مضمون۔ عقل

3۔ ماڑے ہتھاں نوں زور تے ماڑے گوڈیاں نوں طاقت دے

4 ۔ اوہناں نوں جیہڑے کچے دل والے نیں آکھ کہ ہمت کرو تے نہ ڈرو۔ ویکھو تہاڑا رب سزا تے جزا لئی آؤندا اے۔ ہاں رب ای آئے گا تے تہانوں بچائے گا۔

5۔ اوس ویلے انھیاں دیاں اکھاں ٹھیک کیتیاں جان گیاں تے بولیاں دے کن کھولے جان گے۔

6۔ فیر لنگڑے ہرن وانگر چھلانگاں مارن گے تے گونگے دی زبان گائے گی کیوں جے ویرانیاں وچ پانی تے جنگلاں وچ ندیاں پھْٹ پین گیا۔

7۔ بلکہ تلاء وی سیراب ہوون گے تے تریائی دھرتی چشمہ بن جاوے گی۔ گِدڑاں دیاں مانداں وچ جتھے اور پئے سی نَے تے نل ٹھکانہ کر لین گے۔ 

8۔ تے اوتھے اک سڑک تے راہ ہووے گی جیہڑی پاک راہ اکھوائے گی۔

10۔ تے جنہاں نوں رب نے مخلصی دتی اے اوہ پرت کے آؤن گے تے صئیون وچ گاؤندے ہوئے آؤن گے تے ابدی سرور اوہناں دے سِراں اْتے ہووے گا۔ اوہ خوشی تے شادمانی پان گے تے غم تے دْکھ مْک جان گے۔

1۔ امثال 2باب1توں8آیتاں

1۔ اے میرے پْتر! جے تْو میریاں گلاں نوں منیں تے میرے حکم نوں اپنی نظر وچ رکھیں۔

2 ۔ اینج پئی تْوں سیان ول اپنے کن رکھ تے عقل نال دل لا لے۔

3۔ بلکہ جے تْوں عقل نوں بلاویں تے فہم لئی آواز اْچی کریں۔

4 ۔ تے اوہنوں اینج لبھیں جیویں چاندی نوں تے اوہنوں اینج لبھیں جیویں خفیہ خزانیاں نوں

5 ۔ تے تْوں رب دے ڈر نوں سمجھیں گا تے رب دی معرفت نوں حاصل کریں گا۔

6 ۔ کیوں جے رب سیان دیندا اے۔ علم تے عقل اوہدے منہ وچوں ای نکلدے نیں۔

7 ۔ اوہ راستبازاں لئی مدد تیار رکھدا اے تے راست رو لئی اوہ ڈھال اے۔

8۔ تاں جو اوہ نیاں دیاں راہواں دی رکھوالی کرے تے اپنے مقدساں دی راہ نوں محفوظ رکھے۔

2۔ 1سلاطین 3باب6توں12آیتاں

6۔ سلیمان نے آکھیا توں اپنے خادم میرے پیو داؤد اْتے بڑا احسان کیتا اے ایس لئی پئی اوہ تیرے حضور راستی تے صداقت تے نال سِدھے دل توں چلدا رہیا تے تْوں اوہدے لئی ایہہ وڈھا احسان رکھیا ہوئیا سی پئی تْوں اوہنوں اک پْتر دِتا جیہڑا اوہدے تخت اْتے بیٹھے جیویں اج دے دن اے۔

7 ۔ تے ہْن اے خداوندا میرے ربا !تْو اپنے خادم نوں میرے پیو داؤد دی تھاں بادشاہ بنایا اے تے میں چھوٹا مْنڈا ای آں تے مینوں باہر جان تے پرت کے آؤن دی وی عقل نئیں۔ 

8۔ تے تیرا خادم تیری قوم دے وچ اے جنہوں تْوں چن لیا سی۔ اوہ اجیہی قوم اے جیہڑی بوہتے ہوون دے پاروں نہ گنی جا سکدی اے نہ شمار کیتی جا سکدی اے۔

9۔ ایس لئی تْوں اپنے خادم نوں اپنی قوم دا نیاں کرن لئی سمجھن والا دل دے تاں جو میں چنگے تے مندے وِچ اڈھ کرسکا کیوں جے تیری ایس وڈھی قوم دا نیاں کون کر سکدا اے؟

10۔ تے ایہہ گل رب نوں پسند آئی پئی سلیمان نے ایہہ شے منگی۔

11 ۔ تے رب نے آکھیا پئی کیوں جے تو ایہہ شے منگی تے اپنے لئی لمی عمر دی درخواست نئیں کیتی تے نہ اپنے لئی دولت داسوال کیتا تے نہ اپنے دشمناں دی جان منگی بلکہ نیاں کرن لئی تْو اپنے لئی عقلمندی دی درخواست کیتی اے۔

12 ۔ ایس لئی ویکھ مَیں تیری درخواست دے مطابق کیتا۔ مَیں تینوں اک عقل تے سمجھن والا دل دِتا اینج دا پئی تیرے ورگا نہ کوئی تیرے توں پہلاں جمیا تے نہ تیرے بعد تیرے ورگا کوئی آئے گا۔

3۔ 1سلاطین 4باب29توں31 (توں؛) ، 32، 34آیتاں

29۔ تے رب نے سلیمان نوں سیان تے سمجھ بوہت ای زیادہ تے دل دی وسعت وی دِتی جیویں سمندر دے کنارے دی ریت ہْندی اے۔

30 ۔ تے سلیمان دی سیان سارے اہلِ مشرق دی سیان تے مصر دی سیان نالوں ودھ فوقیت رکھدی سی۔

31 ۔ ایس لئی پئی اوہ سارے بندیاں نالوں بوہتا سیانا سی:

32 ۔ تے اوہنے تِن ہزار مثالاں آکھیاں تے اوہدے اک ہزار پنج گیت سی۔

34 ۔ تے ساریاں قوماں وچوں دھرتی دے سارے بادشاہواں ولوں جنہاں نے اوہدی سیان سْنی سی لوک سلیمان دی سیان سنن لئی آؤندے سی۔

4۔ ایوب 36باب3توں5، 7، 10، 11 آیتاں

3 ۔ مَیں اپنے علم نوں دوروں لیانواں گا تے راستی نوں اپنے خالق نال منسوب کراں گا

4 ۔ کیوں جے سچ مچ میریاں گلاں جھوٹیاں نئیں ۔ اوہ جیہڑا تیرے نال اے علم وچ کامل اے۔

5 ۔ ویکھ! رب قادر اے تے کسے نوں حقیر نئیں سمجھدا۔ اوہ فہم دی قوت اْتے غالب اے۔

7 ۔ اوہ صادقاں ولوں اپنیاں اکھاں نئیں پھیردا بلکہ اوہناں نوں بادشاہواں نال تخت اْتے بٹھاؤندا اے تے اوہ سرفراز ہْندے نیں۔

10۔ اوہ اوہناں دے کناں نوں تعلیم لئی کھولدا اے تے حکم دیندا اے پئی بریائی توں باز آؤن۔

11۔ جے اوہ سْن لین تے اوہدی عبادت کرن تے اپنے دن اقبالمندی وچ تے اپنے ورھے خوشحالی وچ گزارن گے۔

5۔ متی 13باب1، 2 (توں،) ، 3 (1تیکر) ،10، 11، 13، 15، 16آیتاں

1۔ اوسے دن یسوع گھروں نکل کے جھیل دے کنڈے جا بیٹھیا۔

2 ۔ تے اوہدے کول اجیہارش اکٹھا ہوگیا پئی اوہ کشتی اْتے چڑھ کے بیٹھ گیا تے سارے لوک کنڈے اْتے کھڑے رہئے۔

3 ۔ تے اوہنے اوہناں نوں بوہت ساریاں گلاں تمثیلاں وچ آکھیاں پئی ویکھو اک بون والا بیج بون نِکلیا۔

10۔ چیلیاں نے اوہدے کول آکے اوہنوں پْچھیا پئی تْوں تمثیلاں وچ کیوں گلاں کرداایں؟

11 ۔ اوہنے جواب وچ اوہناں نوں آکھیا ایس لئی پئی تہانوں اسمان دے بھیداں دی سمجھ دِتی گئی اے پر اوہناں نوں نئیں دِتی گئی۔ 

13۔ مَیں اوہناں نال تمثیلاں وچ ایس لئی گلاں کردا آں پئی اوہ ویکھدیاں ہوئے نئیں ویکھدے تے سْن دیاں ہوئے نئیں سْن دے تے نئیں سمجھدے۔

15 ۔ کیوں جے ایہناں لوکاں دے دل اْتے چربی چڑھ گئی اے تے اوہ کناں توں اْچا سْن دے نیں تے اوہناں نے اپنیاں اکھاں بند کر لیاں نیں پئی کتے اینج نہ ہووے کہ اکھاں توں جان لین تے کناں نال سْن لین تے دلوں سمجھ کے رجوع لیاؤن تے مَیں اوہناں نوں شفا دیواں۔

16 ۔ پر مبارک نیں تہاڈیاں اکھاں ایس لئی پئی اوہ ویکھدیاں نیں تے تہاڈے کن پئی اوہ سْن دے نیں۔  

6۔ مرقس 7باب32توں35آیتاں

32۔ تے لوکاں نے اک بولے نوں جیہڑا تھتھا وی سی اوہدے کول لیا کے اوہدی منت کیتی پئی اپنا ہتھ اوہدے اْتے رکھ۔ 

33 ۔ اوہ اوہنوں رش توں وکھرا لے گیا تے اپنیاں انگلیاں اوہدے کناں وچ واڑیاں تے تھْک کے اوہدی زبان چھوئی۔

34 ۔ تے اسمان ول ویکھ کے اک ہوکا بھریا تے اوہنوں آکھیا اِفتحّ یعنی کھْل جا۔

35 ۔ تے اوہدے کن کھْل گئے تے اوہدی زبان دی گنڈھ کھْل گئی تے اوہ صاف بولن لگ پیا۔

7۔ یسعیاہ 29باب17توں19، 24آیتاں

17۔ کیہ تھوڑی جیہی دیر باقی نئیں جدوں لبنان ہرا بھرا میدان ہوجاوے گا تے ہرا بھرا میدان جنگل سمجھیا جائے گا۔

18۔ تے اوس ویلے بولے کتاب دیاں گلاں سنْن گے تے انھیاں دیاں اکھاں تاریکی تے ہنیرے وچوں ویکھن گیاں۔

19۔ اوہدوں مسکین رب وچ بوہتا خوش ہوون گے تے غریب تے ضرورت مند اسرائیل دے قدوس وچ شادمان ہوون گے۔

24۔ تے اوہ وی جیہڑے روح وچ گمراہ نیں سیان حاصل کرن گے تے بڑبڑان والے تعلیم پذیر ہوون گے۔

1۔ 275: 6۔9، 20۔24

الٰہی سائنس دا صاف نقطہ ایہہ اے پئی رب ، روح، سب دا حاکم اے، تے اوہدے علاوہ کوئی طاقت اے نہ کوئی عقل اے، پئی رب محبت اے، تے ایس لئی اوہ الٰہی اصول اے۔

الٰہی طبعیات، جیویں روحانی سیان اْتے ظاہر ہوئی اے، واضح طور تے دسدی اے پئی سب کجھ عقل ای اے، تے ایہہ عقل رب، قادر مطلق، قادر الظہور، علام الغیوب، یعنی ساری قدرت والا،ہر تھاں تے حاضر تے سب کجھ جانن والا اے۔ ایس لئی اوہ سب کجھ جو سچ مچ اے اوہ عقل نوں ظاہر کردا اے۔

2۔ 591: 16۔20

عقل، کلاّ مَیں، یا اسی، کلّی روح، ہستی، الٰہی اصول، اصل، حیاتی، سچیائی، پیار، کلّا رب، اوہ نئیں جیہڑا انسان وچ اے، بلکہ الٰہی اصول یا رب، انسان جیدا پورا تے کامل اظہار اے، الوہیت، جیہڑی واضح کردی اے پر آپ واضح نئیں ہْندی۔

3۔ 488: 23۔31

عقل ساری سیان، ادراک تے استعداد دی ملکیت اے رکھدی اے۔ ایس لئی ذہنی صلاحتیاں تنظیم سازی تے تعفن پذیری دے رحم و کرم اْتے نئیں، نئیں تے ایہدے کِیڑے انسان نوں تباہ کر دین۔ جے انسان دے سْچے حواس دا زخمی ہوجانا ممکن ہْندا تے روح نوں اوہناں نوں ساری کاملیت وچ دوبار بنادینا چاہیدا اے؛ پر ایہہ خراب یا برباد نئیں کیتے جا سکدے، کیوں جے ایہہ فانی عقل وچ وجود رکھدے نیں نہ کہ فانی مادے وچ۔

4۔ 586: 3۔6

اکھاں۔ روحانی سیان، مادی نئیں بلکہ ذہنی۔

یسوع نے آکھیا، باہر دے منظر نوں ویکھدیاں ہوئے، پئی ’’اکھاں ہے نیں پر تْسی نئیں ویکھدے؟‘‘ (مرقس 8باب18آیت)۔

5۔ 585: 1۔4

کن۔ برائے نام مادی حواس دے عضاء نئیں، بلکہ روحانی سیان۔ یسوع نے آکھیا، روحانی سمجھ دے بارے وچ، پئی ’’کن ہے نیں تے تسی سْن دے نئیں؟‘‘ (مرقس 8باب18آیت)

6۔ 486: 23۔2

بصیرت، سماعت سارے روحانی احساس ابدی نیں۔ ایہہ مْک نئیں سکدے۔ ایہناں دی حقیقت تے لافانیت روح تے سیان وچ نیں نہ کہ مادے وچ نین، ایسے طراں اوہناں دی مضبوطی وی۔ جے اینج نہ ہْندا تے انسان جلد ای مار دِتا جاندا۔ جے مادی پنج حواس اوہ آلہ ہْندے جنہاں دے راہیں رب نوں سمجھیا جا سکدا تے فالج، انھا پن تے بولا پن انسان نوں اک خوفناک حالت وچ لے جاندے، جتھے اوہ دوجیاں وانگر ہْندا(بغیر کسے آس تیرب توں بغیر جگ وچ ‘‘ ؛ پر اصل وچ ایہہ آفتاں عام طور تے انسان نوں خوشی تے وجود دے طالب ہوون تے ایہناں نوں لبھن ول لے جاندیاں نیں۔

7۔ 393: 25۔28

جدوں یسوع ایہہ واضح کردا اے پئی ’’بدن دا نوْر اکھ اے‘‘ تے یقیناً اوہدا مبلط ایہہ اے پئی نور دا انحصار عقل اْتے اے نہ کہ پچیدہ رطوبتاں، عدسیاں، پٹھیاں، انکھ دی پْتلی یا جھِلی اْتے اے جیہڑیاں نظر دے عضو نو بناؤندیاں نیں۔ 

8۔ 284: 28۔6

کرسچ سائنس دے مطابق ، انساناں دے بس اوہ ای حواس روحانی نیں جیہرے الٰہی عقل توں جاری ہْندے نیں۔سوچاں رب توں انساناں وچ آؤندیاں نیں پر نہ ای احساس تے نہ ای روپورٹاں مادی جسم توں عقل وچ جاندیاں نیں۔باہمی رابطہ ہمیشہ رب توں اوہدے خیال یعنی انسان وچ شامل ہْندا اے۔ مادہ ذی شعور نئیں اے تے ایہہ چنگیائی یا بریائی، خوشی یا پِیڑ نوں نئیں جان سکدا۔ انسان دی انفرادیت مادی نئیں اے۔ بس آخرت جنہوں انسان جنت آکھدا اے اوہدے وچ ای نئیں بلکہ ہْنے تے ایتھے حاصل کنندہ ہوون دی سائنس ویلے تے ابدیت لئی وڈھی سچیائی اے۔ 

9۔ 285: 11۔14، 17۔22،27۔31

ایس دعوے دا وہم پئی انسان رب دی شبیہ اے روح تے مادے، عقل تے جسم دیاں الْٹیاں فطرتاں نال سامنے آؤندا اے کیوں جے اک عقل والا اے تے دوجا بے عقل اے۔ 

ویلا آگیا اے پئی لامحدود تے مادی جسم فانی تصور عقل دی نشست سیان دے الٰہی احساس تے اوہدے اظہار نوں دیوے، ایہہ سائنس بوہت اعلیٰ ہستی یا الٰہی اصول تے خیال دی چنگی سمجھ دیندی اے۔

کرسچن سائنس دے راہیں جدوں انسان اک اْچی سیان تیکر پہنچدے نیں ، تے اوہ مادے توں نئیں بلکہ الٰہی اصول توں یعنی رب توں سِکھن گے پئی کیویں مسیح یعنی سچیائی نوں شفا دے طور تے تے سلامتی دے طور تے طاقت آکھنا اے۔

10۔84: 11۔23

ماضی، حال تے مستقبل نوں جاننا ازلی، الٰہی عقل، تے اوس عقل نال تعلق رکھن والے خیال دا خاص حق اے۔

ہستی دی سائنس نوں جانناساہنوں ہور وسیع پیمانے اْتے الٰہی عقل دے نال گل کرن دے قابل بناؤندی اے، تاں جو اوہناں واقعیاں دی پیش گوئی تے پیش بینی کیتی جاوے جیہڑے کائنات دی بھلیائی نال تعلق رکھدے نیں، تاں جو الٰہی لحاط نال متاثر ہوئیا جا سکے تے ہاں آزاد عقل دی وسعت نوں چھوئیا جا سکے۔

ایہہ سمجھنا پئی عقل لا محدود اے، مادیت وچ جکڑی نئیں، ویکھن تے سْنن لئی اکھ تے کن دی محتاج نئیں نہ ای حرکت دی طاقت لئی پٹھیاں یا ہڈیاں تے انحصار کردی اے، عقل دی اوس سائنس ول اک قدم اے جیدے راہیں اسی انسان دی فطرت تے وجود بارے آگاہی حاصل کر دے آں۔ 

11۔ 467: 9۔16

ایس گل دی پوری طراں سمجھ آجانی چاہیدی اے پئی سارے انسانں دی عقل اک اے، اک رب تے پیو ، اک حیاتی، سچیائی تے پیار اے۔ جدوں ایہہ حقیقت اک تناسب وچ سامنے آوے گی تے انسان کامل ہوجاوے گا، جنگ مْک جائے گی تے انساناں دی سْچی بھرا بندی قائم ہو جائے گی۔ دوجے دیوتا نہ ہونا، دوجیاں ول جان دی بجائے اک کامل عقل ول جاندیاں ہوئے ، انسان رب وانگر پاک تے ابدی ہو جاندا اے، جیدے کول اوہ ای عقل اے جیہڑی مسیح وچ وی سی۔

12۔ 470: 21۔28، 32۔5

رب انسان دا خالق ا، تے انسان دا الٰہی اصول کامل ہون نال الٰہی خیال یا پرچھانواں یعنی انسان کامل ای رہندا اے۔ انسان رب دی ہستی دا اظہار اے جے کوئی اجیہا ویلہ سی جدوں انسان نے الٰہی کاملیت دا اظہار نئیں کیتا تے ایہہ اوہ ای ویلہ سی جدوں انسان نے رب نوں ظاہر نئیں کیتا، تے نتیجے دے طور تے ایہہ اوہ ویلہ سی جدوں الوہیت یعنی وجود غیر یقینی سی۔

سائنس وچ رب تے انسان ، الٰہی اصول تے خیال دے تعلقات لازوال نیں؛ تے سائنس بھْل چْک جان دی اے نہ ہم آہنگی ول پرت کے آؤنا ، پر ایہہ الٰہی ترتیب یا روحانی قانون رکھدی اے جیدے وچ رب تے جو کجھ اوہ بناؤندا اے کامل تے ابدی نیں، جیہڑے اوہدی پوری تاریخ وچ نہ بدلن والے رہئے نیں۔

13۔ 487: 6۔12

مادہ دی بجائے روحانی طور تے ویکھن تے سْنن وچ بوہتی مسیحت اے۔ ذہنی صلاحتیاں دے گواچن دی بجائے اوہناں دی مستقل مشق وچ بوہتی سائنس ملدی اے۔ اوہ گواچ تے نئیں سکدی، پر عقل ہمیش تیکر رہندی اے۔ اوہدی سیان نے صدیاں پہلاں انھے نوں بینائی تے بولے نوں سنن دی طاقت دتی، تے ایہہ ایہناں معجزیاں نوں دوہرائے گی۔