مضمون۔ مواد

1۔ کیہ حکمت پکار رہئی تے عقل آواز اْچی نئیں کر رہئی؟

10۔ چاندی نوں نئیں بلکہ میری تربیت نوں من تے کْندن توں ودھ کے میرے علم نوں

11۔ کیوں جے حکمت مرجان توں افضل اے تے ساریاں مرغوب شیواں وچوں بے مثال ۔

18 ۔ دولت تے عزت میرے نال نیں۔ بلکہ ہمیشہ دی دولت تے سچیائی وی۔

19۔ میرا پھل سونے توں بلکہ کْندن توں وی چنگا اے تے میرا حاصل سْچی چاندی اے۔

20۔ میں سچیائی دی راہ اْتے انصاف دے رستیاں اْتے ٹْردی آں۔

21 ۔ تاں جو مَیں اوہناں نوں جیہڑے میرے نال محبت رکھدے نیں مال دا وارث بنانواں تے اوہناں دیاں خزانیاں نوں بھر دیواں۔

1۔ امثال 3باب9، 10 آیتاں

9۔ اپنے مال نال تے اپنی ساری پیداوار دے پہلے پھلاں نال رب دی تعظیم کر۔

10 ۔ اینج تیرے کھاتے واواہ بھرے رہن گے تے تیرے حوض نویں مے نال بھرے ہون گے۔

2۔ 1سلاطین 17: 1(ایلیاہ) ، 8توں16آیتاں

1۔ تے ایلیاہ تشبی نے جیہڑا جلعاد دے پردیسیاں وچوں سی اخی اب نوں آکھیا پئی خداوند اسرائیل دے رب دی حیاتی دی قسم جیدے سامنے میں کھڑا آں ایہناں ورَھیاں وچ نہ تریل پئے گی نہ مینہ ورھے گا جدوں تیکر مَیں نہ آکھاں۔

8۔ فیر رب دا ایہہ کلام اوہدے اْتے نازل ہوئیا۔

9۔ پئی اْٹھ تے صیدا دی صارپت نوں جا تے اوتھے ای رہ۔ ویکھ مَیں اک بیوہ نوں حکم دِتا اے پئی تیری پرورش کرے۔

10۔ تے اوہ اْٹھ کے صارپت نوں گیا تے جدوں اوہ شہر دے پھاٹک اْتے اپڑیا تے ویکھیا پئی اک بیوہ اوتھے لکڑاں اکٹھیاں کر رہی اے۔تے اوہنے اوہنوں آواز دے کے بلْایا تے آکھیا مینوں تھوڑا جیہا پانی کسے پانڈے وچ لیا کے دے کہ مَیں پِیواں۔ 

11۔ تے جدوں اوہ جان لگی تے اوہنے بلا کے آکھیا پئی اپنے ہتھ وچ اک ٹکڑا روٹی وی میرے لئی لیندی آئیں۔ 

12۔ اوہنے آکھیا پئی خداوند تیرے رب دی حیاتی دی قسم میرے کول روٹی نئیں اے۔ بس اک مْٹھ جِنہاں آٹا اک مٹکے وچ تے تھوڑا جیہا تیل اک کْپی وچ اے تے ویکھ میں لکڑاں اکٹھیاں کر رہئی آں پئی جا کے گھر اپنے لئی تے اپنے مْنڈے لئی ایہہ پکانواں تے اسی کھایئے۔ تے فیر مر جائیے۔ 

13۔ تے ایلیاہ نے اوہنوں آکھیا پئی ڈر نہ۔ جا تے جیویں تو آکھدی آں اونج ای کر پر پہلے میرے لئی اک ٹکی اوہدے وچوں بنا کے لیا۔ بعد وچ اپنے لئی تے اپنے مْنڈے لئی بنا لویں۔ 

14۔ کیوں جے خداوند اسرائیل دا رب ایہہ آکھدا اے پئی اوس دن تیکر جدوں تیکر رب دھرتی اْتے مینہ نہ ورھائے نہ تے تیرا آٹے والا مٹکا خالی ہووے گا تے نہ ای تیل دی کْپی کدی مْکے گی۔ 

15۔ تے اوہنے جا کے ایلیاہ دے آکھن اْتے کیتاتے ایہہ تے اوہدا سارا خانوادہ کئی دِناں تیکر کھاندے رہئے۔

16۔ تے رب دے کلام دے مطابق جیہڑا اوہنے ایلیاہ دے راہیں آکھیا سی نہ تے آٹے دا مٹکا کدی خالی ہوئیا نہ تیل دی کْپی کدی مْکی۔ 

3۔ 2سلاطین 5باب1،10،14تا16، 20، 21(توں۔) ، 22 (میرا) ، 23 (پنجویں تیکر،) ، 25توں27آیتاں

1۔ تے شاہ ارام دے جَتھے دا سردار نعمان اپنے مالک دی نظر وچ معزز تے عزت دار بندہ سی کیوں جے رب نے اوہدے راہیں ارام نوں فتح دِتی سی اوہ زبردست سورما وی سی پر کوڑھی سی۔

10۔ تے الیشع نے اک قاصد دے راہیں آکھ کے گھلیا پئی یردن وچ ست واری غوطہ کھا تے تیرا بدن فیر بحال ہو جاوے گا تے تْوں پاک صاف ہو جانویں گا۔ 

14۔ فیر اوہنے اْتر کے رب دے مرد دے آکھن اْتے یردن وچ ست واری غوطے مارے تے اوہدا بدن چھوٹے جیہے بال وانگر ہوگیا تے اوہ پاک صاف ہو گیا۔

15۔ فیر اوہ اپنی جلو دے سارے لوکاں نال رب دے مرد دے کول پرت کے آیا تے اوہدے سامنے کھڑا ہوئیا تے آکھن لگا پئی ویکھ ہْن مَیں جان لیا اے کہ اسرائیل توں علاوہ دھرتی اْتے کِتے ہور کوئی رب نئیں ایس لئی ہْن رحم کر کے اپنے خادم دا ہدیہ قبول کر۔

16۔ پر اوہنے جواب دِتا پئی رب دی حیاتی دی قسم جیدے اگے میں کھڑا آں مَیں کجھ نئیں لواں گا تے اوہنے بوہت ضد کیتی کہ لے لے پر اوہنے انکار کر دتا۔

20۔ پر ایس رب دے مرد الیشع دے خادم جیحازی نے سوچیا پئی میرے مالک نے ارامی نعمان نوں اینویں جان دِتا کہ جو کجھ اوہ لیایا سی اوہدے کولوں نہ لیا تے رب دی حیاتی دی قسم مَیں اوہدے مگر دوڑاں گا تے اوہدے کولوں کجھ نہ کجھ لواں گا۔

21۔ تے جیحازی نعمان دے مگر گیا جدوں نعمان نے ویکھیا پئی کوئی اوہدے مگر دوڑدا آرہیا اے تے اوہ اوہنوں ملن لئی رتھ توں اْتریا تے آکھیا خیر تے ہے۔

22۔ اوہنے آکھیا سب خیر اے میرے مالک نے مینوں ایہہ آکھن لئی گھلیا اے پئی ویکھ نبیاں دے پْتراں وچوں ہْن دو جوان افرائیم دے کوہستانی ملک توں میرے کول آگئے نیں ایس لئی توں ذرا اک قنطار چاندی تے دو جوڑے کپڑے اوہناں لئی دے دے۔

23۔ نعمان نے آکھیا پئی خوشی نال دو قنطار لے جا تے اوہ اوہدے توں بجد ہوئیا تے اوہنے دو قنطار چاندی تے دو تھیلاں وچ بنھ کے دو جوڑے کپڑے دو نوکراں اْتے لدھے تے اوہ ایہہ سب کجھ لے کے اوہدے اگے اگے ٹْرے۔

25۔ پر آپ اندر جا کے اپنے مالک دے اگے کھڑا ہوگیا، الیشع نے آکھیا جیحازی توں کتھوں آئیاں تے اوہنے آکھیا پئی تیرا خادم تے کِتے وی نئیں سی گیا۔

26 ۔ اوہنے اوہنوں آکھیا کیہ میرا دل تیرے نال نئیں سی جدوں اوہ بندہ اپنے رتھ توں اْتر کے پرتیا؟ کیہ روپے لین تے پوشاک تے زیتون دے باغاں تے تاکستاناں تے بھیڈاں تے گانواں تے غلاماں تے لونڈیاں لین دا ایہہ ویلہ اے؟

27 ۔ ایس لئی نعمان دا کوڑھ تینوں تے تیری نسل نوں ہمیشہ لگیا رہوے گا۔ ایس لئی اوہ برف ورگا چِٹا کوڑھی ہو کے اوہدے کولوں چلا گیا۔

4۔ متی 6باب19توں21، 25(توں۔) ، 32 (تہاڈے لئی) ، 33 آیتاں

19۔ اپنے لئی دھرتی اْتے مال جمع نہ کرو جِتھے کیڑا تے جنگال خراب کردا اے تے جِتھے چور نقب لاؤندے تے چوری کر دے نیں۔

20۔ بلکہ اپنے لئی اسمان اْتے مال جمع کرو جِتھے نہ کیڑا خراب کردا اے تے نہ جنگال تے نہ اوتھے چور نقب لاؤندے تے چوری کردے نیں۔

21۔ کیوں جے جِتھے تیرا مال اے اوتھے تیرا دل وی لگیا رہوے گا۔

25۔ ایس لئی مَیں تہانوں آکھدا آں پئی اپنی جان دی فِکر نہ کرو پئی اسی کیہ کھانواں گے یا کیہ پیِواں گے؟ تے نہ اپنے بدن دی پئی کیہ پانواں گے؟

32۔ ۔۔۔تہاڈا اسمانی پیو جان دا اے پئی تہانوں ایہناں شیواں دی لوڑ اے۔

33۔ بلکہ تْسی پہلاں اوہدی بادشاہی تے راستبازی نوں لبھو تے ایہہ ساریاں شیواں تہانوں مل جان گئیاں۔

1۔ 468: 16۔ 24

سوال۔ مواد کیہ اے؟

جواب۔مواد اوہ اے جیہڑا ابدی اے تے نیست ہوون تے مخالفت توں بچیا اے۔ سچیائی، حیاتی تے پیار مواد نیں، جیویں پئی کلام عبرانیوں وچ ایہہ لفظ استعمال کردا اے: ’’ایمان اْمید کیتیاں ہوئیاں شیواں دا اعتماد تے نہ ویکھیاں جان والیاں شیواں دا ثبوت اے۔‘‘ روح، جیہڑی عقل ، جان یا رب لئی دوجا لفظ اے کلّا ای اصلی مواد اے۔ روحانی کائنات جیدے وچ انفرادی انسان وی شامل اے، اک اکٹھا خیال اے، جیہڑا روح دے الٰہی مواد دا پرچھانواں اے۔

2۔ 469: 2۔3

جنہوں مادے دی اصطلاح آکھیا جاندا اے اوہ روح توں واقف نئیں اے، جیدے وچ سارا مواد شامل ہو جاندا اے تے آپ اوہ ہمیشہ دی حیاتی اے۔

3۔ 278: 28۔3

اوہ سارا کجھ جیدے لئی اسی پاپ، بیماری تے موت دی اصطلاح ورت دے آں فانی یقین اے۔ اسی مادے دی تشریح غلطی دے طور تے کردے آں کیوں جے ایہہ حیاتی مواد تے سیان دا اْلٹ اے۔ جے روح اصلی تے ابدی اے تے مادہ اپنی فانیت دے نال اصلی نئیں ہو سکدا۔ ساڈی نظر وچ کیہڑی شے مواد ہونی چاہیدی اے، غلطی، تبدیل کرن والا ،فنا ہوون والا تے فانی ، یا فیر غلطی توں پاک، نا قابل تغیر تے لافانی؟

4۔ 311: 26۔7

او شیواں جیہڑیاں جسمانی حِساں دے راہیں شناخت رکھدیاں نیں اوہناں وچ مواد دی حقیقت نئیں ہْندی۔ یہ بس اوہ ای نیں جو فانی یقین ایہناں نوں آکھدا اے۔ مادہ، پاپ تے فانیت ساری فرضی سیان یا حیاتی تے وجودیت دے دعوے نوں جھوٹا کر دیندے نیں، کیوں جے فانی لوک حیاتی، مواد تے عقل دیاں جھوٹیاں حِساں دیندے نیں۔ پر روحانی تے ابدی انسان نوں فانیت دے ایہناں مرحلیاں دے راہیں چھوئیا وی نئیں جا سکدا۔ 

ایہہ کہنی وڈھی حقیقت اے پئی مادی حِس دے راہیں جو کجھ وی سکھیا گیا ہووے اوہ مْک جاندا اے کیوں جے سائنس وچ اجیہا ناں دا ای علم حیاتی دیاں سچیائیاں دے راہیں اْلٹ ہو جاندا اے۔ مادی حِس جنہوں غیر مادی سمجھدی اے اوہنوں مواد آکھیا جاندا اے ۔ جدوں احساسی سْفناں غائب ہو جاندا اے تے اصلیت سامنے آؤندی اے تے مادی حِس جنہوں مواد سمجھدی اے اوہ وہ غائب ہو جاندا اے۔ 

5۔ 458: 32۔8

جیویں پھْل ہنیرے توں لَو ول مْڑدا اے، مسیحت انسان نوں فطری طور تے مادے توں ر وح ول موڑن دی وجہ بن دی اے۔ فیر انسان اوہناں شیواں نوں مخصوص کرلیندا اے جیہڑیاں ’’نہ اکھیاں نے ویکھیاں نہ کناں نے سنْیاں۔‘‘ یوحنا تے پولوس نوں ایس گل دی بوہت پچھان سی پئی کیوں جے فانی بندے نوں قربانی دے بغیر دنیا وچ عزت نئیں مل سکدی ، ایس لئی اوہنوں ساری دنیا داری چھڈ کے اسمانی خزانے حاصل کرنے چاہیدے نیں۔ فیر اوہدا جگ دیاں ہمدردیاں ، غرضاں تے مقصداں وچ کوئی حصہ نئیں ہووے گا۔

6۔ 252: 15۔23 (تا۔) ، 31۔8

مادے دی حِس دا جھوٹا ثبوت بوہت چنگے طریقے نال روح دی گواہی دی مخالفت کردا اے۔ مادے دی حِس اپنی آواز نوں حقیقت دی شدت دے نال اْچا کردی اے تے آکھدی اے:

میں پوری طراں بے ایمان آں، تے انسان نوں ایہہ پتا اے۔ مَیں دھوکہ دے سکدی، جھوت بول سکدی، زناکاری کر سکدی، چوری کر سکدی، قتل کر سکدی تے نرم زبان والی کمینگی دے راہیں سراغ رسانی توں بچ سکدی آں۔ خواہش وچ جانور، جذبے وچ دھوکے باز، مقصد وچ چاتر، میرا مطلب پئی حیاتی دے تھوڑے جیہے ویلے نوں اک جشن بناؤدیندی آں۔ 

روح ایہدے اْلٹ گواہی دیندیاں ہوئے آکھدی اے: 

مَیں روح آں۔ انسان، جیدیاں حِساں روحانی نیں میرے ورگا اے۔ اوہ لافانی سیان دا پرچھانواں اے، کیوں جے مَیں لافانی آں۔ پاکیزگی دی خوبصورتی، وجود دی کاملیت، نا مْکن والا جلال ، ایہہ سب میرے نیں، کیوں جے مَیں رب آں۔ مَیں انسان نوں لافانیت دیناں واں کیوں جے مَیں سچیائی آں۔ میں ساریاں نعمتاں شامل کردا تے دیناں واں، کیوں جے مَیں پیار آں۔ مَیں، ازل تے ابد توں بغیر ، حیاتی دیناں واں ، کیوں جے میں حیاتی آں۔ مَیں سب توں وڈھا آں کیوں جے میں سیان آں۔ مَیں ہر شے دا مواد آں، کیوں جے مَیں جو آں سو مَیں آں۔

7۔ 450: 27۔4

کون اجیہا اے جنہے حیاتی وچ خطرناک عقیدے، مواد تے رب توں وکھری سیان نوں محسوس کیتا ہووے تے ایہہ آکھ سکدا ہووے پئی ایمان وچ کوئی غلطی نئیں اے؟ جانوراں والی کشش دے دعوے نوں جان دیاں ہوئے پئی ساری بْریائی مادے، بجلی، جانوراں دی فطرت تے نامیاتی حیات دی حیاتی ، مواد تے سیان دے یقین وچ اکٹھی ہندی اے، کون ایہدے توں انکار کرے گا پئی ایہہ اوہ غلطیاں نیں سچیائی جنہاں نوں تباہ کرے گی تے کرنا وی چاہیدا اے۔

مسیحی سائنسداناں نوں مادی جگ وچوں باہر نکلن تے ایہدے توں دور رہن والے رسولاں دے حْکم دے مسلسل بھار ہیٹھا ں رہنا چاہیدا اے۔

8۔ 239: 5۔10، 16۔22

اوس دولت، مشہوری تے معاشرتی تنظیم نوں دور کر دئیے جنہاں دا رب دی تکڑی وچ کَکھ جنہاں وی بھار نئیں اے، تے فیر ساہنوں اصول دے کھْلے خیال ملدے نیں۔ گروہ بندی نوں توڑو، دولت نوں ایمانداری نال پدراہ کرو، قابلیت نوں عقل نال آزماؤ تے ساہنوں انساناں دے چنگے خیال ملدے نیں۔

ساڈی ترقی دا اندازہ کرن لئی ساہنوں ایہہ سکھنا چاہیدا اے پئی ساڈیاں ہمدردیاں کیہ اوقات رکھدیاں نیں تے رب دے طور تے اسی کِنہوں من دے تے کیہدے حْکم اْتے ٹْر دے آں ۔ جے الٰہی محبت ساڈے لئی قریبی، عزیز تے بوہتی اصلی بن رہی اے تے فیر مادہ روح دے حوالے ہو رہیا اے۔ جنہاں شیواں دے مگر اسی نس دے آں تے جیس روح نوں اسی ظاہر کر دے آں اوہ ساڈی سوچ نوں ظاہر کردی اے تے ساہنوں دس دی اے پئی اسی کیہ جِت رہئے آں۔

9۔ 518: 15۔21

روح دے امیر لوک وڈھی بھرا بندی وچ، اک اصول یا پیو دے راہیں، غریباں دی مدد کر دے نیں تے دھن اے اوہ بندہ جیہڑا دوجے بندے دی بھلیائی وچ اپنی بھلیائی ویکھدا اے، اپنے بھرا دی لوڑ ویکھدا اے تے پوری کردا اے۔ محبت ماڑے روحانی خیال نوں طاقت، لافانیت تے بھلیائی دیندی اے جیہڑی ساریاں وچ اینج ای چمکدی اے جیویں اک نویں ڈھوڈی ٹہنی اْتے چمکدی اے۔ 

10۔ 21: 9۔14

جے چیلا روحانی طور تے ترقی کر رہیا اے، تے اوہ اندر آؤن دی کوشش کر رہیا اے۔ اوہ مادی حِس توں دور ہوون دی لگاتار کوشش کر رہیا اے تے روح دیاں نا مْکن والیاں شیواں نوں لبھ رہیا اے۔ جے ایماندار اے تے اوہ ایمانداری نال ای شروع کرے گا تے ہر دن ٹھیک پاسے ای جاووے گا جدوں تیکر کہ اخیریں اوہ خوشی دے نال اپنا سفر پورا نئیں کر لیندا۔