ ہی موجود اے۔ایناں دے تھاں ،جداں اوہناں دے کول ۔قیاس دے جگ وچ اے ۔فیر اوہ اصلیت پسندی دے مالک نیں۔ایس وجہ نال اوہ غائب ہو جاندے نیں جدوں انسانی ذہنیت الٰہی عقل نوں تھاں دیندی اے ،جداں پئی مادی معنوی روحانی احساس نوں ملدا اے۔

زندہ ہونا تے اسمان اْتے چکیا جانا

یسوع دے مرض اتے انسان دی حکمرانی دا ثبوت منطقی طور تے موت اتے انسان دے غلبے دا ثبوت اے۔لہٰذا ۔عہد نامے دی کہانیاں توں ایہہ جانن وچ کوئی حیرت نئیں ہوونی چاہیدی پئی اوہناں نے اک توں بوہتے موقعیاں اتے غمزدہ یاراں نوں دِتا جیہڑے لنگ چکے سی۔نین شہر دے باہر ہی اوہ اینااگے ودھیا پئی جنازے دا جلوس روکنا تے میت نوں زندہ اپنی ماں دے کول بحال کرنا۔بیت عنیاہ وچ اوہنے اپنے یار لعزر نوں اپنی قبر وچوں باہر آون دا حکم دِتا ،تے لعزر ہتھ تے پیر بندھے ہوئے قبر دے کپڑے پائے ہوئے باہر آیا ۔ آخرکار ،ایس ویلے دے ظالمانہ انداز توں بعد اپنے دشمناں نوں اینو ں ختم کرن دی کوشش کرن دی اجازت توں بعد،یسوع خود قبر وچوں نکلیا۔متعدد موقعیاں اتے اپنے چیلیاں دے سامنے پیش ہوئیا،ایناں دے نال گل بات کیتی،اوہناں دے نال کھا نا کھادا تے چالیس دن دے مْکن اتے اسمان اتے چڑھ گیا۔محدود احساس لئی پوشیدہ ہو گیا۔ شروع والے عبرانیاں نے تعجب دی گل کیتی اے پئی اوہناں نے آئندہ دے وجود دے بارے وچ بوہت کٹ سوچیا سی،اوہنے شیول دے پر اسرار انڈر ورلڈ وچ موت توں بعد اک تیز تجربہ کار تجربے نال ماورا سی۔ایس سلسلے وچ ایناں دا محدود نظریہ بوہتا قابل ذکر اے کیوں جو اوہ چار سو سا لاں توں مصریاں دے نال رہندے سی ،جِناں نے امرتا نوں اک اہم طنز بنایا سی۔ایہہ گل قابل فہم اے ،شاید ایس بنیاد اتے پئی اوہناں دی فکر تے مذہب نے انفرادی حیاتی دے بجائے قومی اتے زور دِتا۔پر جدوں اوہناں دی قوم دا خاتمہ ہوئیا تے اوہناں نے بندے نوں صرف پہچاننا شروع کیتا۔ایہدے باوجود جدوںیسوع دے ویلے نال ایہہ سوال بوہتا ہوئیا تے فریسی ایہدے اتے بحث کر رہئے سی تے صدوقی قیامت دے خلاف سی۔پر یسوع نے دلیری دے نال اعلان کیتا،”جے کوئی بندا میری گل اتے عمل کرے تے اوہ کدی وی موت نوں نئیں ویکھو گا۔“تے آخر کار،اپنے تجربے وچ ،اوہنے اصلیت وچ ایہہ ثابت کیتا پئی انفرادی حیاتی نوں بجھا یا نئیں جا سکدا۔

پولس دا تعاون

پولس چھیتی ہی یسوع دے نال ظاہر کردہ ابدی حیاتی دا اک شاندار مفہوم بن گیا۔اگرچہ ایہہ دونے ہم عصر سی پر ایدا کوئی یکارڈ نئیں اے پئی اوہناں دی ملا قات یسوع دی خدمت دے وچکالے ہوئی سی۔پر مصلوبیت توں بعد ،جدو ں پولس یروشلم توں دمشق جا رہیا سی ،”دھمکیاں تے ذبیحے دی اواز لے رہیا سی ،“یسوع اک ”اسمانی روشنی نال پھْٹ پئے“وچ اوہدے سامنے حاضر ہوئے تے مسیحیاں اتے ظلم و ستم دی وجہ دا مطالبہ کیتا۔اپنے غیر معمولی تجربے دے فوراً بعد دمشق چھڈن توں بعد ،پولس عرب واپس چلا گیا۔تین سال لنگ گئے۔فیر اوہ یروشلم گیا تے اک پندرہ دن پیٹر نال ملاقات کیتی۔اوہنے یسوع دے بھائی جیمس نوں وی ویکھیا ۔ایس دورے دا مقصد ایہہ ہووے گا پئی یسوع دے کیریئر دے حقاں نال آگاہ کرن۔ایہدے توں علاوہ پولس نے”گوشت تے خون نال نوازیا نئیں۔“ایناں تیناں سالاں دی تفتیش ،مراقبہ ،تے تجربیاں دی جانچ توں بعد ،پولس قیامت دی اصلیت دے بارے وچ ،ایہدے وچ کسے شک تے شبہ دے قائل،ایس گل دا یقین کر لیندا اے،کیوں جو ایس ویلے توں،جدوں اوہنے بحیرہ روم دے جگ دے بارے وچ تبلیغ کیتی،تے اوہنے اپنا تسلسل بر قرار رکھیا۔انفرادی حیاتی ایدا مرکزی موضوع اے۔ایہنے قیامت دے دن ایہہ آکھدے ہوئے آکھیا،”جے مسیح نئیں زندہ ہوئیا تے ساڈی تبلیغ بیکار اے ،تے تہاڈا ایمان وی بیکار اے۔“

شعور دی لگاتاری

انفرادی حیاتی دا تسلسل ظاہر اے پئی انسان جسمانی جسم دے بجائے روحانی ہوون اتے منحصر ہندا اے ،جسمانی جسم دے بجائے انفرادی شعور دا۔حیاتی،لا متناہی ہوون لئی ،ایہدے توں علاوہ یقینی طور تے موت توں بعد وی بر قرار رہنا چاہیدا۔تاہم،ابدی حیاتی دا احساس ماضی نوں یاد کرن دی کوشش کرن یا مستقبل وچ ویکھن دی کوشش کرن نال چھیتی نئیں ہندا اے۔بلکہ سائنس دے حقاں اتے قائم رہ کے،اوہناں نوں ہر روز دے مشق وچ شامل کرن،تے ایہدے نال ہولی ہولی ایس حیاتی دے موجودہ قبضے وچ جاگدے ہوئے جدی خوشی خوشی ہندی اے ۔”ہن اسی رب دے پتر آں۔“شعور دوہرا معلوم ہندا اے۔اک پاست بھاری پن،تکلیفاں،عدم تحفظ نال آگاہی اے۔ایہہ مادی شعور، فریب دہنگی ،بدلن ،وگڑے کَم اے۔دوجے پاسے حیاتی دے بارے شعور اے تے حیاتی دی فراوانی ،بے ساختہ،بے ضابطگی۔ایہہ روحانی شعور اے ،اصلی شعور رب عطا کردا اے ،جیہڑا کدی بے ہوش نئیں ہو سکدا اے۔مادی شعور کجھ خرابی یا دوجے حالاں نال عارضی طور تے ختم ہو سکدا اے ۔فیر بندے نوں بے ہوش آکھیا جاندا اے۔پر حیاتی ہن وی شروع اے ۔مادی شعور آخر کار پوری طراں ختم ہو جاووے گا۔اوہدوں ایہہ آکھیا جاووے گا پئی بندے دی میعاد ختم ہو گئی اے۔پر روحانی شعور،ایہدی اصلی پہچان بر قرار راو گی،کیوں جو ایہہ ہمیشہ موتاں دے وہماں نال بالکل الگ رہندا اے۔

کرسچن سائنس دی مشق لئی نیوں

تسی کِتھے او

رب حیاتی اے،تے حیاتی ہر تھاں اے۔جداں پئی پولس نے ایس صورتحال نوں بیان کیتا،رب تہاڈے وچ اے تے تہاڈے توں تے تہاڈے وسیلے نال۔ایہدے وچ تسی رہندے آں ،پھردے آں تے اپنا وجو د رکھدے آں۔جدوں تسی کامل انسان دے بارے وچ پڑھدے آں ،جیہڑاخالق دی شبیہہ تے پرچھاواں ہندا اے تے کیہ تہانوں احساس ہندا اے پئی تسی خود اپنی سیرت پڑھ رہئے آں؟ جے تسی ایہداں نئیں کر دے آں تے تہاڈی گل یاد آوندی اے۔انسان لئی کوئی تھاں نئیں ،تہاڈے لئی کوئی تھاں نئیں ،پر حیاتی وچ قائم رہن لئی۔تسی حیاتی توں دور نئیں ہو سکدے ،تے تہاڈے کول کجھ نئیں بچیا پر سوائے حیاتی دے اظہار تے ظاہر کرن دے۔ایہہ حیاتی کوئی بیماری، پریشانی ، خطرہ نہیں جان دی اے؛کوئی شروع نئیں تے نا ہی ختم ہوون والا۔رب حیاتی اے ،تہاڈی حیاتی اے۔ایہہ حیاتی تہاڈے وچ تے تہاڈے وسیلے نال اے ۔ایہہ بے مقصد،بے مرض،لامتناہی اے۔ایہہ ٹھیک اے تہاڈی پریشانی ساریاں توں بعد وی اے،تہاڈی تکلیف اوتھے نئیں ہو سکدی اے۔رب حیاتی اے تے انسان حیاتی دا اظہار تے انفرادی بنایا گیا اے۔تسی رب یا حیاتی نوں اوہدوں ہی ویکھ سکدے آں جدوں زندہ مخلوق وچ ظاہر ہندا اے ۔تسی تجرید وچ حیاتی نوں نئیں ویکھ سکدے آں۔رب خود نوں بندیاں تے عورتاں دے نال جگ وچ وکھاوندا اے ۔اوہ اینوں حیاتی دا اظہار کرن دا موقع دیندا اے۔رب،انسان دے باجوں ایہدی نمائندگی کرو گا،اک بےوقوف ہووے گا۔اپنے آپ نوں ظاہر کرن لئی اینوں انسان دی لوڑ اے۔انسان حیاتی دا اظہار ہندا اے۔تسی رب دے کِنے نیڑے آں،کیوں جو رب حیاتی اے تے تسی ہی حیاتی دا اظہار کردے آں۔

تسی کیہ او

رب کامل حیاتی تے عقل اے ۔ایہدے توں بعد تسی کامل حرکت پذیری تے ذہانت آں۔یقیناً اوہ بے جان،بے محل ،آزاد تے غیر مصدقہ اے۔تسی وی آں ایہہ کرسچن سائنس پریکٹس دی اساس اے ۔ایناں خیالاں نوں سوچنا اک علاج اے ،کیوں جو تسی اپنے آپ نوں صحت تے امن دی ڈگری لے آون دے باجوں اک لمحے لئی وی ایناں محرک حقاں دے اتے غور نئیں کر سکدے آں۔ایہداں دی سوچ بیماری نوں ٹھیک کردی اے کیوں جو بیماری ذہنی اے۔جسم خود ذہنی اے،کیہ ایہہ تہانوں ایہہ نئیں دسدا اے پئی ایہہ کدوں ارام دہ اے تے کدوں تکلیف اے؟ہاں،تسی پوری طراں ذہنی آں ۔عقل اْپری تہہ اے،تے جسم کٹ اے ،پر دونے ذہنیت دے حصے نیں تے تسی دوجے نوں چھون دے باجوں اک نوں چھو نئیں سکدے تہاڈا جسم تہاڈے مزاج تے جزباتاں دا جواب دیندا اے۔جدوں تسی خوش تے پر اعتماد ہوواں گے تے ،جسم ہلکا تے چنگا کردا اے۔جدوں تسی پریشان تے افسردہ ہندے آں تے،ایہہ سخت تے تکلیف دیندا اے۔جسم تے عقل ذہنیت دا حصہ نیں۔ایہی وجہ اے پئی سوچ وچ تبدیلی لا محالہ جسم وچ تبدیلی دا نتیجہ اے۔چونکہ رب عقل اے یا روح، انسان تے جگ ذہنی تے روحانی اے۔رکاوٹاں تے خطرے،لہٰذا ،صرف اک کرشماتی وجود اے۔لہٰذا حفاظت بدلن والی حالت اے ۔سوچنا مقامی نئیں اے۔ تسی ایتھے ایہہ فوری یا ایتھوں اک ہزار میل دور ہو سکدے آں۔تسی اک ذہانت آں۔فیر تسی زخمی ،تھکے ہوئے،حوصلہ شکنی ،بڈھے کداں ہو سکدے آں؟ جے تہانوں ایہداں لگدا اے پئی تسی دھوکہ کھا رہئے آں تے،یادگار بن گئے آں۔

تسی اپنے آپ دی مدد کیویں کر سکدے او

اپنے آپ نوں دسو ،تے ایہداں اکثر کرو،پئی تسی زندہ رب دی ہیکل ،صحت،طاقت،آزادی ،خوشی تے اعتماد دا مقام آں۔اپنے آپ نوں آکھو ،”میں زندہ رب دی ہیکل آں۔رب اپنی مقدس ہیکل وچ اے ،تکلیف دا جگ ہن وی قائم رہن داو ۔میں نمائش اتے ابدی حیاتی آں۔میں اوہ تھاں آں جِتھے جانن والا ذہن ہمت،دانشمندی،وسیلے،بصیرت دی شدت تے فیصلے دی صداقت نوں وکھرا کردا اے ۔میرے کول صرف ناکامی یا بیماری دی صلاحیت نئیں اے ۔تسی ہمیشہ اپنے ااپ نال گل کردے رہندے آں ،تے بوہتا ویلا،جے محتاط نئیں رہیا تے،تسی اوہی آکھ رہئے آں جیہڑا سچ نئیں اے ۔تہاڈی عمر کِنی ہو رئی اے،تسی کِنے بیکار آں ،تہانوں کِنی حوصلہ شکنی اے ،تے تہانوں کِنا نقصان چکنا پیندا اے۔ جدوں وی تسی ایہدے وچوں کسے نوں سوچدے آں یا ایناں دا علاج کردے آں تے،تسی ایس میسمرزم وچ وادھا کردے آں جیہڑا پہلاں ہی تہانوں دباون والا اے ۔تسی کسے ہور بندے نوں ایناں تکلیفاں وچ مبتلا نا کروں گے،تے یقیناً رب ایہداں دا نئیں کردا اے۔اپنے آپ نوں ایہہ جھوت بولنا بند کرو ۔ایہداں سوچن یا بحث کرن توں انکار کرو،کیوں جو جدوں وی تسی ایہداں کردے آں تے تسی ذہنیت وچ لیندے آں جیہڑا تہاڈی فلاح و بہبود دے خلاف کَم کرو گا۔تخلیق کار نے ایناں خواباں نوں تکلیف ،بیماری ،افسردگی دا جگ نئیں نئیں بنایا اے۔تے تسی ایہدے توں دھوکہ نئیں کھاندے آں۔تہاڈا وژن ایناں واضح اے پئی تسی ایہدے بارے وچ صحیح نظر آسکدے آں تے صحت تے تسلط دے جگ نال اگے وی ویکھ سکدے آں۔ذہنیت وچ اپنے بارے وچ سچائی پاو،ایہدے اتے سوچو تے ایہدے اتے گل کرو۔ایہہ علاج اے۔اپنے آپ نوں آکھو،”حیاتی یا رب میرے وچ پورا تے بلاروک ٹوک عمل وچ اے۔لہٰذا ساریاں تکلیفاں ایہدے سامنے چپ رہن۔ایس بیان نوں عام کرو۔تسی مصروف رہندے ہوئے وی گل کردے تے سوچدے رہندے آں،تہاڈا کَم تہاڈی ساری توجہ دا مطالبہ کردا نئیں کردا اے ۔صحت تے کامیابی دی لکیراں دے نال اپنی سوچ نوں ذہین سمت داو۔ایس گل بات نوں ناکامی،بیماری،عمر تے ایہداں دے بارے وچ روکو۔اپنے آپ نال سمجھداری نال گل کرن دی عادت نوں فروغ داوتے ایہداں تسی اپنے یاراں نوں سنن اتے راضی ہو جان گے ۔ایہداں تہاڈی طاقت تے مردانگی وچ وادھا ہووے گا۔جیہڑا کجھ رب دے کول اے اوہ تہاڈا اے ،اوہ کسے چنگی شے توں روکدا اے ۔ایہدی حیاتی تہاڈی حیاتی اے ۔ایہدی ذہانت تہادی ذہانت اے ۔ایدا فضل تہاڈا فضل اے ۔ایہدی تصدیق کرو،ایدا اعتراف کرو،تے ایہدے توں انکار کرنا چھڈ داو تے ایہداں اپنے مفاداں نوں شکست داو۔

چنگی خودی نوں بنانا

ایہداں دیاں گلاں اک سمجھدار بندے دی دعا اے ۔لہٰذا تسی کر سکدے آں،تے جے تسی چاوندے آں تے،کسے دعا دے باجوں دعا کرو،کیوں جو تسی کدی وی اپنے آپ نال گل کرنا چھڈدے آں سوائے ایناں مختصر وقفیاں وچ جدوں تسی دوجیاں نال گل کردے آں ۔دعا دا اثر ایس بندے اتے پیندا اے جیہڑا دعا کردا اے ،رب اتے نئیں ،تے ایہہ انسان اے ،رب نئیں، جنوں بدلن دی لوڑ اے ۔ایہہ صحیح گل کرنا تے سوچنا تہانوں بدل داو گا۔ایہہ تہانوں رب،ابدی حیاتی دے نال اتحاد وچ لے آو گا،جِتھے بیماری تے تکلیف نامعلوم اے۔ایہہ کَم کرن لئی تہاڈی صلاحیت نوں ودھا داو گا،اپنی عقل نوں واضح کرو گا،تہانوں بندا بناو گا۔جدوں تسی ایناں سچائیاں نوں تھامدے آں تے اوہ تہاڈی حیاتی وچ جیہڑا وی کاٹا یا نظم و ضبط دی وجہ نال نیں تھوڑا جیا ٹھیک کر دین گے۔تے جے تہاڈی لوڑ نوں دباون دی صورت ،تے فوری طور تے صورتحال نوں دور کر سکدے نیں۔ تسی ویکھوں گے پئی ایہہ سمجھدار سوچ تے گلاں کیوں چنگیائی پیدا کر دیاںنیں جدوں تسی ایہہ تسلیم کردے آں پئی تسی شعور آں جسمانی نئیں آں۔شعور نوں اک ایہداں دے آلے دی لوڑ ہندی اے جیدے نال خام جگ نال رابطہ کرن،لہٰذا شعور جسم دا ارتقا کردا اے ،اینوں فکر وچ مبتلا رکھدا اے تے اینوں عملی جامہ پا دیندا اے۔ایہہ تہاڈا اے پر تسی نئیں۔جدوں شعور چوکنا یا الجھیا ہوئیا ہووے تے ایدا متزلزل یا بیمار جسم پیدا ہوون دا امکان اے ۔پر جدوں شعور واضح تے پر اعتماد اے تے ایہہ جسم نوں عام تے موثر پیدا کرو گا۔جداں پئی تسی جان دے آں پئی حیاتی،تہانوں اپنی ذات ،رب اے ،تے ایس وجہ نال ایہہ کمزوری درست نئیں اے ،پئی تسی جگ وچ ہمیشہ دی حیاتی دی حیثیت نال وِکھو،تے ایس وجہ نال تسی رب دے وانگو انسان آں یا رب ورگے انسان ،شعور ،جدی وجہ نال ایہدی حوصلہ افزائی ہندی اے ،تہاڈا چنگا جسم ،چنگی عقل تے اک چنگا کاروبار بناو گا۔تسی اک شعور بندے آں ۔تسی اپنے جسم تے اپنی ذہانت نوں دسو پئی کیہ کرنا اے تے اوہ تہاڈی گل من دے نیں۔تہاڈا جسم کَم کرن والے دفتر دے لڑکیاں دے وانگو تہاڈی خدمت کردا اے۔تہاڈی ذہانت ،جسم توں کِتے کٹ لیس اے ،بطور سیکرٹری تہاڈی خدمت کردی اے ۔پر ایہدے وچوں کوئی وی تسی نئیں آں ۔تسی لا متناہی حیاتی دی طاقت آں۔تسی حیاتی نوں انفرادیت بخش بنا چکے آں۔وڈھے پیمانے اتے ایہہ خدشہ اے پئی تہاڈی حیاتی نوں جما رہیا اے ،تہاڈی توانائی سست ہو رئی اے ،اپنی اہلیت نوں گھٹا رئی اے ،تہانوں موقعے دے ول بلائنڈ کر رئی اے ،تے تہاڈی معیشیت دے افعال نوں پریشان کرنا اے۔تے ایہہ خوف تہاڈے ایس قیاس دے نال فروغ پایا اے پئی تسی مادی آں تے ایس وجہ نال ہمیشہ خطرے وچ آں۔اعتماد خوف دی تھاں لے گیا کیوں جو تہانوں پہچانیا جاندا اے پئی تسی ساختی لحاظ نال روحانی آں تے ایس لئی حادثے تے بیماری نال ہمیشہ لئی محفوظ آں۔جدوں تسی سمجھداری نال سوچنا شروع کروں گے ،یعنی موثر طریقے نال دعا منگن؟ نماز دا اک اہم حصہ خواہش اے ۔پْر جوش تے مستقل خواہش واقعیاں نوں شکل دیندی اے ۔ایہہ لفظی طور تے مطلوبہ شے اتے اعتراض کردا اے ،خواہ اوہ صحت،کپڑے ،نوکری ،صحبت یا دیگر جائز خواہش ہووے۔کِنے آکھیا پئی تسی پْر کشش نئیں آں؟ میں تہانوں یاد دلاون لئی حاضر آں ۔اوہ وڈھی آرکیٹیکٹ جِنے تہانوں تعمیر کیتا اوہدی دستکاری نال خوش ہوونا چاہیدا ،تے اوہ اے۔اوہ ہمیشہ تہانوں اپنے پیارے پتر یا بیٹی نال تعبیر کردا اے ،جداں پئی معاملہ ہو سکدا اے ۔لہٰذا ،اپنے آپ نوں موقعے دی راہ وچ پاون توں دریغ نا کرن۔ایہہ تہاڈا حصہ اے تے تہانوں اینوں ادا کرنا چاہیدا ،سچ وچ ایہہ ہو سکدا اے ۔ایہہ ساہسک اے،تے ایہہ اک شاندار اے،جیہڑا ہر انسان لئی کھلا اے ۔یقین رکھو،کامل ہوو ،اپنے آپ نال کیس دے مضبوط ناکت اتے بحث کرو۔اوہدوں تسی فتح لئی چنگی لیس ہوون گے۔

گلاں د ی چنگی سمجھ

پر اپنی گل بات ،شعور دے دھاگے نوں دوجی واری شروع کرن لئی ،جداں پئی خیال اپنے ااپ نال ایس جرات مندانہ گفتگو نال واضح تے حوصلہ افزائی کردا اے ،جگ نوں ایہداں ہی ویکھنا شروع کر داو گا ،جداں پئی سلامتی ،خوبصورتی ،وعدے دی تھاں اے ۔تسی خوف ،خطرے تے تکلیف دے بجائے ایہدی کثرت تے شان وچ وجود نوں محسوس کرن لگ پاو گے ۔ایتھے تائیں پئی تسی اپنے آپ نال آکھنا شروع کر داوں گے ،”میں حیاتی دے بارے وچ بخوبی واقف آں تے درد و تکلیف یا مایوسی یا تباہی دے امکان دے باجوں ناقابل برداشت حیاتی نال واقف ہوون۔“پریشانی ٹْٹ جاووے گی۔ایہدے توں بعد سوزش تے نمو ختم ہو جاووے گی کیوں جو تہاڈی معیشیت دے افعال بلا روک ٹوک تے بلا تعطل کَم کرن گے۔جدوں یقین دہانی دے نال خدشیاں دی تھاں لے لئی گئی اے تے،جسم گل جاووےگا۔ایہہ اینا چنگا سلوک کرو گا پئی تہانوں شاید ہی معلوم ہووے گا پئی تہاڈا جسم اے۔ایہداں لگدا اے پئی ملحق ،گردش،خاتمہ خود اپنا خیال رکھو گا ۔جدوں تسی ایناں حقاں نوں اپنے لئی استدلال کردے آں تے تسی ویکھوں گے پئی ایہداں کیوں اے پئی حق کسے نوں آزاد کردا اے۔کدے توں آزاد ؟کیوں ،تباہی،پابندی،غربت،درد تے تکلیف توں۔جدوں تسی ایناں خطاں اتے اپنے آپ نال بحث کروں گے تے،تہاڈا وژن تے سمجھن وچ تیزی آو گی۔مادی جگ اپنے خطریاں تے تکلیفاں نال دو چار ہو جاووے گی تے روحانی جگ نوں تھاں داو گی جِتھے وجودمحفوظ تے اطمینان دیندا اے۔خطرہ تے تکلیف ہن تہانوں نئیں مل پاو گے ۔جدوں میں اییہہ آکھدا واں پئی مادی جگ ختم ہو جاووے گا ،تے میرا مطلب ایہہ نئں اے پئی جگ دا خاتمہ ہو جاووے گا پر صرف تہاڈی غلطی تے خطرہ ختم ہو جاووے گا۔کیہ ایہہ واضح نئیں اے پئی مختلف تے چنگے حوساں دے نال تہانوں اک الگ تے چنگاجگ وِکھوگا،واقعی ،اک الگ تے چنگا نفس؟جدوں تہانوں ایہہ پہچان آجاووے پئی تسی مادے دی بجائے ذہانت نال بنے آں تے،تسی نشو و نما تے دوجے جنون دی ناممکن نوں پہچان لاوں گے ،کیوں جو تہاڈے وچ ایہداں دی کوئی شے نئیں اے جیدے نال ایہداں دے مضحکہ خیزیاں پیدا کیتیاں جان تے ایناں نوں ایتھے تائیں نئیں پہچانن دی کوئی تھاں نئیں ۔روحانی بندا،تے تہاڈے ورگے ،جگ توں بے خوف تے غیر مصوبت گھومدے نیں۔ایہہ ”ہوا چل رئی اے ایتھوں توں اوتھے تائیں چلدی اے ایدا معاملہ اے،تے تسی ایہدی آواز سن دے آں ،پر ایہہ نئیں دس سکدے پئی ایہہ کدون آوندی اے تے کِتھے جاندی اے ۔ہر اک روح توں پیدا ہوئیا اے اوہی اے۔“ایہہ بوہت واضح اے پئی ایس جگ وچ اک ہی عقل اے تے ایہہ عقل ساریاں شیواں تے سارے لوکاں نوں ہدایت کردا اے ۔ایہہ عقل تہاڈے وچ اے ۔ایہہ تہادے وجود دے کونے کونے وچ وڑ ھدی اے ۔ایہہ تہاڈی معیشیت دے فعلاں دی ہدایت کردا اے ،پاویں تسی اوہناں نوں عمل انہضام ،گردش ،انضمام ،خاتمہ یا کوئی گل نئیں آکھدے واں۔ایہہ سارے قوی ذہن دے ماتحت نیں ،اوہ دونے ایہدے نال چلدے تے ثابت قدم رہندے نیں ،تے ایس وجہ نال اوہ نا تے ہولی ہولی رینگ سکدے نیں تے نا ہی دیوانگی دی دوڑ۔دوجے لفظاں وچ آفاقی حیاتی۔بے راہگیر تے بیماری توں پاک ،تہاڈے پورے وجود وچ پر امن تے جوش اے۔ایناں سچائیاں نوں تھامے ،ایناں دی مشقت تے امید دے نال عمل کو۔جے تسی چنگیائی لے آونا چاہندے آں ،تے یقیناً تسی کردے آں تے ،تہانوں صورتحال دے بارے وچ کجھ کرنا پاو گا۔جے تسی موجود مشکلاں توں راحت پاوندے آں ت اپنے آپ نوں نویں مشکلاں توں بچاوندے آں تے تہانوں مصروف رہنا چاہیدا تے ایتھے اشارے دے راہ وچ مصروف رہنا چاہیدا ۔چنگے کاروبار ورگی چنگی صحت لئی کَم کرنا چاہیدا،تے یقینی طور تے ایہدے لئی کَم کرن دے قابل اے جے کجھ اے ۔تے تسی ایہدے لئی ایس کَم لئی انجام داوں گے جدوں تسی اپنے خیالاں تے اپنی گل بات نوں اپنے وجود دے وسعتاں ،حیاتی دی لامحدودیتاں اتے مرکوز رکھوں گے،ہر ویلے ایہہ گل ذہن وچ رکھو پئی تہاڈی حیاتی اے،تہاڈا وجود جیدے اتے تسی غور کررہئے آں اپنیاں اکھاں چھوٹیاں تے اپنے بارے وچ جیہڑا کجھ وی ہو رہیا اے اوہدی معنویت اتے نظر رکھو۔ایہدے خطرے تے ایہدی حساسیتاں دے نال جسمانی وجود نال غیر حاضر راو۔اپنے آپ نوں لامحدود حیاتی نال پہچانو جدا نا شروع اے تے نا ہی خاتمہ،جدی نا عمر اے نا ہی کمزوری ۔تے جدوں تسی ایہداں کردے آں تے اپنے آپ نوں آکھو ،”میں اوہ آں۔درد تے پریشانی دے ایناں وہماں توں دور ہو جاووے۔“جدوں تسی خود نال ایہداں گل کردے آں تے تسی رب دے کلام نوں حرکت وچ رکھدے آں ،اوہ لفظ جیہڑا” تیز تے طاقتور ،کسی دو دھاری تلوار توں وی تیز اے،ایتھے تائیں پئی روح دے جوڑن دے وی سوراخ کردا اے ۔میروتے دل دے خیالاں تے ارادیاں نوں جانن والا اے۔“

آخرت دا گھر

لا شعوری طور تے جسم دی بحالی تے تعمیر نو دا کَم شروع رہندا اے ،تاں پئی ہر باراں مہینیاں توں بعد تہاڈے کول نویں کپرے یا رہائش دی تھاں ہووے۔تعمیر نو دے شعور وچ ایس سارے تجربے دے نال سالانہ سال توں بوہتے توں بوہتا جیدے وچ تیار کرنا چاو نا پئی ایہدے توں بوہتی عمر والے بندیاں دی۔لہٰذا ایہہ اے پئی آخرت گھر اینا عمدہ تے فطری معیار دا ہووے گا پئی جناں یاراں نوں اسی پِچھے چھڈ دیندے آں اوہ اینوں نئیں ویکھ پاوندے۔اوہ پسند کرن گے پئی اسی چلے گئے آں یا اسی رہنا چھڈ چکے آں ۔پر اسی ہمیشہ رہواں گے ۔تہانوں شروع یاد نئیں اے ،ناہی کسے ہور نوں ۔کوئی شروع نئیں کرد ااے تے ہن تائیں کوئی ختم نئیں ہندا اے ایتھے تائیں اوی ویکھ سکدا اے ۔حیاتی مستقل ،ابدی اے ایہدے توں پہلاں پئی تسی مادیت تے موتاں دی سختی نال دوچار ہو جاووے تے ایہہ چنگا سی۔،ستقبل وچ ایہہ چنگا ہووے گا کیوں جو مسماریت ٹْٹ گئی اے۔ایس سلسلے وچ یسوع نے عدا کیتی سی :”ابو،مینوں اوہ شان تےشوکت دے جیدے توں پہلاں میں تہاڈے اتے بھاری پن تے تکلیف تے مایوسی پیدا کیتی سی۔“نوٹ:23ستمبر،1933نوں،میں شکاگو ورلڈ دے میلے وچ لیکچر دِتا۔دو یا تین سال بعد کرسچن سائنس پریکٹس دے کارنر اسٹون دے عنوان نال لیکچر دی ٹائپ رائٹر ان دی گردش شروع سی۔ظاہر اے پئی کسے نے گل بات دے نوٹ لئی،ایناںدا نقل کیتا،تے دستاویذاں نوں اگے رکھ دِتا۔مینوں ایہہ معلومات نئیں نیں پئی ایہہ کدا ہوے اکِنے حصہ لیا۔پر ٹائپ رائٹ دیاں کاپیاں ایس حد تائیں ودھ گئیاں پئی ایہہ لیکچر پورے جگ وچ چلا گیا۔کٹ ہی اک ہفتہ لنگدا اے پئی کوئی میرے اتے اپنی گہری تعریف دا اظہار نئیں کردا اے ۔سینکڑاں بندیاں نے ایس مخطوطے دی پڑھائی نال یقینی طور تے شفاءیابی دی اطلاع دِتی اے۔لہٰذا ایس لیکچر دا متحرک اثر رہیا اے،ایہہ پئی ایتھے پیش کردے ہوئے،میں انگریزی وچ واضح ہوون والی کجھ غلطیاں نوں دور کرن دے بجائے ،نظر ثانی دی راہ وچ کَم کرن دی جسارت نئیں کیتی،جیہڑاوقتاً فوقتاً ایہدے وچ پیدا ہندی رہیاں نیں ۔کاپی کرن دا کورس دستاویذ ایس اصلیت دی نمایاں مثال دیندی اے پئی الفاظ دے بجائے گل بات دی روح اثر پیدا کردی اے۔

اک چنگے جگ دا وعدہ

تخلیق کرن والی ذہانت

بوہت سارے لوک ایہہ خیال دیندے نیں پئی کرسچن سائنس نوں سمجھنا مشکل اے ۔میں ایہہ خیال آکھدا واں پئی اصلیت ایہہ اے پئی کرسچن سائنس سوکھی سمجھی جاندی اے،تے ایہہ سوکھی حیاتی دے چنگے حال پیدا کرن اتے لاگو ہندا اے ۔پر کوئی ایہہ بحث کر سکدا اے،”سائنس اصرار کردی اے پئی بیماری غیر اصلی اے۔یقیناً ایس تجویذ نوں مشکلاں در پیش نیں ۔“پر کیہ تسی بیماری دے خلاف مزاحمت نئیں کرد ے ،تے برائی وی ایس معاملے وچ ؟ تسی اوہ ویلا یاد نئیںکر سکدے آں جدوں تسی ایناں دے خلاف مزاحمت نئیں کیتی ہووے،کٹ توں کٹ کامیابی دے نال ۔کوئی وی اصلی شیواں دی مخالفت نئیں کردا اے۔کوئی ایناں نوں قبول کردا اے،ایہہ تسلیم کردے ہوئے پئی اصلیتاں نوں پامال نئیںکیتا جا سکدا ۔بیماری دے تنازعہ لئی ایہدی اصلیت اتے سوال کرنا اے۔کیوں،مذہب یا طب دا ہر نظام غیر شعوری طوراتے شاید ایس نقطہ نظر نال اگے ودھدا اے پئی بیماری تے برائی اصلی نئیں نیں۔کوئی وی ایہہ بیان نئیں کر سکیا اے پئی اک عقلمند رب اوہناں نوں جگ وچ کداں رکھ سکدا اے ۔وجہ ایناں دی کوئی حیثیت نئیں رکھدی سوائے ظاہری ،عقیدے ،جہالت وچ۔روشن خیال عقل کامل رب تے کامل انسان اتے اصرار کردا اے۔ویسے رب دے کمال دے بارے وچ کوئی دلیل نئیں ہو سکدی اے ۔پر کیہ اک کامل رب اک کامل بندے دا مطلب نئیں اے؟جے اسی خالق دے نیڑے نامکملیت نوں قبول نئیں کر سکدے آں تے اسی ایہدی مخلوق دی نامکملیت اتے کداں یقین کر سکدے آں ؟ایہداں دی نا مکملیت نوں خود ہوون دی بجائے ساڈے غلط فہمی وچ رہنا چاہیدا۔سچ اے ،احمق نے آکھیا ہووے گا،”کوئی رب نئیں اے ! “واں،اوہنے ایہہ آکھیا ہووے گا پر کسے وی دانشمند یا سیدھے سادھے انسان نے کدی سوچیا وی نئیں اے۔کیوں جو اوہ ایہہ مشاہدہ کرن وچ مدد نئیں کر سکدا اے پئی تخلیقی ذہانت تیار ہندی اے تے وجود دے مظاہر نوں ہدایت کردی اے۔تے ایہہ تخلیقی ذہانت،ایہہ کارآمد شعور،ایہہ الٰہی ہدایت دین والا اصول،اسی رب نوں آکھدے آں۔ربی وجود دا اک تصور ترقی پسند اے۔ایہہ سا ل بہ سال بدلیا نئیں رہندا اے ۔تسی اج رات نوں رب دے ابرے وچ نئیں سوچدے آں جداں تسی دس سال پہلاں کیتا سی۔ایس لئی دس سال تسی ایہدے بارے وچ نئیں سوچوں گے جداں پئی تسی اج رات کردے آں ۔تے ایہہ نسل دے یا قوم دا تصور اے ایہہ صدی توں صدی تائیں مستحکم نئیں رہندا اے ۔ایہہ تہذیب دی ترقی دے نال ترقی کردی اے ۔قدیم لوک رب نوں بطور آبایا بادشاہ سمجھدے نیں۔ایہدے کول انسان دی شکل ،ظاہری شکل اے۔اوہ ابراہیم تے سارہ دے نال مامری دے میدانی علاقے وچ ایناں دے خیمے دے نال پتر دا وعدہ کردا اے ۔اوہ توبہ کردا اے پئی ایہنے انسان نوں بنایا اے تے اینوں تباہ کرن لئی سیلاب کردا اے۔ عہد قدیم وچ پیش کیتی جان والی ایس قدیم عبرانی تصور نوں ،لمبیاں صدیاں دے وچکالے ،عہد نامے وچ ایس روشن خیال تصور نوں تھاں دِتی گئی ۔اج عملی طور تے اسی ساریاں نے رب دے ایس پرانے خیال نوں انسانیت یا بادشاہ دی حیثیت نال ترک کر دِتا اے ۔اسی ایہہ پہچان چکے آں پئی رب ہر تھاں،سارا کجھ جانن والا،طاقت ور اے ۔دوجے لفظاں وچ ،اسی جان چکے آں پئی ر ب روح اے۔

روحانی جگ

جے رب روحانی انسان تے جگ اے ،تا ہم اوہ تہانوں تے مینوں گہری نظر نال شیشے دے ول ویکھدے ہوئے ظاہر ہو سکدے نیں ،واقعی روحانی ہوونا چاہیدا۔اوہ اپنے خالق نال معیار وچ مختلف نئیں ہو سکدے نیں۔ساری عمر دے ویکھن والے تے پیغمبر جھلک چکے نیں ،بعض ویلے ایہہ اصلیت پئی انسان تے جگ روحانی نیں،پر صرف آخری نسل دے اندر ہی لوکاں نے عام طور تے ایس اصلیت نوں در آمد کرنا شروع کر دِتا اے۔میری بیکر ایڈی دے نال کرسچن سائنس دی دریافت دے نال ایناں دی ایس سمت وچ زبردست مدد کیتی گئی اے ۔جدوں تسی ایناں دی مشہور کتاب،سائنس تے صحت دے نال صحیفیاں دی کلید نوں پڑھدے آں تے تہانوں تقریباً ہر صفحے اتے یاد آجاندا اے پئی رب روح اے ۔پئی اوہ ذہن ،حیاتی ،محبت تے اصول اے ۔حیاتی تے دیوتا ،فیر اسی تصدیق کرسکدے آں ،اک جئے نیں۔اک تے اک جئے ۔لہٰذا حیاتی ہر تھاں ہوونی چاہیدی ۔تسی حیاتی توں دور نئیں ہو سکدے ۔ٹھیک اے،تسی خود نال دور نئیں ہو سکدے ۔تے کیہ اصلی خود غرضی حیاتی دی مستقل نمائش نئیں اے،تے کیہ ایہہ اوہ سچائی نئیں اے جیہڑی آزادی دا باعث بن دی اے ؟

صحیفہ ،واضح ،گرافک انداز وچ،اسمانی وسعت دی تصویر ،حیاتی دی ایس پیشرفت نوں ،جدوں ایہہ اعلان کردا اے پئی رب وچ اسی رہندے آں، حرکت کردے آں تے اپنا وجود رکھدے آں ۔تے ایہہ پئی رب ساریاں توں ودھ کے،ساریاں دے نال ،تے تہاڈے ساریاں وچ اے۔کیہ ایہہ تہانوں رب دے نیڑے نئیں کردا؟کدی کدی تسی ایہدے بارے وچ اینا ہی سوچدے آں،جداں ہتھ وچ اے۔ کیوں نا اینوں حیاتی سمجھیئے ،تے ایس وجہ نال ایہہ نتیجہ اخذ کرو پئی حیاتی بے جان ،بے محل،لا متناہی اے۔کیوں جو اسی کدی وی بیماری یا اموات نوں دیوتا دے نال نئیں من سکدے۔تے فیر ایہہ اصرار کردے آں پئی ایہہ بے محل،لا متناہی ،بیمار حیاتی تہاڈی حیاتی اے ،پورے تے بلا روک ٹوک آپریشن وچ اپنے پورے وجود وچ ،بیماری تے کمزوری نوں نا ممکن بنا کے سوائے مربیدے اعتقاد دے؟

مابعد الاطبیعاتی علاج

ایتھے ساڈے کول کرسچن سائنس پریکٹس دی بنیاد موجود اے ،جداں پئی شروع وچ دسیا گیا ،سائنس ،ایہدے عمل،ایہدے علاج دے بارے وچ کوئی راز نئیں اے ۔جدوں تسی سارا جانن والے ذہن دی موجودگی ،ایہدی عدم موجودگی تے الجھن تے الارم دی عدم موجودگی دا احساس کرن دی کوشش کردے آں جیہڑے تہانوں متاثر کرن دی کوشش کررہئے نیں ،تے تسی اپنے آپ نوں اک کرسچن سائنس علاج دے رہئے آں۔جیہڑا تہاڈی سوچ نوں واضح کر دا گا۔اپنے دانشور نوں شامل کرو گا۔اختیار تہانوں حیاتی دی زمہ داریاں نوں چنگے طریقے نال نبڑن دے اہل بناو۔

تے جدوں تسی ناقابل برداشت ،لاوارث حیاتی،ہر طرح دی رکاوٹ یا سوزش دی عدم موجودگی دا احساس کرن دی کوشش کردے آں جیہڑا تہانوں تکلیف دین دی کوشش کر رہیا اے ،تے تسی اک واری فیر اپنے آپ نوں کرسچن سائنس دے رہئے آں جیہڑا تکلیف توں نجات داو گا تے تہاڈے دن لمبے کرو گا۔ایہہ کیوں اے پئی ایہہ ذہنی رویہ اے،ایہہ عدا کیوں اے۔چونکہ ایس رگ وچ سوچن تے گل کرن دی دعا کرنا اے ۔کیہ بیماری نال شفا دے ہووے گی؟ کیوں جو بیماری اک ذہنی حالت اے تے ایس وجہ نال اوہ صرف ذہنی اثر و رسوخ نوں پاوندی اے۔جے کجھ مادی علاج نال نتیجے بر آمد ہندے ویکھدے نیں تے ،ایہدی وجہ ایہہ اے پئی علاج وچ انفرادی یا آفاقی ایمان اے۔پر کوئی زور دے سکدا اے ،”میری بیماری جسم وچ اے،تے نماز یا روحانی عمل نال جسم اتے اثر کداں پے سکدا اے؟“ایہہ ہو سکدا اے ،کیوں جو جسم خود ذہنی اے۔اسی اکثر انسان دی گل ایہداں ہی کردے نیں جداں اوہ ،عقل تے جسم دونے،ذہن بالا ہوون دی حیثیت نال،اینی طوہتی تہہ دار تہہ۔جسم نوں تھلے والا یا گراسسر پرت۔پر اوہ دونے ذہنی نیں،اک ہی ذہنیت دے دونے حصے ۔ایہی وجہ اے پئی جدوں اک بندا خوشی دا مظاہرہ کردا اے تے؛جے ایہداں محسوس ہندا اے یا ایہداں سوچدا اے تے کوئی کیوں کراس ویکھدا اے۔

جسمانی عقل اے۔بیماریاں ذہنی ہندیاںنیں۔لہٰذا ایہہ اے پئی ہر قسم دی بیماریاں سائنسی طور تے ذہنی علاج لئی نکلدی اے ۔پر نا صرف بیماری ذہنی اے ،ایہہ میسمرزم اے۔ایہہ سچ لگدا اے پر ایہہ سچ نئیں اے۔

صحتمندی دی راہ

بیماری دی میسمرزم نوں وڈھی حد تائیں غلط فہمی دے نال لے آیا گیا اے پئی انسان خطرے دی مادی جگ وچ مادی مخلوق اے۔پر جدوں اسی ایہہ سمجھدے آں پئی رب ذہن اے یا روح اے تے،ساہنوں ایہہ نتیجہ اخذ کرنا چاہیدا پئی البتہ وجود ظاہر کر سکدا اے ،واقعتاً جگ روحانی اے تے روحانی بندیاں تے عورتاںدے نال آباد اے۔تے انسان دے بارے وچ سچائی،سچائی جیہڑی اینوں دوجی واری آزاد کردی اے ،کیوں جو اصلیت وچ واضح طور تے بوہت سارے پہلو نیں،اوہ ایہہ اے پئی انسان روحانی مخلوق اے جیہڑا رو ح دے غیر رکاوٹ والے دائرے وچ آباد اے،جِتھے کدی وی کوئی خطرہ نئیں آوندا اے۔اوہ ذہانت نال بنیا ہوئیا اے ۔ساڈا ایہہ مطلب اے جدوں اسی آکھدے آں پئی اوہ ذہنی تے روحانی اے ۔پئی اوہ ذہانت نال تشکیل دِتا گیا اے ،عدم ذہانت یا مادے دا نئیں ۔ٹھیک اے،کسے نوں ایناں دوناں وچوں کسے اک دا انتخاب کرنا اے،تے ایہہ بوہتا قابل قبول اے،کیہ ایہہ عدم ذہانت دی بجائے ضود دی ذہانت نوں سمجھنا اے؟واقعی تسی جسمانیت دے بجائے ہوش وچ او۔ تسی کیہڑی گل نال ہوش وچ آں ،کیہڑی شے نال آگاہ آں؟ حیاتی وافر حیاتی نال آگاہ ۔تے اج حیاتی بوہت کٹ لگدی اے ۔جے تسی بزرگ ہووند ے ہوئے ویکھدے آں ،جے تہانوں یقین اے پئی تسی بیمار آں،جے تسی مایوسی دے ول مائل ہندے آں تے تہاڈی یاد آوندی اے۔ذہانت بڈھی یا ریمیٹک کداں ودھ سکدی اے؟ایہہ نئیں کر سکدا ،ایہداں نئیں کردا؛تے جے تہانوں ایس حد تائیں محسوس ہندا اے تے تسی ستائش ہو جاندے آں۔

بیماری دے خلاف حفاظت

مسمار کداں ٹْٹ سکدا اے؟ایس ذہنیت اتے اصرار کردے ہوئے ،جیہڑا کوئی مزاحمت نئیں جان دا ،انسان دے ہر کَم نوں ہدایت کردا اے ۔بیماری،جداں پئی اسی ویکھدے آں ،عام طور تے انسانی معیشیت دے کجھ حصے وچ بوہت یا بوہت کٹ کارروائی دی شکل اختیار کر لیندی اے ۔ایس بندے دے نال کسے وی طراں دی بے عملی ،حد توں بوہتا،غیر معمولی کارروائی کداں ہو سکدی اے جیہڑا ایہہ پہچان لیندا اے پئی عقل وجود دی مشینری نوں اگے ودھاوندا اے عقل جنوں کوئی مخالفت ،کوئی سرعت ،کوئی مداخلت نئیں جان دی اے ۔

صحیفے دے فن وچ بوہت سی پڑھائی صحیفیاں وچ مل سکدی اے۔رب آکھدا اے ،”تسی میرے گواہ آں۔“گواہ کیہ؟ یقینی طور تے انسان عمو،بیماری ،کمزوری دا گواہ نئیں اے۔پر ایس حیاتی لئی جیہڑا ناقابل تسخیر ،ناقابل شکست ،ناقابل مقابلہ اے ۔نمائندگی دی حوصلہ شکنی تے بیکار تے سست روی دا نئیں بلکہ طاقت دا ،اعتماد دا ،ذہانت دا اے۔ایناں سچائیاں اتے دلجمعی نال اصرار کرو تے بیماری یا مبتلا ہوون دی مسماریت تھوڑی تے شاید ہی ختم ہو جاووے گی۔انسان بطور رب دا گواہ ذہانت پیدا کردا اے۔کامیابی تے افادیت لئی سارا کجھ درکار ہندا اے۔ایس مقام اتے تسی ویکھ سکدے آں پئی حیاتی دے عام امور وچ سائنس کِنی سوکھی ملازمت کر سکدی اے۔ ایہدے نال کوئی فرق نئیں پیندا پئی تسی کیہ کر رہئے آں ۔جے تسی اپنی مرضی دے مطابق کَم نئیں کر رہئے آں تے ،مشکل صلاحیت دی عیاں کاٹے وچ نئیں اے۔

کاروباری معاملے

تسی مطلوبہ صلاحیت دا تجربہ کداں کر سکدے آں ؟ دن وچ جِنی واری تہاڈی مرضی نال پہچانن نال،اوہ انسان سارا جانن والے ذہناں دی عکاس اے،تے ایس وجہ نال ایہدے وچ مطلوبہ ساکھ تے وسیلے نیں۔روزگار دا محتاج بندا ایہہ تسلیم کرے پئی انسان نوں افادیت لئی وجود وچ لے آیا گیا اے ،رب ایس لئی اک ناقابل شکست مقصد اے،پئی ایہدی لوڑ اے ۔فیر بندے نوں باہر جان داو تے کسے مقام نوں لبو ،توقع کروں گے پئی اوہ اینوں لبو گے تے جدوں مل جانواں گے تے قبول کراں گے ۔امکان نئیں اے پئی اوہ بوہتا دن بے روزگار رہئے ۔

کاروبار یا پیشہ ور بندے نوں ایہہ تسلیم کرن داو پئی ایہدے انٹر پرائز معاشرے وچ اک قابل ستائش مقصد اے جیدے وچ اینوں روزگار دی لوڑ اے تے اوہ ضروری سامان پیدا کردا اے یا ونڈھدا اے ۔اینوں مزید پہچانن داو پئی ایدا کاروبار اصول دے نال برقرار تے ہدایت اے تے لہٰذالالچ تے دشمنی تے الارم دی غیر اصولی قوتاں ایس قدماں دے صحیح نتیجیاں وچ وڑھ نئیں سکدے نیں ۔اینوں اصرار کرنا چاہیدا پئی عقل اینوں تے ایہدے نال یاراں نوں ہدایت دے رہیا اے لہٰذا غلطیاں تے الجھناں تے نا اہلیت ایس منصوبے نوں شکست نئیں دے سکدی ۔ ایہداں دی فضاءوچ ناکامی چنگی طراں قابل تصور ہو جاندی اے ۔

حیاتی دی فراوانی

جدوں اسی رب نوں حیاتی دی حیثیت نال ،تے انسان نوں ایس ناقابل فہم دے مظہر دے طور تے تصور کردے آں تے،اسی اک ہی ویلے وچ رب تے انسان دے سائنسی اتحاد نوں سمجھنا شروع کر دیندے آں،اسی کفارے دی اہمیت یا انسان دے اک ذہانت دی قدر کرنا شروع کر دیندے آں۔رب دے نال اسی کفارے یسوع دے نال منسلک کردے آں کیوں جو ایہنے اصلیت وچ اپنے اتحاد نوں نا قابل تقسیم حیاتی نال ثابت کیتا ۔ایہنے اپنے دشمناں نوں اینوں ختم کرن دی کوشش کرن دی اجازت دِتی۔بظاہر اوہ کامیاب ہو گئے ۔فی الحال اوہ خود زندہ ،خود انسان سی۔ایہنے ایہہ ثابت کیتا پئی انفرادی حیاتی بجھ نئیں سکدی،ایس وجہ نال پئی انفرادی حیاتی رب دی نامی لازوال حیاتی دا مظہر اے۔جدوں وی تسی ایناں سچائیاں وچوں کسے نوں آواز چکوں گے،تسی ایس مظاہرے دے ول ودھوں گے جیہڑا یسوع نے کیتا سی۔تسی کسے حد تائیں ایہہ ثابت کر داوں گے پئی تہاڈی حیاتی دا خاتمہ نئیں کیتا جا سکدا ،اینوں سالاں توں وزن نئیں کیتا جا سکدا ،ناکامی نال ماےوس نئیں ہو سکدا ،بیماری نال اذیت نئیں دِتی جا سکدی۔تے ایہدی کوئی وجہ نئیں اے پئی تہانوں صبح جاگن توں لے کے جدوں تائیں تسی رات نوں سون دے ویلے تائیںخاموشی نال ایناں سچائیاں اتے پورے دن آواز نئیں چکدے راو۔کسے دے نال خود توں ایہداں گل کرن دی جرات ہندی اے ،بے شک ،بوہت واری ،جے محتاط نا رہئے تے ،تسی آکھ سکدے آں :”میں کِنی عمر دا ہو رہیا آں،میں کِنا بیمار ہووندواں ،امکان کِنے خوفزدہ نیں ۔“تے ہر واری جدوں تسی ایناں وچوں کسے وی جھوٹی گل نوں آکھدے آںتے تسی ایس میسمرزم وچ وادھا کردے آں جیہڑا پہلاں ہی تہانوں دباون والا اے۔فیر تسی پچھدے آں پئی عمر،مصیبتاں ،ناکامی دا میسمرزم کدوں آوندا اے؟ ٹھیک اے،کیہ تسی ایناں شیواں نوں بے چینی نال نئیں گواوندے تے اوہناں نوں اپنے حوالے کر دئی اے؟ پر تہانوں ایس تباہ کن فیشن وچ بحث کرن دی لوڑ نئیں اے ۔اج تسی اینوں روک سکدے آں۔تسی کر سکدے آں ،جے تسی،سڑک اتے تہلن یا اپنے کَم نوں اگے ودھاوندے ہوئے ،ہر ویلے اپنے آپ نوں قابلیت ،مستقل مزاجی ،مقصد ،مقصد حیات ،حیاتی دی شان و شوکت نال گل کر سکدے آں،تے ایہہ گل تہاڈے نال اے حیاتی جیدے بارے وچ تسی گل کر رہئے آں ۔ایہدے نال تسی تھوری تھوری دیر توں میسمرزم نوں توڑ داوں گے جیہڑا تہاڈی صحت نوں خراب کر رہیا اے ،تہاڈی پیشرفت وچ رکاوٹ اے،ایتھے تائیں پئی اپنے وجود نوں وی جما دیندا اے۔

اگے ٹْرنا

جدوں تسی ایناں سچائیاں دے بارے وچ سوچدے آں جیہڑیاں اسی تیار کر رہئے آں تے ایناں نوں اپنا بنا رہئے آں تے ،ہولی ہولی تسی صحت مند جسم،صحت مند ذہانت،بوہتا اطمینان دین والا کیریئر توں واقف ہو جانوں گے،یا شاید اینوں چنگے طریقے نال رکھنا ،شعور ،ایہداں ترقی یافتہ ،تہاڈے لئی اک چنگا جسم ،اک چنگی عقل ،اک چنگے جگ دی تعمیر کرو گا۔آخر تسی کِنی چنگی عقل پاوں گے ؟فکری افزائش دی کوئی حداں نئیں ،کیہ نیں؟ آخر تسی کِنا چنگا جسم پاوں گے؟حوصلہ افزائی کیج،جے سحت دے ول پیشرفت سست لگدی اے تے،اصلیت وچ ایہہ پئی یسوع اینی ترقی نوں پہنچیا اے پئی اوہ سوچ تے فکر تے حیاتی نوں درست کرن اتے کاربند سی پئی اوہ ویکھے ہوئے دھمکی امیز ہجوم نال لنگ سکدا اے ،تے دروازہ کھولن وچ پریشانی توں بعد ،قدم ودھا سکدا اے ایس کمرے وچ جِتھے اوہدے چیلے جمع سی۔اک بندا اطمیناندین دی حالت وچ اے جیہڑا ایہہ کَم کر سکدا اے ۔اوہ گھٹیا یا تحلیل توں بالکل باہر اے ۔تے جدوں اک بند ا ایناں سچائیاں اتے دعا دے نال غور و فکر کردا اے تے اوہ لا محالہ ایہداں دی انفرادیت دے حصول دے ول ودھدا اے جیدے اتے یسوع مالک سی،ایس آزادی تے تسلط دے ول ودھدا اے جیدے توں اوہ لطف اندوز ہندا سی۔جیہڑے بندے یسوع نے انجام دِتے ایہداں دے کارنامے انجام دے سکدا اے ،تے اوہ ہر اک دی رساءوچ نیں جیہڑا سائنس وچ اپنے آپ نوں گھر وچ بناو ندا اے،کامل مردانگی دے قد وچ چھیتی ودھ رہیا اے ۔اوہ مزاحمت نوں پست پشت پا رہیا اے ۔اوہ روحانی یا اصلی شعور وچ ابھر رہیا اے ۔تے اصلی شعور بے ہوش نئیں ہو سکدا ۔لہٰذا انفرادی انسان دا استحکام ۔ایتھے لازوالیت عقلی بنیاد اتے رکھی گئی اے ۔اوی بندا،اک جسمانی شخصیت ہوون نال،اک بندا شعور اے۔تے اصلی شعور بے ہوش نئیں ہو سکدا۔پر شعور دا اک عارضی ،فریب دہ پہلو موجود اے جیہڑا جگ نوں مادی طور تے ویکھدا اے ،انسان نوں جسمانی خاکے دے طور تے ویکھدا اے،تے بیماری تے تحلیل دا تجربہ کردا اے۔ایہہ مادی شعور ایس موقعے اتے ختم ہو جاندا اے ،جیدے توں بعد اسی آکھدے آں پئی بندا بے ہوش اے۔ایہدی تکلیف تے حداں نال مادی جگ تے مادی جسم دے بارے وچ ایدا شعور فیر ختم ہو جاندا اے۔پر حیاتی ہن وی ایہدے نال موجود اے ۔اصلی شعور ہمیشہ دے وانگو متحرک اے۔تسی اپنی حیاتی دے احساس نوں نئیں چھڈ سکدے۔تسی جسمانی جگ دے بارے وچ اپنے احساس نوں ختم کر سکدے آں۔ایتھے تائیں ےسی جسمانی جسم دے بارے وچ اپنا احساس وی گوا سکدے آں۔پر تسی اپنے وجود دے احساس نوں ترک نئیں کر سکدے آں۔اصلی شعور،عقل دے وانگو،لازوال توں ابد تائیں اے۔

بائبل دی شفا

یسوع نے اوہناں دے زندہ ہوون تے عروج اتے انفرادی حیاتی دے تسلسل دا مظاہرہ کیتا۔تاہم،ایس وڈھے کارنامے توں پہلاں،ایہہ قدرتی گل سی پئی اینوں انسان نوں بیماری تے کمزوری نال مستثنیٰ قرار دینا چاہیدا۔بخار تے فالج ایہدی موجودگی نال یقینی طور تے جداں چاوے تے پچھتاوا ہو گیا۔ایس بے بس بندے لئی جیہڑا تالاب اتے انتظار کر رہیا سی پئی کسے نے اینوں پسندیدہ ویلے اتے پانی وچ پا دِتا،اوہنے آکھیا ،”اٹھ،اپنا بستر چک تے چل۔“تے اوس بندے نے ایہداں ہی کیتا۔

سالاں توں ایہدے اعضاءنوں باندھن والے خوف تے مسمار نوں توڑ دِتا گیا سی تے اوہ حیاتی دی خوشی وچ اپنا حصہ لین لئی اگے ودھیا سی۔ایہہ اوہی ہندا اے جدوں کسے نوں کسے بیماری یا بیماری نال توں آزاد کیتا جاندا اے۔ایہہ جسم دے کجھ عضو کَم نئیں کرو گا جداں پئی ہوونا چاہیدا ؛جے بینائی یا سماعت کمزور اے۔جے ہتھ،پیر یا باں بے بسی دے ول راغب ہو گیا اے تے ایدا مطلب ایہہ اے پئی خوف یا مسمار نے اوتھے اپنی گرفت مضبوط رکھی اے۔جدوں خوف یا مسمارزم عضو نوں تحلیل کر دِتا جاندا اے یا ممبر معمول دے مطابق عمل وچ آوندا اے۔بیامری،بوہتے حصیاں وچ ،ایس غلط عقیدے نال شروع ہندی اے پئی انسان اک ایہداں دے جگ وچ انسان دی موت اے جیدے وچ خطرہ تے موتاں ناگزیر نیں ،جبکہ اصلیت ایہہ اے پئی انسان ایس حیاتی دا اک ایہداں دا نمونہ اے جنوں کوئی بیماری،کوئی تکلیف ،کوئی شروع تے آخر نئیں پتہ۔

نیک لوکی دکھ کیوں سہندے نیں

ساہنوں سکھایا گیا اے پئی ساڈی بیماریاں تے مشکلاں گناہ دے قابل نیں۔بے شک ایناں وچوں بوہت سارے نیں۔یقینی طور تے کوئی وی دوجے نوں لا پرواہی نال رہن دی صلاح نئیں داو گا ۔فیر وی تسی شاید کجھ لا پرواہ بندیاں نوں جان سکدے آں جیہڑا حیرت انگیز طور تے چنگی صحت توں لطف اندوز ہندے نیں تے جناں دے کاروبار خوشحال ہندے نیں۔دوجے پاسے تسی شاید کجھ غیر معمولی ٹھیک لوکاں نوں جان سکدے آں جیہڑے بیمار نیں یا جناں دے کاروبار ناکام ہو چکے نیں۔ایناں دی نیکی ایناںدی حفاظت لئی بوہت نئیں اے۔چنگیائی اتے ہلکا جیا غور نئیں کیتا جانا چاہیدا۔ایہہ ہمیشہ پہلا خیال ہندا اے ۔اسی ایہدے باجوں نئیں نکل سکدے۔فیر وی،ساری عمر ایہہ سوال آیا اے،”چنگے بندے نوں تکلیف کیوں ہندی اے ؟“بظاہر او ہ اپنے برے معاملے والے گوانڈی دے نال ہی کردا اے ۔بارش بدستور نا انصافیاں اتے وی پیندی اے۔چنگے بندے نوں تکلیف کیوں ہندی اے ؟نوکری دی کتاب سوال دا جواب دین دا بیڑا چک رئی اے ۔ملازمت اک چنگا بندا سی۔فیر وی اوہ مصیبت وچ مبتلا ہو گیا۔اپنے گوانڈیاں نوں پچھن اتے پہنچ گئے:”نوکری،تسی جگ وچ کیہ کردے رہئے آں؟ واضح طور تے ایہہ ویکھن لئی پئی تسی کِنے بیمار آں کجھ خوفناک اے۔ایس معاملے دے مالک بناو تے صاف ستھری چھاتی بناو۔“پر اوہ ایہداں نئیں کردا سی۔اوہ اک سیدھا بندا سی تے ایہدے کول اعتراف کرن لئی کجھ وی نئیں سی۔لوک اج کدی کدی تعجب کردے نیں پئی کیہ کدی ملازمت موجود سی۔لکھاں ملازمتاں ہو چکیاں نیں ۔تہانوں ایس معاشرے وچ کجھ صحیح معلوم اے۔بالکل ٹھیک بندے تے عورتاں جیہڑیاں بیمار نیں یا دوجی صورت وچ تھلے تے باہر نیں۔ظاہر اے پئی اوہ اپنے دفاع نوں برقرار نئیں رکھے ہوئے نیں۔

ناکامی داچیلنج

جے تسی اپنی صحت ،اپنی حیاتی دی حفاظت کردے آں تے ،تہانوں چنگے توں کِتے بوہتا کَم کرن دی لوڑ پے سکدی اے۔یقیناً چنگے بنو،تے فیر سمجھو پئی بیماری وچ کوئی لوڑ نئیں ،کوئی ضروری اصلیت نئیں اے ،کیوں جو حیاتی رب اے،تے ایس لئی بیماری نئیں اے ۔جے تسی اپنے کیریئر یا اپنے کاروبار دی حفاظت کردے آں ،تے تسلیم کرو پئی کوئی خوبی نئیں اے،غربت یا ناکامی وچ کوئی لوڑ نئیں اے۔کیوں جو کیہ تسی فراوانی تے موقعیاں دے جگ وچ نئیں آں؟ایہہ وی پہچانو،پئی حوصلہ ،حسد،مسابقت ت دوجے دشمن کامیابی لئی رب دے ایس مفید مقصد وچ مداخلت کرن لئی بے بس آں۔جدوں تسی ایس عمدہ بہادر فیشن وچ ناکامی تے بیماری نوں چیلنج کردے آں تے تسی ایناں دے راہ دے خلاف اپنا دفاع کروں گے۔تے تسی ایناںسچائیاں اتے زور دیندے ہوئے ایس پْر عزم رویے نوں فروغ داوں گے جیدے اتے اسی ہن تائیں غور کیتا اے۔

جدوں تسی ایس عمدہ بہادر فیشن وچ ناکامی تے بیماری نوں چیلنج کردے آں تے تسی ایناں دے راہ دے خلاف اپنا دفاع کرن گے۔تے تسی ایس سچائیاں اتے زور دیندے ہوئے ایس پْر عزم روےے نوں فروغ دین گے جیدے اتے اسی ہن تائیں غور کیتا اے ۔جداں پئی تسی ایہہ سچائیاں نوں سمجھدے نیں تے ایناں دی اہمیت نوں کجھ پاوندے نیں،تہانوں اوہ ذہین پختگی پاو گی جیہڑی تہانوں وقار دے نال سر زمین اتے چلن دے قابل بناو گی،جداں پئی تہانوں ایہدے اتے چلنا چاہیدا ،نا پئی خوف تے کنبدے ہوئے۔

سائنس دی پیدائش

میری بیکر ایڈی دے نال کرسچن سائنس چار سال توں وی کٹ عرصے پہلاں انسانیت وچ آئی سی۔ایہنے اینوں دریافت کیتا ۔اپنی وزارت دے نال بیمار تے پریشان حال نوں ٹھیک کرن وچ،ایہدی پڑھائی دی خوبی ۔ایہدی غیر معمولی کتاب،سائنس تے صحت دے نال صحیفیاں دی کلید دے نال ایہدے اصول مرتب کرو؛تے آخر کار چرچ آف مسیح ،سائنسدان جیہڑا قائم کیتا ،جدی سرگرمیاں لمبے عرصے توں پورے جگ وچ پہنچ چکیاں نیں،قائم کر کے اینوں قابل عمل تے پائیدار بنیاد اتے رکھ دِتا۔انیسویں صدی دے اختتامی سالاں تے بیسویں صدی دے آغاز دے وچکالے ،کرسچن تحریک دی توسیع تے تعریف دے نال،اوہ اک غیر واضح نواں انگلینڈ دی کمیونٹی وچ حیاتی دی شروعاتکر رئی سی ،اوہ جگ دی نمایاں شخصیت بن گئیاں۔مسز ایڈی دے خیال نوں یسوع تے نبیاں نے روحانی تندرستی دے نال گرفتار کیتا سی۔ایس موقعے اتے اوہ اصلیت دے دائرے وچ جھلکدی رئی۔ایہنے اک چنگے جگ دے صحیفی دے وعدے نوں قبول کیتا۔ایہداں دے جگ دے صحیفے دے وعدے نوں قبول کیتا۔ایسا جگ جِتھوں امن تے سلامتی اے۔ایہنے ایہہ منن توں انکار کر دِتا پئی یسوع دی کارنامے معجزانہ یا مافوق الفطرت سی۔ایہنے ویکھیا پئی ایہنے عجیب و غریب کَم نئیں کیتا بلکہ ایہنے سائنس اتے عمل کیتا۔سالاں دی تحقیق تے مظاہرے دے وچکالے ،ایس سائنس دی تفہیم لئی اوہ ودھدی گئی ۔ایہنے ایہہ اعتراف کرن توں انکار کر دِتا پئی روحانی قانون اوسط بندے دی سمجھ توں بالاتر نیں۔ایہنے سائنس دی مسیحیت نوں ہر ایس سچائی دے متلاشی سچائی دے ضمن وچ بیان کیتا۔اج اسی سارا اک ایہداں دے جگ وچ آں جدی محنت نے اینوں چنگا بنایا اے۔

حیاتی دا وادھا

ایہدی تحریراں نوں پڑھن توں بعد ،کوئی ایہہ سمجھ سکدا اے پئی کداں یسوع نے بیماری تے ایتھے تائیں پئی موت اتے انسان دا تسلط ثابت کیتا۔متعدد موقعیاں اتے اوہ لوکاں نوں واپس لے آیا تے غمزدہ یاراں دے سامنے اوہناں نوں زندہ کیتا۔آخر کار اوہ اپنی ہی قبر وچوں باہر نکلیا،اپنے یاراں دے سامنے پیش ہوئیا،ایناں دے نال گل کیتی،ایناں دے نال کھانا کھادا۔اوہناں نے ثابت کیتا پئی انفرادی حیاتی ناقابل فہم اے۔اسی یسوع دے عمدہ مظاہرے دے امکان نوں ویکھ سکدے آں جدوں اسی ایہہ تسلیم کردے آں پئی انسان جسمانی جسم ہوون دے بجائے ذہانت دا تشکیل پایا اے،پئی اوہ اک انفرادی شعور اے جدی وجہ نال جسمانی تباہی کھِلر رئی اے یا تباہ کن ایجنسیاں دی پہچ توں باہر اے۔انسانی جسم تے عقل وچ کمال تے استحکام دا فقدان اے۔عام مشاہدے ساہنوں ایدا قائل کردا اے ۔پر ایتھے جسم دی تضحیک کرن یا ایہدی نظر انداز کرن دا کوئی نظریہہ نئیں اے ۔ایہہ واحد جسم اے جیہڑا تسی تے میں جان دا واں،تے ساہنوں ایہدی اصلاح کرن دے بجائے اینوں چنگا بناون دی لوڑ اے۔جدوں ایہہ اسی اپنی سوچ تے حیاتی نوں ترقی تے روحانی بناوں گے تے ایہہ چنگی آو گی۔ناہی ایس انسانی حیاتی نوں دھچکا لاون دا کوئی مقصد اے جیہڑا خوف تے مسمار دی وجہ نال اینا الجھیا ہوئیا ویکھدا اے۔ایہہ اوہ واحد حیاتی اے جیدے نال تسی تے میں واقف ہوواں گے۔تے جدوں اسی اینوں پورے طور تے زندہ کردے آں ،جدوں اسی اینوں اپنی ذات دے وانگو ودھا دیندے آں ،تے اسی اینوں ایس حیاتی وچ وسعت دیندے ہوئے پاونے آں جدی ابدی خوشی خوشی ہندی اے۔

اختتام دا امکان اک خوفناک امکان رہیا اے ۔موت دا خوف جگ وچ بوہتا بیماری تے جہنم لئی ذمہ دار رہیا اے ۔ہن اسی ایہہ ویکھنا شروع کر چکے آں پئی ایہہ خوف بے بنیاد اے،کیوں جو روحانی شعور،جیہڑا اصل انسان ہندا اے ،موت،تحلیل تے قبراں دے بارے وچ کجھ نئیں جان دا اے۔ایتھے تائیں پئی انسانی شعور ،ہن تائیں ساری مادی یا بندا عنصرن توں پاک نئیں ہوئیا،قبر توں فرار ہندا اے ۔ایہدے بجائے تسلی دین والی گل ایہہ اے پئی،اس گل اتے غور نئیں کرنا پئی جنازے وچ تہاڈے یار تہاڈے نال سلوک نئیں کرن گے۔اوہ شعور اتے قبضہ کرن تے اوہنوں زمین توں دور کرن لئی بالکل بے بس ہوون گے۔کرسچن سائنس دی سچائیاں توں تیز تے روشن ہو کے ساہنوں ساریاں نوں امید ہو سکدی اے پئی مسیح یسوع دی روحانی بلندی ایس منزل تائیں پہنچ جاووے جِتھے بصارت یا نقل و حرکت وچ کوئی رکاوٹاں یا رکاوٹ نئیں اے ۔لا تعداد حیاتی دے ایس دائرے وچ ،بندے غیر مستقل طور تے زندہ رہندے نیں ہر اک اپنی شناخت نوں برقرار رکھدا اے ،ہر اک دوجیاں تو ں پہچانیا تے ممتاز ہندا اے ،ہر اک لا متناہی حیاتی دی طاقت توں بعد بنایا گیا اے۔

کیوں جو حیاتی ہمیشہ لئی اے۔ایس سمت دا کوئی خاتمہ نئیں۔پیدائش تے موت انسانی تجربیاں دے واقعے نیں۔اک دا شروع ہی نئیں ہندا اے تے ناہی کسے دوجے دے انجام نوں نشان زد کردا اے۔جدوں یسوع اپنی عمدہ کار کردگی دا مظاہرہ کر رہیا سی تے ایہنے ایس عظمت لئی دعا کیتی جیدے توں پہلاں ایس مادی جگ دی مسماریت نے اینوں گھیر لیا سی۔واضح مطلب ایہہ اے پئی قبل از وجود ،واقعتاًساری اصلی وجود روحانی اے۔واری واری یسوع وجود توں پہلے دے نال نال مستقبل دے وجود دا وی حوالہ دیندا اے۔اک موقعے اتے اوہنے آکھیا ،”میں ابو وچوں نکلیا واں تے جگ وچ آیا واں۔میں فیر جگ چھڈ کے ابو دے کول جاندا واں۔“اک مختصر درست سوانح۔ایہہ ہر بندے دی سیرت اے،کیوں جو یسوع دے بیشتر لفظ سارے عالماں اتے لاگو عالمی حقاں دے بیان نیں۔

ایہنے ایہہ وی آکھیا ،”کوئی وی بندا اسمان تائیں نئیں گیا اے پر اوہ جیہڑا اسمان توں آیا اے ،ایتھے تائیں پئی اوہ ابن آدم اے جیہڑا جنت وچ اے۔“پہلے اوتھے مثالی ریاست ،جنت سی۔فیر عروج دی کوئی لوڑ نئیں سی ایہدے توں پہلاں ظاہر گر یا تھلے آون توں بعد ؛پر ایس اصلیت نوں اصلیت وچ وی کدی وی تھلے نئیں آیااے پئی ایس اصلیت نوں اصلیت وچ نظر انداز کرنا اے ۔

خرافاتی زوال

کیہ تہاڈے وچ ایہہ دعویٰ کرن دی ہمت اے؟ اک لمحے پلاں تسی ایہہ آکھن لئی بوہت بہادر سی پئی،”واقعی وچ ناقابل حیاتی دی اک نمائش واں،ایہداں دی حیاتی جیدے وچ بیماری تے خطرے تے تحلیل دا پتہ نئیں اے۔“ہن تسی ایہہ آکھن دے قابل واں،”کیوں ،واقعتاً میں موت دی ایس دلدل لئی کدی جنت نئیں چھڈاں۔“لہٰذا میرے وچ ایہدیاں تکلیفاں تے بد بختی دی وضاحت کرن دا مطالبہ نئیں کیتا گیا اے۔میں ہن حیرت نال نئیں سوچوں گا پئی جدوں میں اپنی پوری کوشش کیتی اے تے گھٹیا نے مینوں کیوں پھڑ لیا اے۔نا ہی میں تعجب کروں گا پئی میں اج یا کل گھٹیا توں باہر کیوں نئیں جاندا واں۔بلکہ میں اصرار کروں گا پئی گھٹیا نے مینوں نئیں پھڑیا اے ۔”مینوں ہن حیرت نئیں ہووے گی پئی میں ٍکیوں ناکام واں ۔میں پچھلے سالاں دی غلطیاں نوں کھودنا تے ایناں دے نال اپنے آپ نوں اذیت دینا چھڈوں گا۔ میں اصرار کروں گا پئی بوہتا خواب جداں گھومن پھرن دے واقعے سی ۔میں انکار کروں گا،تے ایناں نوں بھول جانوں گا ،تاں پئی محتاط رہواں پئی مستقبل وچ ایس سمت وچ نا کھِچیا جاووے۔“”اک ناکامی ؟جدوں مینوں رب نے کثرت تے موقعے دا اک جگ دِتا اے تے میںکداں ناکام ہو سکدا آں؟میں کداں ناکام ہو سکدا ٓں جبکہ رب دا میرے لئی کوئی مقصد ہووے جیہڑا ماےوس نئیں ہو سکدا۔اک ایہداں دا مقصد جیہڑا سرگرمی تے افادیت وچ بوہت ہووے،تے جیدے وچ بیکار پن تے بیکاریاں وڑھ نئیں سکدیاں نیں۔میں کداں مستقل طور تے ناکام ہو سکدا واں جبکہ اج واضح شکست یا مایوسی نال قطع نظر،حیاتی اپنے امکاناں دے باوجود میرے سامنے اے۔“

جدوں تسی ایس رگ وچ سوچدے تے گل کردے آں ،تے تسی اج رات ایہداں کرنا شروع کر سکدے آں ،جے تسی پہلاں ہی ایہداں نئیں کیتا اے تے،تسی ایہدی ناکامی تے حد تے بیماری نال بشر دے وجود دی میسمرزم نوں چھیتی تحلیل کرنا شروع کر دین گے ۔تسی ایس بنیادی سچائی دی جھلک کروں گے جدا شروع اسی کامل رب تے کامل انسان دے نال کیتی سی۔

کامل بندا ایتھے تے ہن اے،تے خود ہی بندا اے۔ایہداں لگدا اے پئی اج تہاڈا کمال مبہم اے۔عارضی طور تے فراموش کردہ لگدا اے۔پر ایہہ ایتھے تسلیم دے منتظر اے۔تے تہاڈے لئی مذکورہ سچائیاں نوں آواز دین لئی ،تھوڑی تھوڑی دیر توں،کامل بندا،بظاہر ایہنے لمبے لمبے نظر انداز ہوئے،تسی ہمیشہ سی تے ہمیشہ رہواں گے۔

دوراں دی غلط سوچ لئی اک چیلنج

بیماری نوں لبناں

اک عام،اطمینان دین والی حیاتی چنگی صحت دے باجوں نا ممکن اے۔ایس لئی ،فطری طور تے اسی حیران ہْنے آں پئی بیماری جگ وچ کداں کھِلری۔ کسے وجہ نال کاسٹ کرن وچ لوک عام طور تے ایس نتیجے اتے اپڑے نیں پئی بیماری غلط کماں دی سزا دے طور تے آؤندی اے۔بیمار بندا نافرمان رہیا اے۔اوہ کسے نا جائز عمل دی پیروی کر رہیا اے۔ ایہدی تکلیف سزا اے ۔ایس منطق دی کمزوری ایس ویلے ویکھن نوں ملدی اے جدوں اسی ایہہ مشاہدہ کردے آں پئی چنگے لوک وی تے خراب وی بیماری دے تابع ہندے نیں۔ایس لئی ساہنوں اپنے سوال دے تسلی دین والے جواب لئی محض غلط کماں توں کِتے بوہتا دور ویکھنا پاؤ گا۔ایتھے نوکری دا تجربہ روشن اے۔اوہ اک چنگا بندا سی۔فیر وی اوہنوں اک درد ناک بیماری نے اپنی گرفت وچ لے لیا۔احباب ہمدردی لئی جمع ہون والے یاراں نے استدلال کیتا پئی اوہ سیدھے تے تنگ راہ توں بھٹک گیا اے نئیں تے اوہنوں بد قسمتی دا سامنا نا کرنا پووے گا۔ اصل وچ ایہناں وچوں اک نے پْچھیا ،”بے گناہ ہون دی وجہ نال کدی ہلاک ہوئیا یا راستبازاں نوں کَٹ دِتا گیا سی؟ پر جاب ،غیر متزلزل نے اپنی دیانتداری اتے اصرار کیتا،حالانکہ اوہنے اعتراف کیتا،”کیہڑی شے دا مینوں خوف سی اوہ میرے اتے آگیا اے۔“نوکری عام انساناں نوں دسدی اے۔ہر عمر وچ اوہناں نے مرض دے خیالاں دے نال ایہناں اتے بیماری دے زور دین دی تجویز نوں قبول کیتا اے۔نسل در نسل اوہناں نے بیماری دی گل کیتی،ایدی تصویر کشی کیتی ،اینو ں اک آفاقی اعتقاد یا مسمارزم دی شکل دِتی۔اج ایہہ مسیح انسانیت اتے عام طور تے چنگا،برا تے لا تعلق۔ جداں بارش نیک تے ظالماں اتے پیندی اے۔ایس لئی ایہہ اے پئی ساریاں توں چنگے بندے تے بْدھیاں کدی کدی ایس مسمارزم دا شکار ہو جاندے نیں۔ایہہ نئیں آکھیا جا سکدا اے پئی اوہناں نوں سزا دِتی جا رہئی اے ۔اوہناں نے سزا لئی کجھ نئیں کیتا اے ۔تاہم ،اوہ بیماری دے عام اعتقاد نوں چیلنج کرن وچ ناکام رئے نیں۔ ایہداں اوہناں نے اپنے دفاع نوں چھڈیا اے ۔ایہہ بوہت اے ۔موتاں دے حملے دا خطرہ بنن لئی کسے نوں وی ایہدی لوڑ اے ۔بیماری فیر اصلی نئیں اے ۔یقیناً ایداں نئیں اے۔ایہی وجہ اے پئی شکار ایہدے خلاف مستقل بغاوت وچ لگے رہندے نیں۔ایہی وجہ اے پئی ہر بیماری دا علاج ایس ویلے نوں لبن وچ اے جدوں بیماری ظاہرہونا ختم ہو جاوے گی ۔جے بیماری اصلیت ہندی تے لوک ایہنوں کسے احتجاج دے باجوں قبول کر لیندے۔ ایہدے کول کوئی متبادل نئیں ہووے گا۔کیوں جو حقاں توں گریز نئیں کیتا جا سکدا تے نا ہی ایہدے اتے قابو پایا جا سکدا اے۔ لوک صرف غیر اصلیتاں اتے ہی اختلاف کردے نیں۔اعتقاد دیاں گلاں، جاہلیت دی تے ظاہری شکل دی۔ایتھے انساناں دی مطابقت پائی جاندی اے جیہڑے اک پاسے بیماری لئی دلیل کردے نیںتے دوجے پاسے ایہدا مقابلہ کردے نیں۔جدوں اسی آکھدے آں پئی بیماری اصلیت دے بجائے عقیدے وچ اے یا ظاہری شکل وچ یا جہالت وچ اے،تے اسی ایس زمین دے چپٹے ہوئے اعتقاد دے نال ایس زمرے وچ رکھدے آں۔یقیناًزمین چپٹی ویکھدی اے ۔ظاہر اے پئی فلیٹ پن ایس بندے دے خیال وچ اے جیہڑا ایناں یقین کردا اے ۔کدے دن سادہ جئی اصلیت ایہدے اتے طلوع ہووے گی پئی زمین گول اے ۔اوہدوں چپٹا پن ٹھیک ہو جاووے گا۔کسے دن ناقابل تردید حق بیمار انسان دے بارے وچ طلوع ہووے گا پئی حیاتی رب اے ۔اوہدوں ایہدی بیماری ٹھیک ہوجاووے گی ،کیوں جو بیماری تے موتاں نوں دیوتا دا نشانہ نئیں بنایا جا سکدا۔چونکہ رب حیاتی اے ۔حیاتی لازمی ،بے مرض ،لامتناہی ہووے۔

حیاتی دی صحت مندی

حیاتی رب دی ذات اے ایس بیان دی کیہ بنیاد اے؟ صحیفے دے دیوتا وچ ویلے توں بعد حیاتی نوں حیاتی آکھیا جاندا اے ۔جدوں بنی اسرائیل اپنے وعدے شدہ سرزمین دے سفر اتے صحرا وچ اینی شدت نال جدوجہد کر رئے سی تے موسیٰ نے حوصلہ افزائی کردے ہوئے اوہناں نوں اعلان کیتا،”رب تیری حیاتی اے۔“پندرہ سو سال بعد یسوع نے ،یعقوب دی خیریت نال سامری عورت دے نال گل بات کردے ہوئے ،رب نوں روح دے طور تے گھلیا۔ روح تے حیاتی مترادف اصطلاحواں نیں ۔ایہناں دی بنیادی طور تے اوہی اہمیت اے۔ ایس عورت نوں جج یا بادشاہ سمجھنا سی جیہڑا نیڑے والے پہاڑ وچ عدالت کررہیا سی۔ یسوع نے ایہنوں ایہہ واضح کر دِتا پئی رب انصاف پسند یا بادشاہ جیا نئیں اے بلکہ اوہ روح تے حیاتی اے ۔ عہد نامے دے نویں لکھن والیاں نے یسوع دی پیروی کردے ہوئے رب دے بارے وچ نا صرف روح دی حیثیت نال بلکہ حیاتی ،سیان تے محبت دی گل کیتی۔ دیوتا لئی کیہ لفظ سیان اے ! سیان لئی ساریاں شیواں جان سکد نیں تے ہر تھاں موجود ہو سکدے نیں ۔پر سیان بنیادی طوراے حیاتی توں مختلف نئیں اے۔ذہانت تے حرکت پذیری دے وچکالے فرق کرنا کِتے بوہتا مشکل ہووے گا ۔حیاتی اک ناقابل تردید اصلیت اے ۔تہانوں بوہتیاں شیواں اتے شبہ ہو سکدا اے۔ تہانوں ہر شے اتے شک ہو سکدا اے ۔سوائے ایہدے پئی تسی زندہ رہوو۔تہانوں کدی وی دوجے ولکاں دے بارے وچ وی تعجب ہو سکدا اے۔تہانوں شبہ ہو سکدا اے پئی اوہ تہاڈی اپنی پسند دی مخلوق اے۔پر تہانوں قطعی طور تے یقین اے پئی تسی موجود آں۔حیاتی د ی نمائش دے طور تے موجود نیں۔رب دی گواہی اے پئی اوہ صحتیابی زبان استعمال کردا اے ۔اوہ حیاتی کِتھے اے ؟ہتھ یا ساہ یا فکر توں کِتے بوہتا ،جے ہو سکدا اے ۔پولس کلاسیکی جواب دیندا اے جدوں، افسیوں نوں لکھے اپنے خط وچ ،اوہ اک رب دے بارے وچ لکھدا اے ،”جیہڑا ساریاں توں ودھ کے اے تے ساریاں دے وسیلے نال تے تہاڈے ساریاں وچ۔“ایہہ کداں دی حیاتی ہونی چاہیدی؟ بیمار،بے عمر ،لامتناہی ۔ ایہہ تہاڈے وجود دے دور دراز دی چھوٹی چھوٹی تھاں ہونی چاہیدی۔ایہہ سچائی اے جیہڑی تہانوں ایس حد تائیں آزاد کر دیووے گی جدوں تائیں پئی تسی ایہنوں پچھانو تے استعمال کرو۔لوک ہن جیہڑیاں دلیلاں دے نال تسی سن رئے آں اوہناں نال صحت یاب ہو گئے نیں ،جداں پریشانی، غم، ناراضگی ،بے روزگاری ،نمونیا،ہڈیاں دی پریشانی،ایکزیما ،ذاتی سَٹ ،کمزور نِگاہ تے سماعت۔تہانوں اپنی پریشانی توں مکتی نا ملن دی کوئی وجہ نئیں اے۔ ایہدی توقع کرو۔تہانوں آزادی تے افادیت دا حق اے۔واضح طور تے اییہہ یقین کرنا گناہ اے پئی رب جیہڑا محبت کردا اے اپنے لوکاں نوں بیماری پیجھدا اے ۔عقیدہ،دوجے گنہگار عقیدیاں دے وانگو ،ایس ویلے تائیں سزا لے آؤندا اے جدوں تائیں ایہدا لطف چکو۔مومن مصیبتاں تے موتاں دی چھاں وچ کھڑا اے۔معاف کرن لئی ،اینوں ایس عقیدے نوں ترک کرن تے ایس اصلیت نوں قبول کرن دی لوڑ اے پئی حیاتی رب اے تے ایس وجہ نال اصلی وجود ناقابل تسخیر اے۔اسی سوچیا اے پئی حیاتی آؤندی تے جاندی اے۔اسی ایہہ سمجھیا اے پئی حیاتی پیمائش دے ویلے دِتی جاندی اے تے ایس ویلے موت آکھیا جاندا اے ۔فیر وی حیاتی نئیں آؤندی ۔ایہہ عمر نئیں کردا، بیمار نئیں ہندا،رخصت نئیں ہندا۔حیاتی اے!ایہہ سی! ایہہ ہووے گا! ایس منطق نال کوئی مکتی نئیں مل سکدی کدوں ایہہ یاد آجاوے پئی حیاتی رب اے ۔ایہناں ساریاں دی زبردست اہمیت اے جدوں ایہہ پچھان لیا جاوے پئی انسان حیاتی دا اظہار اے،جیہڑا ایہدا ٹھوس نمائندہ اے ۔

ٹھیک چنا ؤ کرنا

موسیٰ نے اپنے لوکاں نال اپنے الوداعی خطاب وچ آکھیا:”میں جنت تے زمین نوں ایس دن دے بارے وچ ریکارڈ کرن لئی آکھدا ہاں پئی میں تہاڈے سامنے حیاتی تے موت ،برکت تے لعنت پیجھ دِتی اے۔ایس لئی حیاتی دا انتخاب کرو پئی تو تے تیری نسل دونے زندہ رہن۔انسانیت دے سامنے حیاتی تے موت ،صحت تے بیماری ،کامیابی تے ناکامی بہتات تے غربت دونے ہی موجود نیں۔پر انسان،اپنی حیاتی توں ناواقفیت دے نال،صحیفاتی حکماں نوں نظر انداز کر دیندے نیں۔ممکن ایہہ پئی اوہناں نے حیاتی نوں ایہناں ساریاں شیواں دے نال منتخب کیتا ہووے جیہڑیاں ایہدے اتے منحصر ہون،پر تباہ کن تجویذاں ،جبکہ عام طور تے اوہناں نے بیماری،موتاں تے بدقسمتی دی اصلیت بناؤن دا انتخاب کیتا اے۔اوہناں نے مزید کَم کیتا اے۔اوہناں نے ایس مسلط کرن اتے بحث کیتی اے ۔اینے لمبے تے اینے محنتی انداز وچ ایہناں دا استدلال اے پئی بیماری دا عقیدہ یا میسمارزم لاشعور سوچ دا حصہ بن گیا اے۔ایداں ایہہ اے پئی لوک بعض ویلے بیماریاں دا شکار ہو جاندے نیں جناں دے بارے وچ اوہناں نے کدی سوچیا سی تے نا ہی کدی سنیا سی۔تے بیماری دی ایہہ ذمہداری ایس ویلے تائیں شروع رہووےگی جدوں تائیں پئی بندے تے عورتاں اٹھ کھڑے ہون تے ذہانت نال بیماری نوں ایداں دی شے دے طور تے چیلنج کرن جیہڑی ضروری نئیں اے ،سچ نئیں اے۔ایداں دا وجود جداں پئی معلوم ہندا اے اوہ اصلیت پسندی دے بجائے ظاہری شکل یا عقیدے یا مسمارزم وچ اے ۔ایس لئی بیماری تے موتاں اتے قابو پا یا جا سکدا اے۔جے اوہ اصلیت وچ ہندے تے عرض کرن دے علاوہ کوئی دوجا آپشن نئیں بچ دا ۔

انتخاب تے فیصلے کرن وچ انسان دا تجربہ بوہت حد تائیں ہندا اے۔کرسچن سائنس بندا ایہناں حقاں نال واقف کردی اے جدی مدد نال اوہ فیصلہ کرن تے اہل دانشمند انہ طور تے،حق بجانب انتخاب کر سکدے نیں۔اوہ اک صحیح انتخاب کردا اے ،جدوں اوہ حیاتی نوں قبول کردا اے تے حیاتی دی مخالفت کرن والی ہر شے نوں ترک کردا اے،تے اوہ خودنوں سائنس دا علاج فراہم کردا اے ،جدوں ایہنوں ایہہ پچھان لیا جاندا اے پئی حیاتی ناقابل قبول،بے عیب،ناقابل تقسیم اے،جدوں ایہنوں ایس گل دا چنگا احساس ہو جاندا اے پئی اوہ ایس مزاحم حیاتی نوں ناکام بنا سکدی اے۔ایدا،پئی ایہہ پورا تے بلا روک ٹوک آپریشن وچ اے جِتھے ایہدی کمزوری پتہ ہو سکدی اے۔جدا مطلب اے پئی کمزوری اوتھے نئیں اے ،ایدی نئیں اے،وجود وچ نئیں اے۔جے ایہہ زمانے دی غلط سوچ دے نا ہندے تے ،انسانیت دے وارث ہون دے نتیجے وچ، بیماری اج تہاڈے نیڑے نئیں آ سکدی اے۔ایہہ تہانوں نئیں مل سکیا۔ایہہ کداں ہو سکدا اے ؟ ایہدی کوئی ذہانت نئیں اے ۔ ایہدے وچ لوکومیشن دی طاقت نئیں اے۔اک بندا ایہنوں لبن وچ ایہدا مقابلہ کردا اے۔کیہ تسی کدی اپنے آپ نوں ایہہ کردے ہوئے پایا اے؟ جے تسی اگلے کجھ دناں لئی خود نوں تنقیدی نظارے کروں گے تے شاید تسی کروں گے۔

بیماری دے خلاف بغاوت

جدوں تہاڈے نال کوئی بحث کرن دا ڈرامہ کردی اے تے تہانوں بیماری سنن دی لوڑ نئیں اے۔واقعی ایہدی کوئی آواز،کوئی ذہانت ،کوئی علامت،کوئی موجودگی ،کوئی وجود نئیں اے ۔لاتعداد حیاتی تے محبت دی حیثیت نال رب دی موجودگی ایہدی موجودگی تے وجود نوں نا ممکن بنا دیندی اے ۔ایہناں ناقابل تلافی اصلیتاں دا ادراک کرو۔ابدی نے تہانوں طاقت دِتی اے ۔قطعی سوچ تے لفظاں وچ،ایدے نمائندے دی حیثیت نال تہاڈی مطلق آزادی تے ہم آہنگی اتے زور دیو۔جگ چنگے مطلب دے حامل بندیاں نال مالامال اے جیہڑا تقریباً کجھ وی نئیں آکھدے نیں کیوں جو ایہناں نوں ڈر اے پئی اوہ کجھ غیر سائنسی آکھن گے۔کوئی وی بیان،کوئی وی رویہ،،کوئی وی مزاج جیہڑا بیماری نوں جھوٹ دی نذر قرار دیندا اے تے جیہڑا حیاتی تے صحت نوں ہمیشہ دی موجودگی دی حیثیت نال ممتاز بناؤندا اے ،سائنسی اے، جائز علاج اے۔ایتھے تائیں پئی ایہہ اک قابل احترام نماز وی اے۔ ایہدے نال تعظیم اے پئی ایہہ رب نوں بیماری تے تکلیف دی ذمہ داری توں مکتی دیندی اے۔ایہہ نماز دی اک قسم اے جیہڑا بندے وچ تبدیلی دا کَم کردی اے ۔دعا دے اثر لئی،آخرکار،رب اتے نئیں بلکہ ایہدے بندے اتے اے جیہڑا دعا کردا اے۔ایداں دی دعا بندے نوں ایس حیاتی نال جوڑ دیندی اے جدے وچ بیماری تے عمر تے تحلیل نامعلوم نیں۔اینے ایہنوں ایس ذہن نال جوڑ دِتا اے جیہڑا انسان نوں ساری ذہانت دی پیش گوئی کردا اے جیہڑا ایہنوں مذکورہ حقاں نوں تسلیم کرن لئی درکار اے۔ساریاں صدیاں توں ہی ایہہ عقیدہ رہیا اے پئی انسان مادی تے فانی اے،حالانکہ اصلیت ایہہ اے پئی،کیوں جو وجود تے وحی دونے ہی ساہنوں دسدے نیں،انسانی روحانی تے لافانی اے۔جیہڑا بندا اصرار کردا اے پئی انسان فانی اے اوہ سارے ارادیاں تے مقصداں لئی فانی ہووے گا۔اوہ ناقابل برداشت حداں وچ آ جاووے گا۔آخر کار اوہ عدم برداشت دا شکار ہووے گا۔

پر جدوں کوئی بندا کھڑا ہندا اے تے ذہانت تے شکر دے نال ایہہ اعتراف کردا اے پئی رب دی ذات وچ انسان اک لافانی ،حیاتی دی نمائش اے جدے نال پابندیاں تے تکلیفاں دا پتہ نئیں اے ،تے اوہ ایس عقیدت مند مزاج وچ وڑ دا اے جیہڑا نماز اے ،اوہ عقلی دلیل دیندا اے جنوں مجروح کردا اے بیماری دے اعتقاد اتے،اوہ سائنس دا علاج کردا اے جیہڑا موتاں دی مسماریت نوں ختم کر دیندا اے ۔اک لفظ وچ اوہ رب دے ظاہر ہندے ہی اپنی اصل حیثیت لبنا شروع کردیندا اے۔

فرقہ واریت نوں اک پاسے کرنا

کسے نوں وی ایس آڈیٹوریم توں باہر نئیں جانا چاہیدا اوہی بندا سی جدوں اوہ آیا سی۔تہاڈے وچوں ہر اک نوں بوہتی امید ،طاقت ،جرأت تے برداشت دے نال روانہ ہونا چاہیدا جدے نال تسی اک گھنٹہ پہلاں ہو چکے سی۔تہاڈے وچوں بوہت سارے بندے دس سال دی عمر یا دس پاؤنڈ وزن نال بخوبی بچ سکدے نیں ۔کیوں ایہناں نا پسند ید ہون نوں تہاڈے درد تے ناکامیاں تے تنہائیاں دے نال بھنگھڑے تے رخصت ہون دی اجازت نئیں اے؟اوہ اصلیت نئیں نیں۔اوہ دھوکے باز نیں۔تسی ایہناں ساریاں نوں گوا سکدے نیں جے تسی اپنے اعتقاد نوں طویل عرصے تائیں معطل کر دین گے تے تسی ایہناں سچائیاں دی اجازت دین گے جیہڑی تسی ذہنیت وچ مبتلا ہون لئی سن رئے آں۔کسے بندے لئی اپنی رائے اتے نظر ثانی کرنا،اپنے تعثباں نوں مسخر کرنا،اپنے شکوک تے شبہات نوں معاف کرنا سوکھا کَم نئیں اے۔ایہہ آکھنا بوہت سوکھااے :“ایہہ اعلان حیرت انگیز نیں۔اوہ روحانی بندے دے بارے وچ سچے ہو سکدے نیں پر ایہناں دا میرے نال کیہ لینا دینا اے؟ ایہدا تہاڈے نال ہر طراں دا واسطہ اے ،کیوں جو کیہ تسی کسے اصلی روحانی بندے دے میک اپ وچ نئیں نیں؟رب دے ایہناں قیمتی تحفیاں نوں قبول کرو جیہڑا شاید تسی ہن تائیں اک پاسے رکھدے ہون۔تہاڈی حیاتی اے جیہڑا آؤن نئیں دیندا،ناپید ہندا اے ،نا امید ہندا اے یا مایوس ہندا اے یا ختم ہو جاندا اے ۔تیری ہی حیاتی اے جیہڑی رب تعالیٰ دے فضل و کرم نال ناقابل تسخیر اے۔جدوں تسی خاموشی نال ایہناں سچائیاں اتے اپنے آپ نال گل کرن گے ،جبکہ ارام یا کَم دے ویلے ،تہانوں اک چنگے بدن ،چنگی عقل،اک چنگے کیریئر ،اک چنگا جگ نال واقف ہو جاووے گا۔تسی یقیناً ایس حیاتی دے قبضہ وچ آجان گے جدی حیاتی ہمیشہ دی روانی اے۔

سوچ دی سختی

ایدے ہر تجربے دا انفرادی انتخاب ،فیصلہ کردا اے ۔عام طور تے اوہ کامیابی دا انتخاب کردا اے ،ایس لئی کَم کردا اے ،اینوں پاؤندا اے۔پر جے ایہدے محافظ اتے نئیں اے تے اوہ ناکامی دا انتخاب کر سکدا اے تے ایس لئی کَم کر سکدا اے ۔جے ایہنوں کدی ناکامی دا سامنا کرنا پیندا اے تے ایہنوں ایہہ کرنا پووے گا ،کیوں جو ناکامی ایہنوں نئیں لب سکدی اے۔جداں بیماری دی ناکامی وچ کوئی ذہانت نئیں ہندی،ادھر اودھر گھومن دی طاقت نئیں ہندی اے،کسے نوں لبن دی صلاحیت نئیں ہندی اے۔ایہہ خود نال بے بس،بے ضرر اے۔کوئی وی بندا ایہدے ول چلن دے فیصلے دے باجوں گھڑھے وچ وڑن دا امکا ن نئیں رکھدا اے تے پہنچن توں بعد کنارے اتے گھومن لگدا اےھ۔گڑ ہی ایہدے کول مشکل آ سکدی اے۔ایس کوشش نال اوہ سیکیورٹی دی مخالف سمت وچ کٹ توں کٹ کجھ قدم کر سکدا اے۔یقیناً کسے اک دی وی ساریاں مشکلاں نوں ماضی دی نسلاں دی حماقت نال منسوب نئیں کیتا جا سکدا ۔کسے دی اپنی فلاح و بہبود اتے خود دا ذہنی رویہ اک ہی اہم اثر رکھدا اے۔مثال دے طور تے اوہ جیہڑی پریشانی ،ناراضگی ،پچھتاوا یا دوجے غیر معمولی جذبیاں وچ مبتلا اے اوہ چنگی صحت یا معقول کامیابی توں لطف اندوز ہون دے شاید ہی مستقل طور تے توقع کر سکدا اے۔سیان دے اْتلے دائرے وچ مزاج دی سختی بدن دے تھلے والے دائرے وچ ٹشو دی کثافت بن جاندی اے ۔جسمانی فعلاں دی سختی وچ اک واری سوچ دی سختی دا اظہار ہندا اے۔جبکہ ذہنیت،اعتماد،یاری،سوکھا تے تزکیہ دی لچک بدن دی مستعدی تے انفرادیت دی کوشش لئی اک یقینی بنیاد تشکیل دیندی اے۔

دلکشی نوں حاصل کرنا

ہر اوہ بندا جیہڑ اکَم کرن تے اپنی چنگی حیاتی گزارن دا انتخاب کردا اے اوہ دلکشی دا مالک ہندا اے ۔کامل رب تے کامل انسان دی ناقابل تردید منطق دے پیش نظر ایداں ہی ہونا چاہیدا۔جدے وچ ہمت اے تے ایس ویلے ایس بلندی اتے اٹھن دی مہربانی وی ہووے گی ایہنوں ضروری شیواں ملن گیاں۔ایدا اعلیٰ مزاج اک معقول مقناطیس بن جاندا اے جیہڑا موقعے،مقام،دوست جہاز، وافرحیاتی لئی ضروری ساریاں شرطاں نوں کھِچنا اے۔یقیناً کسے نے وی ایہدا انکار نئیں کیتا پئی ایداں لگدا اے پئی انسانی وجود ایہدی آزمائشاں تے مایوسیاں دا شکار اے ۔ہر اک دا مشاہدہ اے پئی جگ دی چنگیاں شیواں ساریاں توں بوہتا غیر مساوی طور تے ونڈ ہندی اے ۔فیر وی نام نہاد ناکامی تے ایتھے تائیں پئی مایوسی دے عالم وچ

رب دی رحمت وچ اک کھلا پن ہے ،

سمندر دی چوڑائی دے وانگو۔

ایہدے انصاف وچ اک مہربانی ہے ،

جیہڑی آزادی توں بوہتی ہے۔

کیوں جو رب دی محبت کھلی ہے

ایہدے توں بوہتا انسانی سیان نے ویکھیا ہے ،

تے ابدی دا دل

ساریاں توں بوہتاحیرت انگیز مہربان اے۔

جنت وچ خیال ونڈنا

مادی جگ دی مسمار مستقل معاملہ نئیں اے۔انسان دا درجہ کمال ختم نئیں ہوئیا اے۔ایہہ دھند لا نئیں ہوئیا اے ۔جے فانی لا علمی دے ایس صحرا وچ غیب یا فراموش ہو جاوے تے،ایدے باوجود ایہہ ہتھ وچ اے۔اینی جدوجہد کرنا ایہنی شرط نئیں اے پئی ایہنوں یاد کرن لئی آکھیا جاوے۔حیاتی اپنی ساری شاناں دے نال ایتھے پچھانی جا سکدی اے ۔اج دا دن تیرا اے ،لطف چکدا اے۔ ایہدے نال کوئی فرق نئیں پیندا اے پئی تسی کِنے مصروف آں ،تسی منتخب کر رئے آں ،تسی فیصلے کر رئے آں،تسی خود نال گل کر رئے آں۔جے تسی محتاط نئیں رہندے آں تے تسی عمر دی عکاسی کروں گے ،طبیعت خراب بناؤن گے،حکومت دی نا اہلی نوں دور کرن گے ۔جدوں تسی گل بات دی ایس لائن نوں منتخب کردے آں تے تسی میسمرزم وچ وادھا کردے آں جیہڑی پہلاں ہی تہانوں دباؤن والا اے ۔تسی غلط انتخاب کردے آں ۔تھوڑی بوہتی فہم و فراست دے نال تسی صحیح انتخا ب کر سکدے آں ۔تسی اپنی گل بات صحتمند تے صحت دین والے خطاں اتے ترتیب دے سکدے آں ۔سارا دن تسی اپنے آپ نال جوش و خروش ،بے پرواہی ،عدم استحکام ،ابدی حیاتی ،حیاتی دی شان و شوکت نال گل کر سکدے آں ،ہر ویلے ایہہ خیال کردے آں پئی تہاڈی حیاتی ہی تسی جدی گل کر رئے آں۔ایداں تسی اپنے آپ احاطے وچ کَم کرن لئی اہم سچائیاں نوں ایس تجریدی انداز وچ تجریدی تجزیہ کرن دے بجائے تجرید وچ پا دِتا۔ایس موڈ وچ تسی حکم دے بوجوں دعا دے کرن دا مطالبہ کرن توں دور نئیں آں۔

بدن نال سیان دا تعلق

اپنی دلیل دے شروع وچ اسی اتفاق کیتا،کیہ اسی ایہہ نئیں کردے سی پئی رب روح،حیاتی سیان تے محبت اے۔جدا مطلب ایہہ اے پئی ایہدے لوکاں نوں ذہنی تے روحانی ہونا چاہیدا ،یعنی ،ذہانتنال تشکیل شدہ ۔اوہ اپنے خالق نال معیار وچ مختلف نئیں ہو سکدے نیں ۔اک لمحے دی تفتیش وچ کوئی شک نئیں پئی انسان عدم ذہانت دی بجائے ذہانت نال بنیا اے ۔ایہی وجہ اے پئی اوہ اینا محفوظ اے ۔ذہانت بڈھی نئیں ہو سکدی ،بیمار نئیں ہو سکدی ،تحلیل دا شکار نئیں ہو سکدی ،بجھا یا نئیں جا سکدا۔

ذہانت بنیادی طور تے شعور توں وکھ نئیں اے۔ایتھے اک واری فیر مشاہدہ کیتا جاندا اے پئی اصلی خود غرضی کِنی محفوظ ہووے گی ۔کیوں جو ہوش نئیں ویکھیا جا سکدا، چھویا نئیں جا سکدا ،خطرے وچ نئیں پایا جا سکدا ۔تے فیر وی کِنا اصلی،کِنا ٹھوس اے۔فوری طور تے کسے بندے دے بدن وچ چھیتی ہون دا بدن ا حساس پیدا ہندا اے کیوں جو ایہنوں پچھان لیا جاندا اے پئی اوہ جسمانی ہون دے بجائے اک شعور،ذہانت اے۔ دے بارے وچ کیہ خیال اے؟سائنس پڑھائی تے مشاہدہ ایس گل دی تصدیق کردی اے پئی انسانی ذہنیت تے انسانی بدن اک اے۔اوہ اک ہی ذہنیت دے وَکھ درجے نیں۔جِنوں اسی بدن آکھدے آں اوہ تھلے والا درجہ اے ۔جِنوں اسی ذہنیت آکھدے آں اوہ بالائی ،اینا ہی بوہتا قدرتی درجہ اے۔اوہ سارے مل کے اوہ ذہانت رکھدے نیں جِنوں اسی انسان آکھدے آں۔قطعی ذہانت نئیں،یقیناً ،پر ایہداں دی ذہانت جیہڑی جزوی طور تے چنگی تے جزوی طور تے بری،جزوی طور تے روحانی تے جزوی مادہ ویکھدی اے۔تاں پئی شعور انسانی تے الٰہی شیواں دا مرکب معلوم ہندا اے۔جدوں کوئی بندا الٰہی اتے زور دیندا اے تے یقینی طور تے انسان دی تردید کردا اے تے کوئی حد تے موت نوں چھڈ دیندا اے تے ہولی ہولی پتہ چلدا اے پئی رب دی تخلیق دا کامل انسان پوری زمین تے قبضہ کردا اے تے ہمیشہ ایہدے اتے قابض رہندا اے۔

بدن آؤندے تے جاندے نیں

چونکہ انسانی ذہن تے انسانی بدن اک ہی ذہنیت دی وَکھ تہہ اے ایس لئی اک چنگی ذہنیت نوں اک چنگا بدن لے آؤنا چاہیدا۔چنگا سوچن دے نتیجے وچ صحت چنگی ہووے گی۔ ایہدے توں بعد ایس عمل دے بارے وچ کوئی راز نئیں اے جدے نال کرسچن سائنس علاج بدن تائیں پہنچدا اے۔جداں جداں کسے نے مادی اعتقاداں، جاہلیتاں ،وسوساں نوں جیہڑا انسانی ذہنیت نوں ہوا دیندا اے ،نوں سدھاردا اے،کسے نوں پتہ چلدا اے پئی شعور ایس لئی اک صحت مند ،مضبوط تے کمسن بدن دی تشکیل کردا اے۔ شعور کَم وچ مستقل رہندا اے ۔ماہرین طبیعات دا آکھنا اے پئی ایہہ ہر سال یا ایہدے نال ہر اک بندے نوں نواں بدن بناؤندا اے ۔سال توں بعد اک ہی نشاناں تے گانٹھاں تے مجسمے کیوں لائے جاندے نیں؟کیوں جو بندا ایہناں نوں سوچ وچ پا لیندا اے ۔اوہ حادثیاں،بیماریاں ،بد قسمتیاں نوں فراموش کرن توں انکار کردا اے جیہڑے ایس مادی جگ وچ اپنا راہ عبور کر کردے ویکھدے نیں۔اوہ ایہناں دی وضاحت کردا اے ،ایدے اتے فخر کردا اے،جدوں وی اوہ سامعین نوں مل سکدا اے ۔مختصر ایہہ پئی اوہ شعور نوں استعمال کرن لئی بری طراں دے تعمیراتی مواد نال بھردا اے۔چونکہ شعور نا صرف بلڈر بلکہ عمارت سازی دا مواد اے ،ایہہ اک ہی ویلے وچ مجسمہ ساز تے سنگ مر مر دا ہندا اے ۔ٹمپو وچ پر سکون تے اسمانی مادے دے مالک۔ سالیت،حرکت پذیری ،دانشمندی تے پیار۔شعور روحانی ہو جاندا اے تے ایہدا ں اک شاہی ڈھانچے دی پشت اتے لیس ہندا اے ۔خطرے دی گھنٹیاں،پریشانیاں،عداوتاں تے جان لیوا سامان توں پریشان ہو کے،شعور تاریک ہو جاندا اے تے اوہ شکلاں تے اعداد و شمار تیار کردا اے جیہڑا اوہ تین سال تے دس سال تائیں زندہ رہندے نیں تے چنگے کَم کردے نیں۔بدن آؤندے تے جاندے نیں پر ہوش برقرار رہندی اےھ۔ایہہ زیر زمین پاؤن توں انکار کردا اے۔ قبر دے نال نال آخرت وچ وی ایداں بدن بن دا اے جدے نال ایہنوں چلاؤن دی لوڑ پے سکدی اے۔تہانوں خواباں وچ ایس عمل دا اشارہ ملدا اے۔جدوں تسی سوندے ہوش وچ آؤندے آں تے اوہ اک ہور بدن تیار ہندا اے ۔تہاڈے یار ایہنوں نئیں ویکھدے نیں۔تسی ایہنوں دورے اتے سو میل دا فاصلہ طے کرو۔ ایہدے سارے ممبر نیں۔جدوں تسی جاگدے آں تے تہاڈا صرف اک بازو ہو سکدا اے ۔تہاڈی نیند وچ دو نیں۔

آخرت وچ پچھان

کیہ ایہدے نال تہانوں ایہہ سمجھن وچ مدد نئیں ملدی اے پئی جدوں کوئی بندا آخری نیند وچ ڈِگ جاندا اے تے کیہ ہندا اے ؟شعور آخری بیماری دی وجہ نال اچھوت تے پریشان یاراں لئی لْکیا اک ہور بدن تیار کردا اے ۔رخصت ہوئے،ایس شکل وچ لْک جاہندے نیں جیہڑی شکل وچ اسی عادی آں،اک ہور شکل اختیار کرو جدے نال ساڈے مدھم ہوچ وی نئیں سمجھ سکدے نیں۔پر کرسچن سائنس دی سچائیاں دے نال وژن نوں تیز کرن دے نال اسی کسے دن ایہہ ویکھاں گے پئی اصل بندا ،عمر ،بیمار یا رخصت نئیں ہندا اے۔اوہ لا متناہی حیاتی دے نمونے وچ بنایا گیا ،غیر معینہ مدت،ممیز تے پچھانن والا اے۔ساریاں توں پہلاں روح دیاں شیواں ایس لئی قابل فہم تے مستحکم شیواں نال نبڑن دے عادی ہو سکدیاں نیں۔پر جے وضاحت کرنا مشکل اے تے،انکار کرنا نا ممکن اے۔تعداد وچ اوہ ساحل دے ریت دے وانگو نیں۔اتحا د وچ اوہ روحانی انسان دا مادہ نیں۔ایہناں وچ نمایا ں نیں پیار،وفاداری،سخاوت۔عقلمندی تے سالیت۔سالیت!کیہ کوئی ایہداں دا ویلا یا تھاں ہو سکدی اے جِتھوں اوہ غیر حاضر ہووے؟ لازوال توں لے کے ابدی تائیں ایہہ تاریک مادی احساس ول جان والے راہ پتھر دے مقابلے وچ روشن خیال لئی بوہتا واضح ہندا اے۔تے ایہہ ساری الٰہی خاصیتاں یا نظریاں دا حامل اے۔اوہ مولڈ تے ڈھانچے وچ اینے ٹھوس موجود نیں جِنا پئی اوہ مستقل نیں۔ایہناں وچوں کوئی وی اپنی شناخت گوا نئیں سکدا یا فیر ایہنوں ہتھیار پا سکدا اے ۔تے جدوں ایہناں نوں اکو جئے طور تے ویکھیا جاہندا اے تے ایہناں دا ہونا لازمی اے جدوں انسان وچ پوری طراں نال اک دوجے نال شامل ہون۔پیدائشی کسے بندے دے کیریئر دا شروع نئیں ہندی تے موت ایہدا اختتام نئیں ہندا اے۔پیدائش تے موت انسانی تجربیاں دی بحری سفر وچ واقعے نیں۔تسی جگ وچ ساریاں توں چھوٹی شے دا شروع دا سراغ نئیں لا سکدے۔تسی ایہدے انجام دا منتظر نئیں ہو سکدے۔ایتھے تائیں پئی اک تیز برف باری۔عارضی تے غیر عارضی جداں پئی اے ،پہلاں وی کجھ سی۔ ایہدے توں بعد کجھ ہووے گا۔خاموشی دے نال خاموش،ایہہ کسے ناقابل برداشت شکست مقصد اتے جھکیا ہوئیا زمین دے تھلے ڈِگ جاہندا اے۔کیہ فیر تسی یقین نئیں کر سکدے پئی تسی پہلاں کجھ سی ؟پئی تہاڈے توں بعد کجھ ہو جاووے گا ؟پئی تسی ناقابل شکست مقصد لئی وجود وچ آئے آں؟

سیان ول جھکاؤ

تسی بحیرہ جنوبی دے سرف رائیڈ رس نوں ویکھیا ہووےگا، کٹ توں کٹ تسی ایہناں دی تصویراں ویکھیاں ہون گیاں۔ایداں لگدا اے پئی اوہ کسے غیب پاور اتے جھک جاہندے نیں تے ایہدی تسبیح تے چلن پاؤندے نیں۔اوہ اینی یقین دہانی دے نال لہراں اتے چھڑدے نیں جداں داجے شہر دی سڑکاں اتے چلدے نیں۔تسی ایہہ جانن دی عادت پا سکدے آں پئی تسی ساریاں نوں جانن والے سیان اتے جھکاؤ دیندے آں تے تہانوں ہدایت دیندے آں ۔اوہدوں ایہہ ذہن تہانوں غلطیاں تے خطریاں توں دور رکھدا اے۔ایہہ تہاڈے وچ ایہدا ں دے خیال شروع کرو گا جیہڑا تہانوں چنگا کاروبار بناؤن یا تہاڈی کامیابی دے مقابلے وچ چنگے کیریئر بناؤن دے قابل بناؤن گے۔ ایہدے نال سیان تہانوں کجھ ایداں دے خیال دیوے گا جدے نال تسی کسے حد تائیں غیر محصور فیلڈ وچ بالکل نواں انٹر پرائز شروع کر سکدے آں جِتھے مقابلہ نئیں اے۔جے بے روزگار ذہن اتے واپس جھک جاہندے آں تے ایہہ اوہناں نوں ایس پاسے لے جاووے گا جِتھے ایہناں دی لوڑ اے ۔ہر بندے دی لوڑ اےھ۔کسے نوں وی بیکاری لئی وجود وچ نئیں لے آیا گیا اے۔رب اپنے ہر بندے تے عورت لئی اک سر گرم کیریئر رکھدا اے ۔ ایہدے وچوں ہر اک دے لئی ایہدا اک حیاتی مقصد اے ،ایداں مقصد جیہڑا مایوس نئیں ہو سکدا۔

ناہارن والاکیریئر

تہانوں خف ہو سکدا اے پئی دوجیاں دی نا انصافی ایس مقصد نوں شکست دے سکدی اے ،رب دی تیار کردہ چنگیاں شیواں نوں اپنے کول رکھ سکدی اے۔واقعی وچ کجھ نئیں ہو سکدا اے۔ایتھے تائیں پئی تہاڈی اپنی حماقت وی تہاڈے لئی ابدی منصوبیاں دی تقدیر نوں غیر معینہ مدت لئی ملتوی نئیں کر سکدی اے کیوںجوتسی”مسیح یسوع وچ رب دے اعلیٰ بلاؤن دے انعام دے نشان اتے دبوں گے۔“تہانوں یاد اے صبح دی صبح یسوع نوں پیلاطس دے سامنے لے آیا گیا سی ،ایدے اتے خود نوں بادشاہ بناؤن دا الزام سی۔مقدمے دی سماعت دے اک موقعے اتے ،جِتھے اوہنے گل کرن توں انکار کر دِتا، پیلاطس نے ایہنوں آکھیا :”کیہ تو میرے نال گل نئیں کردا ہاں؟کیہ تو نئیں جان دا پئی میں تینوں مصلوب کرن دی طاقت رکھدا ہاں تے تینوں رہا کرن دی طاقت رکھدا ہاں ؟یسوع نے جواب دِتا،”تے میرے اْتے بالکل وی طاقت نئیں رکھ سکدا سی، سوائے ایہہ پئی تہانوں اْ توں ہی دِتا گیا ہووے۔“اوہدوں پیلاطس نے ایہنوں اپنے ملزم دے حوالے کیتا تے ایہنوں پھانسی دے دِتی گئی ۔پر ایس ویلے یسوع ایس بندے نوں زندہ کر آیا سی جیہڑا ایہدے توں پہلاں سی۔ایس حیرت انگیز بندے دے کیریئر دی رفتار تے تسبیح دے سوا سازش کِنی کٹ کامیابی دے نال انجام پاوے۔نہایت طاقتور شبیہہ ہنگامے وچ یا رومی حکومت وچ اینی طاقت نئیں سی پئی ایس مقصد نوں شکست دے سکے جیہڑا رب نے اپنے پتر لئی کیتا سی۔جے تسی صحیح انتخاب کردے آں تے ایہدے نال ثابت قدم رہندے آں تے رب لئی تہاڈے مقصد نوں شکست دین لئی ایس جگ وچ کوئی وی صورتحال ،نا انصافی،کوئی طاقت نئیں اے۔تے حیاتی ہن وی تہاڈے سامنے اے۔

کرسچن سائنس دی دریافت

کرسچن سائنس ہن اک صدی دے تین چو تھائی حصے وچ کَم کر رہئی اے۔ میری بیکر ایڈی دے نال نیو انگلینڈ وچ دریافت ہوئی تے ایہدی بنیاد رکھی گئی ،ایدی وجہ نال جگ بھر وچ طول و عرض تائیں پہنچ گیا اے ۔ ایہدے گرجا گھر زمین نوں گھیرے وچ لیندے نیں۔ ایہدے رسالے ،بشمول دی کرسچن سائنس مانیٹر ،اک بین الا قوامی روزنامہ ،سارے ملکاں وچ پڑھدے تے سراہندے نیں ۔ایس تحریک دا صدر مقام میسا چوسیٹس دے شہر بوسٹن وچ اے،جِتھے ایہدے امور پنج ڈائریکٹر دے خود ساختہ بورڈ دے زیر انتظام نیں۔کرسچن سائنس دی دریافت توں پہلاں ،مسز ایڈی شاید ہی کدی بیماری توں پاک سی۔کوئی مادی علاج نا لبدے ہوئے ،اینے بالآخر ایہہ نتیجہ اخذ کیتا پئی شفاءیابی دا روحانی قانون ہونا چاہیدا۔اینوں اوہ مل گیا۔اوہنے پایا پئی یسوع بیمار نوں ٹھیک کرن وچ معجزیاں دا کَم نئیں کر رہیا سی بلکہ سائنس اتے عمل پیرا سی۔اوہناں نے اپنی مشہور چھیتی سائنس وچ کرسچن سائنس دی پڑھائی نوں کلیدی لفظاں دے نال پیش کیتا ۔کتاب کِسے وی عوامی لائبریری وچ یا کسے وی کرسچن سائنس ریڈنگ روم وچ پڑھی جا سکدی اے ۔بوہت سارے لوک ایہدے صفحیاں دی پڑھائی کر کے سنگین بیماریاں نال بھر چکے نیں۔ساڈے دور وچ سائنس اینی وسیع پیمانے اتے بیرون ملک چلی گئی اے تاں پئی آفاقی فکر نوں وسعت دِتی جا سکے۔مغربی تہذیب وچ شاید ہی کوئی بندا ہووے جیہڑا وَکھ تے چنگی زبان دی گل نئیں کر رہیا ہووے،جیہڑا وَکھ تے چنگی حیاتی نوں لبن وچ نئیں اے ،جیہڑا اک وَکھ تے چنگے جگ وچ نئیں جی رہیا اے کیوں جو ایس وڈھی عورت نے ایتھے حیاتی لنگائی تے محنت کیتی اے ۔

لاقانونیت داعلاج

ہر بندا جگ نوں چنگا بنا سکد اے۔اوہ موجودہ بد امنی نوں خاموش کرن وچ حصہ لے سکدا اے ۔ایہہ اوہ پچھان سکدا اے تے اصرار کر کے پئی رب قادر مطلق بادشاہ اے ۔اسی سارے جان دے آں پئی اوہ حکمرانی کردا اے ،حکمت تے پوری حکمرانی کردا اے ۔ساہنوں اصلیت نوں تسلیم کرن لئی کافی حد تائیں چوکس تے قابل احترام رہنا چاہیدا ۔ایس اعراف وچ ،ایہہ پچان ،اسی زمین وچ وڈھے پیمانے اتے ہنگامہ برپا کرن وچ مدد کردے نیں۔جگ،اپنے معاملیاں تے عوام دے نال،سارا کجھ آکھن تے کرن توں بعد ،اک ہی سیان دے زیر اقتدار اے۔افراتفری تے خرابی دی وجہ نال فساد نئیں چل سکدا اے ۔جگ اک ایداں دی تھاں اے جِتھے اصول حکمرانی کردا اے ،تے اینے ناگوار سازشاں ،خود غرضیاں دی خواہش دا مظاہرہ کردے ہوئے،بے رحم تسلط دی کوششاں کیتیاں نیں۔ایہناں سچائیاں دے مستقل تے پر عزم اعتراف دا کجھ خاص اثر ایس ویلے دے سخت شوراں اتے ہووے گا۔

گھنٹیاں دی بے چین تے ہنگامہ خیز تقریر شاید ہی ذہانت دے ہوائی جہاز اتے پہنچ جاہندی اے ۔اوہ پاگل پن دے نال ایس سطح اتے بوہتے نیں۔کیہ فیر اسی ایہناں دی چیخ و پکار نال گھبراؤن گے؟ بلکہاسی ایہناں نوں بے و قوف تے بے اختیار دے وانگو چیلنج کروں گے پئی اوہ کسے وی طراں دی دھوکہ دہی ،تنظیم سازی یا فساد برپا کرن لئی۔ساڈے کول ایہہ صلاحیت اے پئی اوہ بے لگام بجھے بجھاؤن تے آخر کار ،منع کرن والے اثراں نوں صنعت تے حکومت نوں کمزور کرن اتے جھکے۔ایہہ جانن دا ویلا آگیا اے پئی اوہ چالاں دے آلیاں نوں مایوس کردا اے،تاں پئی ایہناں دے ہتھ اپنا کارو بار انجام نا دے سکے۔اوہ دانشمنداں نوں اپنی اپنی چالا کیتا اے۔تے بے بنیاد دی صلاح مشقت دے نال چلدی اے۔اسی بین الاقوامی شکوک و شبہات تے نفرتاں نوں پر سکون کر سکدے نیں جیہڑے کھلے عام تنازعاں دا باعث بنو گا،اسی جنگ دی افواہاں نوں خاموش کر سکدے نیں،ایہہ سمجھ کے پئی اصول قوماں نوں اپنے مدار وچ رکھدا اے تے لڑائی جھگڑے وچ ایہنوں اک دوجے دے موسم بہار وچ آؤن اجازت نئیں دیووے گا۔کیہ تہانوں ایس گل اتے راضی نئیں کیتا گیا پئی تہاڈی قوم دا رن دا مقدر اے۔اک پر امن تے نتیجے خیز تقدیر ،اک مقدر جیہڑا ہن تائیں نصف پورا نئیں ہوئیا؟ جے اسی اپنا حصہ دین وچ ناکام رئے تے شاید ایہہ پورا نئیں ہووے گا۔ساڈا کیہ حصہ اے؟ حکومت تے تہذیب نوں ہی کمزور کرن دی ناکام کوششاں دا قطعی حساب لینا اے ،تے ایہناں نوں غیر اصولی تے ایس وجہ نال ایہناں دے ڈیزائن اتے عملدر آمد کرن لئی نامرد دی مذمت کرنا اے۔ساڈے وچوں ہر اک دی اک ذمہ داری عائد ہندی اے جِدے توں اوہ بچ نئیں سکدا۔اسی عام طوراتے قوماں تے معاشرے دے استحکام دے تحفظ لئی جیہڑا خواب ویکھ چکے آں ایہدے توں بوہتا اسی کر سکدے آں۔جے تہذیب نوں اپنی موجودہ رفتار توں اگے ودھن دی اجازت دِتی جاوے تے ،کسے ہور صدی دے اندر انسان دے تجربے نال سختی تے تکلیف تے تنازعاں دا خاتمہ ہو سکدا اے ۔جے ویلے دی بے صبری تے لا قانونیت اتے قابو پایا جاوے تے ہزار سال لمبے عرصے تائیں ملتوی نئیں ہو سکدا ۔ساڈے کول ایہناں دی روک تھام لئی وسیلے نیں۔تے ”ساڈی جنگ دے ہتھیار جسمانی نئیں نیں،بلکہ رب دے نال مضبوط قلعے کھِچن لئی طاقتور نیں۔“

انسان دے مسئلیاں لئی اک جواب

روحانی تفہیم

کیہ بنی نوع انسان نوں کوئی بیامر بندا جان دا اے جدا نام روشنخیالی نال نئیں ہو سکدا ؟جے اسی مسیح یسوع دے ایس فرمان نوں قبول نئیں کردے آں تے،”ساچائی تہانوں آزاد کر دیووے گی ۔“اوہدوں ساڈیاں مشکلاں نوں غلط فہمی یا لا علمی وچ رکھنا چاہیدا۔ایہناں دا علاج لازمی طور تے ایس تفہیم وچ ہونا چاہیدا جدے لئی سلیمان نے دعا کیتی سی ،تے جِنے ایہنوں پایا تے ایہنوں ایس اصلیت توں کجھ حد تائیں بیدار کیتا پئی ایہدے کول ایس ویلے ساریاں شیواں لازمی نیں۔حکمت، پڑھائی،دولت تے عزت۔تفہیم،اینوں من لیا جاوے،عالمی لوڑ اے۔ ایہدے باجوں کسے دے کول بوہت کٹ اے جے نئیں تے خراب حالت دی۔ ایہدے نال ہی کوئی اصلی جگ تے اصلی انسان نوں ویکھن لگدا اے ۔تے ایس کمال دی تعریف کرنا شروع کر دیندا اے جدے وچ رب نے اپنی تخلیق نوں قائم کیتا اے۔جگ لئی،جداں پئی اصلیت وچ ویکھیا جاہندا اے ،یقیناً یقینی طور تے اک منظم ،اک حسن معاشرہ ہونا چاہیدا جدے وچ ہر بندے لئی امن تے بہتات ہووے۔تے انسان،جداں پئی اصلی طور تے تشکیل دِتا گیا اے ،الٰہی ذہانت تے نا قابل تسخیر حرکت پذیری دا مستقل مظہر ہونا چاہیدا۔ ایہدے کول اوہ سارا کجھ کرن دی طاقت تے صلاحیت اے جدے نال ایہدا جائز مطالبہ کیتا جا سکدا اے۔ربی مقصد دے تحت چلن والا ،اوہ اپنی ترقی وچ مداخلت کرن یا اپنی کامیابی نوں مایوس کرن لئی کوئی خطرہ یا حداں نئیں جان دا اے ۔افہام و فہیم ایس گل نوں تسلیم کردے ہوئے اگے ودھدا اے پئی رب واحد سیان اے ،تے ایہہ پئی جانن والا سیان انسان دے نال اظہار لبدا اے،تے ایہنوں مستقل ذہانت دیندا اے ۔جیہڑا بندا شکر گزار طریقے نال ایس سوکھے تے متحرک اصلیت دا ادراک کر کے ایہنوں استعمال کردا اے ایہنوں اپنی حداں کٹ کردے ہوندے ویکھ کے اطمینان کردا اے۔ ایہنوں کامیابی دے وسیع کرن تے اپنی تسلط وچ توسیع دی صلاحیت ملدی اے اوہ اپنے مسئلے حل کرن لئی چنگے طور تے اہل اے،خواہ معاشرتی ہووے یا کاروبار یا کجھ نئیں ۔کامیابی تے افادیت دی اک وڈھی ڈگری ناگزیر نتیجہ اے۔ساہنوں کیہ آکھنا حق اے پئی رب سیان اے؟ کیوں جو ساہنوں یقین اے پئی رب ہر شے نوں جان دا اے تے ہر تھا موجود اے ۔ایہناں لوڑاں نوں ذہن وچ رکھو۔عہد نامے دے نویں مصنفین اک توں بوہتی واری دیوتا دا ذکر کردے نیں ،اوہ واضح طور تے یا ایہدے نال منسلک ہندے نیں ،جداں سیان دے ۔ایداں سیان ،دیوتا دے نام دے طور تے ،وجہ تے وحی دوناں نوں پورا کردا اے۔ سائنس وچ ،رب نوں روح دے طور تے بیان کیتا گیا اے ،جیہڑا ساہنوں یاد دلاؤندا اے پئی عقل،اپنے پورے معنی وچ،محض سیان توں کِتے بوہتا امیر اے۔ ایہدے وچ ہمدردی ،محبت ،خوبصورتی ،حرکت پذیری دی عمدہ خاصیتاں نوں اپنایا گیا اے۔ دوجے لفظاں وچ ذہن،رب لئی اک مناسب نام ہون لئی ،اصول الٰہی دے مطابق ہونا چاہیدا۔انسانی تجربے وچ بوہت ساری پریشانیاں تے پریشانیاں دے نیڑے یا فوری وجہ خوف اے ۔پر خوف،بیشتر طور تے،یا تے لا علمی یا شعوری غلط کارروائیاں دا سراغ لاؤندا اے ۔نا معلوم بندے خطرے نال دوچار نیں۔غیر موزوں ہون والا علاج بوہتا ہلکا ،واضح نقطہ نظر ،پورا فہم،غیر متزلزل کردا رہئے۔ درست وژن تے روشن خیالی نال آراستہ ،جدی مدد نال انسان انسان دا خاتمہ کردااے،انسان خود نوں محفوظ تے نڈر محسوس کردا اے۔کوئی برائی دی فضولیت ،بیماری دی فریباتی نوعیت ،تے غربت دی بے بنیادی نوں ویکھدا اے ،قطع نظر ایہدے نال وی۔کیوں جو ایہہ گل ناقابل فہم اے پئی اک فائدہ مند رب نے انسان نوں کسے یار دے باجوں جگ وچ بے محل ہون دا پیش خیمہ پیش کیتا اے۔”تسی اپنا ہتھ کھولو ،“زبور آکھدے نیں،تے ہر جاندار دی خواہش نوں مطمئن کردے نیں۔

صحت دا فروغ

صحت نوں ذہانت تے تعظیمی اصرار نال فروغ دِتا جاہندا اے پئی انسا الٰہی مدد دی درخواست کرن یا استغفار کرن دے بجائے انسا ن ایہدی موجودہ تے مستقل لطف اندوز اے۔کیوں جو حیاتی رب اے ۔تے ایس وجہ نال حیاتی وچ کوئی بیماری،عمر،کوئی شروع تے نا خاتمہ آؤندا اے۔تے ایہہ مزاحم، ناقابل شکست ،تیز حیاتی انسان دی حیاتی اے۔انسان دے نال ہی ہمیشہ دی حیاتی ظاہر ہندی اے۔انسان حیاتی دی موجودگی دا ناقابل تردید گواہ اے۔واقعی ایہدا نچوڑ تے مادہ حیاتی اے۔اوہ اپنی مستقل مزاجی نوں محسوس کرن دے بجائے ہور نئیں کر سکدا۔اوہ مصیبتاں نوں نئیں جان سکدا کیوں جو حیاتی مخالفت دی مخالفت نئیں کر سکدی اے۔حیاتی دے فعلاں نوں خاموش یا سست نئیں کیتا جا سکدا۔ایتھے تائیں پئی اوہ وجود دے بالکل وقفے تائیں مستقل تے بلاغت آپریشن وچ نیں۔جیہڑا بندا ایہناں سچائیاں اتے غور کرو گا،ایہناں دی وجہ دسدا اے تے ایہناں نوں مل جاہندا اے ،اوہ ہولی ہولی کرسچن سائنس دی ایس پیش کش نوں ثابت کر دیوے گا پئی بیماری اصلیت پسندی نال ممتاز اک عارضہ عقیدہ ،مسمارزم ،ظہور تے جہالت اے۔ایس لئی،ذہانت دے مےعلق دعاواں اتے مشتمل اے،رب نوں اپنی لوڑاں توں آگاہ کرن تے ایہناں نول ساڈے خیالاں دے مطابق فراہمی دی درخواست کرن وچ،لکہ شکر دے نال ایہہ تسلیم کرن وچ پئی انسان دی فراہمی وچ اینے کوئی شے باقی نئیں چھڈی اے۔یسوع نے ساہنوں یقین دلایا،”تہاڈا ابو جان دا اے پئی ایہدے توں پچھن توں پہلاں تہانوں کیہڑیاں شیواں دی لوڑ اے۔“کیہ ہن ایہہ ویلا نئیں آیا اے پئی اسی شکوک تے خوف دے بجائے ایس عمدہ اصلیت نوں تسلیم کرن لئی پورے دل نال شروع کیتا،ایدے عملی طور تے انکار یا ایہدے نال پچھ گچھ؟ہاجرہ دے تجربے وچ ایہہ کِنی دلکش تصویر اے ! سارا دے حسد دی وجہ نال ابراہیم دے گھر نال چلائی گئی،اوہ اپنے پتر اسماعیل دے نال بیر سبع دے بیابان وچ گواچ گئی۔جدوں اویناں دی پانی دی فراہمی ختم ہو گئی تے اینے لڑکے نوں جھاڑی دے تھلے وچھا دِتا تے واقعیاں دا انتظار کرن نظر توں باہر بیٹھ گیا ۔”ہاجرہ،تینوں کیہ ہوئیا اے؟“رب دے فرشتے نوں جنت توں باہر بلایا ۔ُُڈرو نا ۔“فیر رب نے ایدیاں اکھاں ہتھ دے نیڑے پانی دے اک کھوہ اتے کھولی۔فیر اوہنے ایہہ آکھدے ہوئے اواز اْچی کیتی ،”تے رب مینوں ویکھدا اے۔“تے ساڈی حالت زار تے پریشانیاں توں واقف اے تے ساہنوں ایہدے توں مکتی دلاؤن وچ خوشی اے۔

ہمیشہ دی حیاتی

ساڈے کول ایس دعوے لئی کیہ اختیار اے پئی حیاتی رب اے؟بائبل! جان نے آکھیا ،”ایدے وچ حیاتی سی تے حیاتی انساناں دی روشنی سی۔“چیلا صرف ایہہ ہی ارام کر رہیا سی جدوں یسوع نے خود اعلان کیتا سی جدوں یعقوب دی خیریت نال سامری عورت دے نال گل بات کردے ہوئے اوہنے آکھیا،”رب اک روح اے ۔“روح تے حیاتی بنیادی طور تے اکو جئے نیں لفظ مختلف نیں ۔خیال یکساں نیں۔حیاتی اک عالمگیر ،ناقابل تردید اصلیت اے۔ساریاں توں بوہتی تصدیق شدہ شکی حیاتی دی موجودگی اتے کدی سوال نئیں کردا اے۔کدی شک نئیں پئی اوہ زندہ اے۔انسان آخر کیہ اے،جے اوہ ابدی حیاتی دا مظہر نئیں اے؟ایہی وجہ اے پئی انسان ،واقعتاًکدی کمزوری یا بیماری نوں نئیں جان سکدا۔کدی وی گرمی تے مسرت دا فقدان نئیں ہو سکدا اے۔بیماری تے موتاں دی حیاتی نوں نئیں منیا جا سکدا،جے حیاتی رب اے ۔نا ہی ناکامی تے نا امیدی ہو سکدی اے ۔انسان تے حیاتی وچ کوئی شے مداخلت نئیں کر سکدی اے ۔اوہ حیاتی دے نال کفارہ دے رہیا اے،کیوں جو روشنی بجلی دے نال ا ک اے۔یسوع نے ایس وڈھی سچائی دا خلاصہ ایس ویلے کیتا جدوں اوہنے اعلان کیتا،”میں تے میرا ابو اک آں۔“کسے بندے نوں توانائی ،ریاستی ،دائمی حیاتی دی عظمت نال اپنے واحدانیت دا ادراکل کرن لئی،،ایس گل دا احساس کرنا پئی ایہہ حیاتی ایس وچ اے تے ایہدے نال تے جیہڑا کجھ وی ایہدے کول اے ،ایس اصلیت دا اعلان کرنا اے جیہڑا ناگزیر طور تے ایہنوں نا صرف پیدا کرد ا اے طاقت،برداشت ،تے پر عزم وچ وادھا ہوئیا،پر حسن سلوک ،احسان، خیرات تے اصلی وجود دی فراوانی دی عمدہ خاصیتاں وچ۔بلاشبہ اسی جسمانی احساس دے نال حیاتی نوں انسان دے درخت ،یا درخت یا پورے جگ وچ اپنے کمال وچ نئیں پچھان دے۔اسی اوتھے صرف اک اشارہ،اک عدہ ،شان و شوکت ویکھدے نیں جیہڑا ایس ویلے ظاہر ہووے گا جدوں جسمانی احساس روحانی احساس نوں پووے گا۔کیوں جو ایہہ گل ذہن وچ رکھنی پووے گی پئی دو جگ نئیں نیں،دو مخلوق نئیں نیں ،دو بندے نیں۔واقعی اک جگ اے ،تے اوہ روحانی ۔صرف اک قسم دا انسان،تے اوہ روحانی ،رب دی شکل تے مشابہت وچ۔ ایہدے بر عکس ساری تجویذاں تے اشارے جہالت تے مسماریت دے نیں جیہڑا ساڈے نقطہ نظر نوں بادل بناؤن گے تے ساہنوں ایہناں دو منافقاں ،مادیت تے موتاں اتے یقین دلاؤن گے۔

اپنے آپ نوں جانیئے

”رب دی حمد کرو “کلام پاک دا اک متواتر حکم اے۔اسی سارے اعتراف کردے آں پئی ساہنوں رب دا احترام کرنا چاہیدا۔پر جدوں اوہ لْکیا اے تے ایہہ کداں ہو سکدا اے؟تسی ایہہ ویکھن دی کوشش کردے ہوئے رب دی تعریف کردے آں پئی ایہدا جگ کِنا حیرت انگیز اے،تے ایہدا بندا کِنا شان دار اے، ایہہ نئیں بھولدے پئی تسی بندے آں۔بائبل دی پڑھائی تے میری بیکر ایڈی دی وڈھی کتاب،سائنس تے صحت دے نال اپنے آپ نوں جانن لئی،تسی دوجے لفظاں وچ،ایس بدے توں واقف ہون لئی فوری طور تے شروع کر سکدے آں ۔ایہناں کتابا ں وچ صفحے بعد صفحے اتے تہانوں انسان روحانی تے کامل قرار پایا جاووے گا۔ایہہ بوہت ہی انسان دا سچا تے صرف خود غرضی اے۔تاں پئی جدوں تسی ایہناں جلداں نوں اپنے بارے وچ پڑھدے آں،تسی اپنی سوانح عمری پڑھدے آں۔ایہی وجہ اے پئی اک واری جدوں تسی ایہناں نوں ذہانت نال پڑھنا شروع کر دین گے تے تسی مشکل نال ایہناں جلداں نوں تھلے رکھ سکدے آں۔ہر بندا اپنے بارے وچ اک چنگا لفظ سننا پسند کردا اے۔

فانی تے لافانی

مسز ایڈی کامل ر ب تے کامل انسان نوں کرسچن سائنس اتے پریکٹس داسنگ بنیاد بنا دیندا اے ۔پر انسان دا ایہہ کمال فی الحال ،اعتراف جرم نال ظاہر نئیں ہندا اے ۔ہر بندا اک جامع لگدا اے۔کسے حد تائیں چنگا،کجھ برا۔کدی بیمار تے ویلیاں وچ چنگی طراں۔مخالفاں دی ایس ظاہری شکل نال ہی فلسفے وچ دقلیت دا تصور پیدا ہندا اے۔ایہہ خیال کیتا گیا اے پئی ہر بندا،سارے ارادیاں تے مقصداں لئی اے،اک نئیں بلکہ دو۔پہلا بندا،داجا لازوال ؛اک کامل،دوجا نامکمل ۔پر نا قابل تردید اصلیت ایہہ اے پئی انسان دی اک ہی قسم اے ۔تے ایہہ روحانی تے کامل اے ۔سمجھیا جاہندا اے پئی مادی ،بری ،تکلیف دا شکار بندا نئیں اے۔اوہ سراب اے،انسان دی غلط بیانی اے۔وحدانیت ،کفایت شعاری نئیں، جگ دی غیر متزلزل اصلیت اے۔جے جگ دیاں ساریاں برائیاں ،مادے تے موتاں نوں کٹھا کر لیا جاہندا تے ایہناں وچوں اک وی بندے نوں مرتب نئیں کیتا جا سکدا۔انسان نوں ایداں دیاں شیواں نال نئیں بنایا جا سکدا۔اوہ سامان نال بنیا اے ہمیشگی نال بنیا اے۔اوہ کیہ اے؟ذہانت تے حرکت پذیری۔اپنے آپ نوں لبن دے نال پرکھو تے تہانوں اپنے احاطے یا اپنے میک اپ وچ کجھ نئیں ملو گا۔ایہی وجہ اے پئی اسی آکھدے آں پئی انسان روحانی اے،مادی نئیں ۔ایہی وجہ اے پئی اسی آکھدے آں پئی انسان ،واقعتاً ،خطرے وچ نئیں پایا جا سکدا ،حادثے دا شکار نئیں ہو سکدا،بیماری دا شکار نئیں ہو سکدا،مایوسی نال وزن نئیں کیتا جا سکدا،برائی دا شکار نئیں ہو سکدا، جنت دی بادشاہی توں کٹ نئیں ہو سکدا۔واقعی ایداں دی کوئی شے نئیں اے ،ایداں دا بندا نئیں ۔جداں بندے آکھدے نیں پئی اوہ انسان دے بارے وچ جھوٹ یا جہالت اے۔انسان دی دانشمندی دی ایہہ غلط بیانی ساہنوں روکن دی تلقین کردی اے۔کداں؟ ایس لازوال حیاتی دی نمائش دے طور تے خود غرضی دی واضح شناخٹ دے نال جدے وچ مادیت تے موتاں نا معلوم نیں۔

انسانیت دا اظہار

ایہہ فرض کرنا محفوظ اے پئی یسوع نے وی لوکاں نوںمضبوط سمجھیا۔اوہناں نے ایہناں نوں بیمار تے بد نظمی دا فیصلہ کرن نال نا انصافی توں پرہیز کیتا۔فیر کیہ اوہناں نے گریز کیتا؟اوہناں نے جذب دے وانگو ،ایدے دخول خیال نوں پھڑ لیا۔ ایہدے نال ایہہ روزمرہ دا واقعہ سی پئی کجھ نا امید مریضاں دی شکایت کرنا تے ایہنوں صحت نال بحال کرنا۔جدوں ایہدے توں پہلاں چھت توں لنگڑا تھلے کیتا گیا تے یسوع نے بے بسی دی ظاہری شکل نال دھوکہ نئیں دِتا گیا۔اوہ جان دا سی پئی ایہہ اک مسمار دی حالت توں ودھ کے نئیں اے۔اوہ واضح سی پئی جوش تے طاقت موجود اے، حالانکہ کمزوری تے زوال مادی احساس نوں ظاہر کردا اے۔

یسوع دی حیاتی دی خوبی تے ایہدے بے حد تائیں آگاہی سی،چنانچہ لبنا تے چمکنا ایہدا اصلیت دا نظارہ سی ،ایدے توں پہلاں دے معلوب نے خود ہی حیاتی دے ایس احساس نوں،نقطہ نظر دی اوہی درستگی نوں قبول کیتا۔فیر کیہ اوہنے اپنی جیباں وچ جیورنبل دے وادھے نوں محسوس کیتا۔اوہ اپنے پیراں اتے کھڑا ہوئیا تے حیرت زدہ تماشائیاں توں پہلاں نکل گیا۔حیاتی نے ایہناں لوکاں لئی نویں معنویت اختیار کر لی جناں دے نال یسوع مل گئے سی۔اوہناں نے اپنے آپ نوں جداں ہی ویکھیا ۔ایماؤس دے راہ وچ اوہناں نال ملن والے شاگرداں نے محسوس کیتا پئی اوہ ایہناں دے اندر”دل سڑ رہیا اے “۔ایس بیمار عورت نے جیہڑی بھیڑ وچ ایہناں دے پِچھے آیا سی ،اینے ایہدی توقع نوں محسوس کیتا ،”جے میں ایہدے کپڑیاں نوں چھو وی لاؤن تے میں پوری ہو جاواں گی۔“تے کیہ اسی سارے مردانہ لوکاں دی موجودگی تے مثال دے طور تے تقویت تے ہمت تے مہربانی دے نال تجدید محسوس کردے آں۔

صحت مند خیال

اجیرن،ہائی بلڈ پریشر ،غدود دی خرابی دی شکایتاں اکثر تباہ کن جزبیاں یعنی چڑچڑاپن ،تلخی تے حسد وچ ہندی اے۔صحیفے لبو،سائنس تے صحت پڑھو،ایہناں سچائیاں وچ غرق ہو جاؤ جناں دا وہ اعلان کردے نیں ۔اوہدوں ایہہ تباہ کن جزبیاں عقیدیاں ،امید، خیرات دے شفاءدین والے تصوراں نوں تھاں دیندے نیں۔اوہدوں صحت تے امن ہمیشہ موجود رہندا اے۔جنت دی بادشاہی نیڑے ہی ویکھدی اے۔ایہہ اک عام موڈ وچ ساریاں توں بعد ٹکی ہوئی اے ۔ایہہ مادیت تے موتاں دے ظاہر و فراست نال معلوم کیتا جا سکدا اے پئی انسانی تجربے وچ تے بوہت کٹ اے۔ایہہ اک بوہت وڈھی غلطی اے۔ اسی ہن جیہڑی حیاتی نوں جی رئے آں ،بجا طور تے ویکھیا جا سکدا اے ،اوہ ابدی حیاتی اے جدے لئی اسی سمجھیا اے پئی ساہنوں ایس جگ توں رخصت ہوناچاہیدا ۔بیماری تے مایوسی جیہڑی بوہت ویکھدی اے اوہ انسان دے وجود دا دسواں حصہ نئیں بن دی اے۔روزمرہ دی حیاتی بوہت حد تائیں مستحکم تے صحتمند اے ۔اک زبردست مقصد ایس سارے دے نال چلدا اے۔شاید ایس لمحے تہاڈی سوچ اینی سر بلند ہووے گی پئی تسی ساریاں نے ہمیشہ دے نال ابدیت دے اْچے میداناں نوں چکنا چور کر دِتا۔مایوسی ،پریشانی تے جسمانی بیماریاں ،عام طور تے ،اعتقاد ،مسمارزم ،جہالت وچ آرام کردیاں نیں۔ایہناں دناں وچ کسے نوں وی لفظ جاہلیت پسند نئیں اے ۔فیر وی ایہہ لفظ ساڈے فخر نوں ودھا نئیں سکدا بلکہ اپنی امید ودھاؤنی چاہیدی،جدوں ایہنوں بیماری تے موتاں دا سبب یا گھر سمجھیا جاہندا اے ،کیوں جو جہالت نوں بجھایا جا سکدا اے تے پریشانی ایس سادہ اصلیت نال کھِلر سکدی اے جدی حیاتی ،حیاتی جدے وچ کھِلر دی اے۔انسان وچ مرئیت ،ابدی اے۔

بیماری دا چیلینج

فیر وی ہر پاسے دلیل سنی جاہندی اے پئی انسان فانی اے۔کیہ ایہہ گل قابل افسوس نئیں اے پئی اک بندا اپنے بارے وچ جیہڑا کجھ آکھو گا ،ایس اصلیت اتے اصرار کرن دی بجائے پئی اوہ رب دا وڈھا کَم اے۔موتاں دی دلیل ہر عمر وچ شروع اے ۔جدوں توں ایس دوڑ دی زبان آؤندی رہئی اے ،لوکاں نے بیماری دی تصویر کشی کیتی اے ،ایدا نتیجہ ایہہ نکلیا اے پئی اک آفاقی اوتقاد یا وہم یا موت دی شرح وچ آگیا اے۔اج ایہہ میسمارزم ،بارش دے وانگو،راستباز تے ظالماں اتے دِگ پیندا اے۔کسے نوں بیماری دے شکار ہون لئی کسے خاص غلط یا کسے خاص خوف یا غلطی دا ارتکاب کرن دی لوڑ نئیں اے ۔ایہہ بوہت اے پئی اوہ بیماری اتے قین رکھدا اے یا ایہدی توقع کردا اے۔تے ایہہ ذمہ داری ایس ویلے تائیں شروع رہووے گی جدوں تائیں پئی بندے تے عورتاں یقینی طور تے کامل رب تے کامل انسان دی پچھان وچ نا آؤن۔جداں پئی اوی ایس تفہیم وچ اگے ودھن گے ،اوہ موتاں دی افادیت توں بوہتا کامیابی دے نال چیلنج کر سکن گے ۔اوہ داؤد دے وانگو ہون گے جداں گلیت نوں ملن جا رہیا اے۔گولیتھ توں توقع کیتی گئی سی پئی اک بندا تلوار یا نیزے نال لیس اے۔اوہ نئیں جان دا سی پئی ڈیوڈ دے سِٹن دے خلاف اپنا دفاع کرنا اے۔اج کرسچن سائنس نے تہاڈے ہتھ وچ اک ایداں دا ہتھیار رکھیا اے جدی بیماری تے برائی دے بارے وچ کجھ نئیں جان دے۔اوہ بوہتی دیر ایہدی مخالفت نئیں کر سکدے نیں ۔اوہ ہتھیار اصلیت اے۔اوہ سچائی جیہڑی تہانوں سائنس تے صحت دے ہر صفحے تے باب بائبل توں بعد مل جاووے گی۔اوہ اصلیت جیہڑی صحت تے بھلائی نوں اصلی حیثیت نال ظاہر کردی اے تے بیماری تے برائی نوں جھوٹ اتے مسلط کرن دی مذمت کردی اے۔

بیماری دی تنہائی

کرسچن سائنس نے برائی تے بیماری نوں اصلی وجود دے نال الجھاؤن نال انکار کر دِتا۔ایہہ بندے دے نال ایہناں دی شناخت کرن توں انکار کردا اے ۔تاں اسی نیڑے والے یا تباہ کن بیماری نے کسے بندے نوں اپنے آپ نوں جکڑ لیا اے، اصلیت وچ ایہہ ایہدی اصلی خود اختی تائیں پہچن وچ بالکل ناکام رہیا اے ۔اک جسمانی بندا،جدے نال بیماری خود توں منسلک ہون دا دعویٰ کر سکدی اے۔انسان دا اک غلط تصور اے۔کیوں جو انسان روحانی اے ،کسے مادے دے باجوں تے موت دی تجویذ دے۔جدوں کوئی یاد نئیں آؤندا اے پئی رب روح اے۔کدے بندے لئی خود نوں تسلیم کرنا رب دا پرچھاواں پاؤنا اے ،جِتھوں اوہ بیماری دی مذموم تے بے اختیار قرار دے سکدا اے۔ جیہڑا بندا رب دی مدد نال کسے وی بیاری نوں الگ تھلگ کردااے ایہنوں کمزور کرن تے بجھاؤن ول فیصلہ کن قدم چکدا اے۔اوہ ایہہ نئیں پْچھے گا پئی بیماری کداں واقع ہوئی اے یا اینے ایہنوں کیوں پھڑیا اے ۔بلکہ اوہ ایہدے دعوے دی موجودگی یا وجود لئی چیلنج کرو گا۔ ایہنوں فانی دلیل دا سامنا کرنا پوے گا ،جیہڑا ایہدے توں دھوکہ دہی نوں دور کرو گا ،تے ایہدے سچائی نال سمجھے جان والے انکار نوں انکار کرو گا ۔تے سچ ایہہ اے پئی صرف اک ہی عقل،رب، تے اک ہی اصلی شعور اے ،اک ایداں دا شعور جیہڑا کسے برائی یا تکلیف توں واقف نئیں اے۔ایس لئی انسان دی ذہنیت ،ایدیاں تکلیفاں تے بیماریاں دیاں دلیلاں دے نال ،ایدے دکھاوے وچ بے اختیا ر اے۔بے شک وجود وچ نئیں ،دائمی حیاتی دا جگ وچ جدا ساڈا وجود اے ایہدے وچ کوئی حصہ نئیں اے۔ایس بندے نوں ایہہ ویکھنا تے ایدااعلان کرنا مشکل نئیں اے پئی اوہ بیمار جیہڑا ایہنوں پریشان کرن دی کوشش کردا اے اوہ اے عقیدہ ،جاہلیت ،یا خواب،کیوں جو حیاتی رب اے ،تے ایس وجہ نال اوہ مستقل مزاج تے بیماری توں محفوظ رہندا اے۔پر اوہ عقیدہ یا خواب نوں اپنا ہی دعویٰ کردے ہوئے اپنے بہادر تے دل آویز اعلامیے نوں کسے حد تائیں ختم کرن دا شکار اے،جدوں اصلیت وچ ایداں نئیں اے ۔خواب تے خواب ویکھن والا اک اے،بیماری تے بیمار اک نیں،پر اوہ انسان نئیں اے ۔ایہہ خواب دا خواب اے ،وہم دا بھرم اے۔ایہہ،جداں پئی یسوع نے موفٹ دے ترجمے دے مطابق آکھیا،”جھوٹا تے جھوٹ دا ابو۔“اک واری توں بوہتی واری ایہہ ہوئیا اے پئی کسے بندے نوں مصیبتاں دی گرفت وچ سمجھیا جاہندا اے پئی اوہ بیماری نوں اپنے آپ توں بالکل الگ رکھدا اے تے ایہدی تباہ کاریاں توں بے نیاز ہندا اے ،جبکہ یار گہری تشویش دی نظر نال ویکھ رئے نیں ۔ایس مظاہر نال ایہہ واضح ہندا اے پئی نا صرف بیماری میسمرک اے،بلکہ ایہہ پئی میسمرزم بندے دا نئیں اے۔کرسچن سائنس سلوک،ایس لئی ،مسمیقی عقیدے نوں ختم کرن دی ہدایت کیتی گئی اے۔

لاقانونیت دا علاج

ایہناں دناں وچ ہر عوامی حوصلہ افزائی کرن والے بندے نوں جگ دے حال چنگے بناؤن دے عزم دے نال برخاست کردِتا جاہندا اے۔جگ چنگا ہووے گا ،واقعی ،ایہہ مثالی دائرے دی راہ اتے گامزن ہووے گا،جداں ہی ہر بندا اپنی ذہنیت دی بے چینی ،شدت ،لالچ ،شکوہ تے حسد توں نکلنا شروع کر دیوے،تے ایہناں دی تھاں رواداری ،نرمی،ساریاں لئی خیر سگالی،تے چنگیائی دی آخری فتح وچ یقین۔لالچ،تشدد تے ظلم و بربریت اتے قابو پاؤن لئی تھاں خود ہی اے۔لاقانونیت،جیہڑا سارے جہتاں وچ بوہت ثبوتاں وچ اے،ساڈے ایس احساس توں پرسکون ہو سکدی اے پئی مرد تے عورتاں دے عزم تے سازشاں کسے حد تائیں ناپاک نیں۔ڈیزائن کرن والے لوکاں نے ایہہ سمجھیا اے پئی اوہ جگ اتے حکمرانی کر سکدے نیں ۔نبوکد نضر اک ویلے لئی کامیاب ہوئیا۔پر جدوں اوہ اک رات اپنے محل وچ چلا گیا تے اپنی عظمت اتے غور کیتا ،تے اسمان توں اک آواز آئی،”بادشاہی تہاڈے توں چلی گئی اے۔“ایس دن جدوں ایہنوں ایہہ پتہ چلیا پئی بندیاں دے خاتمے تائیں بندیاں توں بے دخل ہوئیا،”انساناں دی بادشاہی وچ اعلیٰ ترین حکمرانی اے۔“فیر ایہدی وجہ واپس آئی۔ایس دن دے بے چین تے ہنگامہ خیز لفظ شاذو نادر ہی ذہانت دی سطح اتے پہنچ جاہندے نیں۔اوہ پاگل پن دے طیارے وچ بوہتے نیں ۔ایہناں دی چیخ و ذہانت تے استدلال دا فقدان اے،ایس لئی اوہ منصوبہ بندی کرن یا منظم کرن یا چلاؤن دی صلاحیت توں محروم نیں۔اسی زمانے دی الجھناں تے ہنگامیاں نال لاچار نئیں آں ۔ساڈے کول ایہہ صلاحیت موجود اے پئی اوہ بے لگام بجھے بجھے تے آخر کار ،جنونی اثراں تے خود حکومت تے معاشرے نوں پریشان کرن اتے تلے ہوئے نیں۔تے ساڈا ہتھیار ایس نوعیت دا اے جدے نال ایہہ غیر فطری اثر ویکھن یا ایہدا مقابلہ نئیں کر سکدے نیں۔ساڈا ہتھیار اوہ سچائی اے جیہڑا اصول ہر ویلے تے سارے مقاماں اتے حکمرانی کردا اے ،غیر اصولی قوتاں نوں اثر انداز نئیں کردا اے۔”رب اوہناں نوں اڑاووے گا۔“مزدور،کاروبار ،حکومت وچ رہنماواں نوں ایہہ سیکھنا چاہیدا پئی رب بندیاں دے معملے دی ہدایت کردا اے۔اوہ اج وی ایہدا ں دی حکمرانی کردا اے ،جداں اینے ہمیشہ کیتا اے،ایدے نال قطع نظر خود غرضیت ،فساد تے ظلم و ستم دی۔”اوہ چلاں دے آلیاں نوں مایوس کردا اے۔“ایدے سوا کوئی ہور حکومت نئیں اے ۔بالآخر ایس حکومت دا غلبہ ویکھیا جاووے گا ۔کسے وی بندے لئی خاموشی نال ایہناں حقاں نوں پچھاننا تے ذہانت دے نال ایہناں دی متحرک خوبی اتے اصرار کرنا ایس لئی چنگی اے پئی اوہ شیواں نوں چنگا ترتیب دین وچ حصہ لوے۔

ایہدی حضوری

جدوں موسیٰ اپنے لوکاں نوں مصر وچوں صحرا وچ وعدہ سرزمین دے دروازیاں تائیں لے جان دے وڈھے منصوبے وچ مصروف سی ،تے اوہ کدی کدی گھومدے پھردے سی۔اوہناں نے ایس کَم وچ اپنی صلاحیت اتے شک کیتا ۔فیر رب ول ایہدے کول ایہہ لفظ آیا،”میری موجودگی تےرے نال ہووے گی۔“اچانک خطرے دا سامنا کرن اتے ،تسی کِنی واری ”سیان دی موجودگی “دا مظاہرہ کیتا؟تسی اوہی کیتا جیہڑا غیب انٹیلیجنس نے تہانوں کرن دی ہدایت کیتی سی۔اینا نیڑے آؤنا خطرہ سی پئی تہاڈے کول غور کرن یا بحث کرن دا ویلا نئیں سی۔کسے شک و شباہت دے باجوں تسی الٰہی جزبے اتے عمل کیتا ،تے کَم کیتا ،یا راہ اختیار کیتا جیہڑا تہانوں سلامتی وچ لے آیا۔چنانچہ موسیٰ نے صحرا وچ سر کشی تے بھوک دا سامنا کرنا پیا ،خود نوں ایس موجودگی لئی پیش کیتا،اوہ دیدار ذہانت جیہڑا ہمیشہ انسان دے نال رہندی اے،کیو جو سائنس نے ایہہ واضح کر دِتا اے پئی اسی سیان وچ رہندے آں،چلدے آں تے اپنا وجود رکھدے آں۔اوہناں نے ایس موقعے اتے تقاضیاں ،ہمتاں ،وسیلیاں دی موجودگی دا مطالبہ کیتا۔ایداں اوہ تاریخ دے وڈھے قائداں وچ شامل ہو گیا۔ہر اوہ بندا جیہڑا انجینئرنگ، کاروبار،حکومت ،اسکالر شپ ،مذہب وچ کوئی قابل ذکر کَم انجام دیندا اے،ہمیشہ دے سیان اتے جھکنا سیکھدا اے ۔اوہ سیان ول ویکھدا اے تے ایہدا سامنا کرن والے مسئلے نوں حل کرن لئی درکار تفہیم پاؤندا اے ۔اوہ مائنڈ توں آزاد خیال پاؤندا اے جیہڑے ایہنوں اپنا کاروبار کامیابی نال چلاؤن،ایدے حوالے کردہ پل یا سرنگ دی تعمیر کرن یا پریشان حال پانیاں دے نال ریاست دے جہاز نوں چلاؤن دے قابل بناؤندا اے ۔ ایہداں مایوسی دا شکار انسان رب دی موجودگی نوں محبت دی حیثیت نال پچھان سکدا اے تے محسوس کر سکدا اے ،تے جان دا اے پئی اوہ رب دی نگہداشت توں پرے نئیں بھٹک سکدا۔اوہ پچھان دا اے پئی کسے نا کسے طراں تے ایہدی ساریاں مشکلاں ایس الٰہی خلوت دے خلاف فراہم کیتیاں جاہندیاں نیں جیہڑا للیاں دے کپڑے پاؤندی اے تے گورییا دے زوال دا خیال رکھدی اے۔ایس لئی بیمار،روشن خیال دی توقع وچ،حیاتی دی موجودگی اینی سوکھی نا محسوس کردے نیں جداں اوہ دھوپ دی گرمی محسوس کرسے نیں۔اوہ ایہدی چمک نوں گھماؤندے نیں۔اوہ ایہدی سنسنی دا تجربہ کردے نیں۔اوی ایہدی عظمت تے استحکام نوں سراہندے نیں۔ایتھے جدوجہد دا کوئی موقع نئیں اے،اسمانی تختیاں اتے چڑھن دی کوئی لوڑ نئیں اے،کیوں جو حیاتی ایتھے اے تے پوری شان و شوکت نال ایہناں دی اے۔

اک رہائش ، گہری تے کھلی حیاتی

جیہڑی دلاں دیاں لوڑاں پوریاں کردا اے ۔

لافانیت دی اصلیت

ایہہ حیرت دی گل اے پئی عبرانیوں نوں ایس یقین اتے پہنچن وچ کِنی دیر ہووے گی پئی انفرادی بندے دی ہمیشہ حیاتی اے۔عہد نامہ دے عہد وچ بوہت کٹ گل مل سکدی اے ۔پر نواں عہد نامہ ایس نظرےے دے نال ملدا اے ۔شروع دے طور تے اپنی وزارت یسوع دے وچکالے ،پورے کیریئر وچ،یسوع نے ایہدے اتے زور دِتا ۔جیکب ویل وچ سامری عورت دے نال گل بات کردے ہوئے اینے مشاہدہ کیتا ،جدوں اینے ایہنوں اک پیالہ پانی دِتا،”جیہڑا کوئی ایس پانی نوں پیندا اے ایہنوں دوجی واری پیاس لگو گی ۔پر جیہڑ ا کوئی پانی جیہڑامیں ایہنوں پین لئی دیندا اوہنوں کدی پیاس نئیں لگو گی۔پر جیہڑا پانی میں ایہنوں دے دیوے گا اوہی ایہدے وچ ہمیشہ دی حیاتی وچ ہمیشہ دی حیاتی وچ چشمے دا بہندا ہوئیا پانی ہووے گا۔“یسوع دیاں گلاں چونکا دین والیاں سی، ایہدے کَم ایس قدر قابل ذکر سی پئی لوکاں نے تعجب کیتا پئی اوہ کون اے تے اوہ کِتھوں آیا اے۔اک دن اوہنے جواب دِتا :”میں ابو وچوں نکلیا ہاں۔“اک واری فیر،میں جگ چھڈ کے ابو دے کول جاہندا ہاں۔ایتھے مختصر سادگی نال اوہ انفرادی حیاتی دے تسلسل دا اعلان کردا اے۔قبل از وجود ،موجود وجود،مستقبل دے وجود دا اعلان اک مختصر جملے وچ کیتا جاہندا اے ۔فیر وقتاً فوقتاًاینے یقینی طور تے تے کھلے دل نال اک شک والے جگ وچ اپنے بیاناں دی سچائی نوں ثابت کر دِتا ۔شاذو نادر ہی اک دن ایداں دا لنگیا پئی اوہنے کجھ مایوسی دی بیماریاں نوں ٹھیک نئیں کیتا،ایداں ایہہ ظاہر ہندا اے پئی انفرادی حیاتی بیماری توں بالاتر اے ۔اوہ ایس موقعے اتے،ایتھے تائیں پئی ایہناں موقعیاں اتےھ،ایس جگ وچ ایہناں لوکاں نوں واپس لے آیا،جِناں نے اپنی روانگی اختیار کیتی سی ۔لعزر دا معاملہ ساریاں توں نمایا ں سی،کیوں جو جدوں چار دن لنگے سی جدوں یسوع نے ایہنوں بازیافت کیتا سی۔ ایہدے توں بعد،شمعون دے نال یسوع دے اعزاز وچ دِتے گئے عشائیے وچ،لعزر مہماناں وچوں اک دے طور تے بیٹھیا،ایدی بہن مارتھا دسترخوان اتے بیٹھیا ،جدوں ایہناں دی بہن مریم کھانا کھا رہئی سی تے یسوع نوں مسح کیتا۔آخر وچ یسوع نے اپ نے تجربے وچ لا فانیت دا اعلیٰ امتحان لیا۔کیوں جو اینے اپنے دشمناں نوں اجازت دِتی پئی اوہ ایہنوں مار دیندے۔بظاہر اوہناں نے ایداں کیتا۔ ایہدے توں بعد اوہ قبر وچوں آیا۔اوہ اپنے یاراں دے سامنے پیش ہوئیاتے ایہناں نال چالیس دن دی مدت وچ اک واری نئیں بلکہ کئی واری گل کیتی۔آخر کار اوہ چڑھ گیا ،یعنی جسمانی حوساں توں لْک گیا۔اوہنے ایہہ ظاہر کیتا سی پئی انفرادی حیاتی ناقابل ونڈ تے مستقل مزاج اے۔

خرافاں دا زوال

حیاتی لا متناہی اے ۔ایہہ پیدائش دے ویلے شروع نئیں ہندا اے۔ایہہ موت اتے ختم نئیں ہندا اے ۔کیہ تہاڈے وچ ایہہ اعتراف کرن دی ہمت اے؟اک لمحے پہلاں تسی ایہہ آکھن لئی بوہت بہادر سی پئی ،”میں نا قابل برداشت حیاتی دی اک نمائش ہون ،ایداں دی حیاتی جدے وچ بیماری تے خطرے تے تحلیل اجنبی نیں۔“ہن تہانوں اصرار کرن دے قابل ہونا چاہیدا،”کیوں ،واقعتاً میں موت دی ایس دلدل لئی کدی جنت نئیں چھڈی۔“ایس لئی میرے توں ایہدی تکلیفاں تے بدبختی دی وضاحت کرن دا مطالبہ نئیں کیتا گیا اے۔”مینوں ہن حیرت نئیں ہووے گی پئی میں کیوں ناکام آں۔میں ماضی دی غلطیاں نوں کھودن تے ایہناں دے نال اپنے آپ نوں اذیت دینا چھڈوں گا۔میں اصرار کروں گا پئی بوہتا خواباں دے وانگو گھومن پھرن دے واقعے سی ۔میں انکار کروں گا،انکار کروں گا تے روحانی افہام و تفہیم لئی محتاط ہوواں گا ،تاں پئی آئندہ ایس سمت وچ نا کھِچیا جا سکے۔”اک ناکامی؟جدوں میں رب نے کثرت تے موقعے دا اک جگ مہیا کیتا اے تے میں کداں ناکام ہو سکدا ہاں؟ میں کداں ناکام ہو سکدا ہاں جدوں رب دا میرے لئی کوئی مقصد ہووے جیہڑا مایوس نئیں ہو سکدا ۔اک ایداں دا مقصد جیہڑا سرگرمی وچ ڈھل جاہندا اے ،تے جدے وچ بیکار پن تے بیکاریاں وڑھ نئیں سکدیاں نیں۔میں کداں مستقل طور تے ناکام ہو سکدا ہاں جدوں،قطع نظر ایہدی قطع نظر شکست یا مایوسی دے باوجود،حیاتی اپنے سارے امکاناں دے باوجود میرے سامنے اے۔جدوں تسی ایس لائن اتے سوچدے آں تے گل کردے آں تے،تسی اید ناکامی ،حد تے بیماری دے نال،بندا وجود دی میسمارزم نوںتحلیل کرنا شروع کر دین گے ۔تسی ایس بنیادی سچائی دی جھلک کروں گے جدا شروع اسی کامل رب تے کامل انسان دے نال کیتا سی۔کامل انسان،جنے پہلاں توں ہی ایہناں بدعنواناں دے نال سرمایہ کاری کیتی سی ،ایتھے تے ہن اے تے اوہ بندا تہاڈا سچا تے واحد نفس اے ۔ایداں لگدا اے پئی اج اوہ غائب ہو گیا اے،عارضی طور تے بھول گیا ہووے گا،پر اوہ پچھان دے منتظر اے۔تے تہاڈے لئی مذکورہ سچائیاں نوں اواز دین لئی ،تھوڑی تھوڑی دیر توں،کامل بندا،بظاہر اینے لمبے لمبے نظر انداز ہوئے ،تسی ہمیشہ سی تے ہمیشہ رہواں گے۔

کرسچن سائنس وچ شامل آں

ایہہ واقعی اک شکی بندا ہووے گا ،جیہڑا انفرادی حیاتی دے تسلسل اتے شک کر سکدا اے ۔چونکہ اصلی یا روحانی شعور منتشر یا تباہی دی ساری طاقت توں بالاتر اے،ایس لئی ،اوہ اپنی فطرت نال ہی بے ہوش نئیں ہو سکدا پر ایہنوں ہمیشہ ہمیشہ لئی برداشت کرنا پیندا اے ،جیہڑا وی تقدیر مادی ذہن تے بدن نوں مات دیندی اے۔

کیہ ایہہ واضح نئیں اے پئی روحانی احساس دے نال ساہنوںاک مختلف جگ،اک الگ نفس ویکھنا چاہیدا؟زمینی حوساں دے نال اسی ہر اک بندے دی حیاتی نوں پالنا تے قبر دے وچکالے مختصر سفر آکھدے نیں۔ پیدائش توں پہلاں کیہ ہوئیا،تے موت توں بعد کیہ ہووے گا،اسی ایہدی تعریف کرن توں قاصر آں۔ساڈا چنگا فیصلہ ساہنوں راضی کردا اے پئی ساہنوں حال نال تعلق رکھنا چاہیدا تے ایہدے توں بوہتے توں بوہتا فائدہ چکنا چاہیدا۔فیر وی ساہنوں یقین اے پئی انفرادی حیاتی دناں دے شروع یا سالاں دے اختتام دے باجوں اے ۔اسی ایہہ ویکھن لئی آرئے آں پئی پیدائش تے موت انسانی تجربیاں دے واقعے نیں۔کرسچن سائنس حیاتی نوں اک نویں جہت وچ پیش کردی اے ،اوہ جہت جدا یسوع نے لہراؤندے ہوئے کمرے وچ وڑھیا ،بھیڑ توں نا ویکھیا ،اپنی منزل مقصود اتے پہنچن دی خواہش ظاہر کیتی تے اوتھے موجود سی ،اینے اپنی گل دا مظاہرہ کیتا،”جیہڑا میری گل اتے عمل کردا اے اوہ کدی موت نوں نئیں ویکھو گا ۔“روحانی انسان دے نیڑے ،تے واقعتاً کوئی دوجا نئیں اے ،ایدی ساریاں پابندیاں دے نال عام جہتی جگ متروک اے ۔اوہ ایس حیاتی توں لطف اندوز ہندا اے جیہڑا آؤندا اے نا جاہندا اے ،نا عمر ،بیمار ،مایوسی تے رخصت ہندا اے ۔ایہہ سوچیا جا سکدا اے پئی یسوع دی ناقص کامیابیاں دی اہمیت نوں کدی فراموش نئین کیتا جا سکدا ،پر دو یا تین صدیاں دے اندر اوہ وڈھے پیمانے اتے سی جدوں تائیں پئی ”بیکر“کوئی ستر سال پہلاں مذہبی تاریخ دے میدان وچ وڑھیا نئیں ہوئیا سی۔ایہناں لوکاں لئی جیہڑا اپنے کیریئر دے متاثر کن واقعیاں تو واقف ہون گے،مندرجہ ذیل کتاباں،جیہڑیاں بوہتیاں عوامی لائبریریاں تے سارے کرسچن سائنس پڑھن والے کمریاں وچ قابل رسائی نیں۔،دی سفارش کیتی گئی اے:میری حیاتی دی کتاب بیکر ایڈی،سبیل ولبر دے نال،میری بیکر ایڈی:لائف سائز پورٹریٹ ،ڈاکٹر پی۔پاولدے نال۔کرسچ سائنس تے ایہدی دریافت کنندہ،از مریم رامسے ؛تاریخی تے سوانحی مقالے،جج کلفورڈ پی۔اسمتھ دے نال ۔تے ایہدی خود نوشت سوانح ،ریٹرو اسپیکشن تے انٹر و اسپیکشن۔مسز ایڈی نے مسیحیت دی سائنس نوں روشنی وچ لے آؤن لئی،یا ایہدی عملی صلاحیت تے پائیدار فاؤنڈیشن اتے قائم کرن وچ ایہدی ذہانت دی بوہتی وضاحت کرن لئی مشکل نال ہی جان لیا اے ۔کسے وی پہلو وچ ویکھیا جاہندا اے جنے اپنی نسل وچ اہم کردار ادا کیتا اے۔ ایہدے دن وچوں کسے نے وی جگ وچ بوہتا اثر و رسوخ نئیں وکھایا۔تے کوئی تعجب دی گل نئیں۔،کیوں جو ،ایل۔ٹی۔کیس ویل لکھدے نیں،

ایس طرز حیاتی دی نشاندہی کرنا ، بولنا

اوہ اصلیت جیہڑی بندیاں نوں آزاد کردی اے ،

جنت توں حیاتی نوں تیز کرن لئی

اعلی ترین وزارت اے۔

ہارآمادگی لئی چیلنج

مرض دی مرغوبیت

دوجی شام مینوں سامعین دے سامنے پیش کرن وچ چیئرمین ایس وعدے اتے بوہت پْر امید سی ،”ایہہ لیکچر تہاڈی سوچ نوں رب ول لے جاووے گا۔۔“انسانی فکر دے بجائے تکیہ،کمزوری ،نا انصافی تے تعریف دے کاٹے ول مائل اے۔ایہی وجہ اے پئی تکلیف تے عدم ہمت مضبوطی دا شکار ہندی اے۔اسی ایہدے اتے غیر ضروری زور دے کے ایہنوں ظاہر کرن وچ مدد کردے آں۔ساہنوں ایہناں دے مخالفاں ول سوچ رکھنا چاہیی،یعنی ساہنوں حیاتی تے ایہدے امکان،ایدی عظمت ،ایدے اطمینان اتے اپنا سا راز ور پاؤنا چاہیدا۔اوہدوں بوہتے توں بوہتا تجربہ ختم ہو جاووے گاایمانداری دا دھیان رکھنا کسے نوں بے ایمانی نوں فراموش کرنا اے۔ایداں،نا ختم ہون والی حیاتی دی شاناں وچ اپنے آپ نوں غرق کرن دے لئی درد تے موتاں نوں متروک کرنا اے۔حیاتی دی ول فکر دا رخ کرن دے مترادف اے ،کیوں جو رب تے حیاتی اکو جئے نیں ۔نواں عہد نامہ ایس امر اتے زور دیندا اے پئی رب حیاتی اے ۔وجہ تے مشاہدے نال ایس اعلان دی تصدیق ہندی اے۔کیوں جو حیاتی افاقی تے ناقابل تردید نئیں اے؟ ایہہ اک مطلق اصلیت اے۔تہانوں بوہت ساریاں شیواں اتے شبہ ہو سکدا اے۔ تہانوں ہر شے اتے شک ہو سکدا اے ۔پر تہانوں کدی وی شک نئیں پئی تسی زندہ آں۔ حیاتی دی یقینیت دے نال نال ایہدا تسلسل چلدا اے۔لوک حیاتی دے بارے وچ ،سوچ سمجھ کے ،آؤندے جاہندے ،گل کردے نیں۔پر اک لمحے دی عکاسی ہر اک نوں ایہہ باور کرے گی پئی حیاتی نئیں آؤندی اے ،اوہ نئیں جاہندی اے ۔دوجے لفظاں وچ حیاتی اے،اوہ سی تے ہووے گی۔ایہہ دن دے شروع یا سالاں دے اختتام دے باجوں اے۔تسی اج ایہہ حیاتی لنگا رئے آں ۔کوئی دوجا نئیں اے۔شروع تے اختتام اک جئے ہی جعلی نیں۔اوہ انسان دے وجود دی حد اں نوں نشان زد نئیں کردے نیں۔کسے وی بندے نوں اپنے شروع دا کوئی علم یایاد نئیں اے۔اوہ نئیں ہو سکدا کیوں جو اک نا ختم ہون والی حیاتی دا کسے وی سمت وچ خاتمہ نئیں ہندا اے۔ابدیت دا اک لمبا دوجا راہ اے۔کیہ ایداں نئیں اے پئی کسے نوں وی اپنا کورس شروع یا ختم کرن دے بارے وچ کوئی پتہ نئیں اے؟حیاتی خو د توںموجود اے ۔ایہہ وجہ نئیں اے؛ایہہ پیدا نئیں ہندا اے ۔رب حیاتی نئیں بناؤندا ۔ایس لئی ایہہ اے پئی حیاتی نوں بے جان، بے محل ،ناقابل معافی ہونا چاہیدا۔بیماری تے تحلیل رب یا ابدی حیاتی ول نئیں جا سکدی اے۔روحانی بندا ،تے واقعتاً کوئی دوجا نئیں اے ،جداں پئی موجود طور تے لے آیا جاووے گا ،ایسحیاتی دا اظہار اے۔اوہ ایہدی حیاتی دا اعلیٰ گواہ اے۔واقعی ایس لئی بیماری تے کمزوری ایہدے نال بد تمیزی نئیں کر سکدی۔ایس لئی بیماری ایس اصلیت توں بوہتی لگ رہئی اے یا میسمرک اے۔انسان نوں ابدی حیاتی توں لطف اندوز ہون لئی موجودہ جگ نوں چھڈنا تے اپنے پسندیدہ ٹھکانے نوں مزید پسندیدہ مقام وچ لین دی لوڑ نئیں اے۔ ایہدی حیاتی ایتھے تے ہن اے ۔ایتھے تائیں بندا اپنی شناخت اپنی لا متناہی حیاتی توں محسوس کر لیندا اے،ت اج ایہنوں ایہدا ادراک ہونا شروع ہو سکدا اےھ،اوہ خوف ،پابندیاں،تے پریشانیاں توں بالاتر ہووے گا۔اوہ اعتماد،طاقت، آزادی،لازوالیت دے دائرے وچ ابھرو گا۔عبرانیوں دے خط دے مصنف ،مسیح یسوع نوں دوجے سارے استاداں توں بالاتر کردے ہوئے ،اینوں ”لا متناہی حیاتی دی طاقت توں بعد“قرار دیندے نیں۔بندیاں تے عورتاں دے نال عام طور تے ساریاں توں وڈھا معزور ایہہ یقین کرن لئی ایہناں دی آمادگی وچ مضمر اے پئی اوہ بندے نال تعلق رکھدے نیں تے ایس وجہ نال اوہ حداں نیں جیہڑیاں مادے دے نال نیں۔ایس عقیدے نوں کسے وی بندے دے نال توڑیا جا سکدا اے جیہڑا اپنی الٰہی اصل نوں پچھانن تے ایہنوں برقرار رکھن لئی پئی لا متناہی حیاتی دے منصوبے دے طور تے اوہ لا متناہی حیاتی دی خٓصیتاں تے قوتاں نوں مبدن بناؤندااے۔

کلّا کلّا قبضہ

رات دی خاموشی دے ویلے وچ نیکو دیمس دے یسوع دے نال زیتون دی ڈھلان اتے آؤن نال گل بات ،یا گل بات ،کِنی قابل فہم، پر گہری اے۔نیکو دیمس نے یروشلم وچ تے ایہدے بارے وچ معزز استاد دے قولاں تے ایہناں دے کماں دے بارے وچ سنیا اے۔ہن اوہ پچھن آیا اے ،”ایہہ شیواں کداں ہو سکدیاںنیں؟ “یسوع نال گزارش اے پئی ۔”سوائے ایہدے پئی کوئی بندا دوجی واری پیدا ہووے، ،پانی تے روح نال پیدا ہوئیا،اوہ رب دی بادشاہی وچ وڑھ نئیں سکدا۔“فیر زیتون دی شاخ دے اْتلے پاسےول ودھدی ہوئی نشانی ول اشارہ کردے ہوئے اوہ ایہدی علامت کردا اے :”ہوا جِتھوں اپنی مرضی نال چلدی اے ،تے تسی ایہدی آواز سن دے آں ،پر ایہہ نئیں د س سکدے پئی ایہہ کِتھوں آئی اے تے کِتھے جاہندی اے۔ہر اک جیہڑا روح توں پیدا ہوئیا اے اوہی اے۔“ایس یقین دے نال اک انفرادی مواد جیہڑا انسان بدن توں پیدا ہوئیا اے اوہ اپنے تے اپنے ماحول دے اک محدود ،غلط تصور دے سوا کوئی تفریح نئیں کر سکدا۔اوہ ایہہ فرض کرن دا پابند اے پئی وجود مادی تے رکاوٹ اے۔جدوں پئی بندا جِنے خود نوں ایس پچھان کر لیا پئی اوہ روح توں پیدا ہوئیا اے اوہ غیر رکاوٹ والے دائرے نوں ویکھدا اے جدے وچ اوہ اک آزاد تے بے قید باشندہ اے۔کیہ فیر دو جگ تے دو قسم دے بندے نیں؟بالکل نئیں ۔بے ساختہ ذہنیت دی جنونیت پئی انسان مادی تے فانی اے تے جیہڑے جگ وچ اوہ رہندا اے ایس دا معیار اے۔جدوں پئی منور ذہنیت انسان نوں اک روحانی لافانی ،غیر منحرف تے بے خوف و خطر ویکھدی اے۔دو بندے نئیں ،دو جگ نئیں،بلکہ انسان تے جگ دی دو تشخیص ۔اک سچ اے،دوجا باطل ۔ کوئی غلطی دوہری توں بوہتا فساد اتے کَم نئیں کردی اے۔شیواں دی ابدی وحدانیت وچ بندے دی حکمرانی مضمر اے۔:اک رب ،جیہڑا روح اے ۔اک جگ تے اوہ غیر منقول تے بلاروک ٹوک ؛اک بندا،تے اوہ روحانی ،بے قصور تے ناقابل فہم اے۔انسان نوں روح تے بدن نال تعین کرن لئی مشکل دا اثر اے ،جدوں اصلیت وچ،انسان دا اک اےتے اوہ روح یا شعور اے۔انسان نوں جسمانیت دے بجائے شعور دی حیثیت نال تشخیص کرنا اسی ویکھدے آں پئی ایداں کیوں ہندا اے پئی اوہ ایس سوچ دے معیار دے مطابق جدی اوہ تفریح کردا اے تے جیہڑی گل بات دے معیار نال اوہ اپنے نال چلدااے ایہدی نشو و نما ہندی اے۔انسان نوں روح تے بدن نال تعین کرن لئی مشکل دا اثر اے ،جدوں اصلیت وچ،انسان اک اے تے اوہ روح یا شعور اے۔انسان نوں جسمانیت دے بجائے شعور دی حیثیت نال تشخیص کرنا اسی ویکھدے آں پئی ایداں کیوں ہندا اے پئی اوہ ایس سوچ دے معیار دے مطابق جدی اوہ تفریح کردا اے تے جیہڑی گل بات دے معیار نال اوہ اپنے نال چلدا اے ایہدی نشو و نما ہندی اے ۔صحت ،ذہانت ،دیانتداری دے نال سوچنا ۔ایمان،امید ،خیرات اتے قائم رہنا ۔ماڈی ظاہری شکلنال غیر حاضر رہنا تے اصلیت دے نال پیش ہونا اے۔فیر ایہہ اے پئی انسانی شعور واضح تے چڑھدااے ۔جیہڑی اْچیائی تائیں جا سکدی اے ایہدی کوئی حد نئیں اے۔ بے بنیاد آزادی ہی حتمی اے ۔مادیت تے موتاں دا خواب یا مسماریت ،ایدا منکر ہو جاہندا اے۔

سلامتی دا دائرہ

اوہ جیہڑا اصلیت دی غیر زکے ہوئے جگ دی نظر پاؤندا اے ،اوہ لا محدود حیاتی جدے وچ اوہ حرکت کردا اے تے اپنا وجود رکھدا اے ،اپنا درد ،اپنا خوف،اپنی مایوسی ،اپنا پچھتاوا بھول جاہندا اے۔ اوہ خود نوں اک روحانی شناخت دے طور تے جان دا اے ۔اوہ سیکھدا اے پئی روح دا جگ کِنا محفوظ تے یارانہ اے جدے وچ اوہ رہندا اے۔ خطرے وچ پڑن والی قوم،دن دی سست دعا دے روز بروز ودج کے اپنے دشمناں توں مکتی دے رہئی اے ۔بحر احمر دی مہم جوئی کوئی لچنڈ نئیں اے۔نا ہی ڈنکرک اک معجزہ اے ۔ہر اک پورے جگ دی سیکیورٹی دی مثال پیش کردا اے۔ سیکیورٹی آخر کیس قدر نیڑے آؤندی اے ،جداں پئی ایہہ ہندا اے، انسانی شعور وچ صرف اک تبدیلی،اک ایداں دے عقیدے دے نال لے آئی جاہندی اے جیہڑی روحانی تفہیم دے نیڑے ہندی اے۔حفاظت دا مقام نئیں بلکہ افہام و تفہیم دا سوال اے۔یسوع تے پیٹر گلیل دی لہراں اتے چلدے ہوئے کجھ ہی گز دے فاصلے اتے نیں۔اوہ اک ہی پانی نوں چلاؤندے نیں ۔اوہ اک ہی قانوناں دے تابع نیں۔فی الحال شک بہادر رسول تے مادیت دی جیت نوں اک پل لئی وزن کردا اے۔پر یسوع اپنے آپ نوں تے ایہدے الجھے ہوئے چیلیاں نوں کشش ثقل دی پہنچ توں باہر رکھدے ہوئے ایہہ جان دے ہوئے پئی انسان اک روحانی دائرے وچ روحانی وجود اے جِتھے مادی قوتاں کَم نئیں کردیاں نیں۔روحانی بندا،یا اصلی خود غرضی ،کشش ثقل دے قانون توں بوہتا ایہدے توں متاثر نئیں ہو سکدا ضرب میز د ی حیثیت نال ہو سکدا اے۔ یسوع نوں دوجے بندیاں تے عورتاں وچ کیہ فرق اے؟سیدھے سادے ایہہ یسوع خود نوں پاؤندا اے ۔اینوں پتہ چلدا اے پئی اوہ رب دا پتر اے۔ایدا ں دی دریافت ہر ودھدے ہوئے بندے دا انتظار کردی اے۔ایملی ڈکنسن آکھدے نیں:

اسی کدی نئیں جان دے پئی اسی کِنے اْچے آں

ایتھے تائیں پئی ساہنوں اٹھن لئی آکھیا جاہندا اے ۔

تے فیر،جے اسی منصوبہ بندی کرن وچ سچے آں،

ساڈے اعداو شمار اسماناں نوں چھوندے نیں۔

اسی جیہڑی بہادری دی تلاوت کردے آں

روز دی شے ہوووے گی،

اپنے آپ نوں ہتھ پیر نئیں کیتا

بادشاہ ہون دے خوف نال۔

فعال نظریہ

روحانی نشو و نما ،آزادی دے نال،جیہڑااعتراف کردی اے،اک سست عمل اے،اعتراف دے نال۔ایہناں دناں وچ کوئی وی پہنچن دا بہانہ نئیں کردا اے۔پر ہر اوہ بندا جیہڑا اصول دے مطابق اپنی سوچ تے طرز عمل دا حکم دیندا اے اوہ صحیح سمت وچ نکل گیا اے۔سیاسی ،معاشی تے معاشرتی آزادی راہ ہموار کردی اے۔کرسچن سائنسدان ایس لئی ایہناں اداریاں وچ شدت نال دلچسپی لے رہیا اے۔اوہ حوصلہ افزا اخلاقی تے ٹھوس حمایت دے نال ایہناں نوں اگے ودھاؤن دا کوئی موقع گوا نئیں رہیا۔اینوں پتہ چلدا اے پئی اوہ شاذ و نادر ہی اوہ کَم کر سکدا اے جیہڑا بالکل صحیح اے۔ایس لئی اوہ حالاں وچ ساریاں توں نیڑے حق دا انتخاب کردا اے،امید اے پئی ایس ویلے دا منتظر ہووے جدوں اوہ مطلق پاوے۔عملی معاملیاں دی موجودگی وچ احسن طریقے نال کھڑے ہون دے نال ،عملی بندیاں دے نال ایہدے اتے کدی وی الزام عائد نئیں کیتا جا سکدا ۔صوتی آئیڈلزم نے اعتراف کیتا اے پئی معاشرتی، سیاسی ،یا معاشی آزادی نوں داؤ اتے لایا جاندا اے ۔مسیحیت تے روحانیت بندے نوں انتہائی یقین دے نال راحت دین والی کردی اے،پر ایداں کردے ہوئے اوہ ایہنوں بصیرت ،ہوشیار ،ہمت تے حب الوطنی دے نال حل توں محروم نئیں کردے نیں۔لوکاں نوں رب دے پتر تے بیٹیاں دی آزادی وچ زبردستی نئیں لے آیا جا سکدا۔اک اک کر کے اوہناں نوں ذہین کوششاں توں پیدا کرن والے تجربے دے نال آؤنا چاہیدا۔ایس توں پہلاں کسے وی طراں دی آزادی لئی پائیدار صلاحیت پیدا ہو سکے،بندیاں وچ اہلیت تے جانفشانی دی ترقی ہونی چاہیدی۔تے ایہہ حیثیت، جیہڑی اک واری پائی جاہندی اے ،محض قیمتی تے محتاط طریقے نال،مستقل طور تے،صنعتی طور تے،دعا دے نال ہی محفوظ کیتی جا سکدی اے ۔غیر استعمال شدہ ہنرگوا گیا اے۔ جے کاریگر اپنا دستکاری ترک کردے تے کیہ اید ا سجاہتھ ایہدی چالاکی نوں نئیںبھولدا؟عالمی جنگ دے وچکالے تے ایہدے توں بعد آؤن والے مسافراں نے ٹکٹاں دی کھڑکی تے انفارمیشن ڈیسک اتے لڑکیاں دی کارکردگی توں بوہت متاثر کیتا۔ایہہ نویں فرضاں ،جیہڑے بندیاں لئی اوکھے بن چکے سی ،نویں آزادی عورتاں لئی کھیل رئے سی۔

جوش اتے دوجی واری قبضہ

جدوں شہری سیاست وچ حسہ لین توں کوتاہی کردے نیں تاں پئی اوہ کاروباری یا پیشہ ور کیریئر دے ایڈونچر نوں پا سکن تے جمہوریت ختم ہو جاووے گی۔ایداں،جے مسیحی اپنے پیشیاں اتے عمل نئیں کردے نیں تے ،مصیھیت نوں اپنی جیورنبل توں محروم ہونا چاہیدا۔”عمل دے باجوں ایمان ادھورا اے۔“ٹوٹلا ریئن فرض کردے نیں پئی ایس زوال دا دور آگیا اے۔ایہناں دا خیال اے پئی جمہوری تے مسیحی تہذیب نوں مسمار کرن لئی ہن ویلا آگیا اے۔وڈھے پیمانے اتے اوہ غلطی کردے نین۔جدوں کرسچن سائنس دی معمول تے روحانی قوتاں نے چیلنج کیتا تے عسکریت پسندانہ مادیت،عقلیت پسندی دے بے بنیاد ،الجھن تے شکست وچ پینا چاہیدا۔”رب قادر مطلق بادشاہت کردا اے“پیتل نئیں لگ رہیا اے۔نا ہی ایہہ یقین دہانی کرائی جا رہئی اے،”اوہ چالاں دے آلیاں نوں مایوس کردا اے۔“بائبل دے وعدے رکھے گئے نیں ،کیوں جو اوہ وعدیاں توں بوہتے نیں،اوہ ناقابل شکست حق نیں۔جمہوریت تے روحانی شیواں لئی جوش و ولولے نوں دوجی واری پاؤنا چاہیدا۔سستی تے جڑنا ایہناں نوں خطرناک حد تائیں پریپائیس دے نیڑے لے آیا اے۔ہن وی ویلا اے پئی اسی خود نوں جگایئے تے بہادری نال کَم کریئے پر بوہتے توں بوہتا کوئی نئیں۔”جاگدے آں،“رسول نے آکھیا،”مسیح تینوں روشنی دیوے گا۔“ہر بندے نوں دعا دے نال دعا کرنی چاہیدی پئی ایدہ قوم دانشمندی تے چھیتی بحران وچ اگے ودھے۔ہر دن ایہنوں سمجھن لئی ویلا کڈنا چاہیدا۔:”رب ایہناں دے وِچ اے ۔اوہ حرکت نئیں کروگی۔“ایدی دعا نوں ایس گل اتے اصرار کرنا چاہیدا پئی ذمہ داری دے مقام اتے بندیاں تے عورتاں وچ عالمی ڈرامے وچ اپنا کردار ادا کرن دی ہمت تے وسیلے ہون گے۔کیہ ایہدی موجودگی شہریاں تے فوجیاں دے نال اکو جئی نئیں اے،تے کیہ اوہ ایس موقعے نال تقاضیاں دے مطابق طاقت،رہنمائی تے تحفظ کٹھا نئیں کر سکدے؟برائی دی قوتاں اپنی ہی تباہی دا بیج اپنے اندر لے جاندیاںنیں۔ایہناں دے کول ذہانت نئیںاے۔اوہ پاگل پن دہ سرحد اتے نیں۔ساہنوں مستقل طور تے تے امید دے نال ایہناں شیواں نوں آکھنا تے جاننا چاہیدا ۔ ایہدے نال شروع کردہ سچائی واپس نئیں آووے گی۔ایہہ رب دا کلام اے جیہرا پورا کردا اے جدے وچ گھلیا گیا اے۔

حفاظت دی ترکیب

ساہنوں بیرونی ذریعاں نال ذہنی جارحیت دے خلاف محتاط رہنا چاہیدا ۔بندیاں تے گروپاں نوں ڈیزائن کرن نال،اشرفیہ نال ،یا تے لوکاں تے ایتھے تائیں پئی پوری قوم نوں دبن یا براہ راست کرن دی کوشش کیتی جاہندی اے۔بعض ویلیاں وچ ایہہ عمل سستی پیدا کردا اے جدے اتے اسی بحث کردے رئے آں ۔بعض ویلے ایہہ ہور وی شرارتی شکلاں اختیار کر لیندا اے ۔پر الارم دا کوئی موقع نئیں اے۔صرف موقعے دے بارے وچ محتاطی تے چنگیائی دے سارے اتحاد تے ایہدے نتیجے وچ برائی دی نامردی دا فعال،ذہین حساس۔ریاست ہائے متحدہ امریکہ دے اک بقیہ صدر ،و وڈ رو ولسن نے،جدوں مخالداں دی خاموش غیب دشمنی دے بارے وچ متنبہ کتا تے،اصلیت وچ،ریمارکس دِتے:ایس دشمنی نوں سوچن یا اواز چلن دا کوئی ذہن نئیں اے۔اینوں منتقل کرن دا کوئی ذریعہ نئیں۔اینوں بہلاؤن لئی کوئی سامعین نئیں۔ایہہ گہرے مشاہدیاں بدنیتی اتے مبنی سوچ دے خلاف کامیاب حفاظت دی اک ترکیب دا اشارہ کردے نیں۔سیان حاملہ نئیں ہو سکدی اے تے ناای ایہدا پروجیکٹ کر سکدا اے۔۔نا ہی روشن خیال انسا ن ایہدے زوراں نوں محسوس کر سکدا اے تے نا ہی ایہنوں بندرگاہ بنا سکدا اے۔اوہدوں ”خاموش رہوو،تے جان لوو پئی رب ہاں۔“ایتھے ساڈے کول ایمان نوں ناقابل تسخیر ڈھال اے۔اسی زمانے دیاں الجھناں تے ہنگامیاں نال لاچار نئیں آں۔۔ساڈے کول سوچ تے عمل دی آزادی نوں ختم کرن اتے جھکے ہوئے جنونی اثراں نوں ختم کرن دی صلاحیت اے۔تے ساڈا ہتھیار ایس نوعیت دا اے جدے نال ذہنی جارحیت پسند نئیں ویکھ سکدا اے تے نا ہی ایہدا مقابلہ کر سکدا اے ۔ایہہ برداشت نئیں کردی اے۔قانون دی حکمرانی دی ایہہ پچھان ساہنوں وقار دے نال زمین اتے چلن دے قابل بناؤندی اے۔

ڈر دا خاتمہ

لیبر،کاروبار،سیاست وچ رہنماواں نوں ایہہ سیکھنا چاہیدا پئی ابدی جگ دے امور دی ہدایت کردا اے۔اوہ اج وی ایداں حکمرانی کرد ا اے ،جدا ں اینے ہمیشہ کیتااے،پاویں خود غرضی ،فساد ،ظلم و بربریت دی کوشش کیتی گئی حکمرانی نال۔ایہناں دی واحد حکومت اے۔بالآخر ایہنوں غالب ویکھیا جاووے گا۔نیبو چاڈنسر دی بادشاہی دے وانگو بادشاہت تے راکیٹیر دے نال غلبہ پائی گئی طاقت ختم ہو جاووے گی،تے جدوں تائیں اوہ اپنی منزلاں واپس نئیں لیندے ایتھے تائیں پئی اوہ بندیاں نال کارفرما ہون گے۔کسے نوں ایہناں ساکھاں نوں پچھاننا ،تے ایہناں دے متحرک معیار اتے اصرار کرنا،دانشمندانہ تے متحرک عمل ول عوامی رائے پیدا کرن وچ حصہ لینا اے۔خوف،کسے دوجے دشمن توں بوہتا ،بنی نوع انسان نوں متاثر کردا اے۔اہہ خوف ہی اے پئی بندے دی صلاحیتاں نوں منجمد کر دیندا اے۔تے ایہناں خواباں وچ ملن والی عمدہ شیواںنوں پاؤن لئی جگ وچ باہر جان نال قاصر کر دیندا اے۔ایہہ خوف اے پئی کسے دی معیشیت دے فعلاں نوں منجمد کر دیندا اے ،جدے نال بیماری تے کمزوری ہندی اے۔ایہہ خوف ہی اے پئی جدوں امن نئیں ہندا اے تے اوہ امن لئی دلیل دیندا اے۔ساریاں دا وڈھا خوف ختم ہون دا خوف اے۔کسے وی بندے نوں ایس تصور نوں سمجھناچاہیدا پئی حیاتی،حیاتی ہی ایہنوں متحرک کردی اے،اوہ خود کشی،تے لامتناہی اے ،تے اوہ ذہانت دی ہمت اختیار کر لیندا اے جیہڑا اپنے وجود نو ں اختیار کردا اے تے تقویت دیندا اے ۔

اوہ اک چنگا کاریگر،اک چنگا تاجر ،اک چنگا شہری،کوشش دے ہر شعبے وچ اک چنگا سپاہی بن جاہندا اے۔ ایہدے لئی تنہائی دی خود غرضی ،راضی ہون دی چھوٹی جئی گل،شکست خوردگی دا تصور ناقابل تصور اے۔خطرے دی تھاواں اتے تفویض بندیاں نوں ایہہ احساس ہونا چاہیدا پئی روحانی بندا ،تے اصلیت وچ ایہدے علاوہ کوئی دوجا نئیں،برائی دی چالاں تے جنگ سازشاں نال بالکل باہر اے۔ ایہدے گھر سی اک عورت ایس اصلیت نوں بھانپ کے کے اپنے آپ سامنے دے بندیاں نوں لوح محفوظ دے پرچھاویں وچ محفوظ وکھن وچ مدد کر سکدی اے۔

انسان دی سیرت

کجھ ہی عرصہ پہلاں اک عورت نے خود نوں ارام نال آڈیٹوریم وچ وسایا تاں پئی اوہ ایس لیکچر توں بوہتے توں بوہتا فائدہ چک سکے۔ایس ویلے اک بندا دو کین اتے ٹیک لاؤن وچ جدوجہد کر رہیا اے ۔اوہنے خود نوں نیڑے ہی بٹھایا تے ایس گل بات دا شروع ہون دا بے چین انتظار کیتا۔اوہ اینی پریشان ہو گئی پئی اوہنوں خوف سی پئی ایس موقعے نوں ایس لئی برباد کر دِتا جاووے گا۔جدوں اوہ بندا تے ایہدی جلن دے بارے وچ سارا بھول گیا سی تے ایس لیکچر اتے اگے نئیں ودھ سکیا سی۔جدوں اوہ گھنٹے دے آخر وچ کھڑی ہوئی تے اوہنے ویکھیا پئی اوہ بندا باہر نکلن ول چل رہیا اے۔”مسٹر ۔تسی اپنی لاٹھی بھول گئے آں!“اوہنے حیرت نال آکھیا۔”کیہ تو مینوں کَلا چھڈو گے؟“اوہ دوجی واری شامل ہوئیا،”میرے کول سوچن لئی کجھ ہور اے“؛ تے اوہ ایہدے نال نال ایہناں لوکاں دے جِنے بے چارے نال چل پیا۔پلیٹ فارم نال دلیل دی پیروی کردے ہوئے،اوہ اپنے آپ نال ایہدے توں چنگا واقف ہو چکیا سی جیہڑا ایس توں پہلاں کدی نئیں سی۔گھریلو تاثراں نوں استعمال کرن لئی،اینے دریافت کیتا سی پئی انسان چنگی طراں تیار کیتا گیا اے۔ایداں دی خاصیتاں نال بنیا جیہڑا پائیدار تے ناقابل تلافی اے۔اوہنے کجھ حد تائیں ایہہ جان لیا سی پئی چونکہ انسان روحانی اے ایس لئی ایہدی سالیت نوں چھو نئیں سکدا اے۔یقیناً ایہہ آکھنا بوہت نئیں اے پئی،”میں چنگی طراں تیار ہاں“،کیوں جو ایہہ نئیں لکھیا اے پئی ”انسان رب دا ساریاں توں وڈھا کَم اے۔“سقراط بالکل ٹھیک سی جدوں اوہ مشورہ دیندے سی ،”اپنے آپ نوں جان لوو “،کیوں جو جے انسان واقعتاً خود نوں سمجھو گا تے اوہ اپنی سمجھی رکاوٹاں تے پریشانیاں توں محروم ہو جاووے گا ۔ہر بندا اپنے لئی اک معمہ اے۔اوہ اپنی سیرت دے نال گل بات کرنا چاؤن گے،ایس لئی گل کرن۔۔انسان دی ہن تائیں دی ساریاں توں چنگی سوانح عمری،جے اسی انجیل جان دے سوائے ،ایس مشہور کتاب”سائنس تے صحت“دے نال مل سکدی اے،جِنوں کوئی سَٹھ یا ستر سال پہلاں میری بیکر ایڈی نے لکھی سی۔صفحے توں بعد صفحے نال مراد روحانی،کامل تے لافانی بندا اے۔ایہہ بند ا تہاڈی سچی خودی اے۔ایس لئی جدوں تسی ایہہ حجم پڑھدے آں تے اپنے بارے وچ پڑھدے آں۔ ایہدی وضاحت کردی اے پئی لوک سائنس تے صحت دی پڑھائی کیوں پسند کردے نیں ہر بندا اپنے بارے وچ حقاں دا پتہ لاؤنا پسند کردا اے۔ ایہدے نال ایہہ وی ظاہر ہندا اے پئی لوکاں نوں کتاب پڑھن نال کیوں شفاءاے۔اوہ خود نوں لبندے نیں۔اوہ سیکھدے نیں پئی واقعی اوہ مکمل،مستحکم، برقرارنیں۔مسز ایڈی دی تحریران نوں پڑھ کے ہزاراں بندے صحت مند ہوگئے نیں۔آئندہ وی ایس عمل نال دوجے ہزاراں بندے صحت مند ہو جان گے۔

ابدی دے نال پچھان

میری بیکر ایڈی نے بنیادی سچائیاں بیان کیتیاں کیوں جو ایہناں توں پہلاں کدی بیان نئیں کیتا گیا سی۔ایدا سائنس تے صحت جدید دور دا نمایاں حجم اے۔انسانی فکر اتے ایہدا اثر بوہتا رہیا اے تے ہن وی شروع اے۔کتاب سارے کرسچن سائنس پڑھن والے کمریاں تے بوہتے عوامی کتب خانیاں وچ پائی جا سکدی اے۔اسی ربی وجود نوں اک وجود نال تعبیر کردے ہوئے اک خاص دور دی گل منسلک کر دِتی اے جدوں اصلیت وچ رب خود رہیا اے ،تہاڈا وجود اے۔جدوں تسی ہم آہنگی والی حیاتی دے نال اپنی شناخت دے ایس احساس نوں محسوس کریئے تے مصیبتاں نوں کٹ کرنا پووے گا۔حیاتی دا اطہار ضرور کیتا جاوے۔کِتھے؟انفرادی بندیاں تے عورتاں وچ ایہدی اْچیائی اے۔رب ہونا چاہیدا۔پر کِتھے؟رسول نے جواب دِتا:”ساریاں دا اک بندا تے ابو اے،جیہڑا ساریاں توں ودھ کے اے تے ساریاں دے وسیلے نال تے تہاڈے ساریاں وچ۔“کسے نوں سمجھن توں کِتے بوہتا مشقاں بوہتیاں جوش کن ہوندیاں نیں،جِنی سمجھ تے احترام دے نال،خوش کن تے قابل برداشت حیاتی دی اندرونی موجودگی ۔ایتھے نیک بندے دی زبردست دعا اے جیہڑا بوہتے توں بوہتا فائدہ چکدا اے۔ایہہ قطعی طور تے واضح ہونا چاہیدا ،جیہڑا بندا اک لمحے لئی خود اتے کھانا پیندا اے ،اوہ انسان پوری طراں ذہنی ہندا اے۔ ایہدے توں ایہہ پتہ چلدا اے پئی کیوں عقلی تے روحانی سلوک ایہدے وجود دی ہر منزل تے کونے تائیں پہنچ جاہندا اے تے درد یا عارضے دے ہر دلکش نوں دور کرن اتے مجبور کردا اے۔ایہہ اصلیت پئی تسی ذہنی آں ایہدی وضاحت کردی اے پئی ایس گھڑی دی دلیل تہاڈی معیشیت دے ہر راہ نوں کیوں لبدی اے،ٹیڑھی تھاواں نوں سیدھا بناؤنا اے،کمزوری نوں طاقت دیندا اے ،اضطراب تے مایوسی دی تھاں اتے امید تے اعتماد قائم کردا اے ۔جسمانیت یا جسمانیت دے معاملے وچ انسان رب دی خاصیتاں دا اک مرکب اے۔مہذب روح ،اصول دی خاصیتاں۔ایہہ خوبیاں کیہ نیں؟جوش،ہمت،ذہانت،سالیت ،ہمدردی،تے بوہت سارے دوجے جیہڑے تہانوںسوکھے ملن گے۔ایہناں دا شمار کرو،شکر گزار اعتراف کرو پئی اوہ تہاڈے ابدی گواہ نیں۔نیڑے نیڑے ہی تہانوں ترقی یافتہ محسوس ہووے گا کیوں جو تسی خود نوں اصلیت نال پچھانیا اے ۔تسی اپنے آپ نوں بندے لئی تعزیز کرن دے گناہ توں توبہ کیتی اے۔جدوں پولیس ایس موڈ وچ سی تے تے اینے اپنے گرافک تے رنگیں انداز وچ لکھیا،”تسی زندہ رب دی ہیکل آں۔“اک مندر اک ایداں دی تھاں اے جِتھے لوک جمع ہندے نیں۔تہاڈے وچ کٹھیاں ہون والی حیاتی دی حیاتی تے جوش و خروش نیں۔ایہہ ساریاں گلاں ساہنوں یسوع دے ایس فیصلے دی یاد دلاؤندی اے۔،”میں تے میرا ابو اک آں۔“جے دریائے مسیسیپی وچ پانی دا اک قطرہ وی بول سکدا اے تے ،ایہہ اعلان کرو گا،”میں تے مسیسیپی اک آں“؛تے کیمسٹایس بیان دی تصدیق کرو گا،کیوں جو اوہ جان دا اے پئی اک ہی قطرے وچ مرکزیت وچ پانی دی آبپاشی دی ساریاں خاصییتاں نیں۔قطرہ دریا وچ ا ے،ہاں،پر ندی قطرے وچ اے۔تسی حیاتی دے طاقتور دریا وچ آن۔ایہہ تہانوں لفافے دیندا اے۔ایہہ تہانوں گھور رہیا اے ۔تسی ایہدے توں الگ نئیں ہو سکدے ۔کیہ لہر نوں پانی توں دور کیتا جا سکدا اے؟ہن تہانوں سستی حیاتی توں الگ نئیں کیتا جا سکدا ۔حیاتی دی فتح دے نال انسان دی وحدانیت خود نوں تین پہلویاں وچ پیش کردی اے :پہلا،معیار دی یکجہتی ؛دوجا،لازم و ملزومیت دی یکجہتی ؛تیجا ،ایدے وچ اک وحدت ،پئی حیاتی تے ایہدا اظہار کامل رب تے کامل انسان دے قانون دے تحت اک مکمل،اک مکمل حیثیت رکھدا اے۔خود نال ایداں گل کرو جداں تہانوں ہن گل کرن لئی مدعو کیتا گیا اے،تے تسی اپنے آپ نوں اک موثر علاج دین گے۔یا ایس رگ وچ کسے دوجے نال گل کرن جیہڑا علاج طلب کرے،تے تسی ایہنوں آزادی دے راہ اتے شروع کر دیواں گے ۔اصل وچ ،تسی ہن پلیٹ فارم نال،چالیس منٹ تائیں کرسچن سائنس دا علاج کر رئے نیں،جدے نتیجے وچ تسی آڈیٹوریم توں باہر نئیں نکل پین گے جیہڑے ویلے تسی وڑھے سی۔تہانوں کجھ سال پِچھے رہن دی توقع کرنی چاہیدی ،کجھ افسردگی ،کجھ درد تے تکلیف،کجھ توڑ جیہڑا تہاڈی نقل و حرکت وچ رکاوٹ اے۔انسان دی آزادی تے کمال دے بارے وچ جیہڑا کجھ آکھیا گیا اے اوہ یقیناًروحانی تے لازوال انسان دے سلسلے وچ آکھیا گیا اے۔فانی تے مادی بندا کسے وی شان و شوکت دا دعویٰ نئیں کر سکدا۔اوہ اصلی مردانگی دی غلط تشریح دے سوا ہور نئیں اے ۔اوہ بْڈھا بندا اے جنوں پال نے اپنے شاعرانہ انداز وچ ساہنوں مشورہ دِتا اے پئی اوہ ایہنوں ترک کر دین۔اسی شاعرانہ انداز وچ آکھدے آں کیوں جو،اصلیت پسندانہ معنیاں وچ ،ایداں دی کوئی مخلوق اے۔انساننوں دہرایا نئیں جا سکدا۔

سیان دا ڈَولناں

جدوں اسی ایس زبام نال گل کردے آں تے اسی رب ول سوچ دا رخ کردے آں۔ اسی ایس مائنڈ دی اجازت دیندے آں جیہڑا مسیح یسوع وچ سی ساڈے نال گل کرے تے ساہنوں ایس فضل تے قدرت نال ہمکنار کرے جنے ایہنوں متحرک کیتا۔ایہہ جانن والا ،شفقت مند ذہن تہاڈی لوڑاں نوں جان دا اے تے ایہناں نوں مطمئن کردا اے۔جداں پئی یسوع نے خود اک واری آکھیا سی،”تہاڈا ابو جان دا اے پئی تہانوں ایہناں شیواں دی لوڑ اے۔“کیہ شیواں؟صحت ،امید،برداشت ،موقع ،کَم، کاروبار ،دلکشی،یار تے ساتھی۔خالی پن،تنہائی تے مایوسی نوں مسترد کرنا چاہیدا ۔ہولی ہولی، ایہناں دا انفراد انکار کر دیووے گا جیہڑا ایہناں اتے آواز چکنا چھڈ دیندا اے تے گل بات کردا اے جداں اج رات اسی گل کردے رئے آں۔تسی ایہہ تبدیلی اپنے نال بیکار،تباہ کن گل بات نال دن دے ختم ہون توں پہلاں ہی اک پْر جوش تعمیری گل بات وچ کر سکدے نیں۔ایداں کرن لئی توبہ کرنی اے،یعنی اپنی سوچ نوں بدلنا اے تے سمجھداری نال گل کرنا اے ۔حیرت انگیز اثر اے اوہ جیہڑا سیان دی دستیابی نوں پچھان دا اے ،تے رہنمائی تے ہدایت دا مطالبہ کردے ہوئے ایہدے ول رجوع کردا اے ،کامیابی لئی بھرپور صلاحیت دا حامل ہووے گا۔ایہہ سیان جدے وچ اوہ خیال تے نظرےے شروع کرو گاجیہڑے ایہنوں مسئلیاں نوں حل کرن تے ایہناں مشکلاں نوں عبور کرن وچ اہل بناووے گا جیہڑا ترقی دی راہ وچ رکاوٹ پیدا کرن دی کوشش کردے نیں۔ایداں بندا الٰہی ذہانت نوں اپنی ذہانت بناؤندا اے۔ساہنوںایہہ نئیں بھولنا چاہیدا پئی سیان ہر تھاں اے تے ہر حال وچ چھوٹا یا وڈھا حال اے۔ سیان اسی ایہناں شاہراہواں اتے اے جِتھے اسی سفر کردے آں،دکاناں وچ جِتھے اسی کَم کردے آں ،گھراں وچ جِتھے اسی رہندے آں۔ساہنوں ایہہ تسلیم کرنا چاہیدا پئی سیان ایہناں تھاواں اتے صحیح سوگرمی دا نفاذ کر رہیا اے۔ایہہ ٹریفک دی ہدایت کردا اے۔ ایہہ حیاتی دے دیگر عام معاملیاں دی ہدایت کردا اے ۔اسی سیان دی ایس حفاظتی طاقت نوں سمجھ کے حادثیاں نوں ختم کرن تے اپنے احاطے نوں محفوظ بناؤن وچ مدد کر سکدے نیں۔ایہہ اک پسندیدہ قول اے پئی یسوع نے”جداں کدی انسان نے گل نئیں کیتی سی۔“ایہہ ”بیکر ایڈی “دے بارے وچ آکھیا جا سکدا اے پئی ایہدے زمانے توں،بوہت کٹ استاداں نے طاقت ،زبان دی خوبصورتی ،ایس افسردگی اتے دلکشی دا اظہار کیتا اے جیہڑا ایس معزز عورتاں نے جیہڑیاں ناتھن بہمیر دے خطاں اتے بیان کیتا اے۔

حیاتی دا کلام ، انتہائی خالص ، انتہائی مضبوط ،

ویکھو ، قوماں تےرے لئی طویل نیں

ایدے اندوہناک رات نوں کھلارو

سارا جگ روشنی لئی بیدار اے

سچ دی سادگی

کیہ سال پہلاں اک ایداں دی عورت سی جدی ہنری وارڈ بیچر نوں سنن دی شدید خواہش سی۔اک اتوار دی صبح موقع آیا ۔اینے ایہنوں تبلیغ کردے ہوئے سنیا۔دوجے دن اپنے یاراں نال ایس موقعے اتے گل بار کردے ہوئے ،اوہناں نے خیال دِتے :”مسٹر بیکر “اینا وڈھا بندا نئیں ہو سکدا۔میں اوہدی ہر گل نوں سمجھیا ۔سچائی دی ایہداں دی سادگی اے۔گھر وچ کوئی وی استاد اپنے مضمون وچ ایہدی پیش کش نوں اینا واضح تے ٹھوش بنا دیووے گا پئی لوکاں نوں اندازہ نئیں ہووے گا پئی کِنی گہری سوچ چل رہئی اے۔یسوع ہمیشہ گہری سوچاں نوں قابل سمجھن تے قابل عمل بناؤن دے قابل سی۔جدوں تسی چوتھا انجیل پڑھدے آں تے تسی ایہدا مشاہدہ کروں گے،جیہڑا اکثر جگ دی ساریاں توں وڈھ کتاب دے طور تے خاصیتاں نیں۔اک دن راہگیراں نال بحث کردے ہوئے اینے برقرار رکھیا،”ابراہیم توں پہلاں ہی میں آں۔“اعلامیہ کِنا ناگوار تے گرافک اے ،فیر وی ،کِنے ہی بندے بظاہر ایہدے معنی نوں سمجھدے نیں۔ ایہدا ارادہ سی ،کیہ اوہ نئیں،ایس بندے دا مستقل وجود اے ؟اوہ پہلاں وی ایہداں موجود اے جداں آئندہ وی موجود رہووے گا ۔وجود توں پہلاں دی اک واضح پچھان ایہہ اے۔کرسچن سائنس واضح کردا اے پئی پہلاں توں موجود ،واقعتاً وجود روحانی نیں۔ ایہدے اتے ایہہ یقین نئیں اے پئی ایہدے توںپہلاں زمینی وجود موجود اے یا ایہدے توں بعد زمینی وجود موجود ہووے گا۔ےسو ع نے مز ےد ا نفر ا د ی زند گی دے تسلسل دی تصد یق کیتی جدوں ا و ہنا ں نے زور دِتا پئی :”میں ا بو و چو ں نکلیا ہا ںتے جگ و چ آ یا ہا ں۔میں فیر جگ چھڈ کے ابو دے کو ل جا ہندا ہا ں۔“ا یتھے ،مختصراً،،سا ریاں تو ں وڈھے انسان دی سوانح زند گی اے جیہڑا کدی زندہ رہیا ۔ایتھے ،جے تسی اینو ں قبو ل کروں گے تے ،تہا ڈی اپنی سوانح عمری اے۔جے تسی ےسو ع مسیح دے نال چکیا ں گئیا ںسچا ئیا ں نو ں اپنے اْتے لا گو کروں گے جدوں اوہنے آکھیا سی :”ابراہیم ہا ﺅ ن توں پہلا ں ،میں ہا ں ۔میں ابو وچو ں نکلیا ہا ں تے جگ وچ آ یا ہا ں،میں دو جی وا ری دنیا چھڈ کے ابو دے کو ل گیا ہا ں ۔ تے ہن اے باپ،اپنی شان نال میری شان نال جلال کرو جیہڑا میں جگ دے ہون توں پہلاں ہی تہاڈے نال سی ۔تسی چھیتی یا بدیر اپنی حیاتی دی نا ختم ہون تائیں جاگوں گے۔ ایہداں کرن توں بعد ،تسی تکلیف تے تباہی نال موثر انداز وچ نبڑن لئی لیس ہوواں گے،کیوں جو مسلسل حیاتی بد قسمتی یا معدوم ہون نال دوچار نئیں ہو سکدی اے۔چوتھے انجیل وچ،بالکل اوہداں ہی جداں سائنس تے صحت وچ،تسی اپنی سوانح عمری دی جھلکیاں ویکھ سکدے آں۔جے تسی ایس کتاب نوں سمجھداری نال پڑھوں گے تے تسی اپنے آپ نال واقف ہوواں گے ۔تسی اپنی پریشانیاں،انحرافاں ،تکلیفاں نوں دور کروں گے جیہڑا تہانوں ایہہ یقین دلاؤن دی کوشش کر رئے نیں پئی تسی اک بندے آں،تے رب دے پتر تے بیٹیاں دی طاقت تے تقدیر نوں کھلاروں گے۔

کسے دے نفس نال لڑنا

ایہہ گل قابل ذکر اے پئی انسان خود نال کداں گل کرو گا۔ایہہ بالکل قابل افسوس اے پئی اوہ کداں بیماری ،ناکامی ،خرابی اتے بحث کرو گا تے ایداں خود نوں ایہناں شیوٓں اتے یقین کرن تے ایہناں نال نا اہل ہون اتے راضی کرو گا۔ایس کوشش نال اوہ خود نال سچ بول سکدا سی۔اوہ آکھ سکدا سی،”میں تے ابو اک آں“اوہ آکھ سکدا سی ،”ابراہیم توں پہلاں میں ہاں“؛اوہ دعا کر سکدا سی ،”مینوں ایس شان نال نوازیا پئی میں ایس توں پہلاں پئی تہاڈے نال ایہہ میسمارزم ختم ہو جاوے۔“بیماری دیاں نشانیاں نوں ساڈے رواج توں کِتے بوہتا لبن نال چیلنج کرن دی لوڑ اے ۔جدوں اسی ایہناں نال رجوع کرن دی کوشش کردے آں تے ساہنوں اعلان کرنا چاہیدا ،”تہاڈی اواز نئیں،ذہانت نئیں،حیاتی نئیں اے۔“کسے وی مجرم دے خلاف ایہدی ذہانت ،حیاتی ،مادہ تے موجودگی نوں چھڑاؤن دے بجائے کسے ہور مجرم دے خلاف سزا دا حکم نئیں دِتا جا سکدا۔بیماری،یا کسے وی طراں دی برائی دے وانگو ذہانت ،ایداں لگدا اے ،جیہڑے ایہدے توں واقف نیں ایہناں توں لیا گیا اے ۔ایدا اپنا کوئی نئیں اے ۔ساہنوں بیماری دی جھوٹ بولن دے الزام دی نشاندہی کرنی چاہیدی تے نال ہی صحت تے حیاتی نوں انسان دے حقاں دے وانگو اْچا کرنا چاہیدا۔کجھ لوک شاذو نادر ہی بیماری دے بارے وچ سوچدے آں۔اوہ ایہنوں آواز نئیں دیندے ۔اوہ ایہدی توقع نئیں کردے نیں۔ایہناں دا رویہہ معمول،تندرستی، دفاعی اے ۔شاذو نادر ہی اوہ بیمار نیں۔پر دوجے پاسے ،بری قسمت نال،ایداں دے لوک موجود نیںجیہڑے بیماری دی تصویر لاؤندے نیں،ایدے توں ڈردے نیں ،ایدی توقع کردے نیں۔ مجموعی طور تے وی اوہ اکثر ایس حالت دا شکار ہو جاہندے نیں جدے لئی اوہ بحث کردے نیں ۔تے ایہہ کاروبار دے جگ وچ اے۔ایداں دے بندے موجود نیں جیہڑے شاذو نادر ہی جے کدی ناکامی یا شکست دے بارے وچ سوچدے نیں۔اوہ کامیابی دی توقع دے نال کسے انٹر پرائز نوں شروع کردے نیں یا چلاؤندے نیں ۔تقریباً ہمیشہ کامیابی تے افادیت وینچر دا نتیجہ اے۔فیر اوہ لوک نیں جیہڑے تقریباً مستقل طور تے حیرت زدہ رہندے نیں پئی آیا ایہناں دے شروع کردہ کاروبار وچ کامیابی ہووے گی ۔فیر وی دوجے لوک ملازمت نوں لبدے نیں ،تے شاید ہی کسے نوں لبن دی توقع اے۔اوہ اپنے سالاں،ایہناں دے اثر و رسوخ یا پل دے کاٹے نوں بیان کردے نیں۔اوہ شروع توں ہی ناکامی دی توقع کردے نیں۔جگ موقعیاں نال بھریا ہوئیا اے۔صرف نگاہ والے بندے ہی ناکام ہو جاہندے نیں ۔تے ایہدے باوجود وژن ،صلاحیت،صنعت،پاؤن دی مرضی انسان دی فطری خاصیتاں نیں ،جیہڑیاں زندہ رب دا جامع نظریہ یا ہیکل اے۔

حیاتی داپورا چکر

جدوں یسوع نے اعلان کیتا پئی”میں ابو وچوں نکلیا ہاں“،تے اوہنے اپنے وجود ول اشارہ کیتا،کیہ اوہ نئیں؟شاید تسی اپنا بھول گئے آں۔یسوع نے ایہنوں فراموش نئیں کیتا سی۔ ایہدے نال تسی تے تہاڈے وچکالے اک فرق اے۔جدوں اینے اعلان کیتا، مزید ،”میں جگ وچ آیا ہاں،“اوہناں نے موجودہ وجود دا حوالہ دِتا۔تے آخرکار،جدوں اوہنے پیش گوئی کیتی پئی”میں باپ ول واپس جاہندا ہاں“تے اینے مستقبل دے وجود دا حوالہ دِتا۔آنسوواں دی ایس وادی وچ کھڑے ،ساہنوں صرف ٹْٹیا ہوئیا آرک ویکھدا اے جیہڑا جھولا تے قبر وچکالے کھِچیا جاہندا اے۔کرسچن سائنس ساہنوں ایہناں اْچیائیاں ول لے جا رہئی اے جِتھوں اسی انفرادی حیاتی دا کامل دور ویکھوں گے جیہرا شروع نئیں ہندا ،عمر نئیں ،بیمار نئیں ہندا،مایوسی نئیں کردا ،ختم نئیں ہندا اے۔جدوں لوک ایہہ سمجھن لگن پئی حیاتی کِنی لا متناہی اے،کِنی ناقابل شکست اے ،تے جگ وچ ایہناں دی تھاں تے لوڑ کِنی اے ۔ناکامی یا غربت وچ کوئی خوبی نئیں اے ۔بیماری یا کمزوری وچ کوئی خوبی نئیں اے ۔بیماری یا کمزوری وچ کوئی خوبی نئیں اے۔ایہناں دی لوڑ نئیں۔عمر تے تحلیل ایس بندے ولوں کھڑی کیتی جا سکدی اے جیہڑی ہر روز اپنے آپ نوں سنبھالدا اے تے ایس سوانح حیاتی وچ رب دے پتر دی حیثیت نال اہم حقاں دے وجود دا سبب بن دا اے ۔ایہہ گلاں گزشتہ روز گھنٹے دے دورا ن سامنے لے آئیاں گئیاں،تے ایہہ گل سائنس تے صحت وچ بوہت یقین دے نال دسی گئی۔مزید ڈرامائی طور تے کلام پاک وچ بیان کیتے ہوئے نکتے۔”صحیفیاں نوں لبیا کرو،“ربی حکم اے ،”کیوں جو ایہناں وچوں تسی سمجھدے آںپئی ابدی حیاتی اے۔“جدے وچ ایہہ وی شامل کیتا جا سکدا اے :”سائنس تے صحت پڑھو تے تسی اپنے آپ توں واقف ہوواں گے ،ایہہ جانن لئی پئی حیاتی تے سیان تے روح دے ساراں شیواں تہانوں اک دوجے دے نوں سیدھے تے رب پسند بناؤندے نیں۔“

پاپی انسان

مشکلاں دا چیلنج

کیہ تسی کدی اپنے آپ نوں کرسچن سائنس دا علاج دِتا اے؟جے نئیں تے تسی اک انمول مراعاتاں نوں نظر انداز نئیں کیتا اے۔اک علاج وچ خود نال گل کرنا،چپ کر کے،یا جے تسی کسے دا انتخاب کرنا چاہنے آں تے،تہانوں ہر ویلے ایہہ دسنا پووے گا پئی تسی کداں دا بندا بننا پسند کرو گے،کافی اعتماد،ہر ویلے، جیہڑے بندے نوں اصلی طور تے بننا پسند کرو گے ایس پل۔لہٰذا،شروع،تہانوں درپیش دشواری نوں چیلنج کرو،بھانویں ایہدا تہاڈی صحت،تہاڈے کاروبار،یا تہاڈے ذاتی معملیاں نال کوئی تعلق اے۔ایہنوں چیلنج کرو پئی عارضی یا بظاہر وجود توں ودھ کے کوئی شے نئیں اے۔تسی کرسچن سائنس دے بارے وچ سنن توں پہلاں وی تسی اپنے تجربے وچ ایہہ کئی واری انجام دے چکے آں۔تسی کھڑے ہوئے آں تے سختی نال ایہناں تکلیفاں دی تردید کیتی اے جیہڑی تہانوں قابو پان دی کوشش کر رہئے سی۔تسی پریشانیاں دے اک سمندر دے خلاف جنگ لڑی اے،تے نا انصافی دے خلاف اپنے مظاہرے دے زور نال،ایس دن نوں جیت لیا اے۔تہاڈے کول کرن والا ضروری کَم سی۔مصروف رکھنا،کاروبار نوں لین دین کرنا سی۔تسی صرف نااہل ہوون دا متحمل نئیں ہو سکے۔تسی خود نوں تھام لیا تے ٹریفک دا سامنا کرنا پیا،تے اعتماد اے پئی تسی اگے ودھ سکدے آں۔تے تسی کامیاب ہو گئے کیوں جو،اپنی پوری کوشش کردے ہوئے،تسی ایس اندرونی توانائی نوں تھام لیا جیہڑا ہر انسان نوں گھماؤندا اے تے ایہدے وجود نوں تشکیل دیندا اے۔

تسلط دے خلاف احتجاج کرو

ہن مینوں میری بیکر ایڈی دا اک خط یاد اے جدوں اوہ لڑکی سی جدوں اوہنے اپنے بھائی نوں لکھیا سی،جدے وچاوی ایس سردی دی حالت وچ رہندی سی جدی وجہ نال اوہ پریشانی دا نشانہ بنن دے خلاف احتجاج کردی سی۔ہر عام بندا پریشانی دے خلاف بغاوت کردا اے،تے اوہ ایس بغاوت نوں بوہتا ذہین تے مؤثر بناؤندا اے جدوں ایہنوں پتہ چلدا اے پئی کیہڑیاں کمزور تے عارضی شیواں درد تے تکلیف یا روزمرہ دے تجربے نیں۔تے جدوں اوہ ویکھدا اے پئی ایہدے وچوں اک اپنی بہادری دے تھلے دب جاہندا اے تے اوہ ظاہری طور تے جیہڑا کجھ ایہنوں اندرونی طور تے محسوس ہْندا اے ایہدے توں ثابت ہْندا اے پئی ایہنوں حکمرانی ملی اے۔تسی ایہناں حالاں دے مالک آں جیہڑا تسی خود ہی کسے ذاتی طاقت دے نال نئیں بلکہ ایہناں ساریاں جانن والیاں ذہناں دی مدد نال ملدے نیں جیہڑا جگ نوں قام و دائم رکھدا اے تے جیہڑا تہانوں ایس جگ دے حصے دی حیثیت نال برقرار رکھدا اے تے حکومت کردا اے۔ایہہ ذہن واحد ذہنیت اے،کیوں جو چنگی طراں ترتیب دے جگ وچ دو یا بوہتے متضاد ذہنیت نئیں ہو سکدی اے۔

ایہہ بوہت ہی ذہن تہانوں میری دلیل اتے عمل کرن دے قابل بناؤندا اے۔بے شک ایہہ دلیل دیندا اے۔کوئی دوجی سیان نئیں اے۔ایہہ ہدایت دیندا اے،جے تسی اجازت دین گے تے،تہاڈے کاروبار،اپنے نقش قدم،تہاڈے روزمرہ دے امور۔ایہہ تہاڈے وجود دے ہر فنکشن نوں ہدایت دیندا اے،بھانویں تسی ایس فنکشن نوں گردش،تنفس،ملحق،یا کوئی نوٹس آکھدے آں۔ایہدا مطلب ایہہ اے پئی تسی کدی وی رب دی نگہداشت تے چلن توں دور نئیں ہْندے آں۔

کَلی سیان

لہٰذا ایہہ اے پئی تہاڈے سسٹم دے کسے وی حصے وچ ایہدے وچوں کوئی وی غیر فعالی یا وادھا نئیں ہو سکدا اے،جیہڑا بیماری دا سبب بن دا اے۔ذہانت تہاڈے توں ذہانت دا الزام عائد کردی اے پئی ایہہ جانن لئی پئی بیماری ہر طراں دی اے،بے بنیاد دھوکہ اے۔ایہہ پاک اکھاں دے وانگو اے،جداں پئی صحیفے نے روکیا اے،بدکاری نوں ویکھن دے بجائے۔تسی وی آں تسی صرف صحت مند،معمول، خوشگوار ویکھ سکدے آں تے واقعتاًکسے ہور دا تجربہ نئیں کر سکدے آں۔ایہدے وچ کوئی بیماری نئیں اے تے نا ہی ایہنوں پیدا کرن یا ایہنوں اپنے تجربے وچ پروجیکٹ کرن دا کوئی ذہن اے۔تہا نوں کوئی ذہنیت نئیں اے جیہڑی بیماری توں خوف محسوس کر سکدی اے۔کیوں جو آخر اک ہی سیان اے،تے اوہ چنگا یا رب۔جدوں تسی خود نوں ایہناں بنیادی اصولاں دی یاد دواندے آں تے تسی ویکھدے آں پئی ایہداں کیوں اے پئی تسی ہمیشہ تکلیفاں تے محدودیت نوں چیلنج کیتا اے،تے بوہتے توں بوہتا یا کٹ کامیابی دے نال۔تسی ایہناں اتے یقین کرن یا قبول کرن وچ سوکھے ناکام رہئے نیں۔تسی کامیابی دی راہ وچ حائل رکاوٹاں نوں چیلنج کیتا اے،شاید ہی جان دے آں پئی ایہدی وجہ کیہ اے۔ہن تہاڈے کول وجہ اے۔تسی ویکھیا اے پئی تہاڈے کول اوہ جانن والی سیان اے۔ایہہ تہاڈے وچ وڑھدا اے۔’ایہہ تسی آں‘جدوں تسی آکھدے آں تے تہاڈا ایہی مطلب اے۔ایہہ تہانوں ذہانت،دانشمندی،وسیلیاں دی فراہمی کردا اے جدے لئی تہانوں ملازمت لبن تے کَم ملن توں بعد اک واری مل جان توں بعد درکار ہْندا اے۔ایہہ تہانوں کاروباری اداریاں نوں اگے ودھن یا ایس پیشے وچ کامیابی لئی صلاحیت فراہم کردا اے جیہڑا تسی منتخب کیتا اے۔

بصیرت تے سماعت

انسانی حساں،لہٰذا اسی سارے تسلیم کردے آں،ناکافی نیں۔اسی جیہڑی خواہش دی خواہش رکھدے آں ایہنوں چنگے طور تے اسی نئیں ویکھدے تے نا ہی سن دے یا یاد رکھدے آں،تے برے طور تے ایہہ فیکلٹی ڈگدی ویکھدی اے۔تسی ایہناں ساریاں دے بارے وچ کیہ کر سکدے آں؟تسی بوہت چنگا کَم کر سکدے آں۔تسی اپنے آپ نو ں تے ایہدی کثرت نال یاد دواندے آں پئی چونکہ انسان رب دا ساریاں توں عمدہ کَم اے لہٰذا اوہ چنگی طراں بنیا ہوئیا اے تے ایہدی افادیت دی اک غیر معینہ مدت تائیں لیس اے۔ایہدی تعمیر کرن والے معمار نے چنگی طراں چنگا کَم کیتا تے ایہدی مصنوعاتاں نوں برداشت کرن دی ضمانت دِتی۔لہٰذا اپنے آپ نوں ایہہ دسن دی اہمیت نوں نظر انداز نا کرو پئی،”میں پورا ہاں،مستعد ہاں،مستحکم ہاں تے سکون نال ہاں۔میں پائیدار مادے نال بنیا ہوئیا ہاں جیہڑے اک دوکے نال مناسب طور تے شامل ہوگئے نیں۔“تے ایہناں ساریاں توں ودھ کے،ایہہ وی خیال رکھنا پئی نظر،سماعت تے دیگر فیکلٹیز سارے جانن والے سیان دی فیکلٹی اے،پئی ایہہ ذہن تہاڈا اے،تے ایس وجہ نال ایہہ انمول حوساں جناں دی اسی بحث کر رہئے آں اوہ تہاڈا اے،جدی رساء توں بوہت دور اے۔خرابی تہانوں ایہہ ویکھ کے حیرت ہووے گی پئی ایس سمجھدار دلیل دے نتیجے وچ تہاڈی نظر تے سماعت وچ کسے طراں چنگیائی آؤندی اے۔

اصل پاپ

تسی مدد نئیں کر سکدے آں پر مشاہدہ کرو،جداں پئی تسی جگ وچ ویکھدے آں پئی سیان ہر تھاں کَم کر رئی اے،طاقت ور تے فادے مند اے۔رنگ،شکلاں،نا گِنے جان والیاں قِسماں دی حیاتی،تخلیقی صلاحیتاں تے ربی ذہانت دی حکومت دے مستقل نمونے نیں۔تے جیہڑا کجھ وی تسی ویکھ رہئے آں،اوہ ایہناں دی اصلی عظمت دا صرف اک اشارہ اے،کیوں جو اسی جسمانی حوساں،شیواں نوں ایہناں دی عظمت تے کمال دی وجہ نال نئیں سمجھدے آں۔ایہداں کیوں اے پئی اسی جگ نوں ویکھدے آں تے اپنے آپ نوں اینا مدھم کیوں ویکھدے آں؟کیو ں جو کسے خرابی یا کسے ہور دے نال اسی اپنے آپ نوں مادی بندا،درجہ افزوواں تے سوچ،عمل تے وژن دے لحاظ نال درجہ بندی کیتا اے،جدوں اصلیت ایہہ اے پئی اسی روحانی آں،تے ایہہ ساڈی پوری معیشیت وچ اے۔اسی ذہانت نال بنے آں۔تسی دن وچ کئی واری اپنے آپ توں کِتے،”میں ذہانت آں،تے ایہداں پابندی تے خطرے توں محفوظ آں۔“

محفوظ تھاں

ایس موڈ وچ مردوبائی بیماریاں،تصادمتے لڑائیاں نوں نئیں روکدے آں۔اوہ اصلیت تے سچائی نوں جان رہئے نیں جیہڑے بندیاں نوں آزاد تے محفوظ بناؤندا اے۔صرف ایس غلط حالت وچ جدوں کوئی بندا اپنے آپ نوں جسمانی بیماری تے تباہی توں دوچار ہْندا اے۔اپنے چنگے ویلیاں وچ اوہ ایس غدار زون دے اْپر چڑھ گیا اے۔ایہناں ویلیاں وچ اوہ کرسچن سائنس دے علاج دی اْنچائی نوں نیڑے کردا اے،کیوں جو جدوں کوئی اپنی حد تائیں چنگاہو جاہندا اے تے اوہ کسے صلاح اتے بحث نئیں کردا اے،اوہ اوہنوں جان دا اے۔”ایہہ ہمیشہ دی حیاتی اے تاں پئی اوہ تہانوں جانن،کَلا رب تے یسوع مسیح جنوں تسی گھلیا اے۔“تے ایہہ کون اے؟ایہہ سارا کجھ جانن والی سیان،ہمیشہ کھِلرن والا روح،،ایہدی گہرائی وچ حیاتی اے جیہڑا نا صرف انسان تے جگ نوں گھماؤندا اے بلکہ انسان تے جگ اے۔ایہہ تہاڈا بوہت مادہ تے جوہر اے۔تے مسیح کون اے؟اوہ مثالی بندا اے۔اوہ تسی ہی آں جے تسی ایہنوں صرف تسلیم کرو گے تے حصہ دیوو گے۔جدوں تسی ایس غصے وچ ہاؤں گے،بیماری تے مایوسی نوں تہاڈے احاطے وچ وڑھن وچ اک مشکل ویلا ہووے گا۔ایہدی تکمیل دا کوئی ہور قانون نئیں اے جیہڑا ایہنوں قبول کرے کامل رب تے کامل انسان دے قانون نال۔تسی ایہنوں پوری طراں ثابت کرن دے قابل نئیں ہو سکدے آں۔میں تہاڈے توں ایہہ ثابت کرن دے بارے وچ نئیں آکھ رہیا آں،بلکہ صرف ایہہ اعلان کرن لئی،”کامل رب تے کامل انسان بنو تے میں اوہ کامل بنداہاں۔“ایہہ وڑھنا تہانوں اصلی مظاہرے دی راہ اتے اک لمبا سفر طے کرو گا۔ایہہ قدم،عاجزی دے نال،بلکہ اعتماد تے امید دے نال چکو۔

حیاتی دا بھروسہ

جدوں گل یقینی ہو جاندی اے تے حیاتی توں بوہتا تے کیہ یقینی اے؟ایہہ سارے تے تہاڈے وجود دا کَلا اے۔تسی سوال نئیں کر سکدے پئی تسی زندہ رہندے آں۔تسی ایس ویلے دا تصور نئیں کر سکدے جدوں تسی زندہ نئیں راؤں گے یا تہاڈا وجود ختم ہو جاووے گا۔سیکھن والیاں نے حیاتی دی اصل نوں لبیا اے۔اوہ حیرت زدہ نیں پئی ایہدا شروع کداں کیتا جا ہندا اے۔پر حیاتی ہمیشہ رئی۔ایہہ کدی نئیں بنا یا گیا سی تے ناہی بنایا گیا سی۔ایہہ ہمیشہ رہووے گا۔ایہنوں ختم کرن دی کوئی طاقت نئیں اے،کیوں جو حیاتی ایس جگ دی کَلی تے خصوصی طاقت اے۔ایہدا کوئی دشمن نئیں اے۔ایہہ غیرت مند رب اے جیہڑا کسے مخالفت یا وڑھن نوں برداشت کردا اے۔تے جدوں تہاڈے وچ انفرادیت پیدا ہْندی اے تے ایہہ حیاتی اپنی توانائی تے طاقت تے لا متناہی نوں برقرار رکھدی اے۔تسی اپنے ولوں ایہناں ہلچل حقاں نوں فوری طور تے تسلیم کردے آں پئی تہاڈی صحت تے فلاح و بہبود وچ وادھا ہووے گا۔تے فیر وی،آخر کار،تہانوں ایہناں زبانی یاددہانیاں دی لوڑ نئیں اے۔ہر لمحے اپنے آپ پورے علاقے وچ حیاتی دا جوش محسوس کردے آں۔حیاتی اینی نیڑے اے پئی ایہہ تہاڈی ذات نوں تشکیل دیندا اے۔ایہہ تسی آں۔جدوں یسوع نے آکھیا،”میں تے ابو اک ہاں۔“تسی ایہہ ویکھ کے حیران رہ جاؤں گے پئی تہاڈے لئی ایہہ آکھنا کِناسوکھا اے پئی،”میں تے ہمیشہ دی حیاتی اک آں۔“تے جدوں تسی مستقل ہستی دی ایس زبان اتے گل کرنا شروع کر دیوو گے،تے ایہہ تسلیم کر لاؤں گے پئی ایہہ وجود تہاڈا اے تے،تسی انسانی پریشانی دے فریب وچوں نکلن اتے گامزن ہو جاؤں گے۔

تعمیری گل بات

جدوں تسی اپنے آپ نال گل کرسکدے آں؟ٹھیک اے،بوہت کٹ ویلا ہْندا اے جدوں تسی اپنے آپ نال گل کردے آں۔جدوں تسی دوجیاں دے نال گل کردے آں تے،شاید ایہہ سوال کردے آں،”کیہ میں اوہناں نوں ایہہ چنگا دس دیندا،یا ایہہ؟“کَم دے مصروف ویلیاں وچ،ارام دے پر سکون گھنٹیاں وچ،تہاڈی گل بات بلا تعطل چلدی اے۔ایہنوں سمجھدار،متحرک،صحت مند گل بات بناؤ۔ایہنوں تسی نا راض ہوون دیوو پئی ایہہ اک مشکل جگ اے،نا انصافی تے مایوسی تے تکلیف نال بھر ہوئی اے۔ایہنوں امید تے ایمان دی اک اعلیٰ سمت دیووے۔ یقیناً تہانوں بعض ویلے تھوڑا شبہ ہْندا اے،پر ایہدے باوجود وی تسی خود نوں اصلیت دی شاندار جھلکیاں یاد کروا سکدے آں تے ایہدے اک یا دو دن پہلاں وی تہانوں یاد کر سکدے آں۔تے جے تسی اصلیت وچ ایہناں نوں واپس نئیں لے آ سکدے آں تے تسی کٹ توں کٹ تلاوت کر سکدے آں یا ایہناں دی تصویر بنا سکدے آں۔تسی آکھ سکدے آں،”ایہہ ساری پریشانی سچائی یا دیرپا نئیں ہو سکدی کیوں جو ہمیشہ دا دل بوہت حیرت انگیز طور تے مہربان اے۔“ایہہ دلیلاں تے احساس تے بصیرت تہاڈی حالت نوں کیوں چنگا بناؤندے نیں؟کیوں جو اوہ سچے نیں تے حق اتے غالب اے تے ہووے گا۔اوہ تہاڈے بارے وچ سچ نیں۔کسے دن جے تسی خود سمجھدار گل بات نال لگے رؤں گے پئی اسلیت تہاڈے اتے طلوع ہووے گی۔تسی موت دی خوشبو وچ مبتلا ہو جاؤں گے تے ایہہ معلوم کرو گے پئی تسی زمین دے نئیں آں،کیوں جو کوئی بندا نئیں اے۔تہانوں معلوم ہووے گا پئی تسی اسمانی جنت وچوں آں،ہمیشہ دا پتر۔چھوٹا تعجب پئی بندے ایہنے مستقل طور تے سچائی نوں لبدے نیں،کیہ ایہہ اے؟ایہدی وجہ ایہہ اے پئی گویا گل کرنا گویا اک بندا،کٹ ودھ دکھی تے بیکار اے،عذاب لے آؤندا اے،ایہہ اے پئی دلیل یقیناً پاپی اے۔پاپ حق نال کوئی اختلاف اے۔لہٰذا درست ہووے،اپنے اندازے دے مطابق سچائی اختیار کرو،موجودہ پیش کشاں توں قطع نظر اصرار کرو،پئی تسی زندہ رب دی ہیکل آں،جیہڑا تہاڈے وچ جمع ہوئیا اے،خوشحال حیاتی دیاں ساریاں چمکدیاں شیواں نیں،پئی تسی کسے ترکیب توں کٹ نئیں آں۔برداشت اے پئی خاصیتاں دی ہاں،اصلیت ایہنوں اپنی طاقت دیندی اے جیہڑا ایہنوں قبول کردا اے۔

مخلوط شعور

لوک انسان تے انسا ن تے جسم نال بنیا ایہدے بولن دی عادت وچ نیں گویا اوہ جوڑا اے یا ڈبل۔حالیہ دناں وچ اوہ روح دی تھاں لفظ شعور استعمال کرن آئے نیں۔تے ایہہ واضح سوچ دی سمت اک وڈھی مدد اے،کیوں جو ہر اک جان دا اے،ایہداں،شعور کیہ اے،جبکہ روح اک مضحکہ خیز اصطلاح اے۔تسی اپنے آپ نوں جیہڑی چنگی تعریف دے سکدے آں ایہدے ابرے وچ ایہہ آکھنا پئی،”میں اک شعور بندا آں۔“جدا ں پئی تسی جان دے آں،ایہہ مسز ایڈی دی پڑھائی دے بالکل مطابق اے۔ ایہداں لگدا اے پئی صحت تے بیماری دوناں وچوں اک چنگی تے برائی دا مخلوط شعور اے۔پر ایہناں ساریاں توں ودھ کے تے ایہدے توں بالاتر وی اوہ طاقت رکھدا اے پئی ایہدے وچوں کسے وی طراں دی برائی تے بیماری نوں مسترد نا کرے تے صحت تے بھلائی نوں اپنا حق تے میراث قرار دیوے۔ جدوں اوہ ایہہ کَم کردا اے تے اوہ کرسچن سائنس اتے عمل کردا اے۔اوہنوں پتہ چل جاووے گا پئی عدم استحکام تے عمر کٹ ہو جاؤ گی جبکہ طاقت تے لمبی عمر یقینی طور تے تجربے وچ آ جاؤ گی۔

ودھان دی صلاحیت

ایہہ تبدیلی ایس لئی واقع ہوئی پئی انسان پوری طراں ذہنی اے۔ایہنوں ذہنیت تے مادیت دوناں وچ تقسیم کرن دی کوشش کرنا شرارتی غلطی اے۔جدوں کوئی پہچان لیندا اے پئی اوہ ذہنی اے تے،اوہ سمجھدا اے پئی ایہدی ذہنیت وچ چنگیائی کیوں ایہدے پورے وجود وچ چنگیائی لے آؤ گی۔ایہہ چنگیائی،جدے بارے وچ ایہہ گک سامنے آؤندی اے پئی جدوں اسی سچائیاں دی عادت پڑھدے آں جیہڑا اسی پہلاں دِتا اے تے کدی کدی جناں برائیاں دا ذکر کیتا جاہندا اے اوہناں دی مذمت کردا اے،اوہدوں تائیں شروع رہووے گا جدوں تائیں پئی ایہدی بے حد پابندی دے نال روحانیت نوں نابود نئیں کر دِتا گاووے گا۔فیر روح ایہدے وچ ایہدی عظمت تے لازوالیت وچ ظاہر ہووے گی۔اوہ لکھدے نیں پئی والٹ و ہٹ مین کیہ ڈرائیونگ کر رہئے نیں ایہدی تعریف کراں گے،”مینوں شک نئیں اے پئی میں بے حد آں،بے کار وچ ایہہ سوچن دی کوشش کردا ہاں پئی کِنا لا محدود اے۔“فیر سوال ایہہ پیدا ہْندا اے پئی اک سو بیس یا اک سو اسی پونڈ دے ایس پر ہیز گار دا کیہ ہووے گا،جداں پئی معاملہ ہو سکدا اے۔ٹھیک اے،تہاڈے پچھلے کجھ سالاں وچ اک بوہت وڈھا سودا بدل رہئے نیں۔ایہہ بوہتا کٹ ہوئیا اے،ہو سکدا اے،یا ایہہ شکل وچ چنگا یا خراب ہوئیا اے۔ایہہ جسم،اک لحاظ نال،صرف اپنی ذات دے بارے وچ تہاڈی رائے اے،تے امید کرنی چاہیدی پئی تسی سال وچ اک واری سارے امور اں اتے اپنی رائے سوکھی بدل دِتی اے۔تہاڈا جسم دے بارے وچ تصور یا رائے بدل جاؤ گی،تے صحیح سمت وچ،جدوں تسی اپنی گل نوں خود نال بدلو گے۔حنوک دے معاملے وچ ایس بدلن نوں ایس حد تائیں دھکیل دِتا گیا پئی اوہ رب دے نال چلدا اے تے نئیں سی۔بدلنا تہاڈے نال کِتے بوہتا نئیں جا سکدی اے،پر ایہہ صحت مند سوچ تے گل کرن دے جذبے دے نال،ایس حد تائیں جا سکدی اے تے ایہہ اے پئی تسی ایس جسم نال کٹ توں کٹ واقف ہاؤں گے تے ایہہ چنگے توں چنگا سلوک ہووے گا۔ایہہ تہاڈے یاراں لئی بوہتا تیار ہووے گا۔ایتھے تائیں پئی ایہہ پیشگی وی کَم کرن دے قابل اے،کیہ ایہداں نئیں اے؟غور کرن وچ حتمی خوشگوار توں کٹ نئیں ہو سکدا اے۔آؤ ایہناں مبہم،وضاحتی لفظاں،روح تے جسم دے بارے وچ بھول جاؤ۔اصرار کرو پئی تسی کسی ذہانت یا بندا شعور توں بوہتا یا کٹ نئیں آں۔ایہدے توں بعد چنگیائی دے امکاناں باجوں کسے بحث دے نیں۔جے تسی ہر روز کرو گے،جدوں تسی بیدار ہاؤں گے،سوچ تے گل بات نوں قابو وچ رکھن دے عزم دے نال،تہانوں اطمینان ملو گا،جداں ہی مہینیاں وچ خود نوں ذہنی،روحانی طور تے لبنا،تے ایتھے تائیں پء جسمانی طور تے جیہڑے انداز وچ وکھایا گیا اے۔پہاڑ۔ایمرسن نے مشورہ دِتا پئی ”اپنے ویگن نوں کسے تارے نال لاؤ۔“حیاتی دی بے تحاشایاں تھام لاؤ،جدوں حیاتی ہتھ یا ساہ دے وانگونیڑے ہْندی اے تے ایہہ مشکل نئیں ہْندا اے۔فیر کیہ تسی سبقت نال طاقت نوں جمع کرو گے،سبقت نال حکمت تے سبقت نال حفاظت کرو گے۔کیہ ایہہ صریح نئیں اے پئی اوہ سومی طاقت جیہڑی زمین نوں اسمان دیاں وسعتاں،فراہمی،جیورنبلوں،ہدایتاں،روحتاں تے تہانوں امر بناؤندی اے دی کھلی تھاواں اتے ہدایت کردی اے؟دن دے ہر گھنٹے وچ ناقابل تردید اصلیت نوں تسلیم کرو۔ایہنوں اپنے طریقے تے لفظاں وچ ودھاؤ۔ایہداں تسی ایس سچائی دا احتجاج کروں گ جیہڑا رکاوٹاں نوں دور کردا اے۔تہاڈی ویگن تیز ہو گئی۔طاقت،وژن تے سماعت،جدے نال سفر توں لطف چکو،معمول دے مطابق بہار ہو جاؤ۔تسی ربی وجود دی خوبیاں تے طاقتاں دا ترکیب آں۔ایہدا اعتراف کرو تے آزاد ہو جاؤ۔یقیناً تسی ہر ویلے ایہی سوچدے رہندے آں پئی کمال تہاڈی موجودہ تے مستقل حیثیت اے۔کسے وی طراں دی غیر معمولی کارروائی،بھانویں اوہ بوہت سست ہووے یا بوہت تیز،سینما سکرین اتے وکھائے جان والے جذبیاں تے حرکتاں توں بوہتی اصلیت پسندی نئیں رکھدی اے۔لہٰذا بیماری تے موتاں دا وجود نئیں۔اوہ روشن خیالی دے نال غائب ہوون دے پرچھاویں نیں۔شفاء یابی دا سارا عمل ایس سیان نوں چھڈنا اے جدے بارے وچ کجھ نئیں جان دا اے۔

اے بوہے، اپنا سر چک۔

اے ہمیشہ دے بوہے، تہانوں اْچا کیتا جاوے۔

تے جلال دا بادشاہ آووے گا۔

* * * * * * * *

3 ستمبر 1939 نوں سان فرانسسکو بے وچ ٹریڑر آئلینڈ اتے گولڈن گیٹ ایکسپوزیشن وچ دِتے گئے لیکچر دی تفصیلی رپورٹ۔

ضمیمہ

کرسچن سائنس دی مشق دی قانونی اہمیت

طبی مشق دی تفصیل

”طبی مشق“توں کیہ مراد اے ایہدے بارے وچ کوئی تفتیش،پہلاں تاثر وچ،خالص طور تے علمی ہو سکدی اے،تے ایہداں ایہہ اک ایہداں دی نسل پہلاں دی گل ہووے گی جدوں شفاء یابی دا فن خصوصی طور تے علاج طب کرن والے دے انچارج وچ ہْندا سی،تے ایس مشق دا عمل عملی طور تے ہْندا سی۔طب دے بنیادی طور تے بیماری دے علاج دا مترادف سی۔پر ہن جدوں انسانی بیماریاں دے تدارک لئی نویں نظام معرض وجود وچ آچکے نیں جناں دا علاج دا طریقہ کار وچ بوہت کٹ یا کوئی مماثلت نئیں اے جدے نال اوہ قائم کردہ نظام دی تشکیل کیتی جا سکدی اے،ایس لئی پئی اوہ منشیات دے باجوں کسے بیماری دا علاج کردا اے یا باقاعدگی نال علاج کرن والیاں دے نال کَم کرن والی کسے وی ایجنسی نوں طبی مشق سمجھیا جاہندا اے تے اوہ فوجداری قانون دے مطابق ہو جاہندا اے۔عام طور تے ایہداں ہْندا اے،اوہ اک علاج کرن والے دی حیثیت نال غیر تربیت یافتہ تے لائسنس دے باجوں اے۔مزید ایہہ پئی،جیہڑے لوک ایہدے علاج دے طریقہ کار دی خواہش کر سکدے نیں اوہ ایہدے توں لطف اندوز ہوون تے اپنی دے پریکٹیشنر اں دا سہارا لین دی سعادت توں انکار کر رہئے نیں،جبکہ بیماراں دی تندرستی دا تجربہ صرف طب دے قائم شدہ اسکولاں دے پریکٹیشنر اں تائیں ہی محدود اے تے ایہداں رکاوٹ اے۔ایہدی نشو و نما وچ ایہہ اہم تشویش دے تحفظ نیں،تے ہن ایس قدر پہچان رہئے نیں،نا صرف مشق کرن والا تے مریض دی آزادی نوں چھون دے طور تے،بلکہ ایس ویلے شفاء یابی دے فن وچ ہوون والی تحقیق تے پیشرفت نوں متاثر کرن دے طور تے جدوں ایس ویلے تائیں کوئی اسکول یا نظام کمال دے ایس مرحلے اتے نئیں اپڑیا اے۔ایہدا عمل جیہڑا دوجے سارے بندیاں نوں خارج کرن دے اعتراف دے مطالبے وچ ایہدی ضمانت دیندا اے۔جے اوسط بندے نال ”طبی مشق“دی تعریف کرن نوں آکھیا گیا تے اوہ شاید ایہدا جواب دیووےگا پئی ایہہ منشیات دے نال بیماری دا علاج اے۔پر جے عکاسی لئی ویلا دِتا جاووے گا تے اوہ ایہہ اعتراف کرو گا پئی طب دا عمل محض علاجاں دے متعلق کجھ ہور ہی اے،چونکہ علاج کرن والا پہلاں اپنے مریض دامعائنہ کردا اے،علامتاں نوں لبدا اے،تے ایس بیماری دا کردار فیصلہ کرن توں پہلاں ایہدا علاج کر سکدا اے۔طبی مشق،لہٰذا،جسمانی تشخیص وی ملی اے۔اصل وچ،ایہدی بنیاد ایہدے اتے رکھی گئی اے۔ایہدے توں علاوہ علاج کرن والا،جدوں ایس معاملے دی تشخیص کرن توں بعد،اوہ ہمیشہ دوائی نئیں لکھدا،پر بوہتیاں نوں ارام،آب و ہوا دی تبدیلی،یا دوجے علاج دا مشورہ دے سکدا اے جدا دوائیاں نال کوئی تعلق نئیں اے۔فیر وی ایہداں کرن وچ ایہنوں عام طور تے طب دی مشق سمجھیا جاہندا اے،کیوں جو اوہ جیہڑا کجھ کردا اے اوہ تشخیص دے نال پاندا حقاں اتے مبنی ہْندا اے،تے ایہناں تکنیکی مضموناں جداں اناٹومی،فزیالوجی تے پیتھولوجی دے بارے وچ علم سمجھیا جاہندا اے،جیہڑا اک طبی پڑھائی دی تشکیل کردی اے۔واضح طور تے،جدوں کوئی بندا اپنے مریض نوں ملن،معائنہ کرن،عارضے دے منبع دی تحقیقاں کرن،بیماری دی نوعیت دا تعین کرن،تے ایہدے مناسب علاج معالجے دا تعین کردا اے تے اوہ دوائیاں دی مشق کررہیا اے۔(1)

بدن دی تشخیص

ایہداں لگدا اے پئی ایہہ سوال ساریاں توں پہلاں نیو یارک وچ عدالتی عزم لئی سامنے آیا اے،تے ایس موقعے اتے ریاستی سپریم کورٹ نے ایس زبان دا استعمال کیتا:”طبی مشق اک ایہداں دا حصول اے جنوں عام طور تے جانیا جاہندا اے تے سمجھیا جاہندا اے،تے ایہداں سرجری دا وی اے۔پہلے جسمانی بیماریاں دے علاج،تخنیف یا خاتمے یا مقصد لئی دوائیاں تے منشیات دا اطلاق تے استعمال شامل اے،جدوں پئی مؤخرالذکر دے کَم عام طور تے سرجیکل آلیاں نال انجام دِتے جان والے دستی کماں تائیں ہی محدود ہْندے نیں۔“(2)ایس عدالت نے بعد ازاں ایس اصلیت دے ول توجہ دلاؤن دا مطالبہ کیتا اے پئی ایس تعریف نوں ”کامیاب طبی مشق دے بوہت ہی اہم پتھر،یعنی تشخیص“دے طور تے منسوب کیتا جاہندا اے۔(3)میڈیسن دے مشق وچ منشیات دا نسخہ لینا یا ایہدے توں بوہتا انتظام کرنا شامل اے،میسا چوسٹس دی عدالت عظمیٰ دے درج ذیل بیاناں وچ ایہہ تسلیم کیتا گیا اے پئی:”ایہہ آکھنا کسے حد تائیں تنگ نئیں ہووے گا پئی ایہہ کسی صورت وچ مشغول نئیں ہو سکدی اے۔یا معملیاں دی کلاس دوجی صورت وچ تسخے دے طور تے استعمال کرن لئی کسے مادے نوں لکھ کے یا ایہدے نال نبڑن لئی۔طب دی سائنس،یعنی،سائنس جدا تعلق بیماری دے تدارک،علاج یا خاتمے نال اے،اوہ اک کھْلے میدان دا محیط اے،تے ایس شعبے علم تائیں ہی محدود نئیں اے جیہڑا دوائیاں دے مادیاں دی انتظامیاں دے متعلق اے۔ایہدے وچ نا سرف انسانی جسم دے اعضاء دے فعلاں دا اک علم شامل اے،بلکہ ایہناں بیماریاں دے بارے وچ وی جناں وچ ایہہ اعضاء مشروط نیں،تے صحت دے قانون تے حیاتی دے طریقیاں دے بارے وچ جیہڑا بیماری توں بچن یا قابو پان دا رجحان رکھدے نیں۔نیز علاج دے مخصوص طریقیاں دے جیہڑے علاج دے فروغ وچ ساریاں توں بوہتا کار آمد نیں۔ایہہ گل قابل فہم اے پئی کوئی وی کسے حد تائیں دوائیاں دی مشق کر سکدا اے،بعض طبقیاں وچ،کسے معاہدے دے باجوں تے منشیاتیا دیگر مادیاں نوں دوا دے طور تے استعمال کرن دی تجویذ دے باجوں۔ایہہ گل قابل فہم اے پئی کوئی بندا اپنے متعلقہ سسٹم دے اک حصے دے طور تے مشق کرن والیاں دے علاوہ دوجے طریقیاں نال وی ایہداں کر سکدا اے،یا تے ”ہڈیاں دے متعلق ماہراں،فارما سسٹاں،دعویداراں یا ہائپنو ٹزم،مقناطیس شفاء یابی،دماغی علاج،مساج کیریئر سائنس یا کاسموپیتھک طریقے دے مشق کرن والے بندیاں دے نال۔شفاء یابی“(4) ”طبی مشق“جداں پئی عام طور تے تے مقبول طور تے سمجھیا جاہندا اے،”ٹینیسی دی اعلیٰ عدالت نے اعلان کیتا،“بیماری یا درد نوں روکن،علاج کرن یا خاتمے دے فن نال وابستہ اے۔ایہہ وڈھی حد تائیں اناٹومی،فزیالوجی تے حفظان صحت دے علم اتے منحصر اے۔ایس لئی بیماری ایہدی جسمانی خاصیتاں تے اوہدے کارواہ تعلقاں دے بارے وچ جان کاری ضروری اے۔مقبولیت نال،ایہدے وچ بیماری دی وجہ تے نوعیت نوں لبنا،تے ایہدے لئی علاج دی انتظامیہ یا تجویذ شامل اے۔(5)

مشق لئی قانون بنان داطریقہ

ایہناں سالاں وچ معالجے دے ناکارہ نظاماں دی ایجاد،تے میڈیکلپریکٹیشنراں دے نال وی منشیات دے استعمال وچ کاٹے توں بعد،کئی ریاستاں دی مقننہوں نے طبی قانوناں وچ ترمیم کر کے طب دے طریقے کار دی تعریف نوں مادی طور تے کھْلا کیتا اے تے طبی معائنہ کاراں دے بورڈ دے نال پہلاں جانچ تے لائسنس دے باجوں کسے نوں ایہدے وچ شامل کرنا غیر قانونی بناؤ۔شاید ایس سلسلے وچ نیو یارک دا موجودہ قانون ایہناں ہی جامع اے جِنا پئی پایا جا سکدا اے۔ایہنے اعلان کیتا پئی ”اک بندا دوائیاں دا استعمال کردا اے۔..جیہڑا کسے وی انسانی بیماری،درد،سَٹ،بدصورتی یا جسمانی حالت دی تشخیص،علاج،چلاؤن یا تجویذ کرن دے قابل اے تے جیہڑا کسے وی طریقے نال،تشخیص،علاج،آپریٹنگ یا پیش کش کرو گا۔یا کسے وی انسانی بیماری،درد،سَٹ،بدصورتی یا جسمانی حالت دا مشورہ دیندے نیں۔“(6)اگرچہ بعض حداں وچ مقننہیں بلاشبہ طب دی پریکٹس دی وضاحت کرن دی اہلیت رکھدیاں نیں تے ایہداں ایہدے وچ مشغول ہوون دے حق نوں ایہناں لوکاں تائیں محدود رکھدیاں نیں جیہڑیاں،جانچ پڑتال اتے، میڈیکل علم دے اک مقررہ معیار دی پیمائش کرن لئی پائے جاندے نیں،فیر وی شاید ہی ایہہ دعویٰ کیتا جاووےگا۔ مقننہ ایس تعریف نوں اینی وسعت دے سکدیاں نیں پئی ایہہ اعلان کرن لئی پئی طب دا رواج ہونا جیہڑا ایہدی فطرت وچ نئیں اے،تے فیر کسے لائسنس یافتہ میڈیکل پریکٹیشنر دے سوا کسے نوں وی ایہدے وچ شامل کرنا مجرمانہ ماجرا قرار دے سکدا اے۔ایہہ تسلیم کرنا پئی اک مقننہ دے کول ایہہ اختیار کرن دا اختیار اے پئی اوہ ایہہ منن دے مترادف ہووے گا پئی اوہ ایس جرم نوں قرار دے سکدا اے جیہڑا ایہدی نوعیت اے تے ہر حالت وچ بے قصور ہونا چاہیدا۔تے ایہہ اک مقننہ،تاں اسی،ایہہ طاقت ور ہو سکدے آں،ایہداں نئیں کر سکدے آں۔جے کسے بندے نوں ورڈز ورتھ دے لافانی دے بارے وچ معلومات پڑھنا چاہ یا ہیملیٹ دی سولوک دی تلاوت کرنا یا اک بیمار بندے نوں فیس دے حساب نال تئیسواں زبور دہراؤنا چاہیدا تے ایہدے نال ایہدی تکلیف نوں دور کرن دی نیت نال ایہہ دوائی دی مشق اتے مبنی نئیں اے تے قانون سازی دی کوئی مقدار ایہنوں نئیں بنا سکدی اے۔تے فیر وی اسی فی الحال ویکھاں گے پئی ایہدا مقابلہ کیتا گیا اے،تے بعض موقعیاں وچ کامیابی دے نال،ایہہ پئی دیگر طبیعیتاں جِتھے تائیں اصلیت وچ طبی معالجے توں ہٹائے گئے نیں،جدوں کسے نے اپنے آپ نوں عوام دے سامنے رکھیا تے اوہ بیماراں نوں راحت پہنچاؤن دے قابل ہو جاہندا اے۔طب دے مشق لئی رقم۔شمالی کیرولائنا دے میڈیکل پریکٹس ایکٹ دے حوالے نال ایس معاملے اتے گل بات کردے ہوئے،ایس ریاست دے چیف جسٹس کلارک نے مشاہدہ کیتا:”ایہہ عمل بوہتا صاف اے۔ایہدے توں علاوہ،مقننہ مزید ایہدے اتے عمل در آمد نئیں کر سکدا پئی ’طب تے سرجری دی مشق‘دا مطلب اے پئی’دوائی تے سرجری دے باجوں پریکٹس‘ایہدے توں ایہہ مل سکدی اے پئی’دو تے دو پنج بناؤندے نیں،‘کیوں جو ایہہ جسمانی اصلیت نوں بدل نئیں سکدی۔تے جدوں اوہنے کسے سرجری تے دوائی دے باجوں،یا کسے دوجے طریقے نال،ساریاں بیماریاں،ذہنی یا جسمانی،کسے معاوضے دے باجوں،یا کسے ڈاکٹر دی دوائی دے،علاج توں منع کیتا،تے ایس طریقہ کار اتے اجارہ داری دین دی کوشش کیتی گئی،تے آئین دے نال ایہدے توں منع کیتا گیا اے۔(7)

دوا دے باجوں صحتیابی

جدوں بیمار دے آسٹیو پیتھک علاج نے بیس یا ایہدے توں بوہتے سال پہلاں لوکاں دی توجہ اپنے ول مبذول کراؤنا شروع کیتی سی،تے ایہنوں طب دے مشق دے طور تے سوال دے طور تے بلایا جاہندا سی،پر ایس ویلے ایہدے قانونی یا عام معنیاں وچ،قانوناں نے طب دے استعمال دی وضاحت کیتی سی۔عدالتاں بوہت قدرتی طور تے رکھی جاندیاں نیں،اکثریت وچ،پئی آسٹیو پیتھی دا عمل طب دا رواج نئیں اے،تے ایس وجہ نال پئی آسٹیو پیتھی دا اک پریکٹیشنر قانونی طور تے کسے علاج کرن والے دے باجوں تے سرجن دے لائسنس دِتے اپنے پیشے نوں قانونی طور تے اگے ودھا سکدا اے۔ایس سلسلے وچ جسٹس کلارک دی مندرجہ ذیل زبان تدریسی اے:”ساڈے نیڑے ایہہ دلیل دِتی جا رئی اے پئی سائنس،جے ایہہ سائنس اے تے،آسٹیو پیتھی دی اک مسلط شے اے۔ایہدے وچوں،اسی عدالتی طور تے،کجھ وی نئیں جان دے آں۔ایس فیصلے وچ اصلیت دے طور تے ایہہ نئیں پایا جاہندا اے۔اسی صرف اینا جان دے آں پئی آسٹیو پیتھی دا رواج عام طور تے سمجھے جان والی دوائی یا سرجری دا رواج نئیں اے،تے ایہدے لئی ایہدے اتے عمل کرن توں پہلاں طبی معائنہ کاراں دے بورڈ نال لائسنس لین دی لوڑ نئیں اے۔۔۔۔ریاست نے جسم دے علاج نوں دوائیاں تے سرجری یعنی”ایلو پیتھی‘دے مشق تائیں محدود نئیں کیتا اے۔جداں پئی ایہنوں آکھیا جاہندا اے۔تے نا ہی کسے دی جسمانی بیماری دا علاج کرن توں پہلاں،علاج کرن والے نوں لازمی طور تے ایلو پیتھی دا قابل علم پانا چاہیدا سی۔تے ایہدے وچ ہنر منداں دے نال لائسنس پاؤ۔ایہداں کرن لئی ایہہ ہووے گا پئی ایلو پیتھی نوں ریاستی نظام دی حیثیت نال علاج تے دیگر سارے لوکاں نوں روکن دے نال ترقی نوں محدود کرو۔ایہہ ساڈے نظام لئی اینا ہی غیر ملکی ہووے گا جِنا روحاں دے علاج لئی ریاستی چرچ۔ساری ریاست نے ایہہ عمل انجام دِتا اے،جدوں کوئی بندا ’طب یا سرجری‘دی مشق کرنا چاؤندا اے تے ایہنوں عوام دے تحفظ دے طور تے،ڈاکٹراں نوں نئیں،’سرجری تے دوائیاں‘دے ہنر منداں دے نال جانچ تے لائسنس پانا چاہیدا۔ہومیو پیتھی،آسٹیو پیتھی،تے دیگر ساریاں علامتاں نوں چھڈ کے،ایہداں دیاں ساریاں شفاء یابیاں نوں ایلو پیتھی تائیں محدود رکھنا،’سرجری تے دوائی‘دے ڈاکٹراں دا تحفظ ہو سکدااے،پر ایہہ ایس کَم دا مقصد نئیں اے،تے ایہنوں غیر آئینی بنا سکدا اے۔کیوں جو اجارہ داری پیدا کرنا۔۔۔۔یقینی طور تے،اک دستور جدے وچ امتحان تے لائسنس دی لوڑ ہْندی اے‘طب یا سرجری دی مشق شروع کرن توں پہلاں ’نا تے کسے قسم دے علاج دے طریقہ کار نوں باقاعدہ بناؤندا اے تے نا ہی ایہدے نال منع کردا اے جدے وچ پیتھالو جی نال دوائی تے سرجری بالکل خارج ہو جاندی اے۔“(8)

ایس اثر دے بیان کینٹکی تے مسیسیپی عدالتاں دی رائے وچ مل سکدے نیں۔(9)

تاں اسی،دیگر عدالتاں نے طب دے مشق دے دائرہ کار نوں وسعت دین تے ایہنوں ”تکنیکی“معنی دین دے تحت،ایہہ نظریہ اپنایا اے پئی آسٹیو پیتھی،یا ایہدے متعلقہ نظام،چیرو پریکٹک،طب دا عمل اے،ایہدے وچ ایہداں دے عمل وچ بیماری دی تشخیص شامل اے۔(10)

مسوری دی اعلیٰ عدالت نے ایس نکتے اتے گل کردے ہوئے آکھیا اے:”اصل وچ،معملے تشخیص نوں اک امتحان سمجھدے نیں جدا تعین کرن لئی پئی ’دوا‘تے ’سرجری‘دی اصطلاحاواں وچ کسے پریکٹس یا علاج نوں شامل کیتا جاہندا اے۔اک عملی امتحان اے۔اک ڈاکٹر جیہڑا اپنے مریض نوں کھلی ہوا وچ ساؤن دا مشور ہ دیندا اے تے ایہدا علاج کر رہیا اے۔تاں اسی،ایہداں دے مشورے تشخیص دے نال مریض دی حالت دے بارے وچ اک علم اتے مبنی نیں۔پریکٹیشنر (اک کروپریکٹر)نے مریض دی جانچ پڑتال نال ایہدی تکلیف دی وجوہاتاں دا پتہ لاؤن دے قابل ہوون دا دعویٰ کیتا،ایہدے بجائے ایہدا نتیجہ جیہڑا عام طور تے باقاعدہ پریکٹیشنر دی تشخیص وچ شریک ہْندا اے۔ امتحان دا طریقہ کار یا وسعت کنٹرول کرن والی خصوصیت نئیں اے۔جدوں پریکٹیشنر مریض دی ایہداں دی جانچ پڑتال کردا ایجدوں اوہ ایس تکلیف دی وجہ تے ایہدے مناسب علاج دی نشاندہی کرن لئی بوہت سمجھے تے ایہنے ایس معاملے دی تشخیص کر لئی اے۔(11)

مشورے نال علاج

آسٹیو پیتھی،یا دستی ہرا پھیری دی کجھ شکل،بعض ویلے ذہنی مشورے دے نال مل کے،بیماری نوں ٹھیک کرن دے نال استعمال کیتی جاندی اے۔ایس نظام نوں اپناؤن والے بندیاں نوں ایہناں قانوناں دے معنی وچ آؤن دا فیصلہ کیتا گیا اے جدے متعلق پریکٹیشنراں نوں طبی معائنہ کاراں دے بورڈ توں پہلاں امتحان لین تے لائسنس لین دی لوڑ ہْندی اے۔دوجے لفظاں وچ،جسمانی بیماریاں دے علاج دے ایہداں دے جامع طریقے نوں دوا دی مشق سمجھیا جاہندا اے۔ایس نتیجے وچ پہنچن اتے عدالتاں نوں ایہہ نظر یہ ویکھدا اے پئی جِتھے ایہداں سلوک جسمانی تشخیص اتے مبنی ہْندا اے،جداں پئی عام طور تے ایہداں لگدا اے،ایہدا جسمانی،پیتھولوجی،تے دیگر وابستہ شاخاں نال واقف نئیں کسے نوں ذہانت دے نال انتظام نئیں کیتا جا سکدا اے۔سیکھنا (12)جسم دے کسے توڑ جوڑ دے باجوں،یا کسے وی طراں دے دوائیاں دے مادے یا مادی ایجنسیاں دے استعمال دے باجوں مشق کرن والے علاج معالجے،تے ایہدی بنیاد صحت یا بیماری دے قانون دی تشخیص یا قیاس اتے مبنی نئیں اے۔(13) جارجیا وچ ایس سوال اتے پوری طراں غور کیتا گیا اے،(14) جِتھے ضابطہ ذیل دے مطابق دِتا گیا اے:”طبی مشق“دے لفظاں دا مطلب کسی وی بندے،کسی وی دوائی دے استعمال لئی،تجویذ،تجویذ یا ہدایت دینا ہووے گا۔طب،سازوسامان یا دوجی ایجنسی،خواہ مادی ہووے یا نا ہووے،سیان یا جسم دی کسے بیماری یا بیماری دے علاج،ریلیف یا افراتفری لئی،یا کسے زخم،فریکچر یا جسمانی سَٹ دے علاج یا امداد لئی براہ راست یا بالواسطہ،کوئی بونس،تحفہ یا معاوضہ موصول ہوون توں بعد یا ایہدے وصول کرن دے ارادے نال،کسے وی قسم دی بدصورتی،جسٹس ہل،ایس قانون دی ترجمانی کردے ہوئے مشاہدہ کردے آں:”ایس کَم دا مقصد ایہدے عنوان نال واضح طور تے اشارہ کیتا گیا اے،’طب دی مریکٹس نوں باقاعدہ بناؤنا۔‘ایہدا مقصد ذہنی علاج دے عمل نوں منظم کرن یا نفسیاتی مظاہر نوں اپناؤنا نئیں سی۔ایہہ معاملے مافوق الفطرت دے دائرے وچ نیں۔عملی قانون سازی دا ایہناں نال کوئی تعلق نئیں اے۔جے اوہ انسان دے عقیدے دا حصہ نیں تے،قانون نال ایہناں دے لطف اندوز ہوون دے حق نوں چھوٹا یا نئیں لیا جا سکدا۔۔۔۔ایس شبیہہ پرست بندے لئی جیہڑا ایہناں شیواں نوں توہم پرستی دی علامت قرار دیندے نیں،یا آرتھو ڈوکس علاج کرن والا جیہڑا انسانی بیماری دے علاج وچ پوری دانشمندی دے دعوے کردے نیں،اسی ایہناں دے حکم دی تعریف کردے آں جنوں ’چنگے علاج کرن‘ والے آکھیا جاہندا اے۔ایہدے پیرو کاراں دے علاوہ دیگر شیطاناں نوں کڈھ رہئے سی تے بیماریاں دا علاج کر رہئے سی:’ایہناں توں منع نا کرو‘ ”ہن زیر غور سوال دے ول واپس جاندے ہوئے،اسی مندرجہ ذیل تجویذ نوں کٹ کردے آں:پئی ضابطہ اخلاق دے نال بیان کردہ دوائی دی مشق، کجھ دوائیاں یا دوائیاں دے مادے نوں نسخے یا انتظامیہ تائیں ہی محدود رکھدی اے،یا بیماری دی روک تھام لئی ایہناں طریقیاں تائیں ہی محدود اے۔میڈیکل کالجاں وچ پڑھایا جاہندا اے تے میڈیکل پریکٹیشنراں دے نال مشق کیتا جاہندا اے۔پئی طب دے مشق نوں منظم کرن والے ایس ایکٹ دا مقصد عوام نوں جہالت تے نااہلی توں بچاؤنا سی جیہڑے پڑھائی والے نئیں سی تے ایہناں نوں ہدایت کیتی گئی سی پئی اوہ منشیات تے دوائی دی نوعیت تے اثر دے بارے وچ تے ایہناں نوں کیہڑیاں بیماریاں نال دو چار کیتا جا سکدا اے۔ایہداں دے طبی علاج ایجنسیاں دے نال بیماراں دا علاج کرنا؛ایہہ قانون ایہناں لوکاں اتے اطلاق نئیں کرنا اے جیہڑا دوائیاں دی مشق نئیں کردے نیں،پر اوہ لوک جیہڑے ڈاکٹر ہولس دے نال یقین رکھدے نیں پئی،’ایہہ انسانیت لئی چنگا ہووے گا،پر مچھلیاں لئی برا،جے ساریاں دوائیاں سمندر وچ پا دِتیاں گئیاں،‘تے نا ہی ایہناں لوکاں لئی جیہرے نماز یا نفسیاتی مشورے نال بیماراں دا علاج کردے نیں۔چیف جسٹس کلارک دی زبان (15) وچ،’طب اک تجرباتی اے،عین سائنس نئیں۔طاقتور تے خطرناک علاج دے استعمال نوں باقاعدہ تے محفوظ رکھن لئی سارے قانون جیہڑا کجھ کر سکدا اے۔۔۔۔پر ایہہ ایہناں دے نال منتقلی توں منع نئیں کر سکدا۔‘’ہن تائیں جیہڑا وی قانون لاگو ہوئیا اے یا کر سکدا اے اوہ ایہہ اے پئی اوہ بیمار اتے منشیات دے نال مشق کرن۔۔۔۔عقیدہ تے امان جداں لوکاں دی جانچ پڑتال تے ایہدے قابل پایا جاووے گا۔”لہٰذا اسی واضح آں پئی غلطی وچ مدعی (جنے ہتھاں اتے ہتھ پان نال علاج معالجے دا دعویٰ کیتا،’جادو دی طاقت‘دے نتیجے وچ شفاء یابی کیتی گئی)ساڈے آئین دے معنی وچ یا عوامی معنیاں وچ دوائی دا کوئی ماہر نئیں سی۔تے اصلیت ایہہ اے پئی ایہناں نوں تحفیاں دی شکل وچ فیس تے معاوضے دی ادائیگی نال ایہداں کوئی فائدہ نئیں ہو سکدا اے جیہڑادوجی صورت وچ دوا دے استعمال نال ایہداں دے عمل نوں منظم کرن والے آئین دی خلاف ورذی نئیں ہو سکدی اے۔کسے وی معنی وچ طب دے مشق دے برابر ہتھ،ایہہ فیس یا جر دے حوالے دے باجوں اے۔“

مذہبی وتیرہ

ایس گل دی تصدیق کیتی گئی اے پئی تجویذ کردہ علاج معلالجے دا مذہبی عقیدیاں تے اصولاں دے استعمال نال کوئی تعلق نئیں اے،تے ایس وجہ نال اوہ کسے میڈیکل پریکٹس ایکٹ دی دفعاتاں دے نال محفوظ نئیں نیں جیہڑا نماز دے نال مذہبی یا کسی وی طراں دے سلوک دے عمل نال مستثنیٰ نیں۔(16) ایہہ وی فیصلہ کیتا گیا اے پئی ایس اصلیت نال پئی اک مریض دا علاج کرن نال یسوع دی پڑھائی اتے یقین ہو سکدا اے تے اوہ ایہدے علاج نوں دوائیاں دے عمل نال تعبیر نئیں کرد ا اے،جے،ایہداں دی پڑھائی دے خلاف،اوہ بیماری دی تشخیص کردا اے۔تے رگڑ تے ہیرا پھیری دے نال مریضاں دا علاج کرد ااے۔(17) کولوراڈو وچ ایہہ فیصلہ کیتا گیا اے پئی جیہڑا بندا اپنے آپ نوں ”مشفی“من دا اے،اپنے آپ نوں دفتر سنبھالدا اے،تے بیماراں دے علاج معاوضے نوں قبول کردا اے،ایہہ دعویٰ کردا اے پئی علاج اک قدرتی تحفہ اے،دوائیاں دی مشق کردا اے،حالانکہ اوہ ایہدا کوئی فائدہ نئیں چکو گا۔منشیات یا جراحی دے آلیاں۔(18) ایہداں لگدا اے پئی ایس معاملے وچ مشق کرن والے نے بیمار دے نال ہوون والے سلوک نوں اپنے مذہب دا حصہ سمجھیا اے،تے ایس قانون دی شق نوں قبول کیتا اے پئی”ایس کَم وچ کسی وی شے نوں مذہبی عقیدیاں دی پابندی لئی نئیں سمجھیا جاووے گا۔یا کسے وی چرچ دا عام عقیدہ،منشیات دا تعین یا انتظام نئیں۔‘پر عدالت نے آکھیا:”اوہنے اپنے آپ نوں بیماری دے پیشہ ورانہ معلاجے تے شفاء دین والا آرٹ دا اک مشق دے طور تے عوام دے سامنے کھڑا کیتا۔ایس قانون دے تحت تجارتی طریقہ کار،کاروبار یا پیشے دی حیثیت نال کمرشل شفاء یابی اتے ہتھ پایا گیا اے،ایہدے نال قطع نظر پئی علاج دے طریقہ کار یا ملازم کیو رائٹی ایجنسی نال قطع نظر۔“...طب دی مشق،جیہڑا ساڈے قانون نال بیان یاب ہوون دا تجارتی عمل،ایہدے تو بعد پیسہ کماؤن دے منصوبے یا پیشے دے طور تے،قانون دے سیدھے معنی وچ طب دا عمل اے۔ایتھے ایہہ فیصلہ کرن لئی اک ناول ٹیسٹ دی تجویذ دِتی گئی اے پئی کوئی خاص علاج طب دی مشق نوں تشکیل دیندا اے یا نئیں،یعنی،معاوضے لئی پیش کیتی جان والی خدمت یا بلا معاوضہ،کیہ ایہہ علاج کرن والے لئی فائدہ مند یا کوئی ہور؟ایہہ سمجھنا مشکل اے پئی کداں معاوضے دے معاملے نال ایس سوال اتے کوئی اثر پے سکدا اے،پر ایہدے بارے وچ ایہدے توں بعد آکھیا جاووے گا۔نیو یارک دے اک حالیہ معاملے وچ ایہہ ظاہر ہْندا اے پئی پریکٹیشنر نے خود نوں ہر طراں دی بیماریاں دا علاج کرن لئی خود توں روک لیا،تے ایہہ پئی اوہ اک چرچ دا سربراہ سی جدی اوہ مالک اے تے جدے وچ ایہنے نماز پڑھائی تے بیماراں نوں ٹھیک کرن لئی خدمتاں انجام دِتیاں۔جدوں لائسنس دے باجوں دوائیاں دی مشق کرن اتے مقدمہ چلایا گیا تے،ایہنے میڈیکل ایکٹ دی فراہمی وچ پناہ منگ لئی پئی ایدے”اثر انداز ہوون دے مترادف نئیں ہووے گا۔“۔۔۔کسے وی چرچ دے مذہبی عقیدیاں دی مشق،پر عدالت نے ایہدے خلاف فیصلہ سنایا تے ایہنوں سزا سنائی گئی۔(19)ایس فیصلے نال ایس حالت وچ صلح کرنا سوکھا نئیں اے جِتھے اک والدین،یا لوکو پیرنتس وچ کھرے اک بندے نوں،اپنے بیمار پتر لئی قانون دے مطابق طبی امداد نا طلب کرن دا الزام عائد کیتا گیا سی،تے ایہنے دفاع وچ مداخلت کیتی پئی اوہ علاج کر ن والیاں اتے اعتقاد نئیں وکھدے سی پر ایہدا اوہناں نے شفاء لئی دعا اتے بھروسہ کیتا تے انحصار کیتا۔پر ایہدا دفاع نا کیتا گیا تے ایہنوں سزا سنائی گئی۔(20)ہن،جے نمازیا مذہبی تقریباں دے نال بیماری دا علاج طب دا عمل اے تے،جدوں والدین نے پتر لئی دعا کیتی تے اوہ طبی امداد نئیں دے رہئے سی؟ پچھلے صفحیاں وچ جیہڑے قانون تے فیصلیاں دا حوالہ دِتا گیا اوہ یقیناً ایس موضوع دے پورے ہوون دا ارادہ نئیں اے جدے نال اوہ معاملہ کردے نیں،بلکہ اوہ محض عدالتاں دے قانون سازاں دے نمائندیاں دی حیثیت نال ایہناں دیاں کوششاں وچ پئی طب دا عمل کیتا اے۔کجھ قانون تے فیصلے،پر ایہناں ساریاں طریقیاں نال،ایہہ سمجھن دے ول اک بے راہ روی دا انکشاف ہْندا اے پئی دوائی دا عمل بیماری دے علاج دے نال ہم آہنگ اے،تے ایہہ پئی بیماری دے علاج دی کسے وی شکل وچ،خٓص طور تے جے معاوضے لئی،مقدار میڈیسن دی مشق کرن لئی،علاج دے باوجود وی طبی مشق نال معمولی مماثلت نئیں ملدی جداں پئی علاج کرن والیاں دے نال سمجھیا جاہندا اے تے کیتا جاہندا اے۔

کرسچن سائنس

ایس رجحان دی ساریاں توں نمایاں مثال کرسچن سائنس دے معاملے وچ ملدی اے۔جداں پئی سارے جان دے نیں،ایہدا عمل خالصتاً استعاریاتی اے۔ایہہ جسمانی تشخیص دا کوئی علم نئیں لیندا اے،ایہدے نال دوائیاں تے دیگر مادی علاج توں باز آ جاہندا اے،تے ایہہ انسانی جسم دے کماں دے بارے وچ یا ایہناں بیماریاں دے بارے وچ انحصار نئیں کرد ا اے جناں دا ایہہ نشانہ اے۔مختصر طور تے میڈیکل پریکٹس تے مابعد الطبیعیات یا کرسچن سائنس مشق دے وچکالے کجھ مشترک نئیں اے،ماسوائے ایہدے پئی دونے ہی بیماری نوں ختم کرن لئی کوششاں نیں،سابقہ ایہدی کَلی جسمانی حیثیت نال مریض دی جسمانی یا ذہنی گل اے،ایہدی جسمانی یا ذہنی بحالی دے متعلق۔صرف ایہدے روحانی تخلیق نو دے اک واقعے دے طور تے۔تے ایہدے ماہرین نوں بعض موقعیاں وچ علاج کرن والے دے باجوں لائسنسن دِتے جان اتے ہی ایہناں دی پیشہ ورانہ کارروائی اتے مقدمہ چلایا گیا اے۔ یونین دی ریاستاں،میسوری تے رہوڈ آئی لینڈ وچ،جِتھے ایہہ سوال پیدا ہوئیا اے،ایہہ فیصلہ کیتا گیا اے پئی جسمانی بیماریاں دے علاج لئی کرسچن سائنس دا اطلاق طب دا عمل اے،تے ایہہ پئی کرسچن سائنس دا اک علاج کرن والا،جیہڑا نماز یا مابعد الطبیعیاتی عمل دے نال بیماریاں دا علاج کردا اے،اوہ علاج کرن والا نئیں اے،تے ایس وجہ نال طبی معائنہ کاراں دے بورڈ دے لائسنس دے باجوں ایہدی مشق کردے ہوئے قانون دی خلاف ورزی نئیں کردا اے۔(21) رہوڈ جزیرے دی اعلیٰ عدالت نے آکھیا:”طب،مقبول معنیاں وچ،اک علاج معلاجہ اے۔“طب دی مشق،جداں پئی عامطور تے یا مقبول طور تے سمجھیا جاہندا اے،بیماری یا درد نوں روکن،علاج،یا دور کرن دے فن نال وابستہ اے۔ایہہ وڈھی حد تائیں ا ناٹومی،فزیالوجی تے حفظان صحت دی سائنس وچ اے۔ ایہدے لئی بیماری،ایہدی اصلیت،ایہدی جسمانی تے جسمانی خاصیتاں تے ایہدے کاروباری تعلقاں دے بارے وچ جان کاری ضروری اے۔تے،ایس لئی منشیات،ایہناں دی تیاری تے عمل دے متعلق اک علم دی لوڑ اے۔مقبول طور تے،ایہدے وچ بیماری دی وجہ تے نوعیت تے علاج دے انتظام تے ایہدے لئی علاج دا مشورہ شامل اے۔بیماری وچ مبتلا بندیاں لئی دعایاحوصلہ افزائی دے لفظ یا ایہہ پڑھائی پئی ایہہ مرض ختم ہو جاووے گا تے جسمانی کمال دعا دے نتیجے وچ ملو گا،یا ایہہ پئی انسانیت نوں صحیح سوچ تے رب دے نال ہم آہنگ کرن دے صحیح سوچ تے مستقل عزم دے نال ایہدا جائزہ لیا جاووے گا۔حیاتی دا روشن پہلو،عوامی معنیاں وچ طب دے رواج نوں تشکیل نئیں دیندا اے۔

دوجے پاسے،نیبراسکا وچ،ایہہ خیال کیتا گیا اے پئی کرسچن سائنس دا اک پریکٹیشنر ایس ریاست دے قانون دے تحت آؤندا اے پئی ”کسے وی بندے نوں دوائی دی مشق سمجھیا جاووے گا۔۔۔۔جیہڑا کسے دی جسمانی یا دماغی بیماری دا علاج کر سکدا اے،علاج کرن دا دعویٰ کردا اے،یا کسے ہور دی جسمانی یا دماغی بیماری دا علاج کر سکدا اے۔تے ایہہ پئی کرسچن سائنس دا معاوضہ،اک ناقابل جرم اے،جے پریکٹیشنر کوئی لائسنس یافتہ علاج کرن والا نئیں اے۔ایس معاملے وچ دفاع دے نال نال دیگر سارے معملیاں وچ جِتھے کرسچن سائنس اتے حملہ کیتا گیا سی،ایہہ سی پئی ایہداں دے سلوک نوں غیر قانونی قرار دینا مذہبی آزادی نوں ختم کرنا پووے گا۔پر جسٹس ریان نے ایس فیصلے نوں پیش کردے ہوئے جواب دِتا:”ایہہ اعتماد نال یقین کیتا جاہندا اے پئی معاوضے دی افادیت دے فن نوں استعمال کرنا،بھانویں اوہ بطور فیس وصول کیتا جاوے یا کسی قدر دے طور تے امید کیتی جاوے،ایہنوں عبادت دی حیثیت نال نئیں رکھیا جا سکدا۔نا ہی ایہہ کسے مذہبی فرضاں دی کارکردگی اے۔“(22)اوہائیو وچ،بیماری دے علاج لئی دِتی گئی فیس نال کرسچن سائنس دا علاج دینا،اک دستور دے معنی وچ طب دی مشق کرنا اے جدے وچ ایہہ اعلان کیتا گیا اے پئی”کسے وی بندے نوں دوا یا سرجری دی مشق دی حیثیت نال سمجھیا جاووے گا۔ایس ایکٹ دے معنی وچ دایہ،جیہڑا اپنے نام دے سلسلے وچ’ڈاکٹر،‘’پروفیسر،‘’ایم بی،’یا کسے ہور عنوان دے لفظاں یا حرف استعمال کرو گا۔طریقہ ایہدی نمائندگی کردا اے جداں پئی ایہدی کسے وی شاخ وچ،دوا،سرجری یا دایہ خانہ دی مشقوچ مشغول اے،یا جسمانی سَٹ،کمزوری یا بیماری دے علاج یا راحت لئی۔ایس قانون دی تشکیل وچ عدالت ایہہ دسدی اے پئی ایہدے وچ کوئی شک نئیں قانون سازی دا ارادہ ہر بندے نوں ایس تعریف د ے اندر لے آؤنا اے جیہڑا،بطور فیس،بیماری دے علاج دا مشورہ دیندا اے یا تجویذ کردا اے،حالانکہ ایہدا علاج خود نال نئیں آؤنا اے۔رب دے ولوں ایہدی شفاعت،عدالت دا آکھنا اے پئی جے علاج کرن والے نے بیمار دی بازیابی لئی دعا دے خلاف جان کاری دِتی،تے اوہی علاج سی جیہڑا ایہنے بیماری دے علاج لئی دِتا سی تے جدے لئی ایہنوں معاوضہ دِتا گیا سی۔اوہ مرض نوں ٹھیک کرن یا علاج کرن اتے عمل پیرا سی۔”ایہہ فرض کرن لئی پئی قانون سازی صرف منشیات دے اجراء دے خلاف ہی ہو سکدی اے یا چھری دا استعمال بوہت ہی تنگ نظریہ اختیار کرنا اے۔قانون سازی دا موضوع دوائیاں تے سرجری نئیں اے۔ایہہ صحت عامہ اے یا علاج دا عمل۔“ ایہہ بیان عدالت پریکٹیشنر دے ایس استدلال دے جواب وچ ایہہ آکھدے نیں پئی لفظ”علاج“نوں ایہدے معنی دِتے جاندے نیں پئی طب دے استعمال وچ استعمال ہْندا اے،تے اید ی ترجمانی ایہدا مطلب اے بیماری دے علاج لئی علاج دا اطلاق،پئی علاج اک دوا یا اطلاق یا عمل اے،ایہہ پئی عمل اے،تے بیمار دی بازیابی لئی دعا وی نئیں اے۔ایہہ تسلیم کیتا جا رہیا اے پئی پریکٹیشنر نے مریضاں دے علاج یا امداد لئی کسے دوا،نشے،آلیاں،درخواست یا عمل دی سفارش یا تجویذ نئیں کیتی،پئی ایہنے تشخیص یا جسمانی معائنہ نئیں کیتا،امداد لئی کسے دوا،آلیاں،نشے،درخواست یا عمل دی سفارش یا تجویذ نئیں کیتی،پئی ایہنے تشخیص یا جسمانی معائنہ نئیں کیتا،ایہنے کھنا،غذا،ورزش دے بارے وچ کوئی ہدایت نئیں دِتی۔یا کسے ہور سمت،تے ایہہ پئی ایہنے ایس بیماری دی نوعیت دے ابرے وچ کوئی تفتیش نئیں کیتی جناں دے نال مریضاں نو تکلیف دِتی جارئی اے۔ایہنے صرف دعا دے نال علاج کراؤنا سی۔ایہنوں گھٹیا دے مریض نوں ویکھن لئی بلایا گیا سی،پر ایہنے ایہنوں صرف اک واری ویکھیا سی،تے ایہدے توں بعد ایہنے اک ہفتہ غیر حاضر علاج کیتا،ایس ویلے دے آخر وچ مریض نے ایہنوں اپنی خدمتاں لئی پنج ڈالر دِتے۔(23)حال ہی وچ نیو یارک وچ اک منقسم عدالت دے نال،اک ایہداں دے قانون دے تحت ایہداں ہی نتیجہ اخذ کیتا گیا اے، جدے وچ ایہہ دِتا گیا اے پئی ”اک بندا ایس کَم دے معنی وچ طب اتے عمل کردا اے،سوائے ایہدے پئی ایتھے تائیں پئی بیان کیتا گیا اے، جیہڑا خود نوں تشخیص کرن،علاج کرن دے قابل ہوون دی حیثیت نال روکدا اے۔کسے وی انسانی بیماری،درد،سَٹ،بد صورتی یا جسمانی حالت لئی چلاؤن یا تجویذ کرن،تے جیہڑا کسے وی طریقے نال،کسے وی انسانی بیماری،درد،سَٹ دی تشخیص،علاج،چلاؤن یا تجویذ کرن دی پیش کش کرو گا یا انجام دیوے گا،بدصورتی یا جسمانی حالت۔“ طب دے مشق دی تعریف،اعلان کردی اے پئی عدالت،پریکٹیشنر،کرسچن سائنس دے اک پریکٹیشنر،دے عملاں دی کوریج کرن لئی بوہت حد تائیں کھْلا اے،کیوں جو ”اوہ خود نوں قابل بناؤندا اے۔۔۔۔سلوک۔۔۔کسے وی انسانی بیماری،تے ایہنے علاج کراؤن دا بیڑا چکیا۔’قانون دی زبان‘کسے وی طریقے نال اے۔’ایہدے وچ ایہدے نال یا طریقہ کار استعمال ہْندا اے۔جبکہ ایہنے بیماری دے مادی وجود دی تردید کیتی تے آکھیا پئی ایہہ محض ذہنی اے،فیر وی ایہنے لوکاں نال سلوک کرن دا بیرا چکیا جدے نال اوہ مریضاں نوں آکھدے نیں ایہناں دے نال معاملہ اے۔دوجے لفظاں وچ،جیہڑا اوہ سمجھدے سی اوہ بیماریاں نیں۔ایس مقصد لئی ایہدا دفتر سی۔ایہنے ایہدے لئی فیس لے لئی۔اوہ عادتاً شرطاں کردا اے جیہڑا ایہنے اپنا ’علاج‘کیتا سی۔ایہنے اک حیرت انگیز طور تے کامیاب کاروبار کیتا۔اوہناں نے خود نوں اک پریکٹیشنر آکھیا،پر اعتراف کیتا پئی مشہور جملہ معتبر اے۔“ایہدے توں بعد عدالت ایس نتیجے اتے پہنچدی اے پئی ایہناں عملاں دی شکایت کیتی گئی اے،یعنی،ایس مقصد لئی رکھے گئے دفتر وچ،نماز دے نال مریضاں دے نال سلوک،معاوضے لئی،طب دی مشق تشکیل دیندا اے۔کسے چرچ دے مذہبی عقیدیاں دی مشق نئیں۔تے پریکٹیشنر نوں علاج دے انتظام لئی اختیار دین لئی،جیہڑا ایہنے منیا پئی ایہنے کیتا،ایہنوں لازمی طور تے صحت عامے دے قانون دی دفعاتاں دے مطابق قانونی طور تے لائسنس یا رجسٹرڈ ہونا چاہیدا۔(24)

کاروباری فیس

ایہہ صورت حال،جیہڑا نیبراسکا،اوہانیو تے نیو یارک عدالتاں دے ایہناں فیصلیاں دے مطابق،کرسچن سائنس دے طب نوں طب دی مشق دے طور تے روکن دے مترادف اے،اوہ ایہہ اے پئی مریض دیندا اے تے مشق کرن والی خدمتاں لئی رقم لیندی اے۔جے علاج معالجہ اے،تے ایہہ مذہب دا عمل اے۔جے ایہہ معاوضے لئی اے،تے ایہہ دوا دا رواج بن جاہندا اے،ایہدے باوجود پئی پریکٹیشنر کوئی جسمانی معائنہ یا تشخیص نئیں کردا اے،علاج کرن والے جیہڑے وی علاج استعمال کردے نیں اوہناں وچوں کوئی وی نئیں استعمال کردا اے،طبی ماہرین دے نال صحت تے بیماری دے قانون دی کوئی پڑھائی نئیں ہْندی اے۔ایہہ امتحان،یعنی معاوضے دا معاملہ اے،جدی تعریف کرنا سوکھا نئیں اے۔پچھلے صحفیاں دے حوالے نال،ایہہ نوٹ کیتا جاووے گا پئی ایہہ فیصلہ کرن وچ پئی آیا آسٹیو پیتھی یا ایہدے نال وابستہ نظام طب دیی مشق کردے نیں یا نئیں،پتہ چلدا اے پئی کیہ ایہہ علاج تشخیص دے نال پان والی پڑھائی اتے مبنی سی؟پر ہن،استعاریاتی مشق نال نبڑن وچ،معاوضے نوں قانونی حیثیت دِتی گئی اے،جدا علاج نال خود کوئی تعلق نئیں اے،کیوں جو علاج بالکل اوہی اے،بھانویں ایہدی ادائیگی کیتی جاوے یا نئیں۔جے معاوضے دی آزمائش اے،تے ایہہ نتیجہ اخذ کیتا گیا اے پئی متمول حالاں وچ اک پریکٹیشنر قانون د ی خلا ف ورزی دے باجوں،کوئی معاوضہ نئیں لیندے،کھْلے پیمانے اتے مشق کر سکدا اے،جبکہ ایہدا پڑوسی جیہڑا روزگار لئی اپنے اتے انحصار کردا اے،تے ایہدے مطابق تنخواہ لیندا اے۔ایہناں دی خدمتاں لئی،قانون دی خلاف ورزی اے۔ایس ویلے ایہہ سوال فطری طور تے اپنے آپ نوں دپیش کردا اے،کیہ جدوں کوئی علاج کرن والے دے باجوں کسے فیس وصول کیتے تشخیص تے نسخہ پیش کردا اے،یا صرف ایس ویلے جدوں ایہناں خدمتاں لئی معاوضہ لیا جاہندا اے تے اوہ طب دی مشق کردا اے؟ایہہ عام علم دی گل اے،تے ایہداں دے حال جناں نے طبی پیشے نوں بے لوث سمجھیا اے شاید ساریاں توں ودھ کے ایہہ ہووے پئی،معالج ایس تکلیف دے خاتمے لئی اپنا چنگا ویلا تے قابلیت دین لئی تیار اے ایتھے تائیں پئی ایہناں لوکاں توں وی جناں دا کوئی وجود نئیں اے۔کئی انعام دی امید یا امکان۔فیر وی ایہداں کرن نال ایہہ تصدیق کرنا محفوط اے پئی اوہ کدی وی،یا کسے ہور دے نال نئیں ہْندا اے،پئی اوہ دوائی نئیں لے رہیا اے۔فرض کرو پئی کوئی علاج کرن والا طبی علاج کراؤن وچ لاپرواہی یا غفلت کردا اے۔کیہ اصلیت ایہہ اے پئی اوہ احسن طریقے نال کَم کر رہیا اے ایہنوں ذمہ داری توں فارغ کردا اے؟کدی نئیں ایس اصلیت نال ایس ذمہ داری وچ کوئی تغیر نئیں آؤندا،کیوں جو اوہ ایہدے عمل نوں اہل نئیں کردا تے ایہنوں دوا دے استعمال وچ کوئی کاٹا نئیں ہْندا اے۔اوہ غلط کَم کرن دے مقدمے دا دفاع نئیں کر سکدا اے،تے ناہی ایہدے خلاف کسے بازیابی نوں کٹ کر سکدا اے،ایس وجہ نال پئی ایہدیاں خدمتاں نوں معاشی اجرت دی امید دے باجوں انجام دِتا گیا سی۔(25)فرض کرو،اک بندا کسی تربیت یافتہ دے باجوں تے کسے لائسنس دے باجوں علاج کرن والے دی حیثیت نال،کسے معاوضے دے باجوں،بیماری دی تشخیص کرن،منشیات تجویذ،سرجیکل آپریشن کرن،تے عام طوراتے اک علاج کرن والے تے سرجن دی حیثیت نال اپنے آپ نوں روکن لئی سمجھے۔کیہ اصلیت ایہہ اے پئی اوہ کسے لائسنس دے باجوں دوائیاں دی مشق کرن لئی استغاثہ دا کوئی دفاع ہووے گا؟ ظاہر اے پئی ایہداں نئیں ہووے گا۔ جنا بوہتا معاوضے دے نظریے اتے جنا بوہتا تعاقب کیتا جاہندا اے اوہ ایہہ واضح ہْندااے پئی معاوضہ ایس مسئلے نال پوری طراں غیر متعلق اے۔میڈیکل پریکٹس نال معاوضہ کھو لاؤ،تے ایس عمل نال کوئی خاص خصوصیت نئیں ملدی اے۔کرسچن سائنس پریکٹس وچ معاوضہ شامل کرو۔اک ایہداں دا عمل جدے وچ عام میڈیکل پریکٹس وچ سمجھی جان والی ہر شے نوں خارج کر دِتا جاہندا اے۔تے کرسچن سائنس پریکٹس نوں ایہداں میڈیسن دے عمل وچ بدلیا نئیں جاہندا اے۔جے کرسچن سائنس دوائی اے،تے ایہہ کسے ہور وجہ نال ہاؤنی چاہیدی کیوں جو خصوصی اجر پریکٹیشنر نوں ملدا اے۔معاوضہ میڈیکل یا مابعد الطبیعی مشق دا کوئی حصہ نئیں اے۔ایہہ محض ایہدا واقعہ اے۔ایہہ پریکٹیشنر دی کوششاں دی پہچان اے،جیہڑا عام ایمان داری مریض نوں مجبور کردی اے پئی اوہ جے ایہدے قابل ہووے تے ایہنوں تے ہر طبیب،خواہ اوہ طبیب یا علاج کرن والا طبیب ہووے،جان دا اے پئی جیہڑا مریض اپنے علاجدی ادائیگی کردا اے،تے ایہدے نال جیہڑا کجھ ملدا اے ایہدے برابر رقم دین دی کوشش کردا اے،ایس مریض دے مقابلے وچ بوہتا امکان پیدا ہْندا اے۔جیہڑا کجھ ایہنوں دِتا گیا اے ایہدے لئی صرف اک واپسی کرو۔

پر آکھیا جاہندا اے پئی کرسچن سائنس ے علاج دی ادائیگی نماز تے مذہب نوں تجارتی بناؤندی اے۔ایہدے جاوجودججاں نے جناں نے ایس جذبیاں دا اظہار کیتا اے شاید ہی ایہہ اعتراف کرن گے پئی انصاف دا تجارتی مقصد اے کیوں جو ایہناں دے دفتراں نال وابستہ تنخواہاں نیں۔تے ایہہ گل شاید ہی کدی کسے دے نال پیش نئیں آئی اے پئی جدوں پادریاں نوں ایہناں دے خطبیاں تے نمازاں دی ادائیگی کیتی جاندی اے تے مذہب دا کاروبار ہْندا اے۔کوئی وی ایس شبہے نوں نئیں من دا اے پئی مذہب یا انصاف معیار وچ مبتلا اے یا کوئی کٹ مذہب یا انصاف اے کیوں جو پادریاں تے ججاں نوں ایہناں دے ویلے تے مشقت دی ادائیگی کیتی جاندی اے۔اوہ معاوضے دے باجوں موجود نئیں ہو سکدے نیں،تے کوئی وی حق پرست انسان اپنے فرضاں دی وفاداری توں بچن لئی مالی طور تے اجر تے ثواب پان اتے کوئی اعتراض نئیں کردا اے۔غیر جانبدار مبصرین پولس دی وزارت دے سلسلے وچ دیمیتریئس دے بیان کردہ واقعے دی خوشی نوں ویکھن وچ وڈھی مدد کر سکدا اے۔داستان وچ آکھیا گیا اے پئی پولس،تیمو تھیس تے اراسٹس نوں مقدونیہ پیجن توں بعد،”خود اک موسم ایشیاء وچ رہیا۔تے ایس ویلے ایہداں کوئی ہلچل پیدا نئیں ہوئی۔دیمیتریئس نامی اک بندے لئی،اک سنار،جیہڑا ڈیانا لئی چاندی دے زیور بناؤندا سی،توں کاریگراں نوں کجھ کٹ فائدہ نئیں پہنچیا۔جنوں ایہنے ایہداں قبضہ کرن والے مزدوراں دے نال کٹھا کیتا،،تے آکھیا،جناب،تسی جان دے آں پئی ایس ہنر نال ساڈے کول دولت اے۔مزید ایہہ پئی تسی ویکھدے آں تے سن دے آں پئی صرف اِفسس وچ ہی نئیں،بلکہ تقریباً پورے ایشیاء وچ،ایس پولس نے بوہت سارے لوکاں نوں راضی کیتا تے آکھیا پئی اوہ رب نئیں نیں،جیہڑے ہتھاں نال بنے ہوئے نیں۔تاں پئی نا صرف ایہہ پئی ساڈی دستکاری وی خطرے وچ اے؛پر ایہہ وی پئی وڈھی دیوی ڈیانا دے معبد دی توہین کیتی جانی چاہیدی،تے ایہدی عظمت نوں مسمار کیتا جانا چاہیدا،جدی ساریاں ایشیاء تے جگ برے حال وچ اے۔جدوں اوہناں نے ایہہ گلاں سنیاں تے غصے وچ آگئے،تے چیخ اٹھے،پئی اِفسیوں دا ڈیانا وڈھا اے۔“(26)ایس دلیل اتے زور دِتا گیا پئی کرسچن سائنس مذہب دے رواج ہوون دے اپنے دعوے نوں ضائع کر دیندی اے تے ایہنوں طب دی مشق دے طور تے مناسب درجہ بندی کیتا جاہندا اے،کیوں جو یسوع،کدی پڑھائی تے کرسچن سائنس دی بنیاد رکھی گئی سی،پڑھائی کروائی گئی سی تے بلاشبہ شفا دین والی سی۔ایہہ تنازعہ ایس گل نوں مد نظر نئیں رکھدا اے پئی انیس سو سالاں وچ معاشرے تے ایہدے طریقیاں وچ بدلاؤ آیا اے جدوں توں یسوع نے گلیل دے ساحل اتے پڑھائی کروائی اے۔اوہناں ہی دناں وچ ایہہ رواج سی پئی دینی استاد نوں واڑھیا جاوے تے ایہناں لوکاں نوں کھلایا جاوے جیہڑے ایہدی ہدایت نوں پاندے سی۔لوکاں نے ایہدے لئی اپنے دروازے کھولے تے مہمان دی حیثیت نال ایہدا استقبال کیتا۔ایس اصول دی مثال بعد وچ دِتی گئی،ساڈی اپنی نسل دی تاریخ وچ،جدوں بارڈ تے شاعر ان دی مہمان نوازی اتے انحصار کردے جناں دی تفریح کردے سی،تے ایہدے توں وی بوہتا سنجیدہ ادبی نگہداشت لئی ایہدے مداحواں لئی،ایہدی پوری خوبی دے نال ویکھدے نیں۔پر ہن خطاں دے ھامل بندے اپنی پیداوار نوں کسے لفظ یا صفحے اتے اینا ہی اصلیت وچ پیش کردے نیں جداں دوجے سامان ویچن والے ہْندے نیں،جبکہ گلوکار تنخواہاں دا تقاضا کردے نیں پئی ایہناں اعلیٰ اداکاراں تے معززین توں کِتے بوہتا تجاوز نئیں کیتا جاوے۔ایہناں دِناں وچ،ایہداں،ساریاں شیواں تجارتی بن چکیاں نیں۔لوک جیہڑے لیندے نیں اوہدی ادائیگی کرن اتے راضی ہْندے نیں تے امید کردے نیں پئی اوہ کیہ کردے نیں۔پر جے ایس سوال اتے بائبل نوں اختیار دے طور تے لیا جاہندا اے،تے ایہہ یاد رہووے گا پئی استثنیٰ دے دور وچ (27)معاوضے دی حکمت موسیٰ دی شریعت وچ کرسٹل لادِتی گئی سی،”جدوں تسی ایس بیل نوں چھان دے آں تے تسی ایہدا تالہ نا بنو۔کورم“۔اک نصیحت جیہڑی اج تائیں وکیلاں نوں وی نئیں بھولنا جدوں اینا ں دی فیس شروع اے،تے جسے وچ ساریاں توں وڈھا وکلاء نے کرنتھیوں نوں لکھے اپنے پہلے خط وچ تاکید کیتی،(28)تے بعد وچ،تیمتھیس نوں لکھے اپنے پہلے خط وچ،(29) بوہتا واقف افادیت دے نال،”مزدور ایہدے ثواب دے لائق اے۔“یسوع نے خود وی ایس متناسب نظریے دا اعلان کیتا جدوں،میتھیو دے مطابق،(30)ایہنے اعلان کیتا،”مزدور ایہدے گوشت دے لائق اے،“تے،لوقا دے مطابق،(31)”مزدور ایہدے اجرت دے لائق اے۔“ایہ گل اوہناں نے چیلیاں نوں ہدایت دے وچکالے بیان کیتی جدوں اوہناں نے ایہناں دی تبلیغ تے شفاء لئی بیرون ملک گھلیا۔تے بعد وچ،گتسمنی وچ ایس یادگار رات توں بعد ہجوم دے نال ایہدے قبضے نال عین پہلاں،ایہنے ایہناں نوں آکھیا:”جدوں میں تہانوں پرس تے اسپرپ تے جوتیاں دے باجوں گھلیا تے تہاڈے کول کجھ کاٹا نئیں؟۔۔۔پر ہن،جدے کول اک پرس اے،اوہ ایہنوں لے لوے تے ایہداں ایہدی لپیٹ لوے۔“(32)

عبادت دی مشق

مزکورہ بالا پہلاں نیو یارک دے معاملے وچ جستس لوفلن نے اپنی متفقہ رائے وچ،چرچ وچ یا چرچ دے ممبراں دے گھر وچ کرسچن سائنس پریکٹس دے حق وچ ایہہ امتیاز کھرا کیتا اے۔”میری رائے اے،“اوہ آکھدے نیں،”ایہہ پئی کارروائی جیہڑی پریکٹیشنر نے (معاوضے لئی ایہدے دفتر وچ دِتے گئے سائنس علاج)،جے کرسچن چرچ وچ یا چرچ دے ممبرا ں یا دیگر لوکاں نال ملن وچ کیتی جاندی اے،تے ایہداں انتظامیہ ایہناں دے کو ل بلا معاوضہ قانون دی خلاف ورزی نئیں ہووے گی۔پر ایہداں دی تفریق د ی کوئی وجہ پیش نئیں کیتی گئی اے۔ممکنہ طور تے،تاں اسی،ایہہ خیال پئی جِتھے تھاں دِتی جاندی اے اوہ طب یا مذہب دے طور تے اپنے کردار نوں طے کرن وچ اک مادی صورتحال اے،جیہڑی ایس محدود تصور نال پیوست ہْندی اے جیہڑا مذہب نوں صرف چرچ تے گھریلو حیاتی نال جوڑدا اے،تے ایہدا اطلاق روزمرہ دے کماں وچ نئیں ہْندا اے۔تے بزنس کرو،یا ایہہ تسلیم کرو پئی ایہدا اطلاق ہر تھاں تے ہر ویلے ہو سکدا اے۔کرسچن سائنس نوں عملی طور تے غیر قانونی بناؤن دی کوشش ایس نظریے اتے مبنی اے پئی ایہہ صحت عامہ تے حفاظت لئی غیر معمولی اے،پر ایہدی کوئی وجہ واضح نئیں اے پئی ایہہ دفتر کسے دفتر دے بجائے کسے چڑیا گھر یا چرچ وچ کیوں خطرناک ہووے گا۔اصلیت وچ ایہہ عام طور تے نئیں سمجھیا جاہندا پئی ایہہ عمل خطرناک اے۔پر جے ایہداں اے تے،ایہدا دباؤ کجھ بوہتا غور طلب خیال دی بجائے ایہدے اتے ہونا چاہیدا پئی ایہہ مریضاں دے گھراں یا چرچاں دی بجائے دفتر وچ چلایاجاہندا اے۔نیو یارک دے معاملے وچ اختلاف دی رائے دے مطابق جسٹس ڈولنگ پریکٹیشنر دے سائنس دے عمل نوں عام طبی پریکٹس نال ممتاز قرار دیندے نیں،تے اک جز وچ ایہہ آکھدے نیں:’مینوں یقین نئیں اے پئی جیہڑے تعاقب وچ پریکٹیشنر (اک کرسچن سائنس پریکٹیشنر)مشغول سی اوہ دوا سی۔نیو یارک دے معاملے وچ اختلاف رائے دے مطابق جسٹس ڈولنگ پریکٹیشنر دے سائنس دے عمل نوں عام طبی پریکٹس نال ممتاز قرار دیندے نیں،تے اک جز وچ ایہہ آکھدے نیں:”مینوں یقین نئیں اے پئی جیہڑے تعاقب وچ پریکٹیشنر (اک کرسچن سائنس پریکٹیشنر)مشغول سی تے دوا سی۔ایس معاملے توں ہن تائیں،ریکارڈ توں پتہ چلدا اے پئی پریکٹیشنر نے امداد نوں لبن وچ بندے دی حالت اتے اثر انداز ہوون یا ایہنوں متاثر کرن لئی کسے وی ذاتی قابلیت یا طاقت نال انکار کر دِتا،تے ہر ممکن طریقے نال ایس ربِ واحد دے نظریے اتے زور دِتا جنوں اوہ ’وڈھی‘ آکھدے نیں۔علاج کرن والا،ایس بیماری دا علاج کر سکدااے جنوں ’بیماری‘آکھیا جاہندا سی،تے ایہہ پئی جیہڑا ایماندار،پاک،تے حسن سلوک دے نال حیاتی لنگاؤندے نیں اوہ ٹھیک رؤ گا۔اوہناں نے ایس اصلیت اتے زور دِتا پئی صرفرب ہی شفاء دین والا سی،تے ایہدے توں نجات لئی رب توں دعا ہی اک مؤثر ذریعہ اے۔ایہنے کوئی دھوکہ دہی نئیں کیتی تے خدمت دی قابلیت دا کوئی جھوٹا پیشہ نئیں بنایا۔ایہنے اپنے معمولاں وچ کسے وی اسرار عنصر توں انکار کیتا،تے گواہ نوں دسیا پئی مسز ایڈی دے کَم پڑھ کے اوہ راحت پان وچ وی کامیابی مل سکدی اے تے نال ہی ایہنے وی۔اک جسمانی اصلیت طور تے بیماری دے وجود دی نفی توں شروع کرنا تے ایس بیان دے نال عمل کرنا پئی جنوں عام طور تے بیماری دی موجودگی دے طور تے تسلیم کیتا جاہندا اے اوہ صرف ’قادر مطلق دے نال ہم آہنگ تعلقاں دا کاٹے‘دا ثبوت اے۔ میکر دے نا ل ہم آہنگی دی اک صحیح روح دی بحالی،تے ایہدی اطاعت دا سہارا لینا،جیہڑا بندا ایہدی مدد دے باجوں مدد لئی ایہدے کول حاضر ہویا،پر جیہڑی شرط نوں سامنے لے آ سکدا اے،اوہ مدد کرن اتے راضی سی اوہ بوہت چاؤندی سی۔ایہنے کوئی تشخیص نئیں کیتی۔ایہنے کسے خاص بیماری دے وجود یا عدم وجود دے تعین لئی کوئی کسر چک نئیں رکھی۔ایہنے ایہہ یقین پیدا کرن لئی کوئی جوڑ توڑ،لنگ،یا کوئی جسمانی حرکت انجام نئیں دِتی جدے نال اوہ گواہ نوں راحت دین والا کرن لئی کسے طاقت دا استعمال کر رہیا اے۔ایہنے اپنے آپ وچ کسے وی رہائشی دا دعویٰ نئیں کیتا سی پئی ایہدے وچ موجود کسے وی حالت توں نجات پا سکے۔ ”ایتھے،مینوں ایہہ پتہ چلدا اے،جِتھے اوہناں نے جیہڑا کَم کیتا اوہ ایہنوں قانون دے دائرے وچ لے آؤن وچ ناکام رہیا۔ایس قانون دے مطابق اک ایہداں دی دوا دی مشقکیتی گئی اے جیہڑی خود نوں کسے وی انسانی بیماری،درد،سَٹ،عیب،یا جسمانی حالت دی تشخیص،علاج،چلاؤن یا تجویذ کرن دے قابل ہوون دی حیثیت توں روکدا اے تے جیہڑا پیشکش کرو گا یا ایہدی انجام دہی کرو گا اسباب طریقہ کار،کسے وی انسانی بیماری،درد، سَٹ،بدصورتی یا جسماننی حالت دی تشخیص،علاج،چلاؤن یا تجویز کرن لئی۔ایہہ چار لفظ،تشخیص،علاج،چلاؤن یا تجویز کرن،دے نال انجام دِتے گئے کماں دا حوالہ دیندے نیں۔اک مشق جدا مطلب ایہہ اے پئی نا صرف ایہدے ولوں مثبت کارروائی کیتی گئی اے،بلکہ ایہدی اپنی مداخلت تے مہارت نال نتیجے پیدا کرن دی اہلیت تے ایہدا قومی دعویٰ۔صدی دی لعنت نے’سلوک‘دی تعریف ایہداں کیتی اے:‘بخار یا مریض دا علاک کرن لئی،علاج دے طریقہ کار نوں سنبھالن لئی۔جدوں کوئی علاج کرن والے دے کول تشخیص،علاج،آپریشن،یا کسے نسخے لئی جاہندا اے تے کسے نے علاج کرن والے دی مہارت،علم،یا تجربے اتے انحصار کردے ہوئے،تے ایس یقین دے نال پئی اوہ اپنی صلاحیت توں چنگے اتے لاگو ہووے گا۔مریض دی جسمانی بیماری دے خاتمے وچ ایس تجربے تے جانکاری دا مجموعہ۔ایہدے وچ انحصار دی طلب نئیں کیتی جا سکدی اے تے نا ہی ایہدی امید کیتی جا سکدی اے جیہڑی بیماری دے بارے وچ کجھ جانن دا پیشہ نئیں رکھدا،جیہڑا اصلیت وچ،ایہدے وجود توں انکار کردا اے،تے جیہرا توازن بحال رکھن وچ اپنی رحمت وچ ودھان لئی رب عالم توں شفاعت دا راہ اختیار کردا اے۔اپنے آپ نوں بیمار سمجھن والا۔“

سائنس والا علاج

اگرچہ عدالتاں نے مختلف ویلیاں وچ طب دے عمل نوں بیان کرن لئی مضمون لکھیا اے،پر اوہناں نے ایہنوں نماز دے طور تے نامزد کرن دے علاوہ،کرسچن سائنس پریکٹس دی کوئی تعریف وضع نئیں کیتی اے۔اصل وچ،اوہائیو عدالت (33)صریح اعتراف کردی اے،”کرسچن سائنس کیہ اے اوہ اسی نئیں جان دے آں۔“ظاہر اے پئی سائنس پریکٹس دی تشکیل دے بارے وچ اک واضح نظریہ طے کرن توں پہلاں پئی ایہہ دوا دا عمل اے یا نئیں،تے ایس وجہ نال ایہدی تعریف منطقی طور تے نوجودہ بحث نال مؤخر نئیں ہو سکدی۔کرسچن سائنسدان خود بیمار دے نا ل سلوک نوں نماز دے انداز نال رواج دیندے نیں،تے لہٰذا جے قانون ایہدی وضاحت کردا اے تے ایہدے اتے اعتراض کرن لئی نئیں سنیا جا سکدا اے۔پر دعا کیہ اے؟ایہدا مختلف بندیاں لئی وکھ معنی اے،بالکل ایہداں جداں لفظ رب اے۔کجھ لوکاں دے نیڑے اوہ اک جسمانی وجود اے،جبکہ دوجیاں لئی اوہ ہمیشہ دی حیاتی یا سیان اے۔اک لئی اوہ انسانیت پسند اے،نا صرف اک انسانی شکل رکھدا اے،بلکہایس جذبیاں دی وجہ نال وی متاثر ہْندا اے جیہڑا انساناں نوں ٹاس دیندا اے،جدوں پئی اک ہور لئی اوہ ہمیشہ دا،جامع اصول اے،جدے وچ تغیر یا رجوع دا پر چھاواں نئیں اے۔ ابراہیم،جدوں اوہ اپنے اکلوتے پتر نوں قربان گاہ اتے پیش کرن والا سی،رب دا تصور انسان دی قربانیاں دا مطالبہ کرن والے انسان دے طور تے ہوئیا۔تے یعقوب نے ایہدے بارے وچ سوچیا پئی ایہنوں مقامی رہائش اے،ایتھے تائیں پئی فرشتیاں دا چڑھاؤ سیڑھی اتے چڑھن تے تھلے اتردے ہی جدوں اوہ بیت ایل وچ سوندا سی تے ایہنے انکشاف کیتا پئی رب وی ایس تھاں اے۔دوجے پاسے،یسوع نے رب نوں روح دے طور تے پہچانیا،جان نے ایہنوں محبت دی حیثیت نال ویکھیا،پولس نے اعلان کیتا،”ایہدے وچ ہی اسی زندہ رہندے آں تے اپنا وجود رکھدے آں،“تے زبور گایا:

جے میں صبح دے پراں نوں لے لواں

تے سمندر دی ڈونگیائیاں وچ رہواں

ایتھے وی تہاڈا ہتھ ہووے گا

تْو میری رہنمائی کریں گا

تے تیرا سَجا ہتھ مینوں پھڑ لووے گا۔

ایہہ ربی وسعت دا ادراک،موجودگی،،دستیابی،رب دی رفاقت،تے ایہدے نتیجے وچ عدم موجودگی تے بیماری تے برائی دی کوئی شے نئیں اے،جیہڑی دعا دے نال علاج معالجہ ہْندا اے۔دعا رب توں التجا نئیں اے پئی اوہ مصیبتاں نوں ایہناں دیاں مصیبتاں توں نجات دلائے،بلکہ ایہہ جان دے ہوئے پئی ایہدی موجودگی وچ بیماری تے تکلیف دا کوئی وجود نئیں اے،تاں اسی،اصلیت ایہہ اے پئی اوہ شیشے نال ہنیرے وچ ویکھ رہئے نیں۔ شعور وچ ایہداں واضح تے ترقی پذیر،درد تے بیماری اپنی اصلیت توں محروم ہو جاندے نیں تے غائب ہو جاندے نیں،جدوں پئی صحت تے ہم آہنگی وجود دے حقاں دے طور تے پہچانی جاندی اے۔واقعی،ایہدا مقصد کرسچن سائنس دے علاج دی پوری پیش کش نئیں اے۔ایہہ چنگی طراں سمجھیا گیا اے پئی ایہدے عمل دا مناسب تصور پان لئی سالاں دیاں کوششاں دی لوڑ اے،تے کجھ پیرا گراف وچ ایہدی پوری وضاحت دی امید کرنا بوہتا ہووے گا۔اصل وچ موضوع اک اے جدا امکان کسے وی با ضابطہ بیان توں دوچار ہوونا پیندا اے،کیوں جو معاملہ اوہ اے جِتھے خط ماریا جاہندا اے۔پر بوہتا کجھ آکھیا گیا اے،شاید،ایس گل دی نشاندہی کرن لئی پئی سائنس پریکٹس،جداں پئی ایہدے نام توں ظاہر ہْندا اے،طبی پریکٹس دے بالکل بر عکس اے۔طبی عملہ جسمانی تشخیص اتے انحصار کردا اے،بیماری نوں سنگین اصلیت دے طور تے ویکھدا اے،تے منشیات،سیر ماں تے دیگر مادی علاجاں دی افادیت اتے یقین رکھدا اے۔سائنس دا ماہر طب منشیات تے مادی علاج معالجے نوں مسترد کردا اے،بیماری دے قانون دی تردید کردا اے،تے جسمانی تے دماغی بیماریاں دی غیر ٓصلیت دا مظاہرہ کرن لئی ذہنی طور تے اگے ودھدا اے۔ایہدیاں کاوشاں تے کارروائیاں ذہنی دائرے وچ نیں،تے ایہدا مقصد ”لفظ گوشت“بناؤندا اے،یعنی سچائی بناؤندا اے،جیہڑا کسی بیماری یا پاپ نوں نئیں جان دا اے،مریضاں دے ذہناں تے جسماں وچ آپریٹنگ تے کنٹرول کردا اے۔تے ہن تائیں اوہ تشخیص دا سہارا لے کے ہی رہیا اے پئی،جے اوہ اک علاج کرن والے دی حیثیت نال پڑھائی لے چکیا اے تے،ایہنوں بیماری دی تشخیص کرن دی بوہت ہی عادت ہو سکدی اے،جنوں اوہناں نے پایا اے،جدوں اوہ استعاریاتی علاج لئی کَم کردا اے تے ایہدے وچ مثبت رکاوٹ پیدا ہو سکدی اے،کیوں جو تشخیص دا رجحان ہو سکدااے تے ایس بیماری نوں ودھاؤن لئی جدی اوہ کوتاہی دا احساس کرن لئی کوشاں اے۔ایہی اصول طبی پڑھائی دی دوجیاں شاخاں اتے وی لاگو ہْندا اے۔امکان نئیں اے پئی مابعد الطبیعیات دی پیش گوئی کرن توں پہلاں ہی ایہنوں پیٹو لو جی،میٹیریا میڈیسا،تے سرجری وچ اہل بنن اتے مجبور کرے۔اوہ ایس بے تحاشا سیکھن وچ بوہت کٹ یا کوئی فائدہ نئیں چک سکدا اے جیہرا ایہناں مضموناں وچ جمع ہو چکیا اے،تے پان وچ وی ایہنوں اک رکاوٹ مل سکدا اے۔ایہدے توں بعد،کرسچن سائنس دے مرض دے علاج تے طب دے مشق دے وچکالے کوئی معمولی جئی گل نئیں اے،تے ایس وجہ نال ایس گل دی کوئی صحیح وجہ سامنے نئیں آؤندی اے پئی اول الذکر کر کے اندر سمجھیا جاہندا اے۔اصلیت ایہہ اے پئی اوہ خلاف ورزی نیں تے ہر اک دوجے نوں خارج کردا اے۔اوہ کسے وی موقعے اتے اک دوجے دے نیڑے یا مشابہت نئیں رکھدے نیں۔ایہناں دا محض اک مشترکہ مقصد اے،درد تے تکلیف دا خاتمہ۔تے یقیناً اج زمین اتے بیماریاں تے بیماریاں دی شکل وچ بوہت پریشانی اے،بھانویں اوہ مادیت پسنداں دی تصدیق شدہ حقاں دے طور تے سمجھے جان یا انسانی ذہن دے وہماں دے طور تے جیہڑے نظریاتی دے نال دعویدار نیں،سارے مکاتب فکر دی توجہ پان لئی۔جسمانی تے استعاریاتی علاج دے متعلق؛تے جگ نوں ایہہ ویکھ کے خوشی ہووے گی پئی ایہناں مختلف اسکولاں وچ جسمانی بیماریاں اتے قابو پان دے ول بوہتی طاقت تے اک دوجے نوں ختم کرن دے ول کٹ ہی جانا اے۔طبیعیت تے،ذہبی تاریخ دی خصوصیت دے حامل تنازعاتاں دے نال غمزدہ انسانیت کٹ تے کٹ صبر دا مظاہرہ کرن جا رئی اے،تے جیہڑا اج کل توں شاذو نادر ہی شدید ہو چکے نیں۔ایہدا مطالبہ اے پئی ایہدیاں بیماریاں دا تدارک کیتا جاوے،ایہدے بجائے پئی ایہنوں یا ایس اسکول یا نظام نوں طبی خوبی دی بہار دے طور تے خصوصی تھاں دِتی جاوے۔آرتھو ڈوکس دوائیاں نے ایہناں سارے طویل صدیاں دے وچکالے پوری طراں اثر و رسوخ اختیار کیتا اے جیہڑے لنگ چکے نیں جدوں توں ہیپو کریٹس نے اپنا پہلا نسخہ وضع کیتا سی،پر بیماری تے موتاں ہن وی بندیاں دے وچکالے نیں جیہڑا صحت تے لافانی حیثیت توں دوچار نیں۔دو مہینیاں توں بوہتا تجربے توں بعد،استعارے ماہرین نوں پہلاں ہی یقین اے پئی ایہناں وچ آفاقی علاج اے۔پر جدوں تائیں پئی اوہ اتھارٹی دے نال بیماری نال گل نئیں کر سکدے نیں جداں پئی ماسٹر نے کیتا سی،ایہہ یقینی طور تے ایہناں دیاں گلاں توں کسے حد تائیں یقین دہانی دے نال کٹ دعوے دے نال اگے ودھاؤنا متناسب نئیں ہووے گا جدان پئی ایہناں دا اقتدار کدی ودھدا گیا اے،تے ایہناں دا جا ئزہ لیندے نیں،مقصود بنو،پئی اوہ دوجیاں دے نا ل عدم رواداری دا جذبہ ظاہر نئیں کردے نیں جدے اتے اوہ یقین کردے نیں پئی ایہناں دے ول وکھایا گیا اے،تے ایہدا جائزہ لیندے نیں،دریں اثناء بنی نوع انسان کسے وی ذدیعے نال خوشی خوشی قبول کرو گا جیہڑا ایہدی کمزوریاں توں نجات دا یقین دلاؤندا اے،تے باجوں کسے قائل تے مجبوری دے،ایس اسکول یا نظام نوں جیہڑا عدم استحکام دا اعلیٰ تھاں پا لاؤ گا،نوں تسلیم کرن لئی تیار کھڑا ہووے گا۔

فوٹ نوٹس

(1) ریاست بمقابلہ اسمتھ، 233 مو 242، 135 ایس ڈبلیو 465۔

(2) اسمتھ وی لین، 24 ہن 632۔

(3) لوگ بمقابلہ ایلکٹ، 117 ایپ۔ تقسیم 546، 102 نیو یارک. سیپ. 678، تصدیق شدہ 189 نیو یارک 517، 81 این ای 1171.

(4) دولت مشترکہ بمقابلہ جیول، 199 ماس 558، 85 این۔ ای 858۔

(5) او نیل وی ریاست، 115 ٹین. 427، 90 ایس ڈبلیو 627، 3 ایل آر۔ اے (این. ایس) 762۔

(6) لوگ بمقابلہ کول، 148 نیو یارک 708۔

(7) ریاست بمقابلہ بڑی تعداد، 133 این۔ سی 729، 46 ایس ای 401، 98 صبح۔ سینٹ ریپ۔ 731، 64 ایل آر۔ اے 139۔

(8) ریاست بمقابلہ میک کائناٹ، 313 این۔ سی 717، 42 ایس۔ 580، 59 ایل آر۔اے 187۔

(9) نیلسن بمقابلہ اسٹیٹ بورڈ آف ہیلتھ، 108 کیی 769، 57 ایس ڈبلیو. 501، 50 ایل آر. اے 383؛ ہیڈن بمقابلہ اسٹیٹ، 81 مس 291، 33 تو۔ 653، 95 ایم سینٹ ریپ۔ 471

(10) بریگ وی ریاست، 134 الا 165، 32 سو۔ 767؛ وِٹٹی بمقابلہ ریاست، 173 ہند 404، 90 این۔ 627؛ سوارٹس بمقابلہ سییوینی، 35 آر آئی۔ 1، 85 اٹل۔ 33۔

(11) ریاست بمقابلہ اسمتھ، 233 مو 242، 135 ایس ڈبلیو 465۔

(12) اسمتھ بمقابلہ ریاست، 8 آلا. ایپ۔ 352، 63 تو۔ 28، تصدیق شدہ 63 لہذا۔ 70؛ لوگ بمقابلہ ٹرینر، 144 بیمار ایپ۔ 275۔

(13) ریاست بمقابلہ لاسن، 65 اٹل۔ (ڈیل.) 593۔

(14) بینیٹ وی. ویئر، 4 گا. ایپ. 293، 61 ایس۔ 546۔

(15) ریاست بمقابلہ بڑی تعداد، 133 این۔ سی 729، 46 ایس ای 401، 98 صبح۔ سینٹ ریپ. 731، 64 ایل آر۔ اے 139۔

(16) ریاست بمقابلہ پراٹ، 141 پی اے سی۔ (دھوئے) 318۔

(17) ریاست بمقابلہ پیٹرز، 87 کین۔ 265، 123 پی اے سی۔ 751۔

(18) اسمتھ بمقابلہ لوگ، 51 کولا۔ 270، 117 پی اے سی۔ 612، 36 ایل۔آر۔ اے (این ایس) 158۔

(19) لوگ بمقابلہ اسپینیل، 150 ایپ۔ تقسیم 923، 135 این وائی سپپ۔ 1133، 206 نیو یارک 709، 99 این ای 1114 میں تصدیق شدہ، اور 148 نیو یارک سیپ میں اس کا جائزہ لیا گیا۔ 719۔

(20) لوگ بمقابلہ پیئرسن، 176 نیو یارک 201، 68 این ای 248، 98 ایم. سینٹ، 666، 66 ایل۔ آر۔ اے۔ 187۔

(21) کینساس سٹی بمقابلہ بیرڈ، 92 ایم او ایپ۔ 204؛ ریاست بمقابلہ مائلوڈ، 20 آر آئی۔ 642، 40 اٹل۔ 753، 41، ایل آر۔ 428۔

(22) ریاست بمقابلہ بس ویل، 40 نیب 158، این ڈبلیو 728، 24 ایل آر۔اے۔ 69

(23) ریاست بمقابلہ ماربل، 72 اوہاء 21، 73 این۔ ای 1063، 106 صبح۔ سینٹ، 570، 2 این. کاس 898، 70 ایل۔ آر۔ اے۔ 835.

(24) لوگ بمقابلہ کول، 148 نیو یارک 708۔

(25) میک نیونس بمقابلہ لو، 40 بیمار 209؛ پیک وی. ہچنسن، 88 آئیووا 320، 55 این ڈبلیو 511؛ بیکر وی. جیننسکی، 27 ابی این سی 45، 15 نیو یارک سیپ 675۔

(26) رسولوں کے اعمال 19: 22-28۔

(27) استثنا 25: 4۔

(28) میں کرنتھیوں 9: 9۔

(29) میں تیمتھیس 5:18۔

(30) متی10: 10۔

(31) لوقا 10: 7۔

(32) عابد۔ 22: 35-36۔

(33) ریاست بمقابلہ ماربل، 72 اوہاء 21، 73 این۔ ای 1063، 106 صبح۔ سینٹ، 570، 2 این. کاس 898، 70 ایل۔ آر۔ اے۔ 835۔

شہ نشینی نوں سنوارنا

6 نومبر دا اک خط،جداں ہی میں ایہدی ترجمانی کردا ہاں،لکسی دے پلیٹ فارم اتے شام دے کپڑیاں لئی صبح دے کوٹ ویدے مقابلے وچ،ٹیکسڈو دی ملکیت دے بارے وچ رائے دا اظہار کردا اے۔مینوں آکھنا چاہیدا پئی ایس تجویز دا بیان ایہدا جواب اے۔جے اک مصنف کوما چھڈ دیندا اے جِتھے چنگی انگلش دا مطالبہ ہْندا اے تے،ایہدے قارئین ایہنوں لاپرواہ سمجھدے نیں۔پر جے کوئی مصنف کوما وچ وڑھدا اے جِتھے استعمال توں منع ہْندا اے تے،ایہدے پڑھن والے ایہنوں نا خواندہ قرار دیندے نیں۔کوئی وی،میں پسند کردا ہاں،لا علمی دے الزام وچ لاپرواہی دے الزام نوں ترجیح دیواں گا۔لہٰذا جے شام دے اک لیکچر ار بزنس سوٹ وچ ویکھدے نیں تے،ایہدے دوست ایہدی فکر مندی نوں نوٹ کردے نیں تے ھیرت زدہ کردے نیں پئی کیہ اوہ اپنی تقریر دی تیاری وچ اینا مصروف ہو گیا پئی بھولن لئی یا کپڑیاں لئی ویلا نئیں اے۔پر جے شام دے اک معزز موقعے اتے کوئی لیکچر ار،کٹ وے کوٹ وچ ویکھدا اے تے،ایہدے یار حیران ہو جاندے نیں،کیوں جو ظاہر اے پئی ایہنے ملبوسات کرن دی کوشش کیتی اے تے ایہنوں ایہدا طریقہ معلوم نئیں اے۔سامعین شرمندہ نیں تے اسپیکر شروع ہی معذور اے۔پڑے کوئی چھوٹی شے نئیں اے۔ایہدے فلسفے تے نفسیات نوں بلاوجہ ناراض نئیں ہونا چاہیدا۔کسے نوں گرم رکھن یا کسے بندے دی اسکریننگ لئی کپڑے تیار نئیں کیتے گئے سی۔ایہناں دی اصلیت،جداں کار لائل دس دے نیں،شو کے بے و قوفیاں نال محبت کردے نیں۔ٹھیک ایکیہ کسے دے قابل ہوون نوں اینا سوکھا بناؤن وچ کوئی قابل مذمت گل اے،خاص کر چالیس دا پہلو؟کسے لیکچر ار دے کپڑیاں دا خود تے اپنے سامعین دوناں اتے چنگا یا بیمار لئی چنگا ذہنی اثر ہْندا اے۔سَجے کپڑے ہر تھاں دے لوکاں د ی فوری منظوری دے نال ملدا اے۔ایہدے نال اسپیکر تے سامعین نوں سوکھا لگدا اے،تاں پئی وزن دار شیواں لئی کپڑے فوری طور تے بھول جاؤ۔اک گندہ ٹائی،پنکھ دا اک کالر،اک ٹین جوتا،اک بھاری دن اک بوہت وڈھا کوٹ جنے بوہت سارے خوشگوار عوامی ظہور نوں خراب کر دِتا اے۔ایس جگ وچ شیواں دی اک قسم دی تندرستی اے،یا ہاؤنی چاہیدی،جداں پئی سارے جان دے نیں۔برطانیہ وچ مشہور سفیر نوں اچانک درجہ حرارت وچ کاٹے نے ایہدی یاد تازہ کر دِتی جدوں نادانستہ طور تے ایہنے شاہ جارج دی موجودگی وچ اپنا وفادار پائپ کڈھ دِتا۔اک جینیئل ریاستی گورنر نے صبح دی ٹرین وچ صدر مملکت نال ملن لئی اوپیرا ٹوپی پہن کے اپنے سیاسی امکاناں نوں برباد کر دِتا۔ہنری ہشتم ہنری دے نال جرمنی دی اک مقبول نقل و حرکت نے انگریز لوکاں نوں مایوس کیتا۔کجھ لیکچراں دا اصرار اے پئی ”ساہنوں لازمی طور کپڑیاں دا مشاہدہ کرنا چاہیدا۔“کیوں جو،اک صدی دے اک چوتھائی تائیں لیکچر دین والیاں نے گندے،بوجھل کپڑیاں دے تھلے جھکا دِتا اے،اوہناں نے اپنی خود غرقیت دے سوا کجھ نئیں ”قائم کیتا“اے۔اوہناں نے چنگے استعمال دی توپاں نوں بدلیا نئیں اے۔ایہناں وچو ں جواب سکون تے مناسبیت دے نال ملبوس نیں،مینوں ایہداں لگدا اے،حوصلہ شکنی دی بجائے حوصلہ افزائی کیتی جاوے۔کیوں جو،ایہدے اتے یقین کرو یا نئیں،بندیاں دے کپڑیاں دے معاملے وچ،خاتوناں دے مقابلے وچ،عجیب طور تے ہمت دا فقدان اے۔جدوں کوئی اسپیکر اپنے سامعین نال گل کردا اے،انگریزی یا غیر منطقی دا استعمال کردا اے،غیر میشہ ورانہ مناسب کپڑے پاندا اے تے،ایہدے سامعین محسوس کردے نیں پئی اوہ ایہناں دے مناسب احترام دے مطابق نئیں اے۔اوہ ایہدے رویے،تے انصاف دے نال ناراض نیں۔ہو سکدا اے پئی اوہ اپنے ٓاپ نوں نشہ آور کرن لئی تیار نا ہاؤن،پر اوہ امید کردے نیں پئی جیہرے بندے ایہناں نال مخاطب ہوون دا وعدہ کردا اے اوہ ہر طراں صحیح کَم کرو گا،تے ایہنوں ایہہ گل سوکھی معلوم ہْندی ہو جاندی اے پئی اوہ کدوں کردا اے یا نئیں کرد اے۔سائنس ہائی کلاس لیکچرارز دے باہر،رات دے ویلے،ٹیکسڈو یا پورے کپڑے پان۔کجھ عرصہ پہلے ہارڈورڈ دے فلسفے دے ڈاکتر،فیر اک مغربی یونیورسٹی وچ عارضی طور تے درس دیندے سی،اک شام شہر دے لوکاں نوں لیکچر دیندے سی۔ایہنوں یونیورسٹی دے صدر نے متعارف کروایا سی۔ایہدا مضمون انفرادی امر سی۔لیکچر دی تشہیر کیتی گئی سی تے عوام نوں وی مدعو کیتا گیا سی،ساڈے لیکچر اں دے فیشن توں بعد۔آڈیٹوریم وچ ہر طراں دے لوکاں اتے مشتمل سامعین بھرے سی۔لیکچر ار تے تعارف دونے شام دے کپڑیاں وچ ویکھدے نیں۔

ٹیکسڈو دی مخالفت ساڈے لیکچراں دے کردار دی غلط فہمی نال جنم لے سکدی اے۔اوہ پادری نئیں نیں پئی ایہناں دے کپڑے سنبھلن،طرز دین والا،منع کرن والا ہونا چاہیدا۔مبلغین تے تبلیغ ایہناں دے راہ وچ بالکل ٹھیک نیں۔پر سائنس دا اک لیکچر تبلیغ نئیں کر رہیا اے۔کٹ توں کٹ ایہنوں نئیں ہونا چاہیدا۔اوہ اک معزز مضمون پیش کر رہیا اے۔تے ایس موضوع تے موقعے نال ہر لحاظ نال ایہدے طنگے مطالبے کردے نیں ایتھے تائیں پئی منظور شدہ کپڑیاں دے مطابق ہووے۔ٹیکڈو تے محض ڈنر کوٹ نئیں اے۔ایہدا استعمال محض موقعیاں تائیں محدود نئیں اے۔ایہہ ایہناں لوکاں لئی شام دے معزز کپڑے جیہڑے پورے کپڑے تائیں ایس تھاں اتے جان دی پرواہ نئیں کردے نیں۔مینوں بیرون ملک مشاہدہ کردہ شیواں دے نال ٹیکسدو پان دی ترغیب دِتی گئی اے،جِتھے کپڑیاں دے معیار ریاست ہائے متحدہ امریکہ وچ ایہدے کِتے بوہتے چنگے نیں۔جنوبی امریکہ یا برٹش اندیا وچ کسے نوں 8وجے توں بعد بوہتی تھاں توں باہر محسوس ہووے گا۔صبح دے کپڑیاں وچ کسے وی تقریب وچ جِتھے لوکاں نوں چنگے کپڑے پانا ہْندا اے۔شادی دے مہمان نوں یاد اے جیہڑا اپنے ”کپڑے“بھول گیا؟ایہنوں فوری طور تے ہٹا دِتا گیا۔فیر،کدی کدی،امریکہ وچ پچھلے کجھ سالاں دے اندر،لیکچر اں وچ مینوں متعارف کرواؤن والے نوجوان،چنگے اثراں دے نال ٹیکسڈو ز پائے ہوئے سی۔میرے تعارف کرن والیاں لئی ہن ایہداں دے کپڑے زیب تن کرنا غیر معمولی گل نئیں اے۔ہن کجھ عرصے پہلاں،جدوں تعارف کرن والا مینوں حال لے جاہنلئی بلایا تے ایہنے ریمارکس دِتے:”میرے،کاش میں جان دا پئی تسی ٹیکسڈو پاندے آں۔میں اپنا پایا ہْندا۔“”مینوں بوہتی دیر نئیں ہوئی،“میں مشورہ دِتا۔ایہدے توں بعد ایہنے فوری طور تے الگ تھلگ کیتا،پج کے ایہدے گھر گیا تے ایس ویلے شام دے کپڑیاں وچ وکھیا۔لوکاں نے ایہنوں پسند کیتا۔اوہ ہمیشہ کردے نیں۔کجھ دن پہلاں اک وڈھے شہر دے اک اہم چرچ وچ پڑھن والے،جدے اتے تعارف کرواؤن دا مقدمہ درج کیتا گیا سی،نے میرے توں پچھیا،”تسی کیہ پاندے جا رہئے آں؟“”عام طور تے میں ٹیکسڈو پانداہاں،“میں جواب دِتا۔”تسی ایہدے ابرے وچ کیہ سوچدے آں؟“اوہناں نے آکھیا،”میں بندیاں دے کپڑیاں دے کاروبار وچ رہیا ہاں،“جِتھے مینوں ایہہ مشورہ دینا پیا پئی مناسب کپڑے کیہ نیں،تے مینوں ایہہ آکھنا چاہیدا پئی ایس شے دا سامان اے۔”ایہنے ایہنوں پایا سی تے ایہہ میرے لئی صاف سی پئی سامعین نے ایہناں دی منظوری دے دِتی۔“سامعین ہمیشہ میرے تیکڈو نوں منظور کردے نیں،ایہدے وچ کوئی شک نئیں۔چنگی تقریر ناگزیر نتیجہ اے۔لوک کثرت نال پْچھ گِچھ کردے نیں پئی سارے لیکچر ویلے کیوں نیڑے نئیں رہندے نیں۔آخر ارام دا سوال اے،حوصلے دا ذکر نئیں کرنا۔گل کرنا سخت محنت اے۔لائف بیگنس اٹ فورٹی پڑھن وچ پہلاں میں ایہدا بوہت عرصہ دریافت کیتا۔غیر افعال سامعین لئی بوہتا ارام دہ آڈیٹوریم عام طور تے اسپیکر لئی بوہت درجہ حرارت دے ہْندے نیں۔فیر اوتھے اشکنٹ بندی تے نیم استواری نیں،ساڈے قیاس ٹمپریٹ زون وچ گرم موسم دا ذکر نئیں کرن گے۔کٹ وے کوٹ،بنیان تے دھاری دار شلوار دے نال،اک بھاری،گرم کپڑے بناؤندا اے،جیہڑا ہر موڑ اتے پابندی لاؤندا اے۔میرا ٹیکسڈو سوٹ پنکھ وزن اے۔ایہدے لئی تقریباً کجھ وی نئیں۔کمر کوٹ دے نال ونڈ دِتا جا سکدا اے۔سامان آسانی تے راحت لئی دیندا اے۔مینوں حیرت اے پئی کوئی وی ایہدے اتے کداں اعتراض کر سکدا اے۔

ہن جدوں میں اپنی گل آکھی اے،میں اپنے ذہن نوں ہدایت دے ول مائل کردا ہاں۔یقیناً مین چنگی چنگی فطرت دے نال،جیہڑا وی تسی چنگا سمجھو گے پاؤں گا۔

لیکچراں دے بارے اخیری لفظ

میں حیران ہاں پئی کیہ ایہہ فائدہ مند نئیں ہووے گا پئی میرے لئی سال دے آخری مصروف دن توں کجھ لمحے کڈو تے تہانوں کجھ تاثر دواں جیہرے گزشتہ چھ مہینیاں دے وچکالے میرے لیکچر دے کَم دے وچکالے میرے اتے آئے نیں۔ایہہ آکھیا گیا اے،مینوں دسیا گیا اے پئی،لیکچر اں وچ،خاص طور تے میٹروپولیٹن دے کجھ علاقیاں وچ دلچسپی کٹ ہوئی اے۔جِتھے تائیں میرا تجربہ چلدا اے،ایہہ اک غلطی اے۔ہمیشہ وڈھے شہراں وچ آڈیٹوریم بھر جاندے نیں،کدی کدی بہہ ہو جاندے نیں۔صرف سو سائک آڈیٹوریم دے سان فرانسسکو وچ رہ گیا اے،جیہڑا پئی اینا کھْلا اے،جدے وچ بارہ ہزار بیٹھن دی گنجائش اے،جدی امید کرنا اک پورا امکان ہووے گا۔ایتھے تائیں پئی،اوتھے،حاضری دس ہزار تائیں چل چکی اے۔نا صرف حاضری بلکہ دلچسپی تسلی دے رئی اے۔واقعی دلچسپی کٹ ہی نشان لگا ہوئیا اے۔لوک ساؤن دئے نیں،بچے رو رہئے نیں،کرسیاں ٹْٹ رہیاں نیں،تے دیگر پریشان کن واقعے عملی طور تے نا معلوم نیں۔فیر ایہہ ذہنی واپسی،جدوں لوکاں نے باطن وچ ایہہ آکھ رہئے ہوون پئی،”اوہ فاج،کاش وچ ایتھوں نکل جاہندا!ختم ہوون والے تھاں اتے پہنچ گیا اے۔تے ایتھے نویں آؤن والے نیں،ایہناں وچوں بوہت کجھ۔گھنٹیاں دے ختم ہوون اتے،میرے توں کدی نیڑے نئیں آؤندا،ایہہ آکھنا پئی ایہہ ایہدا پہلا لیکچر اے۔میں ایہناں چنگے لوکاں وچوں اک نوں آکھیا،”ایہہ اینا برا نئیں سی،کیہ ایہہ سی؟جدے اتے اوہنے جواب دِتا،”کیوں،ایہہ بوہت بھاری اے۔مینوں گھر جاکے شیواں اتے سوچنا پیا۔میں سو ں نئیں سکدا تے ایہہ سوچنا پئی مینوں کیہ سکھایا تے دسیا گیا اے!“ہفتے دی دوپہر نوں بارش دے کئی شہراں وچوں اک میں واری واری،میں اک بندے جِنے ایس اجنبی بندے لئی مخصوص حصے وچ اک سِیٹ اتے قبضہ کر لیا سی،دروازے اتے اک عشر دے کول پہنچیا،جدوں سامعین دائرہو رہیا سی،باہر نکلیا تے ایہنوں چار ڈالر دے دِتے۔،ایہہ آکھدے ہوئے،جداں ایہنے ایہداں کیتا،”لڑکے،ایہہ کارکردگی اک شو دے وانگو قابل سی۔“ظاہر اے،ایہدی شراکت دی رقم نال،اوہ چنگی پرفارمنس دا عادی سی تے بولن دا اہل سی۔بوہت کٹ تعدادو چ لوک اصرار کردے نیں،کدی کدی زبانی طور تے لیکچر دے اختتام اتے ہور کدی بعد وچ خط دے نال،پئی اوہ ٹھیک ہو گئے نیں۔تے ایہناں دی مشکلاں ہر طراں دیاں نیں۔کمزوری نظر تے سماعت ایہناں دے حصے وچ آؤندی اے۔لہٰذا غلط رجحان تے کاروباری پریشانیاں کرو۔اک سامعین وچ میں دو عورتاں نوں ویکھیا،سالاں دے نال نال،اگلی صف وچ۔اوہ اک گھنٹے دے وچکالے مشکل نال ہتھ یا پیر منتقل کردے سی۔جدوں میں ہال توں نکل رہیا سی تے اک بندے نے مینوں پچھیا پئی کیہ میں ایہناں عورتاں نوں ویکھیا اے،ایہہ آکھدے ہوئے پئی ایہناں وچوں اک اوہدی مان اے تے اوہناں ن نے مزید آکھیا پئی اوہ دونے بہرے نیں پر اوہناں نے اعلان کیتا پئی اوہناں نے ہر لفظ سنیا اے۔وڈھی تعداد وچ لوکاں دا اصرار اے پئی جے ایہناں دا غم پوری طراں ختم نا ہوئیا تے کسے حد تائیں ایہناں نوں راحت مل گئی اے۔بوہت ہی حال وچ اک عورت،جنے اپنے شوہر دی اپنی جان لین دے بارے وچ لیکچر دے اختتام اتے میرے نال گل بات کردے ہوئے اعلان کیتا،”میں فیر کدی نئیں آکھوں گاپئی ایہنے خود نوں ماریا اے۔ایہنے نئیں کیہ،کیہ؟“ساریاں توں اطمینان دین والا تجربہ،شاید ایہہ اے پئی لوک جیہرا کجھ آکھدے نیں ایہنوں سمجھدے نیں۔ہر قسم،عمر،تے ذہنی نشو و نما دے مراحل دے بندے دا ایہہ سچ اے۔اک عام تاثر ایہہ اے پئی لیکچر اں نوں سوکھا ہونا چاہیدا تے شروع دے طور تے ڈھالنا چاہیدا۔تے ایہداں ایہناں نوں چاہیدا۔پر گل بات نوں سست، بے معنی یا بچگانہ ہوون دی لور نئیں اے۔ایہناں دناں وچ انسانی ذہانت دی عمومی سطح اینی اْچی اے پئی کسے وی لیکچر ار نوں اپنے سامعین نال گل کرن دا کوئی عذر نئیں اے۔جے اوہ اپنے مضمون نوں سمجھدا اے تے،ایہنوں سنن والیاں نال ایہناں دا کردار ادا کرن تے ایہناں دیاں گلاں دا جواب دین توں ڈرن دی لوڑ نئیں اے۔اسپیکر جیہڑا اپنے مضمون وچ گھر وچ اے ایہنوں براہ راست تے فطری انداز وچ پیش کرو گا جنوں سن والا کوئی وی پیرو کار ہووے گا۔پر جے اسپیکر اپنے مضموناں نوں صرف مبہم طور تے سمجھدا اے تے،اوہ بیان کرو گا تے حوالہ دیوے گا تے کٹ توں کٹ سوچ بچار کرو گا۔اوہدوں صبر نال دو چار سامعین ایہہ آکھ سکدے نیں پئی گل بات ایہناں دے سراں اتے چلی جاندی اے،جدوں اصلیت وچ اوہ قدماں دی روشنی توں دور نئیں ہْندا اے۔سوچ،گل بات،طبع یا طباعت دا اک اہم جز اے تے جدوں کوئی بندا یادداشت نال بیان کردا اے،حوالہ دیندا اے یا تلاوت کردا اے تے کوئی وی قابل تحسین حد تائیں نئیں سوچدا اے۔جدوں کوئی سوچدا اے تے،اوہ اپنے آپ نال عجیب و غریب اظہار دی شکلاں تیار کردا اے۔ایہہ بوہتا محتاط نقاد نوں چونکا سکدے نیں،کیوں جو ایہنے ایہناں نوں کدی نئیں ویکھیا یا نئیں سنیا اے،پر،سوچ دے الزام وچ،اوہ حق نوں لبن والے نوں کھانا کھلاؤندے نیں۔ایہنوں خیالاں دا واپس لفظ مل جاہندا اے۔میں اپنے کالج تے یونیورسٹی کیریئر وچ کجھ اصلی استاداں نال رابطہ کیتا۔جیہڑے شے نے ایہناں دی پڑھائی نوں نما یا ں کیتا اوہ ایہہ سی پئی اوہ ہمیشہ اپنے موضوعاں،اگرچہ گہرا،ایس انداز وچ پیش کردے سی پئی اوسط بندے ایہدی پیروی کر سکدے نیں۔کوئی وی بولن والا ایہہ کر سکدا اے،بے شک اوہ ایہنوں کرن وچ وڈھی مدد کر سکدا اے،جدوں اوہ ایہناں شیواں دے بارے وچ جان دا اے جیہڑ ے اوہ جان دے نیں۔ میں چنگے وکیلاں دے نال وی ایہی معاملہ ویکھیا اے۔ایہناں دی تجویز پیش کرن دا اندازہ اینا واضح تے ناگوار اے،گلی دی زبان وچ اینا رنگین،گھریلو حیاتی دی گھریلو شیواں نال رنگا رنگ اے جدے نال ہر کوئی واقف اے،پئی احمق جیہڑا جورور تے سیکھن والے جج دی توجہ اکو جئی اے ایہداں دی گل بات بنال منعقد ہْندا اے۔جدوں پئی وکیل جنے اپنے معاملے وچ مہارت نئیں پائی اے،اوہ ایہنوں سمجھن یا قانونی ذہن نشین کرن وچ ناکام ہو جاہندا اے۔ لوڑ ایس گل دی نئیں اے پئی لیکچر ار اپنی گل بات نوں سوکھا بناوے پر ایہنوں ایہدی جان بچاؤنی چاہیدی۔تے کوئی وی سائنس دے بارے وچ کجھ نئیں آکھ سکدا،سنن دے قابل،سوائے ایہدے پئی اوہ تجربے نال گل کردا ہووے۔جدوں اوہ ایہناں شیواں اتے اواز چکو گا جیہڑا ایہنے ویکھیا تے ثابت کیتا اے،ایہناں سفراں وچ جیہڑا کسے دی جان آزماؤندے نیں،تے اوہ اثر نال گل کرو گا۔اظہار دی قسماں نوں معیاری بناؤن وچ خطرہ اے۔ایہہ فتنہ کیہ اے، شاید،جیہڑا مخلص نقاد نوں آؤندا اے۔تے کدی کدی،مدد کرن دی خواہش وچ،اوہ ایتھے تے اوتھے گلاں کرن دا اپنا انداز پیش کرو گا۔ ایہدا پہلا اثر تسلسل نوں ختم کرنا اے تے کسی ترتیب دے باجوں کسے وی گل بات وچ بوہت کٹ اہلیت اے۔کجھ عرصہ پہلاں ہی میں اپنی اپنی پیش کش دے انداز نوں چنگا بناؤن دی امید وچ کرسچن سائنس دے کئی لیکچرپڑھے سی۔ایہناں وچوں اک نے شروع توں ختم ہوون تائیں میری توجہ رکھی۔ایہدی ترتیب سی۔سائنس وچ شروع لئی موزوں گل بات اک بھورے رنگ دے والاں والے پریکٹیشنر لئی موزوں اے تے ایہدے برعکس۔واری واری مینوں لیکچر دے اختتام اتے ایہہ تجربہ ہوئیا اے۔اک بندے نے،اصلیت وچ آکھیا اے پئی،”ایہہ تے صرف شروعات کرن والیاں لئی لیکچر اے،ایہہ اینا سوکھا سمجھیا جاہندا اے“؛تے اگلے ہی لمحے اک ہور بندے نے آکھیا،”ہن ویلا آگیا اے پئی ساڈے کول ہریکٹیشنر اں نوں کجھ دِتا جاوے،کیوں جو ساہنوں حوصلہ افزائی دے نال نال دوجے لوکاں دی وی لوڑ اے،تے مینوں بوہت خوشی اے پئی تسی لوک اپنے ذہنی عمل وچ ایہنے مختلف نئیں آں،بھانویں اوہ پڑھائی والے ہوون تا پڑھے لکھے،جوان ہوون یا بْڈھے،بھانویں نا سکھے ہوون یا سائنس وچ پرانے ویلے دے۔اوہ بندا جیہڑا فرض کردا اے پئی اوہ اپنے ناظرین نوں پان دی صلاھیت توں بوہتی گل کر سکدا اے،خود نوں انتہائی مؤثر گل بات کرن لئی شروع توں ہی نا اہل کر دیندا اے۔اظہار دی شکل دے وچکالے اک بوہت وڈھا فرق اے جنوں اسپیکر دے نال استعمال کرنا چاہیدا تے مصنف لئی جائز فارم دا استعمال کرنا چاہیدا۔اسپیکر دی گل بات لازمی ہْندی اے۔ایہنوں اک ہزار توں ایہداں دی گل کرنی چاہیدی جداں اوہ کسے توں چاؤندا اے۔تے مثال دے طور تے،تسی کسے مریض نال کداں گل کردے آں؟کیہ تسی آکھدے آں،”روحانی بندا ٹھیک اے تے اوہ ایہنوں جان دا اے“؟یا کیہ تسی آکھدے آں،جداں پئی تسی روز مرہ دی گل بات دی آزادی وچ آکھدے آں،”ہن تسی خیریت نال آں،تے تہانوں پتہ اے“؟مؤخر الذکر اندراج کردا اے،کیوں جو مریض ویکھدا اے پئی اوہ”تسی“اے جبکہ اوہ ”روحانی بندا“نوں اسماناں وچ اک اجنبی دور دراز دے طور تے سمجھ سکدااے۔اصل وچ،اوہ تے روحانی بندا اک جئے نیں،کیوں جو اصلی طور تے کوئی مادی بندا نئیں اے۔لفظاں دی تفہیم،ہوش،پچھے ہونا اک اہم اے۔جدوں کرسچن سائنس دا کوئی اجنبی آکھدا اے،”تسی ہن ٹھیک آں،تے تسی اوہنوں جان دے آں۔“عام طور تے تے ایہدے نتیجے بر آمد ہْندے نیں۔توغیر پذیر دے نال۔ایہنوں سامعین دے سامنے پیش کرن وچ کوئی خطرہ نئیں جے اسپیکر نوں ایہہ احساس ہووے پئی یسوع موسیٰ تے الیاس نوں تھلے ایس دائرے وچ نئیں لے آیا سی۔اک نا ممکن کارنامہ۔پر اوہ خود ہی حیاتی دی سمجھ وچ آگیا جدی کوئی موت نئیں جان دی۔فیر اوہناں دے نال بندیاں نوں ملنا تے اوہناں نال گل کرنا ایہدے لئی جگ دی ساریاں توں فطری گل سی۔اوہ ایہدی دخل اندازی نال نئیں گئے سی۔تے سامعین نوں ایس پروگرام دی اہمیت مل جاندی اے۔کسے اسپیکر لئی وضاحت دے نباجوں مابعد الطبیعیات پیش کرنا مشکل اے۔سامعین،کسے وڈھی حد تائیں،تجریداں دی پیروی نئیں کرن گے۔اوسطاً بندے نوں ننگے بیان نال غیر اہمیت دی اہمیت نئیں لدی اے پئی روحانی انسان غیر منسلک اے۔پر جدوں ایہنوں اپنے پر چھاویں دی یاد دلائی جاندی اے تے،نامکملیت معنی خیز ہوون لگدی اے۔میرے توں چنگا کوئی نئیں جان دا اے پئی پرچھاواں روحانی انسان دی مناسب تصویر نئیں اے،یا ایہہ پئی سیسہ پنسل انسانی جسم لئی مناسب متوازی نئیں اے۔اک سرسوں دا بیج جنت دی بادشاہی نال کوئی مشابہت نئیں رکھدا،پر یسوع ایہدے اعداد و شمار دے نال مل گیا۔تمثال کدی مناب نئیں ہْندا اے تے ناہی حتمی ہْندا اے۔سنن والا خود فی الحال ایہنوں بھول جاہندا اے۔جدوں اوہ ایس صورتحال دا تجزیہ کردا اے تے،اوہ ایہناں دی ناکافی نوں ویکھدا اے تے ایہنوں چھڈ دیندا اے،پر ایہدے وچکالے ایہنوں اک اشارہ ملیا اے جدی وجہ نال اوہ ایس حد دے متعلق تجویز نوں سمجھن وچ مدد دیندا اے جیہڑا بصورت دیگر ایہدے توں بچ جاہندا سی۔پر ایہہ خط لمبا ہْندا جا رہیا سی۔

دلی طور تے،

پیٹر وی۔ رَوس

سان فرانسسکو

166 گیری اسٹریٹ

---

1. ^ سینٹینیل لئی جون 1931 لکھیا گیا پر شائع نئیں ہوئیا کیوں جے بورڈ آف لیکچرشپ تے بورڈ آف ڈائریکٹرز دے راہیں پچھ گچھ کیتی گئی اے۔↩︎

2. ^ ادھی صدی پہلاں کرسچن سائنس دے پاروں بیمار دا علاج معاوضے نال کرن لئی کسے بندے دا انگریزی بولن دا حق پوری دنیا وچ ایتھے تے اوتھے ہْندا سی۔ ۰۳ سال پہلا ایہہ معاملہ کدی کدی عدالتاں سے سامنے فیصلہ کرن لئی آؤندا سی۔ ایس ویلے ایہہ بحث تیار کیتی گئی سی تے اک قانونی صلاح دے طور تے دِتا گیا سی۔ مارچ، 1915 دے ییل لا جرنل وچ ایہہ چھپیا، ایہنے پوری توجہ اپنے ول کروائی۔ ہلے وی ایہہ بحث افواہواں دا شکار ہے۔

   متن وچ نظر آؤن والے 1تو33 نمبر والے حوالیاں نوں مضمون دے اخیر وچ اکٹھا کیتا گیا اے۔↩︎

3. ^25 نومبر 1934 دی تاریخ دے تحت کرسچن سائنس بورڈ آف ڈائریکٹرز نوں لکھیا گیا اک خط۔↩︎

4. ^ دسمبر 1928 دی تاریخ دے تحت کرسچن سائنس بورڈ آف ڈائریکٹرز نوں لکھیا گیا اک خط۔↩︎